Flago de la katolikaj esperantistoj
Sankta meso
en Esperanto dum la
95-a
UK
en
Havano
(celebras
Peter Knauer
).
La
Internacia Katolika Unui?o Esperantista
(
IKUE
) estas
asocio
de
katolikaj
esperantistoj
. ?i fondi?is en
1910
kaj havas sian sidejon en
Romo
.
IKUE deziras disvastigi la uzon de la ne?trala kaj facile lernebla lingvo
Esperanto
inter katolikoj por tiamaniere kontribui al kompreni?o, unueco kaj
paco
. ?i krome celas diskonigi la
kristanan
kredon kaj funkcii kiel internacia komunumo de fideluloj. Por realigi tiujn ?i celojn, la asocio eldonas publika?ojn kaj organizas internaciajn kunvenojn kaj spiritajn aran?ojn.
Sacerdotoj
de IKUE ofte ofertas esperantlingvajn
Diservojn
kadre de aran?oj de la ?enerala
Esperanto-movado
.
En la
statuto de IKUE
, la asocio formulis siajn celojn jene:
- a) plenumi la ordonon de Jesuo Kristo: “Iru en la tutan mondon kaj prediku la evangelion al ?iu kreita?o” (Mar 16,15); travivi kaj atesti la belecon de la vero kaj la ?ojon esti kristanoj, por estigi fervoregon por la Regno de Dio;
- b) montri la unuecon de la Eklezio en Kristo, uzante la internacian lingvon Esperanton en ?ia liturgio kaj apostola agado;
- c) kontribui al realigo de la homaj interkompreno, frateco kaj paco en la nuntempa mondo;
- d) strebi “por ke ?iuj estu unu” (Joh 17,21).
Katolika Esperanto-Tendaro en ?e?io, 1995
IKUE organizas ?iujaran
kongreson
kun prelegoj, diservoj, pre?adoj kaj abunda distra programo. Nuntempe ?iun duan jaron la
IKUE-Kongreso
estas organizata kunlabore kun
Kristana Esperantista Ligo Internacia
(KELI) kiel
Ekumena Esperanto-Kongreso
.
Krome IKUE a? ?iaj landaj ligoj organizas multajn pliaj internaciajn aran?ojn, ekzemple
Katolikajn Esperanto-Tendarojn
(?iusomere dum unu semajno en
?e?io
),
Junularajn Ekumenajn Esperanto-Tendarojn
, bibliajn semajnfinojn kaj pilgrimadojn.
Esperantligvaj Diservoj okazas regule en kelkaj pre?ejoj, ekzemple ?iun duan monaton en la
Katedralo
de
Speyer
(
Germanio
) sub gvido de pastro
Albrecht Kronenberger
, kaj krome en
Universalaj Kongresoj de Esperanto
kaj multaj pliaj Esperanto-aran?oj.
La revuo de IKUE,
Espero Katolika
, aperas de
1903
kaj estas la plej malnova da?re aperanta Esperanto-gazeto. En interreto oni trovas
la lastajn numerojn
kaj
kompletajn malnovajn jarkolektojn
: temas pri progresanta projekto, kiu celas enretigi ?iujn numerojn ekde 1903.
Jam en
1912
aperis la
Nova Testamento
en esperanta traduko, kaj en
1926
sekvis la kompleta
Biblio
. Komplete rekompostita eldono, prizorgita de la pastroj
Bernhard Eichkorn
kaj
Albrecht Kronenberger
, aperis en
2006
.
En
2001
aperis, eldonita de IKUE kaj KELI, la 1472-pa?a
ekumena
kant- kaj pre?libro
ADORU
.
IKUE kaj ?iaj landaj sekcioj aperigas - jen en siaj retpa?oj, jen en papera formo - multajn publika?ojn a? kunlaboras en tiaj eldonoj. Ekzemple en aprilo 2006 aperis kiel 43-pa?a bro?uro la
encikliko
"
Deus caritas est
" de Papo
Benedikto la 16-a
.
Entute la kristana literaturo en Esperanto, inkluzivante tiun realigitan de aliaj subjektoj ekster IKUE, ampleksas kelkmil volumojn.
Ekde januaro
1977
Radio Vatikana
elsendas regule en Esperanto, komence unufoje, ekde 1981 dufoje kaj ekde oktobro
1998
trifoje semajne. La elsendoj estas a?skulteblaj anka? en interreto sur la
retejo Vatican News
.
Inter multaj retaj forumoj de katolikaj esperantistoj, plej vigla estas la
dissendolisto de IKUE ?e yahoogroups
Arkivigite je
2006-06-16 per la retarkivo
Wayback Machine
.
Same kiel preska? ?iuj kristanaj organizoj, anka? IKUE aktivas karitate. Ekzemploj estas la agadoj starigitaj de du iamaj IKUE-prezidantoj, ekzemple la bonfarado al blinduloj starigita de
Jacques Tuinder
kaj la helpaj projektoj, ?efe en
Afriko
, iniciatitaj de pastro
Duilio Magnani
. Kun la paso de la jaroj, la menciitaj iniciatoj sendependi?is el IKUE, kiu tamen ne forlasis tiajn agadojn.
IKUE iam havis pli ol 10 landajn asociojn, el kiuj hodia? aktivas nur ?. 3. En la retejo de IKUE trovi?as
listo de landaj reprezentantoj
Arkivigite je
2006-05-06 per la retarkivo
Wayback Machine
en 15 landoj, el kiuj tamen kelkaj kiel
Lajos Kobor
kaj
Giovanni Daminelli
jam mortis. Iam ekzistis anka?
diocezaj
ligoj (ekzemple en la
germanaj
dicezoj
Freiburg
kaj
Speyer
, amba? iam agnoskitaj de la respektiva
episkopo
).
Iamaj landaj ligoj estas:
Nuntempe ekzistas la sekvaj landaj ligoj:
Emile Peltier
En
1902
la franca pastro
Emile Peltier
(1870-1909) fondis, kune kun
Henri Auroux
kaj kun permeso de la episkopo de
Tours
, la societon
Espero Katolika
. Pro manko de kunlaborantoj Peltier kaj Auroux ne sukcesis registrigi la asocion la? franca le?o kaj decidis unue fondi gazeton kun la sama nomo
Espero Katolika
, kiu aperas ekde
1903
. Nur post la morto de Peltier, en
1910
, okazis en
Parizo
la unua
Katolika Esperanto-Kongreso
. Kadre de ?i fondi?is IKUE.
En
1951
IKUE ekhavis kunlaborajn rilatojn kun
Universala Esperanto-Asocio
(UEA). Tamen, kiel ?iuj religiaj organizoj, ?i ne rajtas ali?i al UEA kiel faka asocio.
Dum la ?irka? 100-jara historio de IKUE, aperis anka? aliaj organizoj de katolikaj esperantistoj. La plej gravaj el ili estas
Internacio Katolika
, kiu ekzistis de
1920
?is la
2-a Mondmilito
, kaj
Internacia Katolika Informejo
(IKI), kiu aktivis de
1936
?is
1974
en
Nederlando
.
- Austin Francois Richardson Taylor
(1843-1913), 1910-1913
- Patrick Parker
(1869-1948), 1913-1920
- Lambert Johan Joseph Marie Poell
(1872-1937), 1920-1921
- Paulus Antonius Schendeler
(1878-?), 1921-1924
- Francisko de Pa?la Me?tan
(1865-1941), 1924-1927
- Joan Font i Giralt
(1899-1936), 1927-1935
- Marie Larroche
(1854-1940), vicprezidantino aganta kiel prezidanto, 1934-1935
- Petrus Heilker
(1883-1964), 1935-1950
- Alfons Beckers
(1908-1994), 1950-1966
- Jacques Tuinder
(1933-2011), 1966-1971
- Ferdinando Longoni
(1916-1975), 1971-1975
- Czesław Biedulski
(1936-2018), 1976-1979
- Duilio Magnani
(1928-2010), 1979-1995
- Antonio De Salvo
(1942-2021), 1995-2003
- Miloslav ?va?ek
(*1941), 4-a de septembro 2003 ?is 20-a de februaro 2012
- Giovanni Daminelli
(1943-2019), elekto en la 20-a de februaro 2012, mortis la 26-an de marto 2019
- Marija Belo?evi?
(*1965), 2019-
En reta balotado en somero 2022, la sekvaj personoj elekti?is estraranoj por la mandata periodo 2022-2026:
Kiel
kontorevizoroj
elekti?is
Gabor Markus
,
Umberto Canelada Campos
kaj
Flory Witdoeckt
.
En sia kunsido de oktobro 2023, la estraro alelektis konforme al la statuto la
grekkatolikan
pastron
Serhij Prudko
el
Ukrainio
kiel religian konsilanton.
Jam de
1920
?is ?irka?
1935
ekzistis
Mondjunularo Katolika
(MOKA), kiu tamen ne estis ligita al IKUE, sed al
Internacio Katolika
.
La unua junulara organizo de IKUE,
La Alta Flugo
, ekzistis de ?irka?
1960
?is ?irka?
1965
. ?i eldonis la gazeton
Birdo
.
La nuntempa IKUE-Junularo (IKUEJ) fondi?is en
1996
kadre de la
Katolika Esperanto-Tendaro
en Sebranice (
?e?io
).
La
8an de novembro
1990
la vatikana
Kongregacio pri la Dia kulto kaj la disciplino de la sakramentoj
aprobis la mestekstojn en Esperanto. Tiamaniere Esperanto definitive fari?is
liturgia
lingvo. Ekde somero 1995 la "Meslibro kaj Lega?aro por diman?oj kaj festoj" estas havebla en formo de du lukse binditaj volumoj.
Agnosko de la Papa Konsilio por Laikoj
[
redakti
|
redakti fonton
]
Depost ?ia starigo en 1910, IKUE kolektis aprobojn de ?iuj Papoj, de Kardinaloj kaj de Episkopoj. En multaj diocezoj (precipe en
Pollando
kaj
Italio
, sed anka? aliloke) la katolikaj esperantistaj grupoj estas agnoskitaj de la koncernaj Episkopoj, kaj aktive partoprenas en la apostola agado. ?is
1992
IKUE en si mem, tamen, ankora? ne estis ricevinta oficialan agnoskon fare de la centraj instancoj de la Eklezio. Kontaktoj kun la ekleziaj a?toritatuloj komenci?is en
1980
, kelkajn jarojn post la translokigo de la asocia sidejo en
Romo
. En la postaj jaroj la demando pri agnosko de IKUE estis iom preterlasita por atingi la aprobon de la
Meslibro
en Esperanto, sed fine la
11an de januaro
1992
IKUE estis agnoskita per dekreto de la Papa Konsilio por Laikoj kiel internacia asocio de fideluloj la?
pontifika
juro
. Per la dekreto la Papa Konsilio por Laikoj aprezas la la?statutajn celojn de IKUE same kiel "la diversajn aktivecojn plenumatajn de la Unui?o en siaj programoj kaj servoj (kristana formado, publika?oj kaj komunikado, bonfara kaj ekumena agado)".
?iuj papoj ekde
Pio la 10-a
, krom
Johano Pa?lo la 1-a
(kies papado da?ris apena? 33 tagojn), montris ian favoron al la agado de katolikaj esperantistoj.
Papo
Johano Pa?lo la 2-a
dufoje (en
1991
kaj
1997
) alparolis kunvenojn rekte en Esperanto kaj ekde
1994
?is sia morto en
2005
regule uzis Esperanton, inter multaj aliaj lingvoj, en sia
paska
kaj
kristnaska
salutparoladoj. Ekde pasko
2006
?is sia demisio en
2013
, lia posteulo, papo
Benedikto la 16-a
da?rigis la tradicion.
Malkiel liaj du anta?uloj, papo
Francisko
en printempo
2013
ne salutis post sia unua
paska
beno
Urbi et orbi
la spektantojn en multaj lingvoj, do anka? ne en
Esperanto
. Esperantistoj gvidataj de
Giovanni Conti
kun panelo konsistiganta la vorton "ESPERANTO" tamen ?eestis sur la
Placo Sankta Petro
.
Almena? 56 kardinaloj iel subtenis Esperanton, kiel montras detala listo en
franclingva
eldono de la libro "Esperanto - la nova latino de la Eklezio".
La ?efepiskopo de
Prago
, Kardinalo
Miloslav Vlk
, lernis Esperanton kiel studento kaj kunlaboris kiel juna pastro en
Katolikaj Esperanto-Tendaroj
. En 1995 Vlk celebris en
IKUE-Kongreso
meson en Esperanto kaj akceptis esti alta protektanto de IKUE.
La ?efepiskopo
Alba Iulia
(
Rumanio
),
Gyorgyi Jakubinyi
, flue parolas Esperanton kaj trifoje, en 1991, 1999 kaj 2009, pledis en Sinodoj pri E?ropo por Esperanto kiel solvo de la lingva problemo en la Eklezio. Plurfoje, ekzemple en la
Germanaj Katolikaj Foiroj
de
1994
,
1998
kaj
2000
, Jakubinyi celebris Meson en Esperanto kaj reeldiris sian pledon por Esperanto.
Jam la iniciantinto de Esperanto,
Zamenhof
enga?i?is por frateco inter homoj de diversaj religioj a? konfesioj. La "patro" de IKUE,
Emile Peltier
, pledis en sia revuo
Espero Katolika
por la unui?o de la kristanaj religioj, kaj forte deziris kunlaboron kun protestantaj esperantistoj.
Multaj pliaj aktivuloj de IKUE sekvis tiujn ?i instigojn. Mejlo?tonoj sur la vojo de
ekumenismo
inter kristanaj esperantistoj estis la unua
Ekumena Esperanto-Kongreso
en
1968
kaj la apero de la
Ekumena Diserva Libro ADORU
en
2001
. Nuntempe IKUE kaj
KELI
frate kaj intense kunlaboras en la spirito de
ekumenismo
. Dum en nacilingva medio katolikoj kaj protestantoj ankora? kutimas uzi malsamajn kant- kaj pre?librojn, en la Esperanto-movado oni uzas ?efe la saman libron.
Esperanto kiel "nova latino de la Eklezio"
[
redakti
|
redakti fonton
]
Katolikaj esperantistoj ofte nomas Esperanton "la nova
latino
de la Eklezio". Kutime ili tamen ne celas malpliigi la rolon de la latina lingvo en la Katolika Eklezio (kies graveco en internacia komunikado ?iukaze jam delonge tre malkreskis), sed doni novajn impulsojn favore al kompreni?o, unueco kaj paco. ?i-lastan strebadon subtenis anka? Papo
Johano Pa?lo la 2-a
, kiu en sia salutletero al la
Universala Kongreso
en
1993
en
Valencio
kura?igis la esperantistojn "da?rigi sian estimindan klopodon por realigi mondon, en kiu regu la interkompreni?o kaj unueco".
-
Po?tkarto de Alfons Beckers al
Wim De Smet
, 1958.
-
Pastro Alfons Beckers en
a?dienco
?e la
papo
, 1964.
-
Dokumento eldonita okaze de la 21-a kongreso de I.K.U.E.,
Antverpeno
, 1939
-
FelixArchief
, Ar?iva?o 2233#462
-
Kongreslibro, 1939
-