Aslan Mas?adov
(
ruse
Аслан Алиевич Масхадов
; naski?is la
21-an de septembro
1951
en ?ohaj,
Kaza?io
,
Sovetunio
? mortis la
8-an de marto
2005
en
Tolstoj-Jurt
,
?e?enio
,
Rusio
) estis ekde
1997
prezidento de la neagnoskita ?e?ena Respubliko
I?kerio
kaj unu el la gvidantoj de la ?e?enaj
separistoj
.
Mas?adov naski?is en
1951
en
Kaza?a SSR
en
deportita ?e?ena familio
. La familio revenis al
?e?ena-Ingu?a ASSR
en
1956
. Poste li studis en la artileria akademio de
Tbiliso
kaj faris la oficiran karieron en la
Sovetia Armeo
. De
1981
?is 1985 li komandis trupon apud la urbo
Tata
, ?e
Baj
(
Hungario
). En
1992
li revenis al la fakte separi?inta ?e?enio kaj
?o?ar Dudajev
nomumis lin stabestro de la armeo de la memdeklarita I?kerio.
Post kiam en 1994 rusiaj trupoj revenis al ?e?enio por forpeli la separistojn kaj komenci?is la
Unua ?e?enia milito
, Mas?adov organizis
gerilan militon
kaj post morto de Dudajev en
1996
gvidis separistajn trupojn. En
1996
li subskribis armisticon, post kiu la rusiaj trupoj foriris kaj ?e?enio denove i?is fakte sendependa.
La
27-an de januaro
de
1997
li estis elektita prezidento kaj ?efministro de I?kerio. Li reprezentis la moderan alon en la interna politiko, strebinte konstrui laikan ?taton kaj kontraustaris islamistojn kiel
?amil Basajev
, por kiuj sendependi?o de ?e?enio estis nur la unua etapo en kreado de la islamista
Ka?kaza Emirlando
. Li povis nur parte regi la landon, kies areoj grandparte estis regataj de islamistoj, kiuj aran?is kontra?le?an komercon de narkotika?oj, kaptis osta?ojn postulante ela?eton kaj atakis apudajn regionojn. En
1999
li enkondukis
?arion
, la
21-an de marto
travivis bombatakon kaj la
16-an de a?gusto
enkondukis
eksterordinaran staton
.
Ekde la
Dua ?e?enia milito
li vivis ka?e kaj gvidis parton de la ?e?enaj separistoj. Kvankam li sekvis moderan politikon kaj ser?is interkonsenton kun
Moskvo
, la rusia registaro ne plu deziris intertrakti kun li, elrevi?inte je lia kapablo regi la situacion en ?e?enio. En 2000 ?e?enaj separistoj
atakis
kolumnon de la 99-a divizio de speciala destino de
Internaj Trupoj
de la
Ministerio pri internaj aferoj de Rusio
apud vila?o
Gala?ko
(
Ingu?io
), mortiginte 19 militistojn. La trupo neniam partoprenis batalojn en
?e?enio
kaj e? ne estis parto de la
Unuigita grupo de la federaciaj fortoj en Norda Ka?kazo
. La soldatoj jam estis malmobilizitaj kaj sekvis al
Vladikavkazo
por de tie forveturi hejmen
[1]
. Tio ka?zis grandan indignon de prezidanto de Ingu?io
Ruslan Au?ev
, ?ar tiu atako endan?erigis la respublikon de la ingu?oj, kiuj kune kun la
?e?enoj
estas konsiderataj la bran?oj de la unueca popolo
vajna?oj
kaj multe helpis al ?e?enaj rifu?intoj dum amba? militoj.
|
| ?
Это ? на совести и Масхадова, и остальных, дававших команду. Я понимаю, Масхадов мог и не знать о готовящемся теракте. Но, узнав, он должен был жестко разобраться во всем и найти способ извиниться перед народом Ингушетии, если хоть немного чувствует себя вайнахом. У нас не положено приходить с оружием в другой дом.
”
|
| ?
Tio estas sur konscienco kaj de Mas?adov, kaj de aliaj, kiuj ordonis. Mi komprenas, Mas?adov povintus ne scii pri la preti?anta terora atako. Sed post ekscii li devintus severe dissolvi tion kaj trovi vojon por pardonpeti anta? la popolo de Ingu?io, se li almena? iom sentas sin vajna?o. ?e ni ne estas kutimo alveni kun armiloj en alies hejmon. Sed li ne faris tion. Ingu?io nun savas plejparton de lia popolo. Kaj okupi?i ?i tie pri provokoj signifas okupi?i pri provokoj kontra? sia propra popolo.
”
| —
Ruslan Au?ev, prezidanto de Ingu?io
[2]
|
|
Rusiaj a?toritatoj akuzis lin pri terorismaj atakoj kiel la
osta?opreno
en la Teatro ?e Dubrovka (Moskvo) oktobre de
2002
kaj la
osta?opreno en mezlernejo
de
Beslano
septembre de
2004
.
Li estis mortigita la
8-an de marto
2005
dum la operaco de la Federacia Sekurecservo en vila?o Tolstoj-Jurt (?e?enio).