Deklaracio de Unui?intaj Nacioj pri la Rajtoj de Indi?enaj Popoloj
(angle:
United Nations
Declaration on the Rights of Indigenous Peoples
(
UNDRIP
a?
DOTROIP
) estas la plej grava
internacia dokumento
kaj UN-referenco por la respekto de la
rajtoj
de
indi?enaj popoloj
.
?i ebligas taksi la sintenon de ?tatoj rilate al indi?enaj popoloj, sed ?i ne havas devigan efikon en
internacia juro
, do temas nur pri 'soft law' (milda le?o).
La Deklaracio, konata al multaj aktivuloj kiel UNDRIP, estas la plej grava internacia dokumento pri indi?enaj rajtoj. Kvankam ?i ne estas inter?tata traktato kaj do ne estas parto de la internacia juro, ?i jam forte influas la formuladon kaj interpreton de la nacia juro en pluraj landoj
?i estis adoptita de la
?enerala Asembleo de UN
en septembro 2007,
[1]
pere de plimulto de 143 kontra? 4 (Usono, Kanado, A?stralio kaj Nov-Zelando).
[2]
La
Konsilio pri Homaj Rajtoj
de la
Unui?intaj Nacioj
vo?donis en la 30a de junio 2006 kun 30 vo?donoj, kontra? 2 (
Kanado
[3]
kaj
Rusio
) kaj 12 sindetenoj.
La Deklaracio, je rekomendo de la Viena Deklaracio kaj Agadprogramo
[4]
asertas, interalie, ke
indi?enaj
popoloj
rajtas al interna memdeterminado
kaj ke pro tiu rajto ili libere determinas sian politikan statuson kaj libere determinas sian ekonomian, socian kaj kultura evoluojn.
[1]
?i deklaras ke indi?enaj popoloj ne povas esti forpelitaj de siaj teritorioj, ke ili havas la rajton je la naturaj rimedoj kiuj situantas sur ilia teritorio. Inter la multaj rajtoj agnoskitaj en tiu dokumento, aparte notiindas Artikolo 13, la? kiu “Indi?enaj popoloj rajtas revivigi, utiligi, evoluigi kaj transdoni al estontaj generacioj siajn historiojn, lingvojn, bu?ajn tradiciojn, filozofiojn, skribsistemojn kaj literaturojn, kaj asigni kaj reteni siajn proprajn nomojn por komunumoj, lokoj kaj personoj.”
La brita delegito al Unui?intaj Nacioj memoris, ke
Britio
rifuzis la nocion de kolektivaj rajtoj en internacia juro. ?i tiu rimarko provokis fortajn reagojn de indi?enaj popoloj. ?i fari?is temokampanjo de
Survival International
.
Tiu ?i estas parta traduko de samtitola artikolo en la franca vikipedio je la 26-a de marto 2019.
- ↑
1,0
1,1
?enerala Asembleo adoptas Deklaracion pri la Rajtoj de Indi?enaj Popoloj
,
UN
,
13-a de septembro
2007
- ↑
UN Malplena Deklaro pri Indi?enaj Rajtoj
Arkivigite je
2009-01-06 per la retarkivo
Wayback Machine
[1]
Arkivigite je
2009-01-06 per la retarkivo
Wayback Machine
, Projekto cenzurita, 2009
- ↑
Capitaine Brieg kaj Thibault Martin, ≪La declaration des Nations Unies sur les droits des peuples autochtones: le dilemme canadien face a la reconnaissance du "Sujet" autochtone≫, Etudes Canadiennes, no 69, 2010, p. 139-153 (rete
[2]
Alirita la 9an de aprilo 2019)
- ↑
Vieno-Deklaracio kaj Agad-Programo, Sekcio II, paragrafo 29