한국   대만   중국   일본 
Evrensel Davranı? Kuralları/Uygulama esasları - Wikimedia Foundation Governance Wiki Jump to content

Evrensel Davranı? Kuralları/Uygulama esasları

From Wikimedia Foundation Governance Wiki
This page is a translated version of the page Policy:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines and the translation is 99% complete.
Outdated translations are marked like this.
Evrensel Davranı? Kuralları

1. EDK Uygulama Esasları

Bu Uygulama Esasları toplulu?un ve Wikimedia Vakfı'nın, Evrensel Davranı? Kuralları'nın (EDK) hedeflerine nasıl ula?abilece?ini acıklar. Bu, ba?ka konuların yanı sıra ?unları icermektedir: EDK'nin anla?ılmasını te?vik etmek, ihlallerin onlenmesi icin onleyici calı?malar yapmak, EDK ihlallerine kar?ılık veren calı?malar icin ilkeler geli?tirmek ve uygulamaya yonelik yerel birimleri desteklemek.

EDK, tum cevrimici ve cevrimdı?ı Wikimedia ortamları icin gecerlidir. Bu nedenle, EDK'yi uygulamak ortak bir sorumluluktur. Hareket'in adem-i merkezile?me de?eri ile uyumlu olarak, EDK mumkun olan en uygun yerel duzeyde yapılmalıdır.

Uygulama Esasları, EDK'nin adil ve tutarlı bir ?ekilde uygulanması icin bir temel te?kil etmeye calı?an gerek mevcut, gerekse gelecekte olu?acak uygulama birimlerinin etkile?imi icin cerceve olu?turur.

1.1 EDK Uygulama Esasları Cevirileri

EDK Uygulama Esasları'nın orijinal versiyonu ?ngilizce'dir. Wikimedia projelerinde kullanılan ce?itli dillere cevrilecektir. Wikimedia Vakfı, do?ru cevirilerin yapılması icin elinden geleni yapacaktır. ?ngilizce versiyon ile ceviri arasında anlam farkı olması durumunda, kararların ?ngilizce versiyonu esas alınacaktır.

1.2 EDK Uygulama Esasları ve EDK’nin ?ncelenmesi

Mutevelli Heyeti’nin tavsiyesi gere?i, Uygulama Esasları’nın onaylanmasından bir yıl sonra Wikimedia Vakfı, EDK Uygulama Esasları ve EDK icin topluluk isti?aresi ve inceleme yapacaktır.

2. Onleyici calı?ma

Bu bolum, Wikimedia topluluklarının ve ona ba?lı bireylerin EDK'den haberdar olmaları, onu tam olarak anlamaları ve ona uymaları icin esasları sa?lamayı amaclamaktadır. Bu amacla, bu bolumde EDK hakkında farkındalı?ı artırmak, EDK'nin cevirilerini ele almak ve uygun veya gerekli olan hallerde gonullu olarak EDK'ye uymayı te?vik etmek icin tavsiyeler detaylandırılacaktır.

2.1 EDK Bilgilendirmesi ve onaylanması

EDK, Wikimedia projelerine katılan ve katkıda bulunan herkes icin gecerlidir. Wikimedia projeleri icin dunyanın dort bir yanındaki i?birlikleri sırasında resmi yuz yuze etkinliklerde ve ucuncu taraf platformlarında barındırılan ilgili her turlu ortamda da bir davranı? temeli olarak gecerlidir.

EDK'nin Wikimedia Kullanım Ko?ullarına eklenmesini oneriyoruz.

Ayrıca, a?a?ıdaki ki?ilerin EDK'ye uyacaklarını teyit etmeleri gerekir:

  • Tum Wikimedia Vakfı personeli ve yuklenicileri, Mutevelli Heyeti uyeleri, Mutevelli Heyeti uyeleri, Wikimedia i?tiraklerinin yonetim kurulu uyeleri ve calı?anları;
  • Bir Wikimedia i?tirakinin veya Wikimedia i?tiraki olmak isteyen olu?umun bir temsilcisi (orne?in, bunlarla sınırlı olmamak uzere: Wikimedia sponsorlu?undaki bir etkinli?i, grubu, bir calı?mayı wiki uzerinde veya dı?ında tanıtmak ve/veya bunlarla i?birli?i yapmak isteyen bir ki?i veya grup ki?i); ve
  • Wikimedia Vakfı ticari markasını a?a?ıdaki ?ekilde - ancak bunlarla sınırlı olmayarak- bir etkinlikte kullanmak isteyen herhangi bir ki?i: Wikimedia ticari markası ta?ıyan etkinliklerde (orne?in, etkinli?in adının bir parcası olarak) ve Wikimedia kurulu?unun, toplulu?unun veya projesinin bir etkinlikte temsil edilmesi sırasında (orne?in -bunlarla sınırlı olmamak uzere- bir sunucu veya stant operatoru gibi).

2.1.1 EDK farkındalı?ını te?vik etmek

Farkındalı?ı artırmak icin, EDK'ye ?uralardan bir ba?lantı olacaktır:

  • Kullanıcı kayıt ve etkinlik kayıt sayfaları;
  • Oturumu kapatmı? kullanıcılar icin Wikimedia projelerindeki sayfa alt bilgisi bolumu ve sayfa duzenleme onay sayfaları (uygun ve teknik olarak mumkun oldu?unda);
  • Wikimedia tarafından tanınmı? i?tiraklerin ve kullanıcı gruplarının web sitelerindeki sayfa altbilgisi
  • Yuz yuze, uzaktan ve karma etkinliklerde belirgin bir ?ekilde duyurulmalı;
  • Yerel projeler, ba?lı kurulu?lar, kullanıcı grupları ve etkinlik organizatorleri tarafından uygun gorulen her turlu yer

2.2 EDK e?itimi icin tavsiyeler

EDKKK Olu?turma Komitesi, EDK hakkında ortak bir anlayı? geli?mesi ve bunun uygulanması icin beceriler edinilmesini sa?lamak uzere Wikimedia Vakfı'nın deste?iyle bir e?itim geli?tirmeli ve uygulayacaktır. Soz konusu e?itimin geli?tirilmesinde a?a?ıdakiler dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak uzere ilgili payda?lara danı?ılmalıdır: ??tirakler, ??tirak Komitesi, Hakem Kurulları, Kahyalar ve di?er Geli?mi? Yetki Sahipleri, Guven&Guvenlik ve Hukuk birimi ile EDK'ye ili?kin tam bir anlayı? sa?lamada faydalı gorulen di?er ki?iler.

Bu e?itimler, EDK uygulama sureclerinde yer almak isteyen veya EDK hakkında bilgi sahibi olmak isteyenlere yoneliktir.

E?itim, genel bilgiler, ihlallerin tespiti ve destek ile karma?ık davalar ve itirazları kapsayan, birbirinden ba?ımsız moduller halinde olu?turulacaktır. ?lk EDKKK goreve ba?ladıktan sonra, e?itim modullerini gerekti?i gibi surdurmek ve guncellemekten sorumlu olacaktır.

E?itim modulleri kolay eri?im icin farklı ?ekillerde ve farklı platformlarda sunulacaktır. Kendi topluluklarına e?itim vermek isteyen yerel topluluklar ve Wikimedia ??tirakleri, e?itimi uygulamak icin Wikimedia Vakfı'ndan mali destek alacaklardır. Bu, ceviri icin deste?i de icerir.

Bir modulu tamamlayan katılımcıların, bunu kamuya acıklama secene?ine sahip olmasını tavsiye etmekteyiz.

A?a?ıdaki e?itim setleri onerilmektedir:

Modul A - Oryantasyon (EDK - Genel)

  • EDK'nin ne oldu?u ve nasıl uygulanaca?ına yonelik ortak bir anlayı? geli?tirmeye yardımcı olma.
  • ?hlalleri bildirmeye yardım etmek icin mevcut aracların neler oldu?unun yanı sıra EDK'nin ne oldu?u ve ihlali halinde ne tur bir yaptırımın beklenece?i kısaca acıklama.

Modul B - Tespit ve Raporlama (EDK - ?hlaller)

  • ?nsanlara EDK ihlallerini tespit etme, ihlalleri ihbar etme sureclerini anlama ve ihbar araclarını nasıl kullanacaklarını o?renme becerisi verme.
  • ?hlal turlerini, rapor edilebilir durumların kendi yerel ba?lamlarında nasıl belirlenece?ini, nasıl ve nereye raporlanaca?ını ve EDK sureclerinde vakaların en iyi ?ekilde nasıl ele alınaca?ını detaylandırma.
  • E?itim ayrıca, EDK'nin taciz ve yetkiyi kotuye kullanma gibi belirli bolumlerine de odaklanacaktır (gerekti?inde).

C Modulleri - Karma?ık vakalar, ?tirazlar (EDK - Coklu ?hlaller, ?tirazlar)

  • Bu moduller EDKKK'ye katılmak icin bir on ko?uldur ve EDKK ba?vurusu yapan olası ki?iler ve Geli?mi? Yetki Sahipleri icin tavsiye edilir.
  • Bu modul iki ozel konuyu kapsamalıdır:
    • C1- Karma?ık vakaların ele alınması (EDK - Coklu ?hlaller):mCapraz-viki vakaları, uzun sureli taciz, tehditlerin inanırlı?ının belirlenmesi, etkili ve hassas ileti?imi ve ma?durların ve di?er savunmasız ki?ilerin guvenli?ini korumayı kapsar.
    • C2 - ?tirazların ele alınması, davaların kapatılması (EDK - ?tirazlar): EDK itirazlarının ele alınması surecini kapsar.
  • Mumkun oldu?unda EDKKK uyelerine ve ba?vuru yapmı? olanlara ve toplulu?un secti?i Kamuya Acık Olmayan Ki?isel Verilere Eri?im Politikasını imzalamı? gorevlilere sa?lanan; bir e?itmen tarafından gercekle?tirilen ve ki?iye ozel e?itimler olacaktır.
  • E?itmen tarafından gercekle?tirilen bu e?itimlerin - her bir modul, slaytlar, sorular vb. gibi- materyalleri

mumkun oldu?uca herkesin eri?imine acık olacaktır.

3. Cevabi calı?ma

A?a?ıdaki ilkeler, Hareket genelindeki raporlama sistemleri icin standarttır.

Bu bolum, EDK ihlaline dair bildirimlerinin i?lenmesine ili?kin esasları ve ilkeleri sunmayı; ve EDK ihlalleriyle ilgilenen yerel icra birimlerine tavsiyelerde bulunmayı amaclamaktadır. Bu maksatla, bu bolumde raporların i?lenmesi icin onemli ilkeler, bir bildirim aracının olu?turulmasına yonelik tavsiyeler, farklı ihlal seviyeleri icin onerilen yaptırımlar ve yerel yaptırım birimleri icin tavsiyeler detaylandırılacaktır.

3.1 EDK ihlallerinin bildirme ve ele alma ilkeleri

.

?hbarlar:

  • EDK ihlallerinin bildirilmesi, soz konusu ihlalde hedef olan ki?i tarafından oldu?u gibi mudahil olmadan olayı gozlemi? ucuncu taraflar icin de mumkun olmalıdır.
  • ?hbarlar, EDK ihlallerini ister cevrimici, ister cevrimdı?ı, isterse ucuncu bir taraf tarafından barındırılan bir ortamda veya bunların karı?ımı herhangi bir ortamda gercekle?sin, kapsayabilir nitelikte olacaktır.
  • Gerek kamuya acık olarak gerekse farklı gizlilik seviyelerinde ihbar etme imkanı olmalıdır.
  • Riskin ve me?ruiyetin uygun bicimde de?erlendirilmesi icin, yapılan suclamaların guvenilirli?i ve do?rulanabilirli?i kapsamlı bir ?ekilde ara?tırılacaktır.
  • Surekli olarak kotu niyetle veya haksız raporlar gonderen kullanıcılar, ihbar ayrıcalıklarının kaybetme riskiyle kar?ıla?ırlar.
  • Suclanan ki?iler, -bu tur bir eri?imin, ihbar edenin veya ba?kalarının guvenli?ini tehlikeye atma veya olası bir zarar verme riski bulunmadı?ı surece- kendilerine kar?ı yapılmı? davranı? kurallarının ihlali iddiasının ayrıntılarına,- eri?ebilecektir.
  • ?hlal ihbarının, belirtilen ki?ilerin yetkin olmadı?ı dillerde yapılması durumunda, Wikimedia Vakfı tarafından ceviri icin kaynak sa?lanacaktır.

?hlallerin ele alınması:

  • Bir vakanın sonucu, ihlalin derecesi ile orantılı olacaktır.
  • Vakalar EDK ilkelerine uygun olarak, UCoC ilkelerine uygun olarak, ba?lamı icinde bilgilendirilmi? bir ?ekilde gorulecektir.
  • Vakalar uygun bir zaman cercevesinde cozulecek; surenin uzaması halinde ilgililer zamanında bilgilendirilecektir.

?effaflık:

  • EDK ihlalini ele alan grup, mumkun oldu?u takdirde, sozkonusu vakaların gizlili?ini ve guvenli?ini korumak kaydıyla, umuma kapalı vakaların herkesin eri?imine acık bir ar?ivini olu?turacaktır.
  • EDK ihlallerini ele alan di?er grupların, asgari veri toplama ve topluluk uyelerinin mahremiyetine saygı ilkelerine uyma kaydıyla, EDK ihlalleri ve ihbarları hakkında temel istatistikleri yayınlaması ve raporlaması te?vik edilir.

3.1.1 Davaların gorulmesi icin kaynakların temini

EDK’nın yerel yonetim yapıları tarafından uygulanması birden cok yolla desteklenecektir. Topluluklar kendi icra birimlerinin kapasitesi, kendi yoneti?im yakla?ımları ve topluluk tercihlerine gibi ce?itli faktorlere gore bu farklı mekanizmalar veya yakla?ımlardan secim yapabilecektir. Bu yakla?ımların kimisi ?unlar olabilir:

  • Belli bir Wikimedia projesi icin bir Hakem Kurulu (ArbCom)
  • Birden cok Wikimedia projesi icin ortak bir ArbCom
  • EDK ile tutarlı yerel politikaları, merkezi olmayan bir ?ekilde uygulayan geni? yetki sahipleri
  • Politikaların yerel idareci panelleri tarafından uygulanması
  • Yerel katkıda bulunucuların yerel politikaları topluluk-ici tartı?ma ve anla?ma yoluyla uygulaması

Topluluklar, UCoC ile celi?medi?i takdirde, uygulamayı mevcut yollarla ele almaya devam etmelidir.

3.1.2 ?hlal turlerine gore uygulamalar

Bu bolum, herbiri ile ilgili olası uygulama mekanizması ile birlikte, farklı ihlal turlerini iceren tam olmayan bir liste sunmaktadır:

  • Her turlu fiziksel ?iddet tehdidi iceren ihlaller
    • Wikimedia Guven & Guvenlik ekibi tarafından ele alınır
  • Dava veya hukuki tehdit iceren ihlaller
    • Hızlıca Wikimedia Vakfı Hukuk ekibine veya uygun olan hallerde, tehditlerin ciddiyetini uygun ?ekilde de?erlendirebilecek di?er profesyonellere gonderilir.
  • Kimli?i tanımlayabilecek bilgilerin ki?inin rızası dı?ında acıklanmasını iceren ihlaller
    • Genelde, gozetim veya duzenleme yapmayı engelleme yetkilerine haiz kullanıcılar tarafından ele alınır.
    • Bazen Guven & Guvenlik tarafından ele alınır.
    • ?hlalin yasal bir yukumluluk do?urması halinde, dava hızlı bir ?ekilde Wikimedia Vakfı Hukuk ekibine veya uygun oldu?unda davanın esasını uygun ?ekilde de?erlendirebilecek di?er profesyonellere gonderilir.
  • ??tiraklerin yonetimine ili?kin ihlaller
    • ??tirak Komitesi veya e?de?er bir organ tarafından ele alınır
  • Teknik alanlardaki ihlaller
    • Teknik Davranı? Kuralları Komitesi tarafından ele alınır.
  • EDK'na uyma konusunda sistemik yetersizlik
    • EDKK tarafından ele alınır.
    • Bazı sistemik yetersizlik ornekleri ?unlardır:
      • EDK’nın uygulanmasına ili?kin yerel kapasitenin olmaması
      • Surekli olarak EDK ile celi?en yerel kararlar verilmesi
      • EDK'nı uygulamayı reddetme
      • Meseleleri ele alacak kaynakların olmaması veya isteksizlik gosterilmesi,
  • Viki'deki EDK ihlalleri
    • Birden cok viki'de meydana gelen EDK ihlalleri: Bu esaslarla celi?medi?i surece, kuresel sistem operatorleri ve gorevliler ve tek viki EDK ihlallerini i?leyen veya EDKK tarafından ele alınan kurulu?lar tarafından ele alınır;
    • Tek bir vikide meydana gelen EDK ihlalleri: Bu esaslarla celi?medi?i surece, mevcut uygulama birimleri tarafından mevcut yonergelere gore ele alınır.
      • Vandalizm gibi basit EDK ihlalleri, bu esaslarla celi?medikleri surece mevcut uygulama birimleri tarafından halihazırdaki mevcut yollarla ele alınmalıdır.
  • Teknik alanlardaki ihlaller
    • Teknik Davranı? Kuralları Komitesi tarafından ele alınır.
  • Viki-dı?ı ihlaller
    • Yerel yoneti?im yapısının (orn. ArbCom) bulunmadı?ı veya aksi takdirde sorumlu olacak icra birimi tarafından vakanın kendisine havale edildi?i durumlarda EDKK tarafından ele alınır.
    • Bazı durumlarda, viki dı?ı ihlalleri, ilgili viki-dı?ı alanın yaptırım yapılarına bildirmek faydalı olabilir. Bu, mevcut yerel ve kuresel yaptırım mekanizmalarının bildirim uzerine hareket etmesine engel de?ildir.
  • Yuz yuze etkinlik ve mekanlardaki ihlaller
    • Mevcut yaptırım yapıları, genellikle viki dı?ı alanlarda davranı? ve yaptırım kuralları sa?lar. Bunlar, dostane alan politikaları ve konferans kurallarını icerir.
    • Bu vakaları ele alan icra birimleri, onları EDKK'na yonlendirebilir.
    • Wikimedia Vakfı tarafından duzenlenen etkinliklerde, etkinlik politikasının uygulanmasını Guven & Guvenlik sa?lar.

3.2 ?hlal bildirim aracı icin tavsiyeler

Wikimedia Vakfı tarafından EDK ihlalleri icin merkezi bir bildirim ve i?lem aracı geli?tirilecek ve surdurulecektir. Bu arac ile ihlalleri MediaWiki uzerinden bildirmek mumkun olacaktır. Amac, UCoC ihlallerinin bildirilmesi ve i?leme konması ile ilgili teknik engelleri azaltmaktır.

?hbarlar, konuya ili?kin eyleme yonelik bilgileri icermeli veya eldeki vakanın kayıtlı bir dokumantasyonunu sunmalıdır. Bildirim arayuzu, bildirimde bulunanın soz konusu ozel vakayı i?lemekten sorumlu olan ki?iye gerekli ayrıntıları sunmasını mumkun kılmalıdır. Bu, a?a?ıdakilere benzeyen ancak bunlarla sınırlı olmayan bilgileri icerir:

  • ?hbar edilen davranı? EDK'nı nasıl ihlal ediyor?
  • Soz konusu EDK ihlalinden kim veya ne zarar gordu?
  • Vaka(lar)ın meydana geldi?i tarih ve saat
  • Vaka (lar)ın yer(ler)i
  • EDK uygulamasından sorumlu gruplarının konuyu en iyi ?ekilde ele almasına olanak tanıyan di?er bilgiler

Arac, kullanım kolaylı?ı, gizlilik ve guvenlik, surecte esneklik ve ?effaflık ilkeleri ile calı?malıdır.

EDK'yi uygulamakla gorevli ki?iler bu aracı kullanmak zorunda de?ildir. Vakalar aynı kullanım kolaylı?ı, gizlilik ve guvenlik, surecte esnekli?i ve ?effaflık ilkelerine gore ele alındı?ı surece, uygun gordukleri araclarla calı?maya devam edebilirler.

3.3 ?cra birimleri icin ilke ve tavsiyeler

Burada belirtilen esaslara uygun olarak EDK ihlalleriyle ilgili ihlalleri alma ve onlarla ilgilenme sorumlulu?unu, mumkun olan hallerde, mevcut icra birimlerinin ustlenmesini destekliyoruz. EDK'nin Hareket genelinde tutarlı bicimde uygulanmasının sa?lamak icin, EDK ihlallerini ele alırken a?a?ıdaki temel ilkelerin uygulanmasını tavsiye ediyoruz.

3.3.1 Adil i?leyi?

?cra birimlerini, cıkar catı?ması hakkında ek politikalar geli?tirme ve devam ettirme konusunda destekliyoruz. Bunlar, hizmetlilere (admin) veya ba?kalarına, bir konuyla yakından ilgili olduklarında ne zaman bir ihlalle ilgili gorevden cekileceklerini belirlemede yardımcı olmalıdır.

?lgili tum taraflar, meseleler ve kanıtlar hakkında kendi bakı? acılarını sunma fırsatına sahip olmalıdır ve daha fazla bilgi, goru? sunmaları ve ba?lamı anlamaya yardımcı olmaları icin ba?kalarından geribildirim istenebilir. Bu, mahremiyeti ve guvenli?i korumak icin sınırlandırılabilir.

3.3.2 Surecin ?effaflı?ı

EDKK, 4.1'de tanımlanan amacına ve kapsamına uygun olarak, EDK uygulama eylemlerinin etkinli?i ve Hareket capında yaygın olarak gorulen ihlallerle ili?kisi hakkında belgeler sa?layacaktır. Bu ara?tırmayı yuruturken Wikimedia Vakfı tarafından desteklenmelidirler. Soz konusu belgelerin amacı, EDK'nın uygulanmasına ili?kin iyi uygulama ornekleri geli?tirmede icra birimlerine yardımcı olmaktır.

Wikimedia projeleri ve i?tirakleri, mumkun oldu?unda, EDK politika metni do?rultusunda politikaları ve uygulama mekanizmalarını ozetleyen sayfalar bulunduracaktır. Mevcut yonerge veya politikaları UCoC politika metnine aykırı olan projeler ve i?tirakler, kuresel toplulu?un standartlarına uymak uzere de?i?iklik yapmayı goru?melidir. Yeni yerel politikaları guncelleme veya olu?turma, EDK ile celi?meyecek ?ekilde gercekle?tirimelidir. Projeler ve i?tirakler, olası yeni politika ve yonergeler hakkında U4C'den tavsiye niteli?inde goru? talep edebilir.

Ucuncu taraf platformlarında (orne?in Discord, Telegram, vb.) barındırılan alanlarda gercekle?en Wikimedia'ya ozel goru?meler icin Wikimedia'nın Kullanım Ko?ulları gecerli olmayabilir. Bu goru?meler, soz konusu web sitesinin Kullanım Ko?ulları ve Davranı? Politikaları kapsamındadırlar. Ne var ki Wikimedia gonullulerinin ucuncu taraf platformlarda barındırılan Wikimedia ile ilgili alanlardaki davranı?ları, EDK ihlali bildirimlerinde kanıt olarak kabul edilebilir. Ucuncu taraf platformlarında Wikimedia ile ilgili alanları yoneten Wikimedia topluluk uyelerinin, EDK'na riayeti kendi politikalarına dahil etmelerini destekliyoruz. Wikimedia Vakfı, kendi alanlarında wiki catı?malarının devam etmesini engelleyen ucuncu taraf platformlarının iyi uygulamaları desteklemeye calı?malıdır.

3.3.3 ?tirazlar

Geli?mi? Yetki Sahibi herhangi bir birey tarafından gercekle?tirilen bir eyleme EDKK dı?ındaki yerel veya ortak bir icra birimi tarafından itiraz edilebilecektir. Boyle bir birim mevcut de?ilse, EDKK'nun itirazına izin verilebilir. Bu duzenlemenin dı?ında, yerel topluluklar Geli?mi? Yetki Sahibi farklı bir bireyin ba?vuruda bulunulmasına izin verebilir.

?cra birimleri, itirazları gecerli ba?lamsal bilgilere ve hafifletici faktorlere dayalı olarak kabul etmek ve de?erlendirmek icin standartlar belirleyecektir. Bu faktorler, bunlarla sınırlı olmamak uzere ?unları icerir: suclamaların do?rulanabilirli?i, yaptırımın suresi ve etkisi ve de yetkinin kotuye kullanılması veya di?er sistemik meseleler ?uphesinin varlı?ı ile daha fazla ihlal olasılı?ı. Bir itirazın kabulune dair guvence verilmez.

Wikimedia Vakfı Hukuk departmanı tarafından verilen bazı kararlara kar?ı itiraz mumkun de?ildir. Ne var ki, bazı Wikimedia Vakfı ofis eylemleri ve kararları Vaka ?nceleme Komitesi'nde incelenebilir niteliktedir.Yasal gerekliliklerin farklı olması durumunda, ozellikle ofis i?lemleri ve kararlarından kaynaklanan itirazlara ili?kin sınırlama, bazı yargı bolgelerinde gecerli olmayabilir.

?cra birimleri, temyizin kabulu veya reddi icin bir temel olu?turmak uzere davalar hakkında bilincli bakı? acıları ara?tırmalıdır. Bilgiler, ilgili ki?ilerin mahremiyetine ve karar verme surecine ozen gosterilerek hassasiyetle ele alınmalıdır.

Bu amaca ula?mak icin, icra birimlerinin itirazları incelerken farklı unsurları goz onunde bulundurmasını tavsiye ediyoruz. Bunlar a?a?ıdakileri icerebilir, ancak bunlarla sınırlı de?ildir:

  • ?hlalin neden oldu?u ciddiyet ve zarar
  • Onceki ihlal gecmi?i
  • ?tiraz edilen yaptırımların buyuklu?u
  • ?hlalden bu yana gecen sure
  • Soz konusu ihlalin analizi
  • Olası bir yetki suistimali veya di?er sistemik sorun ?upheleri

4. EDK Koordinasyon Komitesi (EDKKK)

Evrensel Davranı? Kuralları Koordinasyon Komitesi (EDKK) adında yeni bir kuresel komite olu?turulacak. Bu komite, di?er ust duzey karar alma organları (orne?in, ArbComs ve AffCom) ile e?it bir organ olacaktır. Amacı, yerel grupların UCoC'yi uygulamada sistemik yetersizlikleri durumunda nihai ba?vuru merci olarak hizmet etmektir. EDKK uyeli?i, kuresel toplulu?umuzun kuresel ve ce?itlilik iceren yapısını yansıtacaktır.

4.1 Amacı ve kapsamı

EDKK, EDK ihlallerine ili?kin bildirimleri izler ve ek soru?turmalar yurutup gerekti?inde aksiyon alabilir. EDKK, EDK uygulamasının durumunu duzenli olarak izleyecek ve de?erlendirecektir. Wikimedia Vakfı ve toplulu?un de?erlendirmesi icin EDK ve EDK Uygulama Esasları’nda uygun de?i?iklikleri onerebilir, ancak her iki belgeyi de kendi ba?ına de?i?tiremez. Gerekti?inde EDKK, davaların ele alınmasında Wikimedia Vakfı'na yardımcı olacaktır.

EDKK:

  • Uygulama Esasları’nda belirtilen durumlarda ?ikayetleri ve itirazları ele alır
  • Soz konusu ?ikayet ve itirazların cozumlenmesi icin gerekli ara?tırmaları yapar
  • Gerekti?inde topluluklara UCoC iyi uygulamaları hakkında zorunlu e?itim materyali gibi kaynaklar ve di?er kaynakları sa?lar
  • Gerekti?inde topluluk uyeleri ve uygulama birimleri ile i?birli?i icinde, EDK Uygulama Esaslarının ve EDK'nın nihai bir izahını yapar

EDK uygulamasının etkinli?ini izleyip de?erlendirir ve iyile?tirme icin oneriler sunar.

EDK, oncelikle EDKK ihlallerini veya uygulanmasını icermeyen davaları kabul etmeyecektir. EDKK, ciddi sistemik sorunlar dı?ında, nihai karar verme yetkisini devredebilir. EDKK'nın sorumlulukları, 3.1.2'de di?er icra birimleri ba?lamında acıklanmaktadır.

4.2 Secim, uyelik ve roller

Kuresel topluluk tarafından duzenlenen yıllık secimlerde oy-hakkına sahip uyeler belirlenecektir. ?u ?artları kar?ılayan her topluluk uyesi aday olabilir:

  • Wikimedia Vakfı'nın kamuya acık olmayan ki?isel verilere eri?im kriterlerini kar?ılayan ve secim beyannamelerinde kriterlere tam olarak uyacaklarını onaylayan;
  • ?u anda herhangi bir Wikimedia projesinde cezalı olmayan veya bir engellenmemi?;
  • EDK'na uyan;
  • Secim surecinde belirlenen di?er ?artlara haiz.

EDKK, istisnai olarak, istifalar veya pasif durumdaki uyeler nedeniyle ek uyelere acil ihtiyac duyuldu?unu tespit ederse ara secim yapabilir. Secimler, yıllık ola?an secimlere benzer bir formatta olacaktır.

EDKK'nın bireysel uyeleri di?er pozisyonlardan istifa etmek zorunda de?ildir (orn. hizmetlilik, ArbCom uyeli?i, etkinlik guvenlik koordinatorlu?u). Ancak, di?er pozisyonlarından oturu do?rudan dahil oldukları davaların gorulmesine katılamazlar. EDKK uyeleri, kamuya acık olmayan bilgilere eri?imlerini sa?lamak icin Kamuya Acık Olmayan Ki?isel Verilere Eri?im Politikasını imzalayacaktır. EDKK uyeleri icin uygun gorev suresine U4C Kurucu Komitesi karar vermelidir.

EDKK, uygun gordu?u ?ekilde alt komiteler olu?turabilir veya belirli gorevler veya roller icin bireyler atayabilir.

Wikimedia Vakfı, en fazla iki oy hakkı olmayan uyesini EDKK'ya atayabilir ve istendi?i ve uygun oldu?u ?ekilde destek personeli sa?layacaktır.

4.3 ?tirazlar

Ne sıklıkta toplanması gerekti?ine ve di?er calı?ma prosedurlerine EDKK karar verecektir. EDKK, kendi kapsamı dahilinde oldu?u surece kendi prosedurlerini olu?turabilir veya de?i?tirebilir. Komite, uygun hallerde, bunları uygulamadan once amaclanan de?i?iklikler hakkında topluluktan geribildirim istemelidir.

4.4 Politika ve emsal olu?turma

EDKK yeni politika olu?turmaz ve EDK'nı de?i?tiremez veya de?i?tiremez. Buna kar?ılık EDK kapsamında tanımlandı?ı ?ekilde EDKK'nı uygular ve hayata gecirir.

Topluluk politikaları, yonergeler ve normlar zaman icinde geli?tikce, onceki kararlar yalnızca mevcut ba?lamda ilgilerini korudukları olcude dikkate alınacaktır.

4.5 EDKK Kurucu Komite

Wikimedia Vakfı, EDK uygulama esaslarının onaylanmasının ardından ?unları gercekle?tirmek uzere bir Kurucu Komite'nin a?a?ıdakileri gercekle?tirmesini sa?layacaktır:

  • EDKK prosedurlerini, politikasını ve emsal vakaların kullanımını belirleme
  • EDKK surecinin geri kalanını icin taslak olu?turma
  • EDKK'ni kurmak icin gerekli di?er lojistik ihtiyacları belirleme
  • EDKK icin ilk secim prosedurunu olu?turmaya yardımcı olma

Kurucu Komite gonullu topluluk uyelerinden, i?tirak personeli veya yonetim kurulu uyelerinden ve Wikimedia Vakfı personelinden olu?acaktır.

Uyeler, Wikimedia Vakfı Topluluk Dayanıklılı?ı ve Surdurulebilirlik Ba?kan Yardımcısı tarafından secilecektir. Komitenin gonullu uyeleri, Hareket'in saygın uyeleri olmalıdır.

Uyeler, politika tasla?ı hazırlama, mevcut kural ve politikaların Wikimedia projelerinde uygulanmasına katılım ve farkındalık ile katılımcı karar vermeyi iceren ancak bunlarla sınırlı olmayan konularda deneyimleri ile Hareket'in yaptırım sureclerine ili?kin farklı perspektifleri yansıtmalıdır. Uyeleri, Hareket'in ?unları da iceren, ancak bunlarla sınırlı olmayan ce?itlili?ini yansıtacaktır: konu?ulan diller, cinsiyet, ya?, co?rafya ve proje turu.

EDKK Kurucu Komitesinin calı?ması, ya Kuresel Konsey tarafından ya da bu belgenin onaylanmasına benzer bir topluluk sureci tarafından tasdik edilecektir. Bu Kurucu Komite'nin calı?masıyla EDKK'nin kurulmasının ardından Kurucu Komite da?ılmalıdır.

5. Sozluk

Hizmetli (kuresel hizmetli veya admin)
Meta ’daki tanıma bakınız.
Geli?mi? Yetki Sahibi
Sıradan duzenleme izinlerinden daha fazla yonetsel yetkiye sahip olan ve genellikle topluluk surecleri aracılı?ıyla secilen ya da Hakem Kurulları tarafından atanan kullanıcı. Bu, -cok daha fazlasını kapsamakla birlikte- ?unları icerir: yerel hizmetliler/adminler, gorevliler, kuresel hizmetliler, kahyalar…
??tirak Komitesi veya Affcom
Meta ’daki tanıma bakınız.
Hakem Kurulu veya ArbCom
Bazı anla?mazlıklar icin nihai karar verme grubu olarak hizmet veren guvenilir kullanıcılar grubu. Her bir ArbCom'un kapsamı, kendi toplulu?u tarafından tanımlanır. Bir ArbCom birden fazla projeye (orn. VikiHaber ve VikiGezgin ) hizmet verebilir. Bu esasların amacları do?rultusunda, Wikimedia Teknik Alanları icin Davranı? Kuralları Komitesi ve yonetim panelleri buna dahildir. Meta ’daki tanıma da bakınız.
Ba?layıcı fiiller
Uygulama Esasları'nın yazımı sırasında taslak komitesi 'olu?turma', 'geli?tirme', 'uygulama' -meli, -malı', 'uretme', '-ecek, -acak' sozlerini ba?layıcı kabul etmi?tir. Bunları tavsiye edilen fiiller ile kar?ıla?tırınız.
Vaka ?nceleme Komitesi
Meta'daki tanıma bakınız.
Topluluk
Bir projenin kendi toplulu?unu ifade eder. Bir proje toplulu?u tarafından alınan kararlar genellikle fikir birli?i ile belirlenir. Ayrıca bakınız: Proje.
Vikiler-arası
Birden fazla projeyi etkileyen veya meydana gelen. Ayrıca bakınız: Kuresel.
Etkinlik guvenli?i koordinatoru
Wikimedia'ya ba?lı bir etkinli?in organizatorleri tarafından o etkinli?in guvenli?inden ve guvenli?inden sorumlu olarak atanan ki?i.
Kuresel
Tum Wikimedia projelerine atıfta bulunur. Wikimedia hareketinde "kuresel", Hareket capındaki yonetim organlarına atıfta bulunan bir jargon terimidir. Genellikle “yerel” ile kar?ıtlık olu?turmak icin kullanılır.
Global sysop’lar
Meta 'daki tanıma bakınız.
Ust duzey karar verme organı
Onun ustunde itiraz merci bulunmayan grup (yani U4C, ArbCom, Affcom). Farklı konuların farklı ust duzey karar alma organları olabilir. Bu terim, bir duyuru panosunda duzenlenen ve bir kararla sonuclanan bir tartı?maya katılan bir kullanıcı grubunu - bu tartı?manın sonuclarına itiraz edilemese bile- icermez.
Yerel
Tek bir Wikimedia projesi, i?tirak veya organizasyon kastedilir. Bu terim genellikle duruma uygulanabilir en kucuk, en acil yonetim organına atıfta bulunur.
Viki-dı?ı
Genellikle, Wikimedia toplulu?u uyeleri mevcut ve alanı aktif olarak kullanıyor olsalar bile, Wikimedia Vakfı tarafından barındırılmayan cevrimici alanları ifade eder. Wiki-dı?ı alan ornekleri Twitter, Whatsapp, IRC, Telegram, Discord ve di?erlerini icerir.

Ki?isel olarak tanımlanabilir bilgi: Belirli bir bireyi tanımlayabilecek potansiyele sahip herhangi bir veridir. Bir ki?iyi di?erinden ayırt etmek icin kullanılabilecek ve daha once anonim verileri anonimle?tirmek icin kullanılabilecek her turlu bilgi, PII olarak kabul edilir.

Proje (Wikimedia projesi)
WMF tarafından i?letilen bir wiki projesi.
Kullanılması tavsiye edilen fiiller
Uygulama Esaslarını hazırlarken, taslak komitesi ?u sozcuklerin kullanımının tavsiye edilmesine karar verdi: "te?vik edilir", "olabilir", "onerilir", "tavsiye edilir" ve "gerekir". Bunlar ile ba?layıcı fiiller i kar?ıla?tırınız.
Ucuncu taraf platformlarında barındırılan ilgili alan
WMF tarafından i?letilmeyen ancak kullanıcıların Wikimedia ile ilgili proje konularını tartı?tı?ı ozel vikiler dahil web siteleri. Genellikle Wikimedia gonulluleri tarafından yonetilir.
Personel
Bir Wikimedia Hareketi orgutunun calı?anları ve/veya personeli veya calı?maları Wikimedia topluluk uyeleriyle veya Wikimedia hareket alanlarında (Wikimedia'ya ayrılmı? wiki dı?ı platformlar gibi ucuncu taraf alanlar dahil) etkile?imi gerektiren yukleniciler.
Kahya
Meta ’daki tanıma bakınız.
Sistemik sorun veya eksiklik
Ba?ta geli?mi? yetki sahipleri olmak uzere birkac ki?inin katılımıyla ortaya cıkan, Evrensel Davranı? Kurallarına uymamak ?eklinde bir davranı? kalıbının varlı?ı meselesi.
Wikimedia Vakfı Ofis Eylem Politikası
Meta'daki politika veya ardılı olan e?de?er politika