Π?ουλ φον Χ?ντενμπουργκ

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια
Π?ουλ φον Χ?ντενμπουργκ
Γενικ?? πληροφορ?ε?
?νομα στη
μητρικ? γλ?σσα
Paul von Hindenburg (Γερμανικ?)
Γ?ννηση 2  Οκτωβρ?ου 1847 [1] [2] [3]
6 Podgorna Street in Pozna? [4] [5]
Θ?νατο? 2  Αυγο?στου 1934 [1] [6] [2]
Ogrodzieniec
Αιτ?α θαν?του καρκ?νο? του πνε?μονα
Συνθ?κε? θαν?του φυσικ? α?τια
Τ?πο? ταφ?? Εκκλησ?α Αγ?α? Ελισ?βετ
Χ?ρα πολιτογρ?φηση? Γερμαν?α
Βασ?λειο τη? Πρωσ?α?
Θρησκε?α Λουθηρανισμ??
Εκπα?δευση και γλ?σσε?
Ομιλο?μενε? γλ?σσε? Γερμανικ? [7]
Σπουδ?? Πρωσικ? Στρατιωτικ? Ακαδημ?α [8]
Πληροφορ?ε? ασχολ?α?
Ιδι?τητα πολιτικ?? [9]
στρατιωτικ??
στρατι?τη?
Περ?οδο? ακμ?? 1866
Οικογ?νεια
Σ?ζυγο? Gertrud Wilhelmine von Hindenburg
Τ?κνα Oskar von Hindenburg
Irmengard Pauline Louise Gertrud von Brockhusen
Γονε?? Hans Robert Ludwig von Beneckendorff und von Hindenburg [10] και Luise Schwickart [10]
Αδ?λφια Bernhard von Hindenburg
Οικογ?νεια von Beneckendorff und von Hindenburg
Στρατιωτικ? σταδιοδρομ?α
Βαθμ??/στρατ?? Στρατ?ρχη? / Πρωσικ?? Στρατ??
Π?λεμοι/μ?χε? Α? Παγκ?σμιο? Π?λεμο?
Αξι?ματα και βραβε?σει?
Αξ?ωμα Πρ?εδρο? του Ρ?ιχ (1925?1934)
Βραβε?σει? Pour le Merite
Ιππ?τη? του Τ?γματο? του Χρυσ?μαλλου Δ?ρατο?
Μεγαλ?σταυρο? του Τ?γματο? τη? Μαρ?α? Θηρεσ?α?
Σταυρ?? Πρ?τη? Κλ?ση? Στρατιωτικ?? Αξ?α?
Τ?γμα του Μα?ρου Αετο?
Αστ?ρα? του Χ?ντενμπουργκ
Large Military Merit Medal
Military Order of Max Joseph
Honorary doctor of the Dresden University of Technology
Honorary citizen of Sankt Andreasberg
honorary citizen of Paderborn (1933)
επ?τιμο? διδ?κτωρ του Πανεπιστημ?ου του Γκρατ?
επ?τιμο? πολ?τη? τη? Β?ννη? (1933) [11]
Επ?τιμο? πολ?τη? του Βερολ?νου
επ?τιμο? διδ?κτωρ του πανεπιστημ?ου του Κ?νιγκσπεργκ
honorary doctor of the University of Bonn
honorary doctor of the University of Wrocław
Τ?γμα του Αγ?ου Στεφ?νου τη? Ουγγαρ?α? [12]
Τ?γμα τη? Μαρ?α? Θηρεσ?α? [12]
επ?τιμο? πολ?τη? τη? Νυρεμβ?ργη? (1932)
honorary citizen of Coburg
επ?τιμο? πολ?τη? (27  Απριλ?ου 1933) [13]
Σιδηρο?? Σταυρ?? Α? Τ?ξη?
Σιδηρο?? Σταυρ?? Β? Τ?ξη?
Μεγαλ?σταυρο? του Σιδηρο? Σταυρο?
επ?τιμο? πολ?τη? (1  Μα?ου 1934)
Grand Cross of the Order of the Cross of Liberty (21  Ιουν?ου 1918) [14]
Imtiyaz Medal
Υπογραφ?
Θυρε??
Commons page  Σχετικ? πολυμ?σα

Ο Π?ουλ φον Χ?ντενμπουργκ ( γερμανικ? : Paul Ludwig Hans Anton von Beneckendorff und von Hindenburg ‎‎), ( Π?ζναν , Πολων?α , 2 Οκτωβρ?ου 1847 - Ογκροντζι?νιετ? , 2 Αυγο?στου 1934 ) ?ταν Γερμαν?? στρατ?ρχη? και πολιτικ?? . ?ταν ο δε?τερο? πρ?εδρο? του Γερμανικο? Ρ?ιχ κατ? τη δι?ρκεια τη? Δημοκρατ?α? τη? Βα?μ?ρη? .

Βιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Πριν απ? τον Α' Παγκ?σμιο Π?λεμο [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ω? γιο? Πρ?σου αξιωματικο?, αποφ?σισε να ακολουθ?σει στρατιωτικ? σταδιοδρομ?α. Εισ?λθε στη Στρατιωτικ? Σχολ? του Β?λστατ (Wahlstatt, σημεριν? Λεγκν?τσκιε τη? Πολων?α? ) το 1859 και αποφο?τησε το 1866 . Κατ? τη δεκαετ?α του 1860 ?ταν, επ? ?να δι?στημα, υπηρ?τη? τη? χ?ρα? του Βασιλι? τη? Πρωσ?α? Φρειδερ?κου Γουλι?λμου Δ? .

Πολ?μησε ω? υπολοχαγ?? στον γερμανικ? π?λεμο το 1866 και αργ?τερα στον γαλλοπρωσικ? π?λεμο του 1870 - 71 . Ω? απεσταλμ?νο? του συντ?γματο? τη? φρουρ?? του, ?ταν μ?ρτυρα? τη? ανακ?ρυξη? του Γερμανικο? Ρ?ιχ στο παλ?τι των κατειλημμ?νων Βερσαλλι?ν στο Παρ?σι , η οπο?α πραγματοποι?θηκε στι? 18 Ιανουαρ?ου 1871 .

Το 1888 ?ταν ?να? απ? του? αν?τερου? αξιωματικο?? που συν?δευσαν το πτ?μα του αυτοκρ?τορα Γουλι?λμου Α?. Κατ? τη δεκαετ?α του 1890 εργ?στηκε, μεταξ? ?λλων, και στο πρωσικ? υπουργε?ο πολ?μου. Το 1903 ?γινε στρατηγ?? και το 1911 , σε ηλικ?α 64 ετ?ν, παραιτ?θηκε απ? την ενεργ? υπηρεσ?α. ?ταν το 1912 βολιδοσκοπ?θηκε απ? τον Γουλι?λμο Β', δ?χτηκε να αναλ?βει τη διο?κηση τ?γματο? σε περ?πτωση πολ?μου.

Η ?νοδο? του Χ?ντενμπουργκ κατ? τον Α? Παγκ?σμιο Π?λεμο [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Οι στρατιωτικο? ηγ?τε? Π?ουλ φον Χ?ντενμπουργκ και ?ριχ Λο?ντεντορφ

Με την ?ναρξη του Α? Παγκοσμ?ου Πολ?μου αν?λαβε την αρχηγ?α τη? 8η? στρατι?? στο ανατολικ? μ?τωπο. Αφο? περ? τα τ?λη του 1914 ν?κησε τι? ρωσικ?? δυν?μει? στη μ?χη του Τ?ννενμπεργκ , ?γινε δι?σημο? και ?λαβε το αξ?ωμα του Στρατ?ρχη. Απ? τ?τε ?ταν για τον γερμανικ? λα? ο θρυλικ?? ≪νικητ?? του Τ?ννενμπεργκ≫ (≪ Sieger von Tannenberg ≫). Τον Α?γουστο του 1916 αν?λαβε μαζ? με τον ?ριχ Λο?ντεντορφ την αρχηγ?α των γερμανικ?ν δυν?μεων.

Το 1915 ηγ?θηκε στην πρ?τη μ?χη με χρ?ση χημικ?ν αερ?ων στο ανατολικ? μ?τωπο. Συγκεκριμ?να, μετ? απ? ?καρπε? πολ?μηνε? μ?χε? για την κατ?ληψη του οχυρο? Οσοβι?τ? απ? του? Ρ?σου? , αποφασ?στηκε η χρ?ση χημικ?ν αερ?ων για την εξουδετ?ρωση των αντιπ?λων. [15]

Το 1918 προσπ?θησε να σ?σει το μοναρχικ? καθεστ?? του Γερμανικο? Ρ?ιχ , συνιστ?ντα? στον Γουλι?λμο Β? να εγκαταλε?ψει τη χ?ρα. Συνεργ?στηκε με τη ν?α κυβ?ρνηση, προσπαθ?ντα? με τον τρ?πο αυτ? να καταπολεμ?σει τι? ανησυχ?ε? που υπ?ρχαν στον γερμανικ? πληθυσμ?. ?ταν υπογρ?φτηκε η συνθ?κη των Βερσαλλι?ν , τον Ιο?λιο του 1919 , ο Χ?ντενμπουργκ παραιτ?θηκε. Μπροστ? στην Επιτροπ? ?ρευνα? τη? Εθνικ?? Συν?λευση? δι?δωσε τη λεγ?μενη Dolchstosslegende ( Dolchstoss = μαχαιρι?, Legende = θρ?λο?), β?σει τη? οπο?α? ο γερμανικ?? στρατ?? δεν νικ?θηκε, απλ? δ?χθηκε ≪ μαχαιρι? στην πλ?τη ≫ απ? του? επαναστ?τε? του Νοεμβρ?ου μ?σω τη? ανακωχ??, την οπο?α συμφ?νησαν με τον εχθρ?.

Η Προεδρ?α του Χ?ντενμπουργκ [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα δεξι? κ?μματα επ?μεναν να θ?σει υποψηφι?τητα ο κομματικ? ανεξ?ρτητο? Χ?ντενμπουργκ στι? προεδρικ?? εκλογ?? του Ρ?ιχ . Τον Απρ?λιο του 1925 ψηφ?ζεται και στι? 12 Μα?ου ορκ?ζεται, σε ηλικ?α 77 ετ?ν, Πρ?εδρο? του Γερμανικο? Ρ?ιχ και διαδ?χεται τον Φρ?ντριχ ?μπερτ . Παρ?λο που ?ταν μοναρχικ?? και, συνεπ??, ?βλεπε τη Δημοκρατ?α τη? Βα?μ?ρη? με σκεπτικισμ?, προσπαθο?σε να εκπληρ?σει τα καθ?κοντ? του π?ντα με β?ση το Σ?νταγμα.

Δραστηρι?τητα κατ? του Ρ?ιχσταγκ [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

?ταν υπ?γραψε το ≪Σχ?διο Γιανγκ≫ (Young-Plan), το οπο?ο οι ακροδεξιο? θεωρο?σαν υποδο?λωση του γερμανικο? λαο? για πολλ?? δεκαετ?ε?, οι πολιτικο? του σ?μμαχοι ?ρχισαν να τον εγκαταλε?πουν. Για τον λ?γο αυτ? ο Χ?ντενμπουργκ αποφ?σισε να αντικαταστ?σει τη μ?χρι τ?τε κυβ?ρνηση, τον μεγ?λο συνασπισμ? του Καγκελ?ριου Χ?ρμαν Μ?λερ ( SPD ), με αντιμαρξιστικ? και αντικοινοβουλευτικ? κυβ?ρνηση. Συνεπ??, με (ν?μιμο) αναγκαστικ? δι?ταγμα, δι?ρισε τον συντηρητικ? Χ?ινριχ Μπρ?νιγκ (Zentrum) ν?ο Καγκελ?ριο μια? κυβ?ρνηση? μειοψηφ?α?, δ?χω? προηγο?μενη συζ?τηση και ?γκριση του κοινοβουλ?ου. ?τσι, ?ρχισε στη Γερμαν?α μια εποχ? κατ? την οπο?α ο Καγκελ?ριο? κυβερνο?σε με β?ση την εμπιστοσ?νη του Προ?δρου και ?χι πλ?ον του κοινοβουλ?ου. Παρ?λα αυτ?, ο Χ?ντενμπουργκ δεν π?τυχε στην πλ?ρη απενεργοπο?ηση του Ρ?ιχσταγκ , επειδ? το κοινοβο?λιο ε?χε τη δ?ναμη, β?σει τη? παρ?γραφου 48 του Συντ?γματο?, να καταψηφ?σει οποιοδ?ποτε αναγκαστικ? δι?ταγμα του Προ?δρου. ?ταν συν?βη αυτ?, τον Ιο?λιο του 1930 , ο Χ?ντενμπουργκ αμ?σω? μετ? δι?λυσε τη Βουλ? ? πρ?γμα που αποδε?χτηκε μοιρα?ο λ?θο?, επειδ? επρ?κειτο για την τελευτα?α βουλ? τη? Δημοκρατ?α? τη? Βα?μ?ρη? με δημοκρατικ? πλειοψηφ?α. Αγανακτισμ?νοι λ?γω τη? παγκ?σμια? οικονομικ?? κρ?ση?, πολλο? πολ?τε? ?δωσαν την ψ?φο του? στι? επ?μενε? κοινοβουλευτικ?? εκλογ?? σε αντιδημοκρατικ? κ?μματα, μεταξ? αυτ?ν σε ακροδεξι? (κυρ?ω? στο Εθνικοσοσιαλιστικ? Γερμανικ? Εργατικ? Κ?μμα ). Το αποτ?λεσμα ?ταν, δηλαδ?, παρ?δοξο: ο γηραι?? Πρ?εδρο? Χ?ντενμπουργκ προκ?λεσε μια πολιτικ? επικ?νδυνη κατ?σταση, χρησιμοποι?ντα? τι? παραγρ?φου? 25 και 48 του Συντ?γματο?, οι οπο?ε?, υποτ?θεται, προορ?ζονταν για την αποτροπ? πολιτικ? επικ?νδυνων καταστ?σεων για το Ρ?ιχ .

Για να μην προκαλ?σουν ξαν? δι?λυση του Ρ?ιχσταγκ και ?τσι την περαιτ?ρω α?ξηση τη? πολιτικ?? δ?ναμη? των ακροδεξι?ν, οι βουλευτ?? του Σοσιαλδημοκρατικο? Κ?μματο? αποφ?σισαν στο εξ?? να στηρ?ξουν την κυβ?ρνηση Μπρ?νιγκ . ?τσι, ο Χ?ντενμπουργκ απ?τυχε και στον στ?χο του να ανεξαρτητοποιηθε? η κυβ?ρνηση απ? το μισητ? SPD . Παρ?λα αυτ?,1 το 1932 ξαναψηφ?στηκε για ?λλα επτ? χρ?νια Πρ?εδρο? τη? Δημοκρατ?α?. Η στ?ριξη του μοναρχικο? Προ?δρου μ?σω των δημοκρατικ?ν κομμ?των (μεταξ? αυτ?ν και το SPD ) οφε?λεται στο ?τι δεν ?θελαν σε καμ?α περ?πτωση να ψηφιστε? ο Αδ?λφο? Χ?τλερ και το κ?μμα του .

Απ? τον φον Π?πεν στον Χ?τλερ [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Μετ? τι? εκλογ?? συγκεντρ?θηκε γ?ρω του μια καμαρ?λα απ? φ?λου? και σ?μμαχου? τη? πολιτικ?? δεξι??. Μεταξ? αυτ?ν ?ταν και ο γιο? του, ?σκαρ φον Χ?ντενμπουγκ , ο Κουρτ φον Σλ?ιχερ και ο Φραντ? φον Π?πεν . Αυτο? κατ?φεραν να πε?σουν τον Πρ?εδρο Χ?ντενμπουργκ να αντικαταστ?σει τον Μπρ?νιγκ με τον φον Π?πεν, ο οπο?ο? θα κυβερνο?σε περισσ?τερο δεξι? . ?ταν ?μω? φ?νηκε ?τι κ?τι τ?τοιο δεν θα πετ?χαινε, σχεδ?ασαν πραξικ?πημα με σκοπ? τη δημιουργ?α αυταρχικο? καθεστ?το?, πρ?γμα το οπο?ο ?μω? επ?ση? δεν πραγματοποι?θηκε, επειδ? ο φον Σλ?ιχερ αρν?θηκε να διαθ?σει τον στρατ? για τον σκοπ? αυτ?. Ο ν?ο? καγκελ?ριο? (φον Σλ?ιχερ) προσπ?θησε να αποσπ?σει τον Γκρ?γκορ Στρ?σερ και οπαδο?? του απ? το NSDAP και τον Χ?τλερ , αλλ? απ?τυχε. Στι? 19 Νοεμβρ?ου 1932 ο Πρ?εδρο? Χ?ντενμπουργκ ?λαβε μ?νυμα υπογραμμ?νο απ? του ισχυρ?τερου? βιομηχ?νου? του Ρ?ιχ (Industrielleneingabe) , με το οπο?ο του συν?στησαν να διορ?σει καγκελ?ριο τον Αδ?λφο Χ?τλερ.

Διορισμ?? του Χ?τλερ και πολιτικ? τ?λο? του Χ?ντενμπουργκ [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στι? 30 Ιανουαρ?ου 1933 ο 85χρονο? πρ?εδρο? Χ?ντενμπουργκ κ?λεσε τον Χ?τλερ να αναλ?βει την καγκελαρ?α. Παρ?λο που αντιπαθο?σε τον ?διο τον Χ?τλερ, μπ?κε ?λο και περισσ?τερο στη σφα?ρα τη? επιρρο?? των εθνικοσοσιαλιστ?ν . ?τσι, με αφορμ? τον εμπρησμ? του Ρ?ιχσταγκ , ο Χ?ντενμπουργκ πε?στηκε να συμφων?σει σε αναγκαστικ? δι?ταγμα, το λεγ?μενο και ≪ Δι?ταγμα του εμπρησμο? του Ρ?ιχσταγκ ≫ β?σει του οπο?ου de facto εξουσιοδοτο?σε τον Χ?τλερ να καταργ?σει τα κυρι?τερα πολιτικ? δικαι?ματα των πολιτ?ν. Το αναγκαστικ? δι?ταγμα, ?μω?, ?σχυε, β?σει του Συντ?γματο?, μ?νο επ? περιορισμ?νο χρονικ? δι?στημα.

Το Σ?νταγμα, ?μω?, προ?βλεπε, για τι? κρ?σιμε? περιπτ?σει?, τον ≪Εξουσιοδοτικ? Ν?μο ≫ ( Ermachtigungsgesetz ). Ο ν?μο? αυτ?? παραχωρο?σε ?λη τη νομοθετικ? εξουσ?α στην κυβ?ρνηση, ανεξ?ρτητα απ? τη βουλ? και τον πρ?εδρο. Για την ενεργοπο?ηση του ν?μου αυτο?, ο Χ?τλερ χρειαζ?ταν την υποστ?ριξη τουλ?χιστον των δ?ο τρ?των τη? βουλ??, την οπο?α εξασφ?λισε με την κατ?χρηση τη? προσωριν?? πολιτικ?? του δ?ναμη?, που του ε?χε δοθε? μ?σω του αναγκαστικο? διατ?γματο? του Χ?ντενμπουργκ (εξουδετερ?νοντα?, δηλαδ?, σοσιαλδημοκρ?τε? και κομμουνιστ?? βουλευτ??). ?τσι, στι? 24 Μαρτ?ου 1933 το Ρ?ιχσταγκ αποφ?σισε, με β?ση τον εξουσιοδοτικ? ν?μο, την παραχ?ρηση ?λη? τη? νομοθετικ?? εξουσ?α? στη χιτλερικ? κυβ?ρνηση. Με την απ?φαση αυτ? αρχ?ζει στη Γερμαν?α η περ?οδο? τη? εθνικοσοσιαλιστικ?? δικτατορ?α? , η οπο?α προπαγανδιστικ? ονομ?ζεται απ? του? εθνικοσοσιαλιστ?? ≪ Τρ?το Ρ?ιχ ≫.

Περ? τα τ?λη του Ιανουαρ?ου του 1933 ο ?ριχ Λο?ντεντορφ , ο οπο?ο?, δ?κα χρ?νια πριν υποστ?ριξε τον Χ?τλερ στο πραξικ?πημ? του , ?γραψε τα εξ?? σε επιστολ? προ? τον Χ?ντενμπουργκ: "Παραδ?σατε την πατρ?δα μα? σε ?ναν απ? του? μεγαλ?τερου? δημαγωγο?? ?λων των εποχ?ν. Σα? δηλ?νω επισ?μω? ?τι ο ολ?θριο? αυτ?? ?νθρωπο? θα ρ?ξει το Ρ?ιχ σε γκρεμ? και θα φ?ρει τη δυστυχ?α για το ?θνο? μα?. Μ?λλουσε? γενι?? θα καταραστο?ν τον τ?φο σα? για την πρ?ξη αυτ?." [ εκκρεμε? παραπομπ? ]

Θ?νατο? και θ?ση στην Ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στο τ?λο? ο Χ?ντενμπουργκ κατ?ρρευσε σωματικ? και πνευματικ?. Το βρ?δυ τη? παραμον?? του θαν?του του περνο?σε τον Χ?τλερ για τον Κ?ιζερ και τον αποκαλο?σε ≪Μεγαλει?τατο≫. Με τον θ?νατο του Χ?ντενμπουργκ εξαφαν?σθηκε και το τελευτα?ο εμπ?διο για τον Χ?τλερ προκειμ?νου αυτ?? να εγκαθιδρ?σει την εθνικοσοσιαλιστικ? δικτατορ?α.

Η κυβ?ρνηση Χ?τλερ ε?χε προκηρ?ξει δημοψ?φισμα ?δη απ? την 1η Αυγο?στου (μια μ?ρα δηλαδ? πριν πεθ?νει ο Χ?ντενμπουργκ) για την ?γκριση τη? ενοπο?ηση? του αξι?ματο? του καγκελαρ?ου και του προ?δρου τη? δημοκρατ?α? στο πρ?σωπο του ≪Ηγ?τη≫ (≪ Fuhrer ≫) Χ?τλερ. Το δημοψ?φισμα πραγματοποι?θηκε στι? 19 Αυγο?στου 1934 . Μια ημ?ρα πριν, ο γιο? του Χ?ντενμπουργκ, ?σκαρ φον Χ?ντενμπουργκ , κ?ρυξε τον Χ?τλερ μ?σω ραδιοφων?α? μοναδικ? ν?μιμο δι?δοχο του Π?ουλ φον Χ?ντενμπουργκ.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνικ? Βιβλιοθ?κη τη? Γερμαν?α? : ( Γερμανικ? ) Gemeinsame Normdatei . Ανακτ?θηκε στι? 9  Απριλ?ου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνικ? Βιβλιοθ?κη τη? Γαλλ?α? : ( Γαλλικ? ) καθιερωμ?νοι ?ροι τη? Εθνικ?? Βιβλιοθ?κη? τη? Γαλλ?α? . data .bnf .fr /ark: /12148 /cb13981007f . Ανακτ?θηκε στι? 10  Οκτωβρ?ου 2015.
  3. 3,0 3,1 ( Αγγλικ? ) SNAC . w6g45n43 . Ανακτ?θηκε στι? 9  Οκτωβρ?ου 2017.
  4. Εθνικ? Βιβλιοθ?κη τη? Γερμαν?α? : ( Γερμανικ? ) Gemeinsame Normdatei . Ανακτ?θηκε στι? 10  Δεκεμβρ?ου 2014.
  5. Большая советская энциклопедия ( Ρωσικ? ) Η Μεγ?λη Ρωσικ? Εγκυκλοπα?δεια . Μ?σχα . 1969. Ανακτ?θηκε στι? 28  Σεπτεμβρ?ου 2015.
  6. Большая советская энциклопедия ( Ρωσικ? ) Η Μεγ?λη Ρωσικ? Εγκυκλοπα?δεια . Μ?σχα . 1969. Ανακτ?θηκε στι? 27  Σεπτεμβρ?ου 2015.
  7. Εθνικ? Βιβλιοθ?κη τη? Γαλλ?α? : ( Γαλλικ? ) καθιερωμ?νοι ?ροι τη? Εθνικ?? Βιβλιοθ?κη? τη? Γαλλ?α? . data .bnf .fr /ark: /12148 /cb13981007f . Ανακτ?θηκε στι? 10  Οκτωβρ?ου 2015.
  8. Ανακτ?θηκε στι? 7  Μα?ου 2020.
  9. Εθνικ? Βιβλιοθ?κη τη? Γερμαν?α? : ( Γερμανικ? ) Gemeinsame Normdatei . Ανακτ?θηκε στι? 25  Ιουν?ου 2015.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 Leo van de Pas : ( Αγγλικ? ) Genealogics . 2003.
  11. web .archive .org /web /20110211054155 /http: //www .bonn .de /rat _verwaltung _buergerdienste /der _oberbuergermeister /ehrenbuerger /index .html .
  12. 12,0 12,1 Ανακτ?θηκε στι? 24  Ιανουαρ?ου 2022.
  13. ( Γερμανικ? ) www .speyer .de /de /rathaus /ehrenbuerger-innen /paul-von-hindenburg / . Ανακτ?θηκε στι? 1  Δεκεμβρ?ου 2022.
  14. Kunniamerkkikerailijan opas ( Φινλανδικ? ) Gummerus . Χεμεενλ?να . 2006. σελ. 57. ISBN-10 952-92-0033-1 .
  15. https://www.mixanitouxronou.gr/quot-i-epithesi-ton-nekron-quot-i-proti-epithesi-me-chimika-aeria-egine-apo-toys-germanoys-enantion-ton-roson/