Μπερν?ρ Λε Μποβι? ντε Φοντεν?λ
Γενικ?? πληροφορ?ε?
?νομα στη μητρικ? γλ?σσα	Bernard Le Bouyer de Fontenelle (Γαλλικ?)
Γ?ννηση	11 Φεβρουαρ?ου 1657 Ρου?ν [1] [2]
Θ?νατο?	9 Ιανουαρ?ου 1757 Παρ?σι [3] [2]
Τ?πο? ταφ??	Εκκλησ?α Σαιν-Ροκ [4]
Χ?ρα πολιτογρ?φηση?	Γαλλ?α
Εκπα?δευση και γλ?σσε?
Μητρικ? γλ?σσα	Γαλλικ?
Ομιλο?μενε? γλ?σσε?	Γαλλικ? [5] [6] [7]
Σπουδ??	Λ?κειο Πιερ-Κορν?ιγ
Πληροφορ?ε? ασχολ?α?
Ιδι?τητα	Φιλ?σοφο?, συγγραφ?α?
Συγγενε??	Πι?ρ Κορν?ιγ ( θε?ο? απ? την πλευρ? τη? μητ?ρα? ) και Thomas Corneille ( θε?ο? απ? την πλευρ? τη? μητ?ρα? )
Αξι?ματα και βραβε?σει?
Αξ?ωμα	Perpetual Secretary (1697?1740, Γαλλικ? Ακαδημ?α Επιστημ?ν ) [8] 27η ?δρα τη? Γαλλικ?? Ακαδημ?α? (1691?1757) [9]
Βραβε?σει?	Ετα?ρο? τη? Βασιλικ?? Εταιρ?α?
Σχετικ? πολυμ?σα
δεδομ?να

Ο Μπερν?ρ Λε Μποβι? ντε Φοντεν? λ (Bernard Le Bovier de Fontenelle,1657 - 1757), ?ταν Γ?λλο? φιλ?σοφο?, συγγραφ?α? και Ακαδημα?κ?? και διακρ?θηκε ιδια?τερα για την εκλα?κευμ?νη προσ?γγιση επιστημονικ?ν θεμ?των κατ? την εποχ? του Διαφωτισμο? .

Βιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Φοντεν?λ γενν?θηκε στη γαλλικ? π?λη Ρου?ν και π?θανε στο Παρ?σι μ?λι? ?να μ?να πριν απ? τα εκατοστ? γεν?θλι? του. Η μητ?ρα του ?ταν αδελφ? των μεγ?λων Γ?λλων δραματουργ?ν Τομ? και Πι?ρ Κορν?ιγ . Ο πατ?ρα? του ?ταν δικηγ?ρο? που εργ?στηκε στο επαρχιακ? δικαστ?ριο τη? Ρου?ν και καταγ?ταν απ? οικογ?νεια δικηγ?ρων απ? την Αλανσ?ν. ^[10] ?λαβε εξαιρετικ? μ?ρφωση στο κολ?γιο των Ιησουιτ?ν στη Ρου?ν, σπο?δασε νομικ? αλλ? ?σκησε για λ?γο μ?νο το επ?γγελμα του δικηγ?ρου χωρ?? ιδια?τερη επιτυχ?α. Τον κ?ρδισε η λογοτεχν?α και αφι?ρωσε τη ζω? του στη συγγραφ? και τη μελ?τη φιλοσοφικ?ν και επιστημονικ?ν ?ργων.

Πρ?ιμα χρ?νια [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ξεκ?νησε την πορε?α του ω? ποιητ??, γρ?φοντα? ?να πο?ημα στα λατινικ? σε ηλικ?α 13 ετ?ν και συμμετε?χε σε διαγωνισμο?? για βραβε?α τη? Γαλλικ?? Ακαδημ?α? αλλ? ποτ? δεν κ?ρδισε. ?ρχισε να δημοσιε?ει ποι?ματα στο λογοτεχνικ? περιοδικ? Ερμ?? (Mercure de France). ?πειτα ?γραψε τι? τραγωδ?ε? Ασπ?ρ (1680) και Μπελεροφ?ν , που δεν ε?χαν επιτυχ?α, ?καψε δε το δρ?μα του Ασπ?ρ αναγνωρ?ζοντα? την ετυμηγορ?α του κοινο?. Συν?χισε με τη συγγραφ? λιμπρ?των ?περα?, εμφαν?στηκαν τα ?ργα του Λαβιν?, Τετ?, Πελ? αλλ? η επιτυχ?α ?ρθε τον Ιανου?ριο του 1689 με το λιμπρ?το του για την ?περα του Πασκ?λ Κολ??, Θ?τι? και Πηλ?α? (Thetis et Pelee), που αν?βηκε στην ?περα του Παρισιο? και ε?χε μεγ?λη επιτυχ?α.

Απ? τα σημαντικ?τερα ?ργα του Οι φιλ?καλε? επιστολ?? (Lettres galantes), που δημοσιε?τηκαν το 1683 και επαυξημ?νε? το 1685, ?ταν μια συλλογ? επιστολ?ν που απεικ?νιζαν την κοσμικ? κοινων?α τη? εποχ?? του. Το 1686 στην περ?φημη αλληγορ?α του ?κθεση για τη ν?σο Β?ρνεο , ( Relation de l’ile de Borneo) ?δειξε την τ?λμη του σε θρησκευτικ? θ?ματα. Αλλ? με του? Ν?ου? νεκρικο?? διαλ?γου? (Nouveaux Dialogues des morts, 1683), ?που με τρ?πο λιτ? παρουσ?αζε σ?γχρονα θ?ματα με χιουμοριστικ? και σατιρικ? ?φο?, ο Φοντεν?λ καθιερ?θηκε ω? συγγραφ?α? υψηλο? λογοτεχνικο? επιπ?δου. Οι Νεκρικο? δι?λογοι φανερ?νουν τ?σο τι? ιδ?ε? του ?σο και το πνε?μα του. Με πρ?τυπο τον Λουκιαν? ?γραψε συνομιλ?ε? αν?μεσα σε νεκρο?? ανθρ?που?, οι οπο?οι εν ζω? αν?καν σε διαφορετικ?? εποχ?? και κατ?γονταν απ? διαφορετικ?? χ?ρε? ( Σωκρ?τη? - Μοντα?ν , Σεν?κα? - Σκαρρ?ν ) με σκοπ? να προωθ?σει τι? ν?ε? φιλοσοφικ?? ιδ?ε?.

Τρ?α χρ?νια αργ?τερα δημοσ?ευσε το σημαντικ?τερο ?ργο του, Συνομιλ?ε? για την πολλαπλ?τητα των κ?σμων (Entretiens sur la pluralite des mondes, 1686), ?να ε?δο? εκλα?κευμ?νη? προσ?γγιση? επιστημονικ?ν θεμ?των, που ε?χε μεγ?λη επιτυχ?α. Το ?ργο αυτ?, με τη μορφ? περ?τεχνων διαλ?γων, συν?βαλε πολ? στην αποδοχ? τη? θεωρ?α? του Κοπ?ρνικου, η οπο?α το 1686 δεν ?ταν αποδεκτ?.

Ωριμ?τητα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Φοντεν?λ ?μενε στη Ρου?ν αλλ? το 1687 μετακ?μισε στο Παρ?σι . Την ?δια χρονι? δημοσ?ευσε την Ιστορ?α των χρησμ?ν (Histoire des oracles), ?να βιβλ?ο που προκ?λεσε ?ντονε? αντιδρ?σει? σε θεολογικο?? και φιλοσοφικο?? κ?κλου?. Αναφερ?ταν στι? δεισιδαιμον?ε?, τα θα?ματα και τα αρχα?α μαντε?α και η κριτικ? που ασκο?σε στι? ειδωλολατρικ?? θρησκε?ε? οδηγο?σε αναπ?φευκτα τον αναγν?στη να θεωρ?σει ?τι ε?χε εφαρμογ? και στον Χριστιανισμ?.

Στη "διαμ?χη των Παλι?ν και των Σ?γχρονων" που ξ?σπασε στον πυρ?να τη? Γαλλικ?? Ακαδημ?α? το τελευτα?ο τ?ταρτο του 17ου αι?να, ο Φοντεν?λ π?ρε το μ?ρο? των Συγχρ?νων, προκαλ?ντα? τα αρνητικ? σχ?λια των ανθρ?πων των γραμμ?των, ?πω? ο Μπουαλ? . Επ? του θ?ματο? δημοσ?ευσε το Παρ?κβση για του? Παλιο?? και του? Σ?γχρονου? (Digression sur les anciens et les modernes,1688) ?που εξ?φρασε τι? απ?ψει? του για την αντιπαρ?θεση και στη συν?χεια το Αμφιβολ?ε? για το φυσικ? σ?στημα περιστασιακ?ν αιτ?ων . (Doutes sur le systeme physique des causes occasionnelles).

Το 1691 εξελ?γη μ?λο? τη? Γαλλικ?? Ακαδημ?α? παρ? τι? αντιδρ?σει? των θιασωτ?ν των "Αρχα?ων", ιδια?τερα του Ρακ?να και του Μπουαλ?, οι οπο?οι σε τ?σσερι? προηγο?μενε? αιτ?σει? του για εισαγωγ? ε?χαν εξασφαλ?σει την απ?ρριψ? του. ?ταν ?τσι μ?λο? τη? Γαλλικ?? Ακαδημ?α?, ?πω? και τη? Ακαδημ?α? Επιγραφ?ν και Γραμμ?των ?σο και τη? Ακαδημ?α? Επιστημ?ν , ^[11] τη? οπο?α? το 1697 ?γινε μ?νιμο? γραμματ?α?, αξ?ωμα μεγ?λου κ?ρου? που διατ?ρησε για σαρ?ντα δ?ο χρ?νια. Με αυτ? την επ?σημη ιδι?τητα ?γραψε την τρ?τομη Ιστορ?α τη? αναν?ωση? τη? Ακαδημ?α? των Επιστημ?ν (1708, 1717, 1722) που περιε?χε αποσπ?σματα και αναλ?σει? απ? τι? διαδικασ?ε?, καθ?? και εγκωμιαστικ? κε?μενα για τα μ?λη. ?σω? το πιο γνωστ? απ? τα εγκωμιαστικ? κε?μενα, απ? τα οπο?α υπ?ρχουν 69, ε?ναι αυτ? για το θε?ο του Πι?ρ Κορν?ιγ . Αυτ? δημοσιε?θηκε για πρ?τη φορ? στο ?ργο του Ν?α απ? τη δημοκρατ?α των Γραμμ?των (Nouvelles de la Republique des Lettres, 1685) και, μαζ? με τη ζω? του Κορν?ιγ (Vie de Corneille), συμπεριλ?φθηκε σε ?λε? τι? εκδ?σει? των ?ργων του Φοντεν?λ. ?λλα σημαντικ? του ?ργα ε?ναι τα Στοιχε?α τη? γεωμετρ?α? του ?πειρου (Elements de la geometrie de l'infini,1727) και η Θεωρ?α των στροβ?λων ( Theorie des tourbillons,1752). Στο τελευτα?ο υποστ?ριξε τι? απ?ψει? του Ρεν? Ντεκ?ρτ σχετικ? με τη βαρ?τητα.

Ε?ναι γνωστ?? για την εκλα?κευση του ?ργου του - ιδια?τερα το μυθιστορηματικ? του ?φο?. Αυτ? επ?τρεψε στου? μη επιστ?μονε? να προσεγγ?σουν την επιστημονικ? εξ?λιξη σε μια εποχ? ?που αυτ? ?ταν ασυν?θιστο και στου? επιστ?μονε? να επωφεληθο?ν απ? τι? σκ?ψει? τη? ευρ?τερη? κοινων?α?. Στα ?ργα του φα?νεται συχν? ?τι προσπαθε? να διαδ?σει τι? αστρονομικ?? θεωρ?ε? του Ντεκ?ρτ, του οπο?ου θεωρε?ται ο μεγαλ?τερο? υπ?ρμαχο?, απευθυν?μενο? στη μορφωμ?νη κοινων?α που ενδιαφ?ρονταν για τη ≪φυσικ? φιλοσοφ?α≫, εμπλουτ?ζοντα? ?τσι το ?ργο του πρ?ιμου Διαφωτισμο? . Παρ? την αναμφισβ?τητη αξ?α και την ποι?τητα των γραπτ?ν του, δεν ε?χε ο ?διο? πρωτ?τυπη επιστημονικ? ? μαθηματικ? εργασ?α.

Εκτιμο?σε ιδια?τερα το καλ? φαγητ? και απ?διδε τη μακροζω?α του στι? φρ?ουλε?. Στα ενεν?ντα δ?ο του μια γυνα?κα ?γραψε γι αυτ?ν ?τι ?ταν τ?σο δραστ?ριο? ?σο ?να? ?νθρωπο? ε?κοσι δ?ο χρον?ν. ^[12] ?ταν σε περασμ?να ενεν?ντα συν?ντησε την ?μορφη κυρ?α Ελβ?τιου?, τη? ε?πε: "Αχ, κυρ?α, και να ?μουν π?λι ογδ?ντα!" ^[13]

Κληρονομι? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Φοντεν?λ ?ταν ?να δημοφιλ?? πρ?σωπο στη μορφωμ?νη γαλλικ? κοινων?α τη? εποχ?? του και ?χαιρε εκτ?μηση? συγκρ?σιμη? μ?νο με εκε?νη του Βολτα?ρου. Αντ?θετα απ? τον Βολτα?ρο ?μω?, ο Φοντεν?λ απ?φυγε να κ?νει σημαντικο?? εχθρο??. Εξισορρ?πησε την τ?ση του για καθολικ? κριτικ? σκ?ψη με δ?σει? κολακε?α? και επα?νου? στα κατ?λληλα ?τομα στην αριστοκρατικ? κοινων?α.

Αποτελε? ?να σ?νδεσμο αν?μεσα σε δ?ο πολ? διαφορετικ?? περι?δου? τη? γαλλικ?? λογοτεχν?α?, αυτ? του Κορν?ιγ , του Ρακ?να και του Μπουαλ? αφεν??, και του Βολτα?ρου, του Ντ'Αλαμπ?ρ και του Ντιντερ?, αφετ?ρου. Κι αυτ? δεν οφε?λεται μ?νον στη μακροβι?τητ? του αλλ? και στο ?τι ε?χε πολλ? κοιν? τ?σο με το "ωρα?ο πνε?μα" του 17ου αι?να ?σο και με του? φιλ?σοφου? του 18ου.

Το 1935 ο σεληνιακ?? κρατ?ρα? Fontenelle π?ρε το ?νομ? του.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]