Akupunkturo

Akupunkturo ^[1] [de la latina akus = pinglo kaj pungere = piki] estas maniero de kuracado per malprofundaj pikoj (kiuj ne eltiras sangon nek kauzas perdon de ?i) ?e precizaj lokoj de la korpo, kiuj vivigas nervojn , stre?igas a? malstre?igas la muskolojn , kaj movigas la propran korpan kuracadon . Tiele la korpo mem kuracas sin.

Ekzemple, ekzistas muskolo ?e la okuloj kiu premadas; se ?i tiu muskolo premas tro multe, la formo de la okulo tro longas kaj la vidpovo de la homo i?as pli malbona (tiam la homo bone vidus nur proksimajn objektojn). Se oni pikus tion, la muskolo malpli a? pli premus la okulon, kaj tiel la korpo mem riparus la vidpovon.

Alia ekzemplo: kelkaj malsanoj okazas, ?ar la hepato ne bone funkcias. Piki proksime al la hepato veki?us la korpan kuracadon kaj pli sanigus la hepaton.

Akupunkturo estas uzata al korpaj malsanoj (ekz. kapdoloro), cerbaj malsanoj (ekz. deprimo ), kaj kunnaskaj problemoj (ekz. astmo, kolorblindeco). E? al surdaj kaj blindaj homoj, foje nur kelkaj pikoj riparegas la a?don kaj vidokapablon , tamen ofte estas bezonata pli multaj pikmasa?oj dum kelkaj semajnoj. Aliflanke, foje nur kelkaj pikoj riparus la nervojn de sensenta homo.

Ekzemple: Usona homo komencis kun nur kvar elcente (4%) da vidpovo, kaj post kelkaj pikmasa?oj, li atingis dudek elcenta (20%) vidkapablo ^[2]. Do eble akupunkturo ne plen kuracas, sed ?i estas pli sana kaj pli bona kuracometodo ol e? kelkaj kirugioj .

?ina pikmasa?o [ redakti | redakti fonton ]

Pikmasa?o estas ?efe populara en ?inio kaj Japanio , sed pli kaj pli anka? tutmonde. ?efe okazas en Azio , ?ar la e?ropa kaj nordamerika kuracokielo premas al medicinoj kaj drogoj kiujn la homo pagendas tutvive (alivorte: ne kuraco, sed kuraceto), anstata? ol substeki la gravecon de bona man?kutimo (dieto) kaj korpa mempovo.

Historio pri ?ia uzo [ redakti | redakti fonton ]

Pratempe en ?inio ?tonaj pikiloj estis uzataj (priskribita en la neolitiko anta? 8?000?4?000 jaroj), kaj kelkaj trovi?is en la tero. Post tiam, feraj pikiloj naski?is, tiam kupraj, tiam ar?entaj. Nuntempe, plejofte feraj pikiloj estas uzataj, ?ar ili estas malmultekostaj. ^[3]

En la 500-jarcento, pikmasa?o estis eksportita al Koreio , Japanio kaj Barato kaj en la jaro 1300 al Vjetnamio . En la jaro 1500 pikmasa?o jam estis konata en E?ropo, sed la unua libro pri pikmasa?o ne estis verkita anta? la jaro 1600 (de la nederlandano Ten Rhyn,1683) ^[4].

En la 1700, la franca religiisto Jerome Carden venigis pikmasa?on al Francio el ?inio. La svedana profesoro (de Upsalo Universitato) kaj plantisto Thunberg skribis tre precize pri pikmasa?o kaj mokso , post ol voja?o en ?enerala Azio (en 1779). ^[4] La nederlanda religiisto W. Ryne kaj la germana kuracisto Engelbert K. Kampfer voja?is al Irano kaj raportis el Japanio , sed skribis nur pri stomako -problemoj kaj ne pri la tuta afero.

La kuracarto venis al E?ropo kun religiistoj kaj kuracistoj, sed ofte siaj libroj traduki?is el la ?ina al la japa kaj tiam al alia lingvo kaj tiam al la latina! Tiam, la francanoj ne bone sciis la kuracarton kaj pikus troprofunde ?is pikus e? la pulmojn, koron ktp.

En la frua 1800, la arto ekuzi?is kiel malsaneja?o kaj isto en E?ropo. Tiam, i?i pikisto kostis 5 ?is 6 jaroj en Japanio (nuntempe, kostas 3 jaroj en Svedio ), kaj Japanio uzis orajn kaj ar?entajn pikiloj (ar?ento estas kontra?infekta?o). La edukado estis pli longa en Japanio ?ar la japanoj ne studis la homkorpon per tran?i mortan homon, kiel fari?is E?rope. ^[5] En 1821, inter aliaj, angla libro " A Treatise on Acupuncturation " kaj sveda libro " Afhandling om Acupuncturen " skribi?is kiuj pritekstas la kuracokielon. Tamen la bonaj (aziaj) pikiloj ne ekzistis e?rope, do la pikistoj (kiuj estis anka? kirugistoj) peris ?iutagan, maldikan kudrilon kun tenilo de ligno a? vinbotela ?topilo (en Anglio ), a? kun tenilo de metala fadeno (en Svedio ). La E?ropaj ?irmiloj estis anka? el vitro a? ka??uko . ^[5]

E? tiam, la japanoj peris metalan ?irmilon (tubeton) por ne tro piki la korpon, kaj oni kalkulis la tempon ke la pikilo povis resti la la korpo per ?piroj (1 ?is 2 la? Kampfer kaj ?is 30 la? Rhyne) anstata? per minutoj. Oni tiam elprenis kaj repikis. ^[6]

La franco Sarlandiere estis la unua homo kiu ekuzis elektron en kombino kun pikmasa?ado (en la 1800). ?eno ligi?is al la vitra?a tenilo de ora a? ar?enta pikilo, kaj tiel la elektro travoja?is. La franca ?efkonsulo en ?anhajo , Soulie de Molisn publikigis sian diserta?on pri pikmasa?o en Parizo en la jaro 1933 kaj nomigis la diversajn aferojn en la franca (kaj tiel farante en E?ropo), ekzemple la nomon " meridien" ( meridiano ) kiu estas e? transprenata en la angla kaj la sveda lingvojn ^[4].

En la jaro 1970 , pikmasa?o eksporti?is al Usono danke al prezidento Richard Nixon (kiu voja?is al ?inio 1971 ), ?ar la ?urnalistoj raportis pri kirugiatoj sen anestezilo kaj ne sentis doloron dum la kirugio. Tamen multaj usonanoj ne kredis pri la akupunkturo, ?ar opiniis ?in "komunisma kaj azia?a" ^[4].

Ekde la 1980 kaj 1990-jaroj, pikmasa?istoj uzas ferajn, unufoje uzeblajn pikilojn (samkiel en?pru?iloj ?e hospitalo por eltiri sangon ktp). Nuntempe pikmasa?o estas tutmonde konata kaj aplikata, sed multaj homoj (kiuj ne lo?as en Azio) ankora? ne scias ke estas vera kuracmetodo, terapio.

En la amaskomunikiloj [ redakti | redakti fonton ]

Esplora skipo analizis en 2018 elsenderon de franca publika televida fonto ^[7]. La programero prezentis "malfermitan koro- operacion , kun akupunktura anestezo ", kiu okazis en ?ina malsanulejo. La esploristoj elmontris, ke la disvastigitaj informoj de la elsendo estas malklaraj kaj ne ebligas fakte opinii pri la ta?geco de akupunkturo por apertakore kirurgio. Ver?ajne la elsendo montras operacion kun malkonfesata ?irka?-duramatra anestezo kaj malforta envejna injekto ^[7]. La efiko de akupunkturo, simple aldonita je la protokolo, estas trotaksata ^[7].

Ne estis la unua fojo, ke amaskomunikilaj informoj trotaksis la efikon de akupunkturo ^[7]. En 2006 la British Broadcasting Corporation en Britio elsendis similan elsendon pri apertakore operacio kun akupunkturo. Pluraj universitatistoj, kuracistoj kaj civitanoj kritikis la manieron, kiun uzis la ?urnalistoj por prezenti la operacion ^[8]. En 1998, la usona kora kuracisto Isidore Rosenfeld raportis en gazeto, kiun li spektis dum la 1970-aj jaroj en ?inio apartakore operacion kun akupunkturo kiel anesteza rimedo. Tiun ateston kritikis specialisto de interna medicino ^[9]. Fine, dum la 1970-aj jaroj, aliaj medicinaj kaj ?eneralaj gazetartikoloj disvastigis informojn pri uzado de akupunkturo dum ?inaj operacioj. Poste homoj montris, ke la ?urnalistoj false prezentis la okazinta?ojn ^[9].