El Vikipedio, la libera enciklopedio
Bovino
Bruto
estas kvarpieda hejma pa?tobesto (
bovo
,
?evalo
,
porko
,
?afo
,
kapro
,
lamo
ktp).
La homoj komencis malsova?igi bestojn, kiam ili transiris de ?asado al terkultivado kiel ?efa nutro-fonto kaj tial havis fiksajn lo?lokojn. Dum la tempo, la konduto, vivcirklo, kaj korpa funkcio de brutoj ?an?i?is. Multaj modernaj brutoj ne estas adaptitaj al travivado en sova?a medio.
Kaproj kaj ?afoj estis malsova?igitaj ?irka? 8000 a.K. en
Azio
, porkoj ?irka? 7000 a.K. en
Mezoriento
kaj
?inio
,
[1]
, kokoj eble ?irka? la sama tempo,
[2]
kaj ?evaloj ?irka? 4000 a.K.
La praktiko de bruto
bredado
jam grandaparte transformi?is en intensivan bredadon, ofte priskribatan kiel "fabrikfarmadon"; en Usono pli ol 99% el la brutoj nun estas tenataj tiel.
[3]
Intensa bredado pliigas la komercan produktadon, sed estigas malbonajn efikojn al
besta farto
, la
medio
, kaj
publika sano
.
[4]
Brutoj, kaj precipe bovoj kaj ?afoj, havas aparte grandan influon al agrikultura ellasado de
forcejaj gasoj
. Pro tiuj maldezirindaj efikoj, kaj anka? pro
efikeco
, unu prognozo argumentas ke granda malplii?o de almena? iuj brutoj (ekz. bovoj) en iuj landoj okazos anta? 2030,
[5]
[6]
kaj la libro
The End of Animal Farming
argumentas ke ?ia bredado ?esos anta? 2100.
[7]
