Wikipedia, Entziklopedia askea
Azaroaren 24
a
gregoriotar egutegiaren
urteko
hirurehun eta hogeita zortzigarren
eguna
da, 329.a
bisurteetan
. 37 egun falta dira urtea amaitzeko.
|
|
Gertaerak
|
|
Egutegia
|
|
Aurreko eta hurrengo urteetan
|
Izendegia
|
Santutegia:
Daturik ez
(
gehitu
)
Seaska egutegia:
Doltza, Iratxe, Lore, Loretxo eta Loredi.
|
|
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
- 1948
–
Ladri di biciclette
("Txirrindu Lapurra") filma estreinatu zen,
Vittorio De Sicaek
zuzendu eta
Lamberto Maggiorani
,
Enzo Staiola
,
Lianella Carell
,
Gino Saltamerenda
,
Vittorio Antonucci
,
Giulio Chiari
eta
Elena Altieri
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1950
–
King Solomon's Mines
("Salomon Erregearen Mehatzak") filma estreinatu zen,
Compton Bennett
eta
Andrew Martonek
zuzendu eta
Deborah Kerr
,
Stewart Granger
eta
Richard Carlson
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1974
–
Murder on the Orient Express
("Orient Expresseko Hilketa") filma estreinatu zen,
Sidney Lumetek
zuzendu eta
Albert Finney
,
Lauren Bacall
,
Martin Balsam
,
George Coulouris
,
Jean-Pierre Cassel
,
Ingrid Bergman
,
Jacqueline Bisset
,
Sean Connery
,
John Gielgud
,
Wendy Hiller
,
Anthony Perkins
,
Vanessa Redgrave
,
Rachel Roberts
eta
Richard Widmark
aktoreek antzeztu zuten.
- 1993
–
A Perfect World
(
Mundu Perfektua
) filma estreinatu zen,
Clint Eastwoodek
zuzendu eta
Kevin Costner
,
Clint Eastwood
,
Laura Dern
eta
T.J. Lowther
aktoreek antzeztu zuten.
- 1870
–
Juan Manuel Lertxundi
, euskal idazlea (h.
1925
).
- 1911
–
Jon Onatibia
, euskal idazle eta gipuzkoar txistularia (h.
1979
).
- 1942
–
Joan Mari Torrealdai
, euskal idazle, euskaltzain, kazetari eta soziologoa (h.
2020
).
- 1948
–
Mari Aiestaran
, gipuzkoar belar hockeyko jokalari ohia eta entrenatzailea.
- 1952
–
Julian Sancristobal
, bizkaitar politikari ohia.
- 1954
–
Francisco Javier Mina
, nafar futbolaria ohia.
- 1955
–
Mila Salterain Jainaga
, bizkaitar idazlea.
- 1956
–
Kepa Aulestia
, bizkaitar politikari eta kazetaria,
Euskadiko Ezkerraren
Idazkari Nagusi ohia.
- 1964
–
Julian Pena,
Julen Garikanopena
, bizkaitar idazlea.
- 1967
–
Ainhoa Beola
,
EH Bilduko
gipuzkoar politikaria.
- 1972
–
Gael Mocaer
, lapurtar zinema zuzendaria, zinema dokumentalean aditua.
- 1976
–
Maider Zabalegi
, gipuzkoar abeslari eta konpositorea,
Alaitz eta Maider
bikoteko kidea.
- 1977
–
- 1979
–
Joseba Llorente
, gipuzkoar futbolari ohia.
- 1982
–
Egoitz Zelaia
, lapurtar bertsolaria eta euskal idazlea.
- 1995
–
Marta Perea
, bizkaitar futbolaria.
- 1273
–
Alfontso (Chesterreko kondea)
, ingeles infantea (h.
1284
).
- 1394
–
Karlos, Orleansko dukea
, frantziar duke eta olerkaria (h.
1465
).
- 1632
–
Baruch Spinoza
, holandar filosofo judu
sefardia
,
kartesianismo
kritikoaren oinordekoa (h.
1677
).
- 1713
–
- 1724
–
Maria Amalia Saxoniakoa
, Espainiako erregina ezkontidea (h.
1760
).
- 1745
–
Maria Luisa Espainiakoa
,
Germaniako Erromatar Inperio Santuko
enperatriza (h.
1792
).
- 1750
–
Joseph Matenot
,
Frantziako Iraultzako
gerretan aritutako frantziar jenerala (h.
1794
).
- 1784
–
- 1808
–
Alphonse Karr
, frantziar eleberrigile eta kazetaria (h.
1890
).
- 1813
–
Nikolai Ogariov
, errusiar iraultzaile, filosofo, olerkari eta kazetaria,
populismoaren
sortzaileetako bat (h.
1877
).
- 1826
–
Carlo Collodi
, italiar idazlea (h.
1890
).
- 1838
–
Prosper-Olivier Lissagaray
, frantziar kazetari errepublikazale eta sozialista (h.
1901
).
- 1858
–
Marie Bashkirtseff
, errusiar idazlea, margolaria eta eskultorea (h.
1884
).
- 1864
–
Henri de Toulouse-Lautrec
, frantziar margolaria (h.
1901
).
- 1869
–
Oscar Carmona
,
Portugalgo
11. presidentea (h.
1951
).
- 1872
–
Georgi Vasilievitx Txitxerin
, errusiar diplomatikoa (h.
1936
).
- 1877
–
Alben W. Barkley
,
AEBetako
35. presidenteordea (h.
1956
).
- 1878
–
Paul J. Sachs
, estatubatuar enpresaria eta museo zuzendaria (h.
1965
).
- 1879
–
Eli Heckscher
, suediar ekonomista (h.
1952
).
- 1885
–
Anna Louise Strong
, estatubatuar kazetari, idazle eta aktibista (h.
1970
).
- 1887
–
Erich von Manstein
, alemaniar mariskala (h.
1973
).
- 1891
–
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
, poloniar poeta eta antzerkigilea (h.
1945
).
- 1897
–
Lucky Luciano
, italiar-estatubatuar mafiosoa, antolatutako krimen modernoaren sortzailetzat jotzen den gansterra (h.
1962
).
- 1898
–
Liu Shaoqi
,
Txinako Herri Errepublikako
bigarren presidentea (h.
1969
).
- 1905
–
Irving Allen
, estatubatuar ekoizle eta zinemagilea (h.
1987
).
- 1908
–
- 1910
–
Ana Maria de Foronda
, espainiar idazlea, itzultzailea eta kazetaria (h.
1990
).
- 1914
–
Agostino Casaroli
, italiar Kardinala (h.
1998
).
- 1916
–
Concha Liano
, anarkista eta
Mujeres Libres
mugimenduaren sortzaileetako bat (h.
2014
).
- 1918
–
Wild Bill Davis
, jazz pianista, organista eta moldatzaile estatubatuarra (h.
1995
).
- 1919
–
Vera Atseva
, mazedoniar politikari komunista eta jugoslaviar partisanoen kidea (h.
2006
).
- 1923
–
Octavio Lepage
,
Venezuelako
presidentea (h.
2017
).
- 1925
–
Simon van der Meer
, herbeheretar fisikaria, 1984ko
Fisikako Nobel Saria
(h.
2011
).
- 1926
–
Tsung Dao Lee
, txinatar fisikaria, 1957ko
Fisikako Nobel Saria
.
- 1927
–
- 1928
–
Olga Rivero Jordan
, kanariar poeta (h.
2021
).
- 1930
–
Carmen Hernandez
, espainiar katekista eta kimikaria,
Bide Neokatekumenalaren
sortzailea (h.
2016
).
- 1932
–
Claudio Naranjo
, txiletar psikiatra (h.
2019
).
- 1934
–
- 1935
–
Khalifa bin Salman Al Khalifa
,
Bahraingo
lehen ministroa (h.
2020
).
- 1938
–
- 1941
–
- 1942
–
Billy Connolly
, eskoziar umorista, abeslari, aktore eta telebista aurkezlea.
- 1943
–
- 1944
–
Candy Darling
, estatubatuar emakumezko aktore transgeneroa (h.
1974
).
- 1946
–
- 1947
–
Dwight Schultz
, estatubatuar zinema, antzerki eta telebistako aktorea.
- 1949
–
Pierre Buyoya
,
Burundiko
presidentea (h.
2020
).
- 1950
–
- 1952
–
- Martin Foley
, irlandar krimen antolatuko burua.
- Michel Tubiana
, frantziar legelari eta abokatua, Euskal Herriko bake prozesuan aritutakoa (h.
2021
).
- 1953
–
Sylvie Kinigi
,
Burundiko
presidentea.
- 1954
–
Emir Kusturica
, bosniar-serbiar zinema zuzendaria.
- 1955
–
John Carleton
, ingeles errugbilari ohia.
- 1957
–
- 1961
–
Arundhati Roy
, indiar idazle, pentsalari eta ekintzailea.
- 1970
–
Julieta Venegas
, mexikar abeslaria eta kantugilea.
- 1972
–
Ana Santos Payan
, espainiar argitaratzailea eta idazlea (h.
2014
).
- 1973
-
Paola Cortellesi
, italiar aktorea, autorea, komikoa, imitatzailea eta kantaria.
- 1978
–
- 1979
–
Carmelita Jeter
,
100
eta
200 metroko
estatubatuar atleta ohia.
- 1983
–
Aida Nuno
, espainiar txirrindularia eta ziklokroslaria.
- 1984
–
- 1986
–
Aida Folch
, kataluniar aktorea.
- 1990
–
Sarah Hyland
, estatubatuar aktore eta modeloa.
- 1991
–
Leo Baker
, estatubatuar
skateboarderra
.
- 1993
–
- 1522
–
Petri II.a Nafarroakoa
, nafar militarra eta mariskala,
Simancasen
(j. c.
1454
)
- 1822
–
Francisco Javier Elio
, nafar militarra,
Valentzian
(j.
1767
).
- 1851
–
Marcelino Oraa
, nafar militar eta politikaria (j.
1788
).
- 1936
,
Paternan
(
Valentzia
) exekutatuak:
- 1993
–
Francisco Gorritxo
, bizkaitar politikari abertzalea,
Mar del Platan
(j.
1906
).
- 1998
–
Gaspar Montes
, gipuzkoar margolaria (j.
1901
).
- 2000
–
Felix Erbiti
, nafar apaiz oblatua,
Espainiar Sahara
eta
Ifniko
prefektu apostolikoa,
Madrilen
(j.
1910
).
- 2009
–
- 2020
–
Jose Luis Garaioa
, nafar agustindar fraidea eta misiolaria,
Texasen
(j.
1952
).
- 1468
–
Jean Dunois
, frantziar gerra-gizona.
- 1572
–
John Knox
, eskoziar teologoa, apaiza eta Presbiterianismoaren sortzailea (j.
1513
).
- 1715
–
Eduvigis Leonor Holstein-Gottorp
,
Suediako
erregina ezkontidea (j.
1636
).
- 1741
–
Ulrika Eleonor Suediakoa
,
Suediako
erregina (j.
1688
).
- 1807
–
Joseph Brant
,
mohawk
amerindiarren buruzagia.
- 1848
–
William Lamb (Melbourneko II. bizkondea)
,
Erresuma Batuko
lehen ministroa (j.
1779
).
- 1870
–
Lautreamonteko kondea
, frantziar poeta (j.
1846
).
- 1904
–
Christopher Dresser
, eskoziar diseinatzaile eta diseinu teorilaria, aurreneko diseinatzaile independenteetako bat (j.
1834
).
- 1916
–
Hiram Stevens Maxim
, estatubatuar asmatzailea (j.
1840
).
- 1922
–
Robert Erskine Childers
,
irlandar errepublikarra
(j.
1870
).
- 1929
–
Georges Clemenceau
,
Frantziako Errepublikako Lehen Ministroa
(j.
1841
).
- 1931
–
John Henry Clarke
, ingeles mediku homeopata eta idazlea (j.
1853
).
- 1940
–
Saionji Kinmochi
,
Japoniako
lehen ministroa (j.
1849
).
- 1942
–
Peadar Kearney
, irlandar errepublikar nazionalista eta abesti matxinoen konposatzailea (j.
1883
).
- 1946
–
Laszlo Moholy-Nagy
, hungariar margolaria eta eskultorea (j.
1895
).
- 1947
–
Leon-Paul Fargue
, frantziar olerkaria (j.
1876
).
- 1956
–
Flora Sandes
,
I. Mundu Gerran
soldadu gisa ofizialki aritu zen emakume britainiar bakarra (j.
1876
).
- 1957
–
Diego Rivera
, mexikar margolaria (j.
1886
).
- 1958
–
Robert Cecil (Cecil of Chelwood I. bizkondea)
, britainiar abokatu, politikari eta diplomazialaria, 1937ko
Bakearen Nobel Saria
(j.
1864
).
- 1959
–
Boris Eijenbaum
, errusiar literatura kritikaria (j.
1886
).
- 1963
–
Lee Harvey Oswald
, estatubatuar marinea,
John F. Kennedyren
hiltzailea (j.
1939
).
- 1965
–
Abdullah Al-Salim Al-Sabah
,
Kuwaiteko
emirra (j.
1895
).
- 1968
–
Istvan Dobi
,
Hungariako
lehen ministro eta estatuburua (j.
1898
).
- 1972
–
Arminda Aberastury
, argentinar psikoanalista, haurren eta nerabeen
psikoanalisiaren
aitzindaria (j.
1910
).
- 1980
–
Henrietta Hill Swope
, estatubatuar astronomoa (j.
1902
).
- 1985
–
Rene Barjavel
, frantziar idazlea,
zientzia fikzioaren
maisutzat hartua (j.
1911
).
- 1987
–
Matilde Cantos
, espainiar politikari sozialista (j.
1898
).
- 1988
–
- 1990
–
Dodie Smith
, ingeles eleberrigile eta antzerkigilea (j.
1896
).
- 1991
–
Freddie Mercury
,
Queen
taldeko abeslaria (j.
1932
).
- 1992
–
- 1996
–
Edison Denisov
,
sobietar
musikagilea (j.
1929
).
- 1997
–
Barbara
, frantziar kantugile eta abeslaria (j.
1930
).
- 1998
–
Maruxa Villanueva
, galiziar abeslaria eta aktorea (j.
1906
).
- 2000
–
Carla Capponi
, italiar
partisanoa
eta politikaria (j.
1918
).
- 2002
–
John Rawls
, estatubatuar filosofo eta irakaslea (j.
1921
).
- 2004
–
Arthur Hailey
, britainiar-kanadar eleberrigilea (j.
1920
).
- 2005
–
Pat Morita
, japoniar jatorriko estatubatuar aktorea (j.
1946
).
- 2006
–
Juice Leskinen
, finlandiar kantautore, olerkari eta konpositorea (j.
1950
).
- 2008
–
Matilde Ucelay
, Espainiako lehen emakume arkitekto tituluduna (j.
1912
).
- 2009
–
- 2012
–
- 2016
–
Marcos Ana
, espainiar poeta, kazetaria eta giza eskubideen aldeko ekintzailea (j.
1920
).
- 2019
- 2020
–
- 2022
–
- 2023
–
Elliot Silverstein
, estatubatuar zinema zuzendaria (j.
1927
).
Azaroaren 23
|
Urteko egutegi
|
Azaroaren 25