Η
Μαρλ?ν Ντ?τριχ
(
γερμανικ?
:
Marie Magdalene "Marlene" Dietrich,
προφ?ρεται:
[ma??leːn? ?diːt??c]
) (27 Δεκεμβρ?ου 1901 - 6 Μα?ου 1992) ?ταν
Γερμαν?δα
ηθοποι??
του κινηματογρ?φου και τραγουδ?στρια που κατε?χε και τη γερμανικ? και την αμερικανικ? υπηκο?τητα. Καθ' ?λη τη μακρ? καρι?ρα τη? (που κυμ?νθηκε απ? τη δεκαετ?α του 1910 μ?χρι τη δεκαετ?α του 1980) διατ?ρησε τη φ?μη τη? μ?σω τη? συνεχο?? ανακ?λυψη? του εαυτο? τη?.
Τη δεκαετ?α του 1920 η Ντ?τριχ συμμετε?χε σε θεατρικ?? παραστ?σει? και στον
βουβ? κινηματογρ?φο
. Ο ρ?λο? τη? ω? Λ?λα στο
Ο γαλ?ζιο? ?γγελο?
(Der blaue Engel,
1930) τη? χ?ρισε παγκ?σμια φ?μη και ?να συμβ?λαιο με την
Paramount Pictures
. Η Ντ?τριχ πρωταγων?στησε σε ταιν?ε? του Χ?λυγουντ ?πω? το
Μαρ?κο
(1930),
Κατ?σκοπο? Χ-27
(1931),
Σαγκ?η εξπρ??
(1932),
Ο π?θο?
(1936) και
Η τραγικ? τσαρ?να
. Επ?νδυσε επιτυχ?? στην περσ?να και στι? "εξωτικ??" εμφαν?σει? τη? και ?γινε απ? τι? ακριβοπληρωμ?νε? ηθοποιο?? τη? εποχ?? τη?. Κατ? τη δι?ρκεια του
Β? Παγκοσμ?ου Πολ?μου
, ?ταν μια υψηλο? επιπ?δου διασκεδ?στρια στι?
Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε?
. Παρ?λο που συμμετε?χε κατ? καιρο?? σε ταιν?ε? μετ? τον π?λεμο, η Ντ?τριχ π?ρασε τι? δεκαετ?ε? απ? το 1950 μ?χρι το 1970 κ?νοντα? περιοδε?α αν? τον κ?σμο ω? περφ?ρμερ ζωντανο? προγρ?μματο?.
Η Ντ?τριχ ?ταν γνωστ? για τι? ανθρωπιστικ?? τη? εν?ργειε? κατ? τη δι?ρκεια του πολ?μου, φιλοξεν?ντα? Γερμανο?? και Γ?λλου? εξ?ριστου?, παρ?χοντα? οικονομικ? υποστ?ριξη και συνηγορ?ντα? για την αμερικ?νικη υπηκο?τητ? του?. Για το ?ργο τη? στην αν?ψωση του ηθικο? στην πρ?τη γραμμ? του πολ?μου ?λαβε πολλ?? τιμητικ?? διακρ?σει? απ? τι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε?, τη
Γαλλ?α
, το
Β?λγιο
και το
Ισρα?λ
. Το 1999 το
Αμερικανικ? Ινστιτο?το Κινηματογρ?φου
την ον?μασε την ?νατη μεγαλ?τερη σταρ του κλασικο? κινηματογρ?φου του Χ?λυγουντ.
[17]
Η Ντ?τριχ γενν?θηκε στι? 27 Δεκεμβρ?ου 1901 στο Λεβεστρ?σε 65 του
Σ?νμπεργκ
, τ?ρα συνοικ?α του
Βερολ?νου
. ?ταν η μικρ?τερη απ? δυο κ?ρε? (η αδερφ? τη? Ελ?ζαμπεθ ?ταν ?να χρ?νο μεγαλ?τερη). Η μητ?ρα τη? Βιλελμ?να Ελ?ζαμπεθ Τζ?σεφιν (το γ?νο? Φ?λσινγκ) και ο πατ?ρα? τη? Λο?ι? ?ριχ ?ττο Ντ?τριχ παντρε?τηκαν τον Δεκ?μβριο του 1898. Η μητ?ρα τη? ?ταν απ? μια ε?πορη οικογ?νεια του Βερολ?νου που διη?θυνε μια εταιρε?α κατασκευ?? κοσμημ?των και ρολογι?ν. Ο πατ?ρα? τη? ?ταν αξιωματικ?? τη? αστυνομ?α? και π?θανε το 1907. Ο καλ?τερο? φ?λο? τη? οικογ?νεια?, ?ντουαρντ φον Λο?, ?να? αριστοκρ?τη? αξιωματικ?? στου? Γκρεν?ρντιερ, φλ?ρταρε τη μητ?ρα τη? Ντ?τριχ Βιλελμ?να και την παντρε?τηκε το 1916, αλλ? π?θανε σ?ντομα μετ? τον γ?μο εξαιτ?α? τραυματισμ?ν που απ?κτησε κατ? τον
Α? Παγκ?σμιο Π?λεμο
. Ο φον Λο? δεν υιοθ?τησε ποτ? επ?σημα τι? αδερφ?? Ντ?τριχ, επομ?νω? το επ?θετο τη? Ντ?τριχ δεν ?ταν ποτ? φον Λο?, ?πω? ?χουν ισχυριστε? ορισμ?νοι μελετητ??.
Η οικογ?νεια Ντ?τριχ τη φ?ναζε με το ψευδ?νυμο "Lena" και "Lene". Περ?που στην ηλικ?α των 11 ετ?ν, ?νωσε τα δυο ον?ματ? τη? για να σχηματ?σει το ?νομα "Μαρλ?ν". Η Ντ?τριχ φο?τησε στο σχολε?ο θηλ?ων Auguste-Viktoria απ? το 1907 ?ω? το 1917 και το 1918 αποφο?τησε απ? το λ?κειο Victoria-Luise-Schule (σ?μερα Γυμν?σιο Γκα?τε, Goethe Gymnasium Berlin-Wilmersdorf). ?κανε σπουδ?? στο
βιολ?
και ?δειξε ενδιαφ?ρον στο
θ?ατρο
και την
πο?ηση
ω? ?φηβη.
Οι πρ?τε? επαγγελματικ?? εμφαν?σει? τη? στη σκην? ?ταν ω? μ?λο? του χορο? σε περιοδε?α υπ? τη διε?θυνση του Ρο?ντολφ Ν?λσον στο
Βερολ?νο
. Το 1922 η Ντ?τριχ ?δωσε εξετ?σει? για εισαγωγ? στη δραματικ? σχολ? του θεατρικο? επιχειρηματ?α
Μαξ Ρ?ινχαρντ
στι? οπο?ε? απ?τυχε. Ωστ?σο, σ?ντομα ξεκ?νησε να εργ?ζεται στα θ?ατρ? του ω? μ?λο? του χορο? και σε μικρο?? ρ?λου? σε δραματικ? ?ργα. Αρχικ? δεν ?τυχε ιδια?τερη? προσοχ?? απ? του? σκηνοθ?τε?. ?κανε την κινηματογραφικ? τη? πρεμι?ρα πα?ζοντα? ?ναν ρ?λο στην ταιν?α
So sind die Manner
(1923).
Γν?ρισε τον μελλοντικ? τη? σ?ζυγο Ρο?ντολφ Σ?μπερ στα γυρ?σματα τη? ταιν?α?
Tragodie der Liebe
το 1923. Η Ντ?τριχ και ο Σ?μπερ παντρε?τηκαν με
πολιτικ? γ?μο
στο Βερολ?νο στι? 17 Μα?ου 1923. Το μοναδικ? παιδ? του?, η Μαρ?α Ελ?ζαμπεθ Σ?μπερ, γενν?θηκε στι? 13 Δεκεμβρ?ου 1924.
Η Ντ?τριχ συν?χισε να εργ?ζεται στο θ?ατρο και στον κινηματογρ?φο τ?σο στο Βερολ?νο ?σο και στη
Βι?ννη
καθ' ?λη τη δι?ρκεια τη? δεκαετ?α? του 1920. Στο θεατρικ? σαν?δι ε?χε ρ?λου? ιδια?τερη? σημασ?α? στα
Το κουτ? τη? Πανδ?ρα?
του
Φρανκ Β?ντεκιντ
,
Το ημ?ρωμα τη? στρ?γγλα?
και
?νειρο θεριν?? νυκτ??
του
Ου?λιαμ Σα?ξπηρ
,
Π?σω στον Μαθουσ?λα
και
Ατα?ριαστο? γ?μο?
του
Τζορτζ Μπ?ρναρντ Σο
. Ωστ?σο στα
μιο?ζικαλ
του
Broadway
?πω?
Es Liegt in der Luft
και
Zwei Krawatten
?λαβε τη μεγαλ?τερη προσοχ? απ? το κοιν?. Προ? το τ?λο? τη? δεκαετ?α? του 1920, η Ντ?τριχ ?παιξε ποικ?λου? ρ?λου? στο παν?, συμπεριλαμβανομ?νων των ρ?λων στα
Cafe Elektric
(1927),
Ich kusse Ihre Hand, Madame
(1928) και
Το πλο?ο των χαμ?νων ανθρ?πων
(1929).
Το 1929, η Ντ?τριχ ?λαβε τον πρωτοποριακ? ρ?λο τη? Λ?λα?, μια? σ?ξι τραγουδ?στρια? του καμπαρ?, που οδ?γησε στη συμπαραγωγ? τη? ταιν?α?
Γαλ?ζιο? ?γγελο?
το 1930 μαζ? με την
Paramount Productions
. Ο
Γι?ζεφ φον Στ?ρνμπεργκ
σκηνοθ?τησε την ταιν?α και ?λαβε συγχαρητ?ρια επειδ? "ανακ?λυψε" την Ντ?τριχ. Η ταιν?α ε?ναι αξιοσημε?ωτη επειδ? παρουσι?στηκε το τραγο?δι κατατεθ?ν τη? Ντ?τριχ "Falling in Love Again", το οπο?ο ε?χε ηχογραφ?σει για την εταιρε?α Electrola. Τη δεκαετ?α του 1930 η Ντ?τριχ ?κανε περαιτ?ρω ηχογραφ?σει? του τραγουδιο? για τι? εταιρε?ε? Polydor και Decca Records.
Το 1930, μετ? τη διεθν? επιτυχ?α του
Γαλ?ζιου ?γγελου
, και με την παρ?τρυνση του
Γι?ζεφ φον Στ?ρνμπεργκ
, ο οπο?ο? ε?χε ?δη εγκατασταθε? στο Χ?λυγουντ, η Ντ?τριχ π?γε στι?
Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε?
μετ? απ? το συμβ?λαιο με την
Paramount Pictures
. Η εταιρε?α αυτ? απ?κτησε την Ντ?τριχ ω? τη γερμανικ? απ?ντηση στην απ?κτηση τη? Σουηδ?ζα?
Γκρ?τα Γκ?ρμπο
απ? τη
Metro-Goldwyn-Mayer
. Ο Στ?ρνμπεργκ την καλωσ?ρισε με δ?ρα, συμπεριλαμβανομ?νη? μια? πρ?σινη? Ρολ? Ρ?ι?. Το αυτοκ?νητο εμφαν?στηκε στην πρ?τη του? αμερικανικ? ταιν?α
Μαρ?κο
.
Η Ντ?τριχ πρωταγων?στησε σε ?ξι ταιν?ε? του Στ?ρνμπεργκ με την Paramount απ? το 1930 μ?χρι το 1935. Ο Στ?ρνμπεργκ συνεργ?στηκε πετυχημ?να με την Ντ?τριχ προκειμ?νου να δημιουργηθε? η εικ?να μια? μυστηρι?δου? μοιρα?α? γυνα?κα?. Την ενθ?ρρυνε να χ?σει β?ρο? και την εκπα?δευσε αρκετ? στην υποκριτικ?. Πρ?θυμα ακολο?θησε την μερικ?? φορ?? επιθετικ? του συμπεριφορ?, με την οπο?α ?λλοι ηθοποιο? αντιδρο?σαν.
Στο
Μαρ?κο
(1930) η Ντ?τριχ ?ταν π?λι στην ομ?δα των ηθοποι?ν ω? τραγουδ?στρια καμπαρ?. Η ταιν?α ε?ναι περισσ?τερο γνωστ? για τη σκην? ?που η Ντ?τριχ ερμηνε?ει ?να τραγο?δι ντυμ?νη με μια ανδρικ? ?σπρη γραβ?τα και φιλ?ει μια ?λλη γυνα?κα - προκλητικ? σκην? για την εποχ?. Η ταιν?α απ?σπασε μ?νο μια υποψηφι?τητα για
?σκαρ
.
Το
Μαρ?κο
ακολουθ?θηκε απ? το
Κατ?σκοπο? Χ-27
(1931), μια τερ?στια επιτυχ?α με την Ντ?τριχ να ενσαρκ?νει μια
κατ?σκοπο
τ?που
Μ?τα Χ?ρι
. Το
Σαγκ?η εξπρ??
(1932) ?ταν η μεγαλ?τερη εμπορικ? επιτυχ?α του Στ?ρνμπεργκ και τη? Ντ?τριχ και ?γινε η ταιν?α με τι? μεγαλ?τερε? εισπρ?ξει? για το 1932. Η Ντ?τριχ και ο Στ?ρνμπεργκ συνεργ?στηκαν ξαν? στη ρομαντικ? ταιν?α
Ξανθ? Αφροδ?τη
(1932). Η Ντ?τριχ εργ?στηκε χωρ?? τον Στ?ρνμπεργκ για πρ?τη φορ? μετ? απ? τρ?α χρ?νια στο ρομαντικ? δρ?μα
?σμα ασμ?των
(1933), ενσαρκ?νοντα? μια Γερμαν?δα χωρικ?, υπ? τη σκηνοθεσ?α του Ρο?μπεν Μαμο?λιαν. Οι δυο τελευτα?ε? ταιν?ε? τη? Ντ?τριχ και του Στ?ρνμπεργκ
Η τραγικ? τσαρ?να
(1934) και
Ο Δι?βολο? ε?ναι γυνα?κα
(1935) ?ταν οι ταιν?ε? με τα χαμηλ?τερα κ?ρδη. Η Ντ?τριχ αργ?τερα υπογρ?μμισε ?τι ?ταν στα καλ?τερ? τη? στην ταιν?α
Ο Δι?βολο? ε?ναι γυνα?κα
.
Η πρ?τη ταιν?α τη? Ντ?τριχ μετ? το τ?λο? τη? συνεργασ?α? τη? με τον Στ?ρνμπεργκ ?ταν η ταιν?α
Ο π?θο?
(1936) του Φρανκ Μπ?ρτζαγκ, μια εμπορικ? επιτυχ?α που ?δωσε στην Ντ?τριχ μια ευκαιρ?α να δοκιμαστε? στη
ρομαντικ? κομεντ?
. Το επ?μενο ?ργο τη?,
I Loved a Soldier
(1936), κατ?ληξε σε παταγ?δη αποτυχ?α ?ταν η ταιν?α παρ?μεινε για αρκετ?? εβδομ?δε? στο στ?διο τη? παραγωγ?? εξαιτ?α? σεναριακ?ν προβλημ?των, δημιουργ?ντα? σ?γχυση και καταλ?γοντα? στην απ?λυση του σκηνοθ?τη
Ερνστ Λο?μπιτ?
.
Το 1939, με την παρ?τρυνση του Γι?ζεφ φον Στ?ρνμπεργκ, δ?χτηκε την προσφορ? του παραγωγο? Τζο Π?στερνακ για να πα?ξει ρ?λου? διαφορετικο? ?φου? στι? πρ?τε? ταιν?ε? τη? μετ? απ? αποχ? δ?ο ετ?ν: τον ρ?λο τη? καουμπ?ισσα? Φρ?ντσι στην κωμωδ?α
Σαρξ και Δι?βολο?
, μαζ? με τον
Τζ?ιμ? Στιο?αρτ
. Αυτ?? ?ταν ?να? λιγ?τερο καλοπληρωμ?νο? ρ?λο? απ? εκε?νου? στου? οπο?ου? ?ταν συνηθισμ?νη. Ο εν λ?γω ρ?λο? αναγ?ννησε την καρι?ρα τη? και το "See What the Boys in the Back Room Will Have", τραγο?δι που εισ?γαγε στη σειρ?, ?γινε επιτυχ?α ?ταν το ηχογρ?φησε για την εταιρε?α Decca. Ενσ?ρκωσε παρ?μοιου? ρ?λου? στην ταιν?α
Οι επτ? αμαρτωλο?
(1940) και
Ψυχ?? στο β?ρβορο
(1942), και στι? δυο ταιν?ε? μαζ? με τον
Τζον Γου?ιν
.
Εν? η Ντ?τριχ δεν απ?κτησε ποτ? πλ?ρω? την προηγο?μενη τηλεοπτικ? τη? επιτυχ?α, συν?χισε να συμμετ?χει σε κινηματογραφικ?? ταιν?ε?, συμπεριλαμβανομ?νων διακεκριμ?νων σκηνοθετ?ν ?πω? ο
?λφρεντ Χ?τσκοκ
, ο
Φριτ? Λανγκ
, ο
?ρσον Γου?λ?
και ο
Μπ?λι Γου?ιλντερ
σε ταιν?ε? ?πω?
Φλ?γα και π?θο?
(1948),
Πονεμ?νο ρομ?ντζο
(1950),
Σειρ?να του καμπαρ?
(1952),
Μ?ρτυ? κατηγορ?α?
(1957) και
Τα απ?ρρητα τη? Νυρεμβ?ργη?
.
Η Ντ?τριχ ?ταν γνωστ? για τι? ισχυρ?? πολιτικ?? πεποιθ?σει? τη? και την ικαν?τητ? τη? να τι? μεταδ?δει. Σε συνεντε?ξει?, η Ντ?τριχ δ?λωνε ?τι εκπρ?σωποι του
ναζιστικο? κ?μματο?
την ε?χαν πλησι?σει για να επιστρ?ψει στη
Γερμαν?α
αλλ? ?τι ε?χε απορρ?ψει την πρ?τασ? του?. Στα τ?λη τη? δεκαετ?α? του 1930, η Ντ?τριχ δημιο?ργησε ?να φιλανθρωπικ? οργανισμ? μαζ? με τον
Μπ?λι Γου?ιλντερ
και αρκετο?? ?λλου? Γερμανο?? προκειμ?νου να βοηθ?σουν του?
Ιησου?τε?
να διαφ?γουν απ? τη Γερμαν?α. Το 1937 ο μισθ?? τη? απ? την ταιν?α
Ιππ?τη? χωρ?? πανοπλ?α
(
$
450.000) διατ?θηκε προ? βο?θεια των προσφ?γων. Το 1939 ?γινε Αμερικαν?δα υπ?κοο? και απαρν?θηκε τη γερμανικ? τη? υπηκο?τητα. Τον Δεκ?μβριο του 1941, οι
Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε?
εισ?χθησαν στον
Β' Παγκ?σμιο Π?λεμο
και η Ντ?τριχ ?γινε μια απ? τι? πρ?τε? διασημ?τητε? που βο?θησαν στην π?ληση πολεμικ?ν ομολ?γων. ?κανε περιοδε?α στι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? απ? τον Ιανου?ριο του 1942 μ?χρι τον Σεπτ?μβριο του 1943 και αναφ?ρεται ?τι πο?λησε περισσ?τερα ομ?λογα απ? κ?θε ?λλο κινηματογραφικ? αστ?ρα.
Κατ? τη δι?ρκεια δυο περιοδει?ν τη? στι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? το 1944 και το 1945, ?κανε παραστ?σει? για τα
συμμαχικ? στρατε?ματα
στην
Αλγερ?α
, την
Ιταλ?α
, το
Ηνωμ?νο Βασ?λειο
και τη
Γαλλ?α
και ?πειτα εμφαν?στηκε στη Γερμαν?α με του? στρατηγο?? Τζ?ιμ? Γκ?βιν και
Τζορτζ Π?τον
. ?ταν ρωτ?θηκε γιατ? το ε?χε κ?νει αυτ?, εκτ?? απ? τον προφαν? κ?νδυνο ?τι βρισκ?ταν ελ?χιστα μ?λι? χιλι?μετρα απ? τα γερμανικ? σ?νορα, απ?ντησε "aus Anstand"?"απ? ευπρ?πεια". Ο Γου?ιλντερ αργ?τερα παρατ?ρησε ?τι η ?δια βρ?θηκε στην πρ?τη γραμμ? περισσ?τερο καιρ? απ? τον
Α?ζενχ?ουερ
. Η παρ?στασ? τη?, με τον Ντ?νι Τ?μα? ω? εναρκτ?ριο σ?ου, περιλ?μβανε τραγο?δια απ? τι? ταιν?ε? τη?, παραστ?σει? απ? τα μουσικ? τη? σ?ου (μια ικαν?τητα που ε?χε αρχικ? αποκτ?σει απ? τι? σκηνικ?? τη? εμφαν?σει? στο
Βερολ?νο
τη δεκαετ?α του 1920) και ?να νο?μερο, το οπο?ο τη? το ε?χε διδ?ξει ο
?ρσον Γου?λ?
, στεν?? φιλ?? τη?. Η Ντ?τριχ ε?χε ενημερ?σει το κοιν? ?τι μπορο?σε να διαβ?σει τη σκ?ψη και του? ε?χε ζητ?σει να επικεντρωθο?ν σε αυτ? που σκ?φτονταν. Στη συν?χεια π?γε μπροστ? σε ?ναν στρατι?τη και του ε?πε ειλικριν?: "Λοιπ?ν, σκεφτε?τε κ?τι ?λλο, δεν μπορ? να μιλ?σω για αυτ?!" Η αμερικανικ? εκκλησ?α δημοσ?ευσε ?γγραφα που αντιτ?σσονταν σε αυτ? το νο?μερο του σ?ου τη? Ντ?τριχ.
Το 1944 το υποκατ?στημα Morals Operations του Γραφε?ου Στρατηγικ?ν Υπηρεσι?ν ξεκ?νησε το πρ?γραμμα Musak, που περιλ?μβανε μουσικ?? εκπομπ?? οι οπο?ε? αποσκοπο?σαν στην αποδυν?μωση των αντ?παλων στρατιωτ?ν. Η Ντ?τριχ, η μοναδικ? καλλιτ?χνη? που γν?ριζε ?τι οι ηχογραφ?σει? τη? θα ?ταν για χρ?ση απ? το Γραφε?ο Στρατηγικ?ν Υπηρεσι?ν, ηχογρ?φησε αρκετ? τραγο?δια στη
γερμανικ? γλ?σσα
για τον σκοπ? αυτ?, συμπεριλαμβανομ?νου του τραγουδιο? "
Lili Marleen
". Ο στρατηγ?? Ου?λιαμ Ντ?νοβαν, επικεφαλ?? του Γραφε?ου Στρατηγικ?ν Υπηρεσι?ν, ?γραψε στην Ντ?τριχ: "Ε?μαι βαθι? ευγν?μων για τη γενναιοδωρ?α σα? στην παραγωγ? αυτ?ν των ηχογραφ?σεων για εμ??".
Με το τ?λο? του πολ?μου στην
Ευρ?πη
, η Ντ?τριχ επανεν?θηκε με την αδερφ? τη? Ελ?ζαμπεθ καθ?? και με τον σ?ζυγο και το παιδ? τη? τελευτα?α?. Κατοικο?σαν στη γερμανικ? π?λη του Μπ?λσεν καθ' ?λη τη δι?ρκεια του πολ?μου, πραγματοποι?ντα? κινηματογραφικ?? προβολ?? στι? οπο?ε? σ?χναζαν οι
ναζ?
αξιωματικο? και οι αξιωματο?χοι που επ?βλεπαν τα
στρατ?πεδα συγκ?ντρωση?
. Η μητ?ρα τη? Ντ?τριχ παρ?μεινε στο Βερολ?νο κατ? τη δι?ρκεια του πολ?μου. Ο σ?ζυγ?? τη? μετακ?μισε σε ?να ρ?ντσο στην κοιλ?δα Σαν Φερν?ντο τη?
Καλιφ?ρνια?
. Η Ντ?τριχ φρ?ντισε την αδερφ? τη? και τον σ?ζυγο τη? αδερφ?? τη?, στου? οπο?ου? προσ?φερε καταφ?γιο εξαιτ?α? μια? πιθαν?? δ?ωξ?? του? ω? συνεργατ?ν των ναζ?. Η Ντ?τριχ αργ?τερα δεν αν?φερε πουθεν? την ?παρξη τη? αδερφ?? τη? και του ανιψιο? τη?, αποκηρ?σσοντ?? του? πλ?ρω? και ισχυριζ?μενη ?τι υπ?ρξε μοναχοπα?δι.
Η Ντ?τριχ ?λαβε το Μετ?λλιο τη? Ελευθερ?α? τον Νο?μβριο του 1947. Η ?δια δ?λωσε ?τι αυτ? ?ταν το μεγαλ?τερο επ?τευγμ? τη?. Τη? απονεμ?θηκε επ?ση? το παρ?σημο του Τ?γματο? του Φο?νικα απ? τη γαλλικ? κυβ?ρνηση για το ?ργο τη? κατ? τον π?λεμο.
Παντρε?τηκε σε ηλικ?α 21 ετ?ν (το 1923) το βοηθ? σκηνοθ?τη Ρο?ντολφ Σ?μπερ με τον οπο?ο απ?κτησε μ?α κ?ρη.
[18]
Οι πολλ?? τη? σχ?σει? τ?σο με ?ντρε? ?σο και με γυνα?κε? ?ταν κοιν? μυστικ?, αλλ? αντ? να καταστρ?ψουν την καρι?ρα τη? φαιν?ταν να την ενισχ?ουν. Η υιοθ?τηση
παντελονι?ν
και ?λλων ανδρικ?ν ρο?χων βο?θησε να ξεκιν?σει ?να αμερικανικ? στυλ μ?δα? που παρ?μεινε στον 21ο αι?να.
[19]
Στι? 24 Οκτωβρ?ου 1993 το μεγαλ?τερο μ?ρο? τη? κινητ?? περιουσ?α? τη? Ντ?τριχ πουλ?θηκε στο Stiftung Deutsche Kinemathek - εφ?σον οι οργανισμο? των
Ηνωμ?νων Πολιτει?ν
δεν ?δειξαν ενδιαφ?ρον - που ?γινε ο πυρ?να? τη? ?κθεση? του Μουσε?ου Κινηματογρ?φου του Βερολ?νου. Η συλλογ? περιλαμβ?νει: π?νω απ? 3.000 ε?δη
ρουχισμο?
απ? τη δεκαετ?α του 1920 ?ω? τη δεκαετ?α του 1990, συμπεριλαμβανομ?νων των κουστουμι?ν απ? ταιν?ε? και σκηνικ? καθ?? και π?νω απ? χ?λια αντικε?μενα απ? την προσωπικ? συλλογ? τη? Ντ?τριχ, 15,000 φωτογραφ?ε? απ? του?
Σ?σιλ Μπ?τον
, Χορστ Π. Χορστ, Τζορτζ Χ?ρελ, Λορντ Σν?ουντον και ?ντουαρντ Στ?ιχεν, 300.000 σελ?δε? απ? ?γγραφα, συμπεριλαμβανομ?νη? τη? αλληλογραφ?α? τη? με τον
Μπερτ Μπ?καρα
, τον
Γιουλ Μπρ?νερ
, τον
Μορ?? Σεβαλι?
, τον
Ν?ελ Κ?ουαρντ
, τον
Ζαν Γκαμπ?ν
, τον
?ρνεστ Χ?μινγουε?
, τον
Καρλ Λ?γκερφελντ
, τη
Ν?νσυ
και τον
Ρ?ναλντ Ρ?γκαν
, τον
?ριχ Μαρ?α Ρεμ?ρκ
, τον Γι?σεφ φον Στ?ρνμπερν, τον
?ρσον Γου?λ?
και τον
Μπ?λι Γου?ιλντερ
, καθ?? επ?ση? και ?λλα κομμ?τια ?πω?
αφ?σε?
ταινι?ν και ακουστικ?? ηχογραφ?σει?.
Το περιεχ?μενο του διαμερ?σματο? τη? Ντ?τριχ στο
Μανχ?ταν
, μαζ? με ?λλα προσωπικ? τη? αντικε?μενα ?πω? χρυσαφικ? και ρο?χα, πουλ?θηκαν σε μια δημ?σια δημοπρασ?α στο
Λο? ?ντζελε?
την 1η Νοεμβρ?ου 1997.
?το?
|
Πρωτ?τυπο? τ?τλο?
|
Τ?τλο? στα ελληνικ?
|
Ρ?λο?
|
1923
|
So sind die Manner
|
|
Κατρ?ν
|
Der Mensch am Wege
|
|
κ?ρη του παντοπ?λη
|
Tragodie der Liebe
|
|
Λο?σι
|
Die Grafin von Paris
|
|
1924
|
Der Sprung ins Leben
|
|
κοπ?λα στην παραλ?α
|
1925
|
Der Tanzer meiner Frau
|
|
χορε?τρια
|
1926
|
Manon Lescaut
|
|
Μισελ?ν
|
Madame wunscht keine Kinder
|
Η κυρ?α δεν θ?λει παιδι?
|
χορε?τρια
|
Eine Dubarry von heute
|
Μια ν?α Ντιμπαρ?
|
κοκ?τα
|
1927
|
Der Juxbaron
|
|
Σ?φι
|
Kopf hoch, Charly!
|
Το στερν? φιλ?
|
Εντμ? Μαρσ?ν
|
Sein großter Bluff
|
|
Ιβ?τ
|
Cafe Elektric
|
|
?ρνι Γκ?τλινγκερ
|
1928
|
Prinzessin Olala
|
|
Σισ?τ ντε Γκαστον?
|
1929
|
Ich kusse Ihre Hand, Madame
|
|
Λορ?ν? Ζερ?ρ
|
Die Frau, nach der man sich sehnt
|
|
Στ?σα
|
Das Schiff der verlorenen Menschen
|
Το πλο?ο των χαμ?νων ανθρ?πων
|
?θελ Μ?ρλε?
|
1930
|
Gefahren der Brautzeit
|
|
?βελιν
|
Der blaue Engel
|
Γαλ?ζιο? ?γγελο?
|
Λ?λα
|
Morocco
|
Μαρ?κο
|
δεσποιν?? Αμ? Ζολ?
|
1931
|
Dishonored
|
Κατ?σκοπο? Χ-27
|
Μαρ? Κ?λβερερ / Χ-27
|
1932
|
Shanghai Express
|
Σαγκ?η Εξπρ??
|
Σαγκ?ι Λ?λι
|
Blonde Venus
|
Ξανθ? Αφροδ?τη
|
?λεν Φ?ραντε? / ?λεν Τζ?ουν?
|
1933
|
The Song of Songs
|
?σμα ασμ?των
|
Λ?λι Τσ?πανεκ
|
1934
|
The Scarlet Empress
|
Η τραγικ? τσαρ?να
|
πριγκ?πισσα Σοφ?α Φρειδερ?κη /
Αικατερ?νη Β?
|
1935
|
The Devil Is a Woman
|
Ο Δι?βολο? ε?ναι γυνα?κα
|
Κ?ντσα Π?ρε?
|
1936
|
Desire
|
Ο π?θο?
|
Μαντλ?ν ντε Μποπρ
|
The Garden of Allah
|
Ο κ?πο? του Αλλ?χ
|
Ντ?μινι ?νφιλντεν
|
I Loved a Soldier
|
|
?ννα Σ?ντλακ
|
1937
|
Knight Without Armour
|
Ιππ?τη? χωρ?? πανοπλ?α
|
Αλεξ?νδρα
|
Angel
|
Ο ?γγελο?
|
λα?δη Μαρ?α Μπ?ρκερ
|
1939
|
Destry Rides Again
|
Σαρξ και Δι?βολο?
|
Φρ?ντσι
|
1940
|
Seven Sinners
|
Οι επτ? αμαρτωλο?
|
Μπιζο?
|
1941
|
The Flame of New Orleans
|
Εξωτικ? γυνα?κα
|
Κλερ Λεντ?
|
Manpower
|
Η γυνα?κα τη? ταβ?ρνα?
|
Φ?ι Ντιβ?λ
|
1942
|
The Lady Is Willing
|
Η κυρ?α ε?ναι πρ?θυμη
|
Ελ?ζαμπεθ Μ?ντεν (Λ?ιζα)
|
The Spoilers
|
Ψυχ?? στο β?ρβορο
|
Σερ? Μαλ?τ
|
Pittsburgh
|
?να χαμ?γελο στην Κ?λαση
|
Τζ?σι Γου?ντερ?
|
1944
|
Follow the Boys
|
|
Μαρλ?ν Ντ?ντριχ
|
Kismet
|
Ο ζητι?νο? τη? Βαγδ?τη?
|
Τζεμιλ?
|
1946
|
Martin Roumagnac
|
Προ των εν?ρκων
|
Μπλαν? Φερ?ν
|
1947
|
Golden Earrings
|
Χρυσ? σκουλαρ?κια
|
Λ?ντια
|
1948
|
A Foreign Affair
|
Φλ?γα και π?θο?
|
?ρικα φον Σλο?τοου
|
1949
|
Jigsaw
|
|
ιδιοκτ?τρια κλαμπ
|
1950
|
Stage Fright
|
Πονεμ?νο ρομ?ντζο
|
Σ?ρλοτ ?νγουντ
|
1951
|
No Highway
|
Απ' τα μεσ?νυχτα ω? την αυγ?
|
Μ?νικα Τ?σντε?λ
|
1952
|
Rancho Notorious
|
Σειρ?να του καμπαρ?
|
?λταρ Κιν
|
1956
|
Around the World in 80 Days
|
Ο γ?ρο? του κ?σμου σε 80 μ?ρε?
|
ιδιοκτ?τρια σαλο?ν
|
Montecarlo
|
Μια ν?χτα στο Μ?ντε Κ?ρλο
|
Μαρ?α ντε Κρεβκ?ρ
|
1957
|
Witness for the Prosecution
|
Μ?ρτυ? κατηγορ?α?
|
Κριστ?ν
|
1958
|
Touch of Evil
|
Ο ?ρχων του τρ?μου
|
Τ?νια
|
1961
|
Judgment at Nuremberg
|
Τα απ?ρρητα τη? Νυρεμβ?ργη?
|
κυρ?α Μπ?ρτολντ
|
1964
|
Paris - When It Sizzles
|
Καυτ? Παρ?σι
|
Μαρλ?ν Ντ?ντριχ
|
1978
|
Schoner Gigolo, armer Gigolo
|
Ζιγκολ?
|
βαρ?νη φον Σ?μερινχ
|
- ↑
1,0
1,1
1,2
Εθνικ? Βιβλιοθ?κη τη? Γερμαν?α?
: (
Γερμανικ?
)
Gemeinsame Normdatei
. Ανακτ?θηκε στι? 9 Απριλ?ου 2014.
- ↑
2,0
2,1
2,2
Εθνικ? Βιβλιοθ?κη τη? Γαλλ?α?
: (
Γαλλικ?
)
καθιερωμ?νοι ?ροι τη? Εθνικ?? Βιβλιοθ?κη? τη? Γαλλ?α?
.
data
.bnf
.fr
/ark:
/12148
/cb12013957t
. Ανακτ?θηκε στι? 10 Οκτωβρ?ου 2015.
- ↑
3,0
3,1
3,2
(
Αγγλικ?
)
SNAC
.
w6572jdj
. Ανακτ?θηκε στι? 9 Οκτωβρ?ου 2017.
- ↑
Εθνικ? Βιβλιοθ?κη τη? Γερμαν?α?
: (
Γερμανικ?
)
Gemeinsame Normdatei
. Ανακτ?θηκε στι? 30 Δεκεμβρ?ου 2014.
- ↑
5,0
5,1
www
.berlin
.de
/senuvk
/umwelt
/stadtgruen
/friedhoefe
_begraebnisstaetten
/downloads
/eg-liste
.pdf
.
- ↑
≪
Marlene Dietrich Returns To Become Citizen of U. S.
≫
(
Αγγλικ?
)
The New York Times Company
,
A. G. Sulzberger
.
Μανχ?ταν
,
Ν?α Υ?ρκη
. 25 Νοεμβρ?ου 1938. Ανακτ?θηκε στι? 2 Ιουν?ου 2021. σελ. 5.
- ↑
7,0
7,1
7,2
CONOR.SI
.
22616931
.
- ↑
8,0
8,1
≪
Encyclopædia Britannica
≫
(
Αγγλικ?
)
biography/Marlene-Dietrich
. Ανακτ?θηκε στι? 22 Οκτωβρ?ου 2021.
- ↑
Εθνικ? Βιβλιοθ?κη τη? Γαλλ?α?
: (
Γαλλικ?
)
καθιερωμ?νοι ?ροι τη? Εθνικ?? Βιβλιοθ?κη? τη? Γαλλ?α?
.
data
.bnf
.fr
/ark:
/12148
/cb12013957t
. Ανακτ?θηκε στι? 10 Οκτωβρ?ου 2015.
- ↑
Ανακτ?θηκε στι? 10 Ιουλ?ου 2019.
- ↑
11,0
11,1
The Fine Art Archive
.
cs
.isabart
.org
/person
/166516
. Ανακτ?θηκε στι? 1 Απριλ?ου 2021.
- ↑
Ανακτ?θηκε στι? 21 Μα?ου 2019.
- ↑
13,0
13,1
Ανακτ?θηκε στι? 20 Σεπτεμβρ?ου 2023.
- ↑
Ανακτ?θηκε στι? 7 Ιανουαρ?ου 2021.
- ↑
geoffreybeenefoundation
.com
/geoffrey-beene-lifetime-achievement-award-cfda-geoffrey-beene-design-scholar-award
/
. Ανακτ?θηκε στι? 20 Σεπτεμβρ?ου 2019.
- ↑
Ανακτ?θηκε στι? 6 Ιουν?ου 2021.
- ↑
≪AFI's 100 Years...100 Stars≫
.
American Film Institute
. Ανακτ?θηκε στι? 23 Οκτωβρ?ου 2006
.
- ↑
≪Marlene Dietrich et sa fille : "D'une certaine facon, j'avais ete formee pour le viol.(...) un objet possede, conditionne pour qu'on s'en ser...≫
. Αρχειοθετ?θηκε
απ? το πρωτ?τυπο
στι? 18 Οκτωβρ?ου 2022
. Ανακτ?θηκε στι? 18 Οκτωβρ?ου 2022
.
- ↑
≪
Encyclopædia Britannica
: Marlene Dietrich≫
. Ανακτ?θηκε στι? 18 Οκτωβρ?ου 2022
.
- Π?λε?
- Φιλμογραφ?ε?
Ραδι?φωνο
- Lux Radio Theater: The Legionnaire and the Lady
opposite Clark Gable (1 August 1936)
- Lux Radio Theater: Desire
opposite Herbert Marshall (22 July 1937)
- Lux Radio Theater: Song of Songs
opposite Douglas Fairbanks, Jr (20 December 1937)
- The Chase and Sanborn Hour
with Edgar Bergen and Don Ameche (2 June 1938)
- Lux Radio Theater: Manpower
opposite Edward G Robinson and George Raft (15 March 1942)
- The Gulf Screen Guild Theater: Pittsburgh
opposite John Wayne (12 April 1943)
- Theatre Guild on the Air: Grand Hotel
opposite Ray Milland (24 March 1948)
- Studio One: Arabesque
(29 June 1948)
- Theatre Guild on the Air: The Letter
opposite Walter Pidgeon (3 October 1948)
- Ford Radio Theater: Madame Bovary
opposite Claude Rains (8 October 1948)
- Screen Director's Playhouse: A Foreign Affair
opposite Rosalind Russell and John Lund (5 March 1949)
- MGM Theatre of the Air: Anna Karenina
(9 December 1949)
- MGM Theatre of the Air: Camille
(6 June 1950)
- Lux Radio Theater: No Highway in the Sky
opposite James Stewart (21 April 1952)
- Screen Director's Playhouse: A Foreign Affair
opposite Lucille Ball and John Lund (1 March 1951)
- The Big Show
starring Tallulah Bankhead (2 October 1951)
- Marlene Dietrich in conversation with J. W. Lambert and Carl Wildman recorded after her season at the Queen's Theatre London, BBC radio, 12 August 1965 (a shorter version had been broadcast on 2 April).
- The Child
, with Godfrey Kenton, radio play by Shirley Jenkins, produced by Richard Imison for the BBC on 18 August 1965
- Dietrich's appeal to save the Babelsburg studios was broadcast on BBC radio
- Desert Island Discs
, Dietrich asked to choose eight recordings, broadcast Monday 4 January 1965
Η Ντ?τριχ εμφαν?στηκε σε αρκετ? σ?ου του ραδιοφωνικο? σταθμο? των Εν?πλων Δυν?μεων ?πω? στο
The Army Hour
και στο
Command Performance
κατ? τη δι?ρκεια του πολ?μου. Το 1952 ε?χε τη δικ? τη? εκπομπ? στο αμερικ?νικο ABC, που ονομαζ?ταν
Cafe Istanbul
. Το 1953-54 πρωταγων?στησε σε 38 επεισ?δια στη σειρ?
Time for Love
στο CBS (που ?κανε πρεμι?ρα στι? 15 Ιανουαρ?ου 1953). Ηχογρ?φησε 94 σ?ντομε? εισαγωγ?? "Η Ντ?τριχ μιλ? για την Αγ?πη και τη Ζω?", για την εκπομπ?
Monitor
του NBC το 1958. Η Ντ?τριχ ?δωσε πολλ?? ραδιοφωνικ?? συνεντε?ξει? παγκοσμ?ω? κατ? την περιοδε?α των συναυλι?ν τη?. Το 1960 η συναυλ?α τη? στο ?μστερνταμ προβλ?θηκε ζωνταν? στο Ολλανδικ? ραδι?φωνο. Η εμφ?νισ? τη? στο Παρ?σι το 1962 προβλ?θηκε και αυτ? ζωνταν?.
Προσωπικ? ?ργα
- Dietrich, Marlene (1962).
Marlene Dietrich's ABC
. Doubleday.
- Dietrich, Marlene (1979).
Nehmt nur mein Leben: Reflexionen
(in German). Goldmann.
- Dietrich, Marlene (1989).
Marlene
. Salvator Attanasio (translator). Grove Press.
- Dietrich, Marlene (1990).
Some Facts About Myself
.
Βιογραφ?ε?