Bronisław GEREMEK
(naski?is la
6-an de marto
1932
en
Varsovio
, mortis la
13-an de julio
2008
en Lubie?) estis
pola
politikisto
, historiisto, prezidanto de
Libereca Unio
(
Unia Wolno?ci
), ministro pri eksterlandaj aferoj (
1997
-
2000
), en jaroj
1989
-
2001
deputito de
pola parlamento
, ekde 2004 ?is morto
Membro
de
E?ropa Parlamento
, membro de
Academia Europaea
.
Lia patro, rabeno, estis murdita en la
koncentrejo
Auschwitz
. Lia patrino kaj li mem povis el?teli?i el la
varsovia geto
en 1943 kaj estis ?irmitaj en alia pola familia hejmo. En 1954 Bronisław Geremek diplomi?is ?e la fakultato pri Historio de la Universitato de
Varsovio
, kaj en 1956-1958 li kompletigis superajn studojn ?e la
Ecole Pratique des Hautes Etudes
en
Parizo
. Li kompletigis sian doktorecon en 1960, kaj en 1972 li ricevis postdoktori?an gradon ?e la Pola Scienca Akademio (PAN). En 1989 li estis nomumita vicprofesoron. La ?efa temo de Geremek-a scienca laboro estis la esploroj pri la historio de la mezepoka socio kaj kulturo. Preska? la tuta Geremek-a scienca kariero rilatas al la Instituto pri Historio de la Pola Scienca Akademio, kie li laboris de 1955 al 1985.
En 1950 Geremek ali?is al la
Pola Unui?inta Laborista Partio
(PZPR). Li estis la dua sekretario de la Baza Partia Organiza?o (POP) de la PZPR ?e la Universitato de Varsovio. En 1968, tamen, li retiri?is el la partio proteste kontra? la invado de
?e?oslovakio
fare de la landoj de la Varsovia Pakto. Sekve en la jaroj 1970 Geremek estis konsiderata kiel unu el la ?efaj figuroj en la pola demokrata kontra?staro. En 1978 li kunfondis la Socion por Edukaj Kursoj, por kiu li lekciis. En a?gusto 1980 li ali?is al la laborista protesta movado de la urbo Gda?sk kaj fari?is unu el la konsilistoj de la Sendependa memreganta Laborsindikato Solidarno?? (Solidareco).
Post kiam la militle?o estis deklarita en decembro 1981 li estis enkarcerigita ?is decembro 1982, kiam li refoje fari?is konsilisto de la tiam kontra?le?a sindikato Solidareco, kunlaborante kun
Lech Wał?sa
. En 1983 li estis denove arestita de la polaj a?toritatoj. Inter 1987 kaj 1989 Geremek estis la gvidanto de la Komisiono por Politikaj Reformoj de la Civita Komitato, kiu preparis proponojn por paca demokrata transformo en
Pollando
. En 1989 li ludis kernan rolon dum la debatoj inter Solidareco kaj la a?toritatuloj kiuj kondukis al liberaj parlamentaj balotadoj kaj la establo de nova parlamento. Geremek tiame fari?is unu el la fondintoj de la Demokrata Unio (poste kombinita en la Libereca Unio) kaj estis la gvidanto de la parlamenta grupo de la Demokrata Unio de 1990 al 1997.
Post la balotadoj en 1991 la prezidento
Lech Wał?sa
petis al li formi novan registaron, sed Geremek ne tion faris kaj
Jan Olszewski
estis nomumita ?efministro. Post kiam koalicia registaro estis formita en oktobro 1997 de la Balotada Ago de Solidareco (AWS) kaj la Libereca Unio, Geremek servis kiel ministro pri Eksterlandaj aferoj sub la ?efministro
Jerzy Buzek
?is 2000. En la jaro 1998 li ricevis la
Karolan Premion
(plena nomo: Internacia Karola Premio de A?eno). En marto 1999 li subskribis la traktaton la? kiu Pollando ali?is al NATO. En la balotado por la E?ropa Parlamento en junio 2004 Bronisław Geremek estis elektita kiel kandidato de la Libereca Unio, kaj li gajnis la plej grandan nombron de vo?donoj en
Varsovio
.
S-ro Geremek, 76-jara?a, mortis je la 13-a de julio 2008, kiam la a?to kie li sidis frapis alian veturilon en la urbo Lubie? en okcidenta Pollando.
Bronisław Geremek lernis Esperanton en sia juna?o. En januaro 2008 li ricevis reprezentantojn de
EEU
, la diplomatojn d-ron
Sean O Riain
kaj
Jozef Reinvart
, okaze de ekspozicio pri Esperanto en la brusela sidejo de
E?ropa Parlamento
organizita fare de
Ljudmila Novak
,
MEP
, el
Slovenio
. Profesoro Geremek konsentis kun ili kunorganizi neformalan diskuton en la Parlamento pri la temo "Esperanto: amiko a? malamiko de plurlingveco?", por ?eestigi Esperanton en la politika areno de la
EP
, kaj poste starigi interpartian grupon de deputitoj favoraj al propede?tika rolo por Esperanto en la plibonigado de lingvolernado ?enerale.
La debato okazis la 14-an de julio, tuj post la tragika morto de profesoro Geremek, kun la ?eesto de 27 homoj, multaj el ili EP-anoj a? asistantoj de EP-anoj (li fakte mortis survoje al la debato en
EP
).
En
Parizo
li spiona?skultis
Jerzy Giedroyc
kaj lian parizan "
Kultura
".