El Vikipedio, la libera enciklopedio
Inge von Wangenheim
Inge von WANGENHEIM
(fra?line:
Ingeborg Franke
; naski?inta la
1-an de julio
1912
en
Berlino
, mortinta la
6-an de aprilo
1993
en
Vajmaro
) estis
germana
verkistino kaj aktorino.
Estante filino de konfekciantino ?i frekventis porknabinan liceon kaj poste trejni?is aktorece. Poste ?i aktoris sur diversaj scenejoj berlinaj en malgrandaj roloj, ekz. ?e
Theater am Schiffbauerdamm
kaj en surscenigoj de
Erwin Piscator
. En 1931 ?i ali?is al la komunisma trupo
Truppe 1931
kiun estris ?ia posta edzo
Gustav von Wangenheim
kaj samjare ?i ani?is al
Komunista Partio de Germanio
. Post la potencakiro de la
nazioj
?i fu?is en 1933 tra
Belgujo
kaj
Franclando
Sovetion
. La unuajn jarojn en ekzilo moskva ?i aktivis kiel aktorino kaj ?urnalistino. Kun
Bruno Schmidtsdorf
?i ludis la ?efan rolon en la kontra?fa?isma filmo
Kampfer/Borci
kiun re?isoris ?ia edzo Gustav mem. En 1937 ?i i?is sovetia ?tatanino. En 1941 ?i estis evakuita al
?istopolo
,
Kazano
kaj fine al
Ta?kento
. Ekde 1943 ?i denove trovi?is en la sovetia ?efurbo por labori redaktore por la
Nacia Komitato por Libera Germanio
.
En 1945 ?i revenis patrujen kun la edzo kaj en 1946 ?i i?is membro de
Socialista Unueca Partio de Germanio
. La sekvintajn jarojn ?i enga?i?is en la teatra ligo
Bund Deutscher Volksbuhnen
, eldonis la gazeton
Volksbuhne
kaj de?oris denove kaj aktore kaj re?isore, i.a ?e
Deutsches Theater
en
Orienta Berlino
kaj por la filmagentejo
DEFA
(ekz. en la filmo
Und wieder 48
.)
De la fino de la 1940-a jaroj ?i tamen pli aktivis verkistece. Post divorco ?i vivis ekde 1961 je
Rudolstadt
kaj ekde 1974 en
Vajmaro
en gejina rilato.
[1]
?ia verkaro ampleksas romanojn, rememorojn, eseojn kaj voja?rakontojn. Krom romanoj pri la konstrufazo de
GDR
(ekz.
Am Morgen ist der Tag ein Kind
pri la
popolribelo de 1953
; ?i nekritike adoptis la oficialan partian perspektivon!) interesas ?iaj rememoroj pri la vivo en Sovetio - kvankam ?i ?ion negativan prisilentis (
Mein Haus Vaterland
,
Auf weitem Feld
ktp.).
[2]
Ekde la 1960-aj jaroj von Wangenheim publikigis reportera?ojn pri ?iaj voja?oj je kapitalismaj, okcidentaj landoj. ?i anis al la estraro de la orientgermana porverkista ligo
Deutscher Schriftstellerverband
(DSV).
?ia filo estas la aktoro kaj teatroverkisto
Friedel von Wangenheim
. Krome ?i havis du filinojn.
- 1966: Kunstpreis des FDGB
- 1968: Heinrich-Heine-Preis des Ministeriums fur Kultur der DDR
- 1972: Vaterlandischer Verdienstorden (en ar?ento)
- 1977: Nationalpreis der DDR (dua klaso)
- 1982: Vaterlandischer Verdienstorden (en oro)
- 1987: Karl-Marx-Orden
- 1989: honora doktoreco de la
Universitato de Jena
Fondis oni en la 9.12.2010 en Rudolstadt literaturinstituton nomante ?in por ?i. ?i regule alju?u premiojn por verkistoj humanismaj kaj pacemaj; krome trovi?as tie kolekto de verkoj malpermesitaj de la nazioj kun la intenco reeldoni kelkajn de tempo el tempo; trie oni volas trejni junajn a?torojn kaj apogi iliajn unuajn pa?ojn en la eldonado de siaj aferoj.
- Einiges uber die Arbeit der ?Truppe 1931“ Berlin
(eldono sub ?ia fraulina nomo; sen indiko de la eldonoloko), 1934
- Die Aufgaben der Kunstschaffenden im neuen Deutschland
, Berlin 1947
- Mein Haus Vaterland
, Berlin 1950
- Zum 175. Todestag Konrad Ekhofs
, Berlin 1953
- Auf weitem Feld
, Berlin 1954
- Am Morgen ist der Tag ein Kind
, Berlin 1957
- Einer Mutter Sohn
, Berlin 1958
- Professor Hudebraach
, Halle (Saale) 1961
- Das Zimmer mit den offenen Augen
, Halle 1965
- Die Geschichte und unsere Geschichten
, Halle 1966
- Reise ins Gestern
, Halle 1967
- Die hypnotisierte Kellnerin
, Rudolstadt 1968
- Kalkutta liegt nicht am Ganges
, Rudolstadt 1970
- Die Verschworung der Musen
, Halle 1970
- Die Probe
, Halle 1973
- Die tickende Bratpfanne
, Rudolstadt 1974
- Von Zeit zu Zeit
, Halle 1975
- Hamburgische Elegie
, Halle 1977
- Spaal
, Rudolstadt 1979
- Die Entgleisung
, Halle 1980
- Genosse Jemand und die Klassik
, Halle 1982
- Mit Leib und Seele
, Halle 1982
- Weiterbildung
, Halle 1983
- Schauplatze
, Rudolstadt 1983
- Station 5
, Halle 1985
- Deutsch und Geschichte
, Halle 1986
- Der goldene Turm
, Rudolstadt 1988
- Auf Germanias Barenfell
, Bucha apud Jena 2002
- kiel eldonistino
:
Sergej Mi?alkov
:
Ilja Golowin und seine Wandlung
, Berlin 1950
- Kampfer/Borci (1935/36)
- Und wieder 48 (1948)
- Der Auftrag Hoglers (1950)
- 1933: Gustav von Wangenheim:
Die Mausefalle
(Truppe 1931)
- 1949:
Samuil Mar?ak
:
Die zwolf Monate
? (Theater am Schiffbauerdamm)
- 1950:
Sergej Mi?alkov
:
Golowin und seine Wandlung
? (Theater am Schiffbauerdamm, Berlin)
- Ehrenpromotion Inge von Wangenheim
, Jena 1990.
- "Wer war wer in der DDR"
- biografia leksikono de GDR-anoj
- Kurt Fricke:
Die Flanke von links ? Inge von Wangenheim
, ?e: Inge von Wangenheim:
Die Entgleisung
, p. 303?336, Mitteldeutscher Verlag, Halle 2012,
ISBN 978-3-89812-864-3
.
- Laura von Wangenheim:
In den Fangen der Geschichte. Inge von Wangenheim. Fotografien aus dem sowjetischen Exil 1933?1945
. Rotbuch-Verlag, Berlin 2013,
ISBN 978-3-86789-190-5
.
- Kurt Fricke: Wangenheim, Ingeborg (Inge) Freifrau von, ?e: Neue Deutsche Biographie, Bd. 27: Vockerodt?Wettiner, p. 404?405. Verlag Duncker & Humblot, Berlin 2020,
ISBN 978-3-428-11208-1
- Dieter Fechner
:
Personliche Begegnungen mit Thuringer Autoren im 20./21. Jahrhundert
, Verlag Rockstuhl, Bad Langensalza 2014,
ISBN 978-3-86777-718-6
, p. 197?202
- ↑
Jens-Fietje Dwars:
"Aus dem Blickwinkel der Enkeltochter. In den Fangen der Geschicht. Ein neues Fotobuch zeigt die Kunstlerin Inge von Wangenheim."
[
rompita ligilo
]
- ?e: TLZ, 12.10.2013
- ↑
Dwars (2013)