Επ?κουρο?
Γ?ννηση	341 π.Χ. Σ?μο?
Θ?νατο?	270 π.Χ. (71 ετ?ν) Αθ?να
Περιοχ?	Ελληνικ? φιλοσοφ?α
Σχολ?	Επικουρισμ??

Ο Επ?κουρο? του Νεοκλ?ου? ο Γαργ?ττιο? ( Σ?μο? , 341 π.Χ. ? Αθ?να , 270 π.Χ. ) ?ταν αρχα?ο? ?λληνα? φιλ?σοφο?. ?δρυσε δικ? του φιλοσοφικ? σχολ?, τον Κ?πο του Επ?κουρου , η οπο?α θεωρε?ται απ? τι? πιο γνωστ?? σχολ?? τη? ελληνικ?? φιλοσοφ?α? .

Βιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

?ταν Αθηνα?ο? πολ?τη?, γιο? του Νεοκλ? και τη? Χαιρεστρ?τη?. Ο πατ?ρα? του, Αθηνα?ο? πολ?τη? απ? τον δ?μο Γαργηττο? με καταγωγ? απ? το παλι? επιφαν?? Αθηνα?κ? γ?νο? των Φιλα?δ?ν , συμμετε?χε στον αποικισμ? τη? Σ?μου, ?που ο Επ?κουρο? ανατρ?φηκε (≪Επ?κουρο? Νεοκλ?ου? και Χαιρεστρ?τη?, Αθηνα?ο?, των δ?μων Γαργ?ττιο?, γ?νου? του των Φιλα?δ?ν... κληρουχησ?ντων Αθηνα?ων την Σ?μον εκε?θι τραφ?ναι≫ - Διογ?νη? Λα?ρτιο? 10,1). Ο Επ?κουρο? ?ρχισε να ?ρχεται απ? νωρ?? σε ?ντονη επαφ? με τη φιλοσοφ?α του Ναυσιφ?νη απ? τη γειτονικ? π?λη Τ?ω , γεγον?? που τον απομ?κρυνε απ? κ?θε πλατωνικ? δοξασ?α και τον ?στρεψε στι? θεωρ?ε? του Δημ?κριτου . Σε ηλικ?α 18 ετ?ν μετ?βη στην Αθ?να για την στρατιωτικ? και πολιτικ? του θητε?α μαζ? με τον κωμικ? Μ?νανδρο . Για τα επ?μενα δεκαπ?ντε χρ?νια τη? ζω?? του δεν ?χουν διασωθε? αρκετ?? πληροφορ?ε?. Αργ?τερα, δημιο?ργησε τον δικ? του Φιλοσοφικ? Κ?κλο στη Μυτιλ?νη και μετ? στη Λ?μψακο . Επ?στρεψε στην Αθ?να το 307 / 6 π.Χ. σε ηλικ?α 34 ετ?ν και αγ?ρασε μια ?κταση στην Αθ?να αν?μεσα στο Δ?πυλον και την Ακαδημ?α ^[1] , ?που στ?γασε τη φιλοσοφικ? του σχολ? - τον Κ?πο του Επ?κουρου . ^[2] Δ?δαξε για 35 χρ?νια ακολουθ?ντα? ?συχη και λιτ? ζω?. Περιστοιχιζ?ταν απ? ?νδρε?, γυνα?κε?, ετα?ρε? και δο?λου?, που μετε?χαν ισ?ξια στον επικο?ρειο Κ?πο. Ο Επ?κουρο? π?θανε το 270 π.Χ. , σε ηλικ?α 71 χρ?νων. ^[3]

Η Επικο?ρεια Φιλοσοφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κατ? την Ελληνιστικ? εποχ? , την περ?οδο δηλαδ? που αρχ?ζει με τον θ?νατο του Μεγ?λου Αλεξ?νδρου ( 323 π.Χ. ) και τελει?νει συμβατικ? με τη ναυμαχ?α του Ακτ?ου , το 31 π.Χ. , κυρ?αρχη θ?ση στην αρχα?α φιλοσοφ?α κατ?χουν οι σχολ?? των Στωικ?ν και των Επικο?ρειων, παρ?λληλα β?βαια με εκε?νε? των Πλατωνικ?ν, Αριστοτελικ?ν, Σκεπτικιστ?ν, Κυνικ?ν κ.?.

Η φιλοσοφ?α του Επ?κουρου συγκροτε?ται στο σχ?μα Κανονικ? - Φυσικ? - Ηθικ?.

Το Κανονικ? ορ?ζεται ω? η μ?θοδο? που οδηγε? στην αντ?ληψη και εξ?γηση του περιβ?λλοντο? κ?σμου και του ?διου του ανθρ?που. Στηρ?ζεται στι? αισθ?σει?, στι? προλ?ψει?, στα π?θη (την ηδον? και τον π?νο) και τι? φανταστικ?? επιβολ?? τη? δι?νοια?. Αυτ? αποτελο?ν για του? επικο?ρειου? τα μοναδικ? και αξι?πιστα κριτ?ρια τη? Αλ?θεια?.

"Εν το?νυν τ? Καν?νι λ?γων ?στ?ν ? ?π?κουρο? κριτ?ρια τ?? ?ληθε?α? ε?ναι τ?? α?σθ?σει? κα? προλ?ψει? κα? τ? π?θη, ο? δ' ?πικο?ρειοι κα? τ?? φανταστικ?? ?πιβολ?? τ?? διανο?α?". (Διογ?νη? Λα?ρτιο?- Β?ο? Επ?κουρου)

Με τα κριτ?ρια τη? Αλ?θεια? ο ?νθρωπο? μπορε? να αντιληφθε? και να εξηγ?σει με τον λογισμ? τα περ? τη? Φ?σεω? πρ?γματα. Με τον Καν?να ο Επ?κουρο? αν?πτυξε το Φυσικ? μ?ρο? τη? φιλοσοφ?α? του. Εξ?γησε, λοιπ?ν, τη λειτουργ?α και τα α?τια τη? ?λη?, των φυσικ?ν φαινομ?νων, τη? γη?, του ουρανο?, των αστ?ρων, αλλ? και του χ?ρου, του χρ?νου, και β?βαια των ?ντων.

Η επικο?ρεια φυσικ? φιλοσοφ?α χαρακτηρ?ζεται απ? τα παρακ?τω:

α. Ατομικ?τητα: η ?παρξη των ατ?μων πρωτοαναφ?ρεται στη Δημοκρ?τεια φιλοσοφ?α. Ο Επ?κουρο? θεωρο?σε, ?μω?, ?τι τα ?τομα ?χουν β?ρο? και εισ?γαγε την παρ?γκλιση απ? την ευθε?α πορε?α του?, που επιτρ?πει τη σ?γκρουσ? του? και συνεπ?? τη δημιουργ?α των κ?σμων. Η ?λη ε?ναι σ?ζευξη ατ?μων και κενο?.

β. Παρ?γκλισι?: ε?ναι η τυχα?α κ?νηση των ατ?μων του Επ?κουρου απ? τροχι? σε τροχι?, που δημιουργε? και την ποικιλ?τητα στη φ?ση.

γ. Τυχαι?τητα: η επικο?ρεια φιλοσοφ?α ?φηνε ανοιχτ? το φαιν?μενο τη? τυχαι?τητα?, σε αντ?θεση με τα αιτιοκρατικ? και τελεολογικ? αιτ?ματα των Πλατωνιστ?ν και Αριστοτελικ?ν και τη χρ?ση τη? ≪αναγκαι?τητο?≫ του Δημ?κριτου.

δ. Υλισμ??: θεωρε? υλικ? ακ?μη και την ψυχ?.

Η διατ?πωση τη? Ηθικ?? Φιλοσοφ?α? του Επ?κουρου στηρ?ζεται στον Καν?να και τη Φυσικ?. ?πω? λ?ει ο ?διο? στην Κ?ρια Δ?ξα XII.(12):

"Ο?κ ?ν τ? φοβο?μενον λ?ειν ?π?ρ τ?ν κυριωτ?των μ? κατειδ?τα τ?? ? το? σ?μπαντο? φ?σι?, ?λλ' ?ποπτευ?μεν?ν τι τ?ν κατ? το?? μ?θου?· ?στε ο?κ ?ν ?νευ φυσιολογ?α? ?κερα?ου? τ?? ?δον?? ?πολαμβ?νειν". (Δεν ε?ναι δυνατ?ν να διαλ?ει κανε?? του? φ?βου? για τα πιο σημαντικ? φαιν?μενα, ?ταν δεν γνωρ?ζει ποια ε?ναι η φ?ση του σ?μπαντο? αλλ? ερμηνε?ει τι? υποψ?ε? του για κ?τι σ?μφωνα με του? μ?θου?. Επομ?νω?, δ?χω? τη μελ?τη τη? φ?ση? δεν ε?ναι δυνατ?ν να απολαμβ?νει κανε?? ακ?ραιε? τι? ηδον??)

Ο Επ?κουρο? και η θεωρ?α του στρ?φονται σε ?ναν ηθικολογικ? χαρακτ?ρα τη? φιλοσοφ?α?. ^[4] Στ?χο? του ?ταν η αναζ?τηση των αιτι?ν τη? ανθρ?πινη? δυστυχ?α? και των εσφαλμ?νων δοξασι?ν που την προκαλο?ν, ?πω? για παρ?δειγμα η δεισιδαιμον?α , ?στε να υπ?ρξει η αντιπρ?ταση για την προοπτικ? μια? ευχ?ριστη? ζω?? ( ΖΗΝ ΗΔΕΩΣ ), που για την επ?τευξ? τη? ο Επ?κουρο? προσ?φερε ξεκ?θαρε? φιλοσοφικ?? συμβουλ??. Το ζην ηδ?ω? επιτυγχ?νεται με την απουσ?α του π?νου και φ?βου και με τη β?ωση μια? ζω?? αυτ?ρκου?, περιβαλλ?μενη? απ? φ?λου?.

Ο Επ?κουρο? δ?δαξε ?τι η ηδον? (? αλλι?? ευχαρ?στηση ) και ο π?νο? ε?ναι το μ?τρο για το τι πρ?πει να προτιμο?με και τι να αποφε?γουμε. Μια ηδον?, για τον Επ?κουρο, ε?ναι ηθικ?? θεμιτ? και πρ?πει να την επιδι?κουμε, εφ?σον αποτελε? μ?σο διασφ?λιση? τη? κορυφα?α? ηδονικ?? κατ?σταση?, που δεν ε?ναι ?λλη απ? την ψυχικ? μα? ηρεμ?α. Ακ?μα και ο π?νο?, ε?ν ορισμ?νε? φορ?? μα? βοηθ?ει στην κατ?κτηση τη? ψυχικ?? μα? ηρεμ?α?, αποκτ? θετικ? σημασ?α. Στο πλα?σιο τη? μετριοπαθο?? μορφ?? του ηδονισμο?, το κριτ?ριο επιλογ?? μεταξ? των ηδον?ν δεν ε?ναι πλ?ον ποσοτικ?, δηλαδ? η ?ντασ? του?, αλλ? ποιοτικ?. Ο Επ?κουρο? διακρ?νει τι? καταστηματικ?? απ? τι? κατ? κ?νησιν ηδον??, θεωρ?ντα? τι? πρ?τε? αν?τερε? απ? τι? δε?τερε?. Οι κατ? κ?νησιν ηδον?? ε?ναι δυναμικ?? ηδον??, με την ?ννοια ?τι, ?ταν καρποφορο?ν, κ?ποιο? εκπληρ?νει μια επιθυμ?α του που ?σο δεν την ικανοποιο?σε ?νιωθε δυσφορ?α. Η ικανοπο?ηση τη? πε?να?, λοιπ?ν, κατ? το χρονικ? δι?στημα που συντελε?ται, ε?ναι μια κατ? κ?νησιν ηδον?. Η κατ?σταση τη? ηρεμ?α? που ακολουθε? ?ταν ο ?νθρωπο? πλ?ον ?χει χορτ?σει, κατ? τον Επ?κουρο, ε?ναι μια καταστηματικ? μορφ? ηδον??. Αν ?μω? παρασυρθε?, φ?ει κατ? τρ?πο ανεξ?λεγκτο και βαρυστομαχι?σει, θα ?χει εκπληρ?σει μια κατ? κ?νησιν ηδον? του, αλλ? μη ?χοντα? αποκτ?σει την καταστηματικ? ηδον? τη? ηρεμ?α? και τη? γαλ?νη? θα ε?ναι δυστυχισμ?νο?. ^[5]

Βασικ?? αρχ?? τη? διδασκαλ?α? του ε?ναι οι εξ??:

- με τον θ?νατο ?ρχεται το τ?λο? ?χι μ?νο του σ?ματο?, αλλ? και τη? ψυχ??

- οι θεο? (οι οπο?οι β?βαια υπ?ρχουν) δεν επιβραβε?ουν ? τιμωρο?ν του? ανθρ?που? και γενικ?? δεν ασχολο?νται καθ?λου με αυτο??, προσβλ?ποντε? στην ≪?ταραξ?αν≫ ^{[6] [7] [8]} (βλ. ?ππ?λυτο? ≪Κατ? πασ?ν α?ρ?σεων I.22,3)

- το σ?μπαν ε?ναι ?πειρο και αι?νιο

- τα γεν?μενα στον κ?σμο συμβα?νουν τελικ? με β?ση τι? κιν?σει? και τι? αλληλεπιδρ?σει? των ατ?μων που διακινο?νται στον κεν? χ?ρο.

Γνωστ? ε?ναι η τετραφ?ρμακο? , δηλαδ? οι τ?σσερι? ≪αρχ??≫ που πρ?βαλλε ο Επ?κουρο?:

?φοβον ? θε??,
?ν?ποπτον ? θ?νατο?·
κα? τ?γαθ?ν μ?ν ε?κτητον,
τ? δ? δειν?ν ε?εκκαρτ?ρητον.

Φιλ?δημο? , Πρ?? σοφιστ??, IV 10-14

και σε νεοελληνικ? απ?δoση:

Ο θε?? δεν ε?ναι για φ?βο (δι?τι η θε?κ? δ?ναμη δεν απειλε? εκ φ?σεω?),
ο θ?νατο? δεν προκαλε? ανησυχ?α (δι?τι δεν υπ?ρχει μετ? θ?νατον ζω?)?
και το καλ? (?,τι πραγματικ? χρειαζ?μαστε) ε?κολα αποκτι?ται,
το δε κακ? αντ?χεται (?,τι μα? κ?νει να υποφ?ρουμε, ε?κολα μπορο?με να το υπομε?νουμε).

Η αντιδικ?α με του? στωικο?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

?λοι οι μαθητ?? και φ?λοι του Επ?κουρου αποτελο?σαν σ?λλογο με αρχηγ? τον Επ?κουρο, ?μοιο μ? εκε?νον των Πυθαγορε?ων . Συνδ?ονταν με στεν? φιλ?α μεταξ? του?, χωρ?? ?μω? να ?χουν κοινοκτημοσ?νη , την οπο?α ο Επ?κουρο? δεν θεωρο?σε αναγκα?α, δι?τι κατ? τη γν?μη του δ?λωνε απιστ?α μ?λλον παρ? π?στη μεταξ? φ?λων. Σε αυτ?ν τον σ?λλογο δεν συμμετε?χαν μ?νο ?νδρε?, αλλ? και γυνα?κε?, ?πω? η Θεμ?στα, η σ?ζυγο? του Λεοντ?α, που ?ταν ερωμ?νη του Μητροδ?ρου, πρ?γμα που τ?τε δεν ερχ?ταν σε αντ?θεση με την ηθικ? αντ?ληψη τη? ελληνικ?? κοινων?α?. Αυτ?, ?μω?, η χαρο?μενη σχ?ση του Επ?κουρου και των φ?λων του με ετα?ρε? , η διδασκαλ?α του περ? ηδον??, που παρανο?θηκε ? διαστρεβλ?θηκε επ?τηδε? απ? μερικο??, καθ?? και η καταφρ?νηση που ?δειχνε ο Επ?κουρο? και οι μαθητ?? του για του? σ?γχρονου? αλλ? και για του? προγεν?στερου? φιλοσ?φου?, ?δωσαν αφορμ?, ιδια?τερα στου? στωικο??, να διαβ?λουν τ?σο τον ?διο ?σο και τη φιλοσοφ?α του με τον χειρ?τερο τρ?πο. ^[9]

Την ηθικ? των Επικουρε?ων κατηγ?ρησε αργ?τερα και ο Πλο?ταρχο? στα συγγρ?μματ? του Προ? Κολ?την και ?τι ουδ? ζην ?στιν ηδ?ω? κατ? Επ?κουρον .

Η ακεραι?τητα του Επ?κουρου [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο βιογρ?φο? του Επ?κουρου, Διογ?νη? Λα?ρτιο? , για να αποδε?ξει την ακεραι?τητα και την αρετ? του παραθ?τει τι? εξ?? αποδε?ξει? [Ι 9 κ.ε.]: ^[10]

• ?τι η πατρ?δα του αναγν?ρισε τι? ευεργεσ?ε? του και τον τ?μησε με χ?λκινε? εικ?νε?.
• Το πλ?θο? των μαθητ?ν του ?ταν τερ?στιο κι ?σοι ?ρχονταν σε αυτ?ν ?μεναν γοητευμ?νοι και δεν τον πρ?διδαν ποτ?, εκτ?? μ?νο απ? τον Μητρ?δωρο τον Στρατον?κη, ο οπο?ο? τ?χα δεν ?ντεξε την υπεροχ? του Επ?κουρου και μεταπ?δησε στη σχολ? του Καρνε?δη . ^[11]
• Η ?δια η ηθικ? διδασκαλ?α του Επ?κουρου αντιμ?χεται τι? κατηγορ?ε? των αντιπ?λων, καθ?? και η διαθ?κη του, την οπο?α ο Διογ?νη? Λα?ρτιο? παραθ?τει ολ?κληρη. Απ' αυτ? φα?νεται η ευσ?βεια του Επ?κουρου προ? του? θεο??, η ευγνωμοσ?νη προ? του? γονε?? του, οι ευεργεσ?ε? προ? του? αδελφο?? του, η φιλανθρωπ?α του προ? του? φ?λου? και τα παιδι? του?, καθ?? και η ημερ?τητ? του προ? του? δο?λου? του, απ? του? οπο?ου? ?ναν, τον Μυ ^{( D / R )} , με τον οπο?ον φιλοσοφο?σαν μαζ?, τον απελευθ?ρωσε.

Η φυσιοκρατικ? θεωρ?α των Επικουρε?ων και η θεοκρατικ? διδασκαλ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Επ?κουρο? και οι οπαδο? του παρουσι?στηκαν απ? του? χριστιανο?? λ?γιου? ω? κ?ρυκε? και υποδε?γματα ακολασ?α? και με τη σημασ?α αυτ? διατηρ?θηκε ο ?ρο? επικουρισμ?? κατ? τον Μεσα?ωνα . ?μω?, κατ? τον 17ο αι. ο Γ?λλο? φιλ?σοφο? και θεολ?γο? Πιερ Γκασ?ντ προσ?γγισε με ?λλη ματι? τον επικουρισμ? , προσπαθ?ντα? να συνδυ?σει τη φυσιοκρατικ? θεωρ?α των Επικουρε?ων με τη θεοκρατικ? διδασκαλ?α του χριστιανισμο?. Η αντ?θεση μεταξ? επικουρισμο? και στωικισμο? στο θ?μα τη? θε?α? πρ?νοια?, καθ?? ο Επ?κουρο? αρν?θηκε κ?θε θε?α παρ?μβαση στον κ?σμο και κ?θε τελολογικ? ερμηνε?α, ?δωσε αφορμ? για την αν?πτυξη οξε?α? αντιδικ?α? εκε?νη την εποχ?. Ωστ?σο, στου? νε?τερου? χρ?νου?, η προσεκτικ? μελ?τη των κειμ?νων και η επιστημονικ? αξιολ?γηση αναζ?τησαν και απ?δωσαν στον επικουρισμ? την πραγματικ? του θ?ση στην ιστορ?α τη? φιλοσοφ?α? ^[12] .

Επικο?ρεια Συγγρ?μματα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Απ? την επικο?ρεια φιλοσοφικ? σχολ? στην Αθ?να , τον Κ?πο, διαδ?θηκαν οι αρχ?? τη? επικο?ρεια? φιλοσοφ?α? σε ?λο τον ελληνικ? και αργ?τερα ρωμα?κ? κ?σμο. Ο Επ?κουρο?, ?ταν απ? του? πολυγραφ?τερου? φιλοσ?φου? τη? Ιστορ?α?. Ε?χε συγγρ?ψει ?ργα τα οπο?α αναπτ?σσονταν σε 300 κυλ?νδρου? . Τα κυρι?τερα απ? αυτ? σ?μφωνα με τον Διογ?νη τον Λα?ρτιο , ?ταν τα εξ??:

• ΠΕΡΙ ΦΥΣΕΩΣ 37 ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΑ
• ΠΕΡΙ ΑΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΚΕΝΟΥ
• ΠΕΡΙ ΕΡΩΤΟΣ
• ΕΠΙΤΟΜΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΥΣΙΚΟΥΣ
• ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΡΙΚΟΥΣ
• ΔΙΑΠΟΡΙΑΙ
• ΚΥΡΙΑΙ ΔΟΞΑΙ
• ΠΕΡΙ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΦΥΓΩΝ
• ΠΕΡΙ ΤΕΛΟΥΣ
• ΠΕΡΙ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ Η? ΚΑΝΩΝ
• ΧΑΙΡΕΔΗΜΟΣ
• ΠΕΡΙ ΘΕΩΝ
• ΠΕΡΙ ΟΣΙΟΤΗΤΟΣ
• ΗΓΗΣΙΑΝΑΞ
• ΠΕΡΙ ΒΙΩΝ
• ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΙΟΠΡΑΓΙΑΣ
• ΝΕΟΚΛΗΣ ΠΡΟΣ ΘΕΜΙΣΤΑΝ
• ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ
• ΕΥΡΥΛΟΧΟΣ ΠΡΟΣ ΜΗΤΡΟΔΩΡΟΝ
• ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΟΡΑΝ
• ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΝ ΤΗ ΑΤΟΜΩ ΓΩΝΙΑΣ
• ΠΕΡΙ ΑΦΗΣ
• ΠΕΡΙ ΕΙΜΑΡΜΕΝΗΣ
• ΠΕΡΙ ΠΑΘΩΝ ΔΟΞΑΙ ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΚΡΑΤΗΝ
• ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΝ
• ΠΡΟΤΡΕΠΤΙΚΟΣ
• ΠΕΡΙ ΕΙΔΩΛΩΝ
• ΠΕΡΙ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ
• ΑΡΙΣΤΟΒΟΥΛΟΣ
• ΠΕΡΙ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
• ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΑΡΕΤΩΝ
• ΠΕΡΙ ΔΩΡΩΝ ΚΑΙ ΧΑΡΙΤΟΣ
• ΠΟΛΥΜΗΔΗΣ
• ΤΙΜΟΚΡΑΤΗΣ Γ?
• ΜΗΤΡΟΔΩΡΟΣ Ε?
• ΑΝΤΙΔΩΡΟΣ Β?
• ΠΕΡΙ ΝΟΣΩΝ ΔΟΞΑΙ ΠΡΟΣ ΜΙΘΡΗΝ
• ΚΑΛΛΙΣΤΟΛΑΣ
• ΠΕΡΙ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ
• ΑΝΑΞΙΜΕΝΗΣ
• ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ

Με το τ?λο? του ελληνορωμα?κο? κ?σμου και την απαρχ? του Μεσα?ωνα , τα περισσ?τερα επικο?ρεια ?ργα αφαν?στηκαν λ?γω του περιεχομ?νου του?. Απ? το ?ργο του Επ?κουρου σ?μερα σ?ζονται μ?σω του βιογρ?φου Διογ?νη του Λα?ρτιου (3ο? αι. μ.Χ.) τρει? επιστολ?? ( Προ? Ηρ?δοτο - Περ? Φ?σεω? , Προ? Πυθοκλ? - Περ? Ουραν?ων Σωμ?των , Προ? Μενοικ?α - Περ? Ηθικ?? ) και Οι Κ?ριε? Δ?ξε? , τα οπο?α αποτελο?ν την επιτομ? του φιλοσοφικο? του συστ?ματο?, καθ?? και η διαθ?κη του. Το 1414 ο Π?ντζιο Μπρατζιολ?νι ανακ?λυψε σ’ ?να γερμανικ? μοναστ?ρι το πο?ημα De Rerum Natura ( Για την Φ?ση των Πραγμ?των ) του επικο?ρειου Ρωμα?ου Λουκρ?τιου (94-55 π.Χ.). Το πο?ημα αναπτ?σσεται σε ?ξι βιβλ?α και εμπερι?χει την επικο?ρεια θε?ρηση περ? Φ?σεω?. Το 1884 ανακαλ?φθηκε απ? δ?ο Γ?λλου? αρχαιολ?γου? στην Ιων?α η μεγ?λη επιγραφ? του επικο?ρειου Διογ?νη Οινοανδ?α , το μεγαλει?δε? φιλοσοφικ? μνημε?ο τη? ανθρωπ?τητα?. Το 1888 βρ?θηκε στο Βατικαν? μια συλλογ? με επικο?ρειε? ≪δ?ξε?≫ που ονομ?στηκε Επ?κουρου Προσφ?νησι? .

Απ?ψει? τη? επικο?ρεια? φιλοσοφ?α? εντοπ?ζονται στα ?ργα ?λλων συγγραφ?ων, ?πω? ο Αθηνα?ο?, ο Κικ?ρων , ο Σ?ξτο? Εμπειρικ?? , και ?λλοι. Ν?α κε?μενα ?ρχονται στο φω? ακ?μη και σ?μερα, απ? του? απανθρακωμ?νου? παπ?ρου? που βρ?θηκαν σε μια ?παυλη του Ηρακλε?ου ( Ερκουλ?νεουμ ) π?λη? τη? Ιταλ?α? που ε?χε καταστραφε? απ? την ηφαιστειακ? ?κρηξη του Βεζο?βιου . Στο πρ?σφατο παρελθ?ν, τα επικο?ρεια ?ργα που ?χουν σωθε?, εκδ?θηκαν και στα ν?α ελληνικ?.

Αποσπ?σματα ?ργων [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στο De Rerum Natura (Για τη φ?ση των πραγμ?των) , ?να ποιητικ? ?ργο γραμμ?νο πριν απ? σχεδ?ν δ?ο χιλι?δε? χρ?νια, ο Ρωμα?ο? Λουκρ?τιο? λ?ει για τον Επ?κουρο:

Καθ?? η ανθρωπ?τητα χαμ?νη

Σ' ?λη τη γη? κειτ?ταν νικημ?νη

Εμπρ?? στα μ?τια ολον?ν, απ'τη Θρησκε?α-που

Την κεφαλ?ν επρ?βαλε μ?σα απ´του? ουρανο??

Σκι?ζοντα? με την ?ψη τη?, τη? φρ?κη?, του? θνητο??

?να? ?λληνα? ?ταν αυτ?? που πρ?το? τ?λμησε ν´αψηφ?σει

Και σ?κωσε μ?τια θνητ? τον τρ?μο ν' αντικρ?σει

Αυτ?ν π'ο?τε η δ?ξα των Θε?ν, μηδ? η βο? του κεραυνο?,

Μ?τε τ'αστροπελ?κι του ανταριασμ?νου ουρανο?

Τον εταπε?νωνε μα τον τσινο?σε με μ?νιν πυρωμ?νη

Η ατρ?μητη καρδι? του να ε?ναι η πρ?τη που οργισμ?νη

Τι? π?λε? που ε?χαν μανταλ?σει αυτο?

τη? Φ?ση? τη? αρχα?α? να τσακ?σει. (Liber I:62-70)

Παρ? τι? κατ? καιρο?? αστ?ρικτε? κατηγορ?ε? για αθε?α , ^[13] η ευσ?βεια του φιλοσ?φου υπ?ρξε παροιμι?δη?. Ο Διογ?νη? Λα?ρτιο? αναφ?ρει στο ?ργο του ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ (10ο ΒΙΒΛΙΟ) για τον Επ?κουρο ?τι: ΤΗΣ ΜΕΝ ΓΑΡ ΠΡΟΣ ΘΕΟΥΣ ΟΣΙΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΠΑΤΡΙΔΑ ΦΙΛΙΑΣ ΑΛΕΚΤΟΣ Η ΔΙΑΘΕΣΙΣ. Στην επιστολ? προ? Μενοικ?α, ο ?διο? ο Επ?κουρο? αναφ?ρει σχετικ? με του? θεο??: ΘΕΟΙ ΜΕΝ ΓΑΡ ΕΙΣΙΝ. ΕΝΑΡΓΗΣ ΓΑΡ ΑΥΤΩΝ ΕΣΤΙΝ Η ΓΝΩΣΙΣ , δηλαδ? ?τι ≪οι θεο? β?βαια υπ?ρχουν δι?τι η γν?ση που ?χουμε γι´αυτο?? ε?ναι εναργ?? (ξεκ?θαρη, ολοφ?νερη, διαχρονικ? και καθολικ?).≫

Η Επικο?ρεια φιλοσοφ?α στη σ?γχρονη εποχ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κατ? τη δι?ρκεια του διαφωτισμο?, υπ?ρξαν προσωπικ?τητε? που ακολο?θησαν τι? αρχ?? του Επ?κουρου και τι? δι?δωσαν αν? τον κ?σμο. Μια μεγ?λη μορφ? τη? παγκ?σμια? ιστορ?α?, ο Τ?μα? Τζ?φερσον ( 13 Απριλ?ου 1743 - 4 Ιουλ?ου 1826 ), ο τρ?το? Πρ?εδρο? των Η.Π.Α. (1801-1809) και κ?ριο? συγγραφ?α? τη? Διακ?ρυξη? τη? Ανεξαρτησ?α? , ε?χε γρ?ψει σε επιστολ? προ? το φ?λο του, Γου?λιαμ Σορτ , (γραμμ?νη στο Μοντιτσ?λο τη? Βιρτζ?νια στι? 19 Οκτωβρ?ου 1819 ), τα εξ??:

≪?πω? λε? για τον εαυτ? σου, ?τσι κι εγ? ε?μαι Επικο?ρειο?. Θεωρ? ?τι η αυθεντικ? (?χι η πλαστ?) διδασκαλ?α του Επ?κουρου περι?χει καθετ? λογικ? απ? την πρακτικ? φιλοσοφ?α που μα? ?φησαν η Ελλ?δα και η Ρ?μη .≫ ^[14]

Σ?μερα τ?σο στην Ελλ?δα αλλ? και παγκοσμ?ω?, το φιλοσοφικ? αυτ? ρε?μα ?χει υποστηρικτ?? που συνεχ?ζουν την παρ?δοση των επικο?ρειων τη? αρχαι?τητα? στον σ?γχρονο κ?σμο μα?, ακολουθ?ντα? την τελευτα?α φρ?ση του Επ?κουρου:

≪ΧΑΙΡΕΤΕ ΚΑΙ ΜΕΜΝΗΣΘΕ ΤΑ ΔΟΓΜΑΤΑ≫.

Στη σ?γχρονη Ελλ?δα διοργαν?νεται στο Πολιτιστικ? Κ?ντρο Γ?ρακα Αττικ?? ?να ετ?σιο πανελλ?νιο συμπ?σιο Επικο?ρεια? φιλοσοφ?α? τον Φεβρου?ριο προ? τιμ? του Επ?κουρου στο χ?ρο καταγωγ?? του, τον αρχα?ο Γαργηττ?. Διοργαν?νεται απ? του? φ?λου? τη? Επικο?ρεια? φιλοσοφ?α? ≪Κ?πο? Αθην?ν≫ και ≪Κ?πο? Θεσσαλον?κη?≫ υπ? την αιγ?δα του Δ?μου Παλλ?νη? (www.epicuros.gr).

Επιδρ?σει? τη? Επικο?ρεια? φιλοσοφ?α? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η φιλοσοφ?α του Επ?κουρου αποτ?λεσε τη β?ση τη? ατομιστικ?? αντ?ληψη? για το σ?μπαν και τη? υλιστικ?? μεταφυσικ??. Κατ? τον 19ο αι?να, η φιλοσοφ?α του Επ?κουρου εντυπωσ?ασε τον Κ?ρολο Μαρξ , ο οπο?ο? το 1841 ?γραψε διατριβ? υπ? τον τ?τλο: ≪Διαφορ? μεταξ? τη? φυσικ?? φιλοσοφ?α? του Δημ?κριτου και του Επ?κουρου≫, την οπο?α υπ?βαλε στην Φιλοσοφικ? Σχολ? του Πανεπιστημ?ου τη? Ι?να? στη Γερμαν?α , και με αυτ?ν ?λαβε τον τ?τλο του διδ?κτορα .

Εκτ?? απ? τον Μαρξ και ο Λ?νιν ασπ?σθηκε την περ? ειδ?λων γνωσιολογικ? αντ?ληψη του Επ?κουρου.

Εξ?πλωση τη? επικο?ρεια? διδασκαλ?α? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στην εξ?πλωση τη? επικο?ρεια? διδασκαλ?α? συντ?λεσε και ο μειλ?χιο? χαρακτ?ρα? του Επ?κουρου, αλλ? κυρ?ω? το πρακτικ? πνε?μα τη? ηθικ?? του διδασκαλ?α?, σ?μφωνα με το οπο?ο η φιλοσοφ?α δεν ?ταν αυτοσκοπ??, αλλ? μ?σο και βο?θημα στην επ?τευξη του σκοπο? του ανθρ?πινου β?ου, που ?ταν η ευδαιμον?α. Γι ?αυτ? το λ?γο ο Επ?κουρο? δεν ?δινε σχεδ?ν καμι? σημασ?α στι? εκτεταμ?νε? θεωρητικ??, γραμματικ??, ιστορικ?? και μαθηματικ?? ?ρευνε?, εφ?σον δεν εξυπηρετο?σαν το να ζει ο ?νθρωπο? ευτυχισμ?νο?. Απ? την ?λλη ?μω?, επειδ? θεωρο?σε ?τι η κακοδαιμον?α των ανθρ?πων προ?ρχεται απ? την αμ?θεια, τη δεισιδαιμον?α, τι? προλ?ψει?, του? φ?βου? και τι? ελπ?δε? που γεννο?ν ?λα αυτ? στου? ανθρ?που? και επειδ? θεωρο?σε πω? αιτ?α ?λων αυτ?ν ε?ναι η ?γνοια των φυσικ?ν ν?μων, π?στευε ?τι το μ?νο μ?σο θεραπε?α? ε?ναι η ορθ? γν?ση των ν?μων που δι?πουν τη φ?ση και τον ?νθρωπο.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Windelbant W.-Heimsoeth. Εγχειρ?διο ιστορ?α? τη? φιλοσοφ?α? . Α τ?μο?, μτφρ.Ν. Μ. Σκουτερ?πουλο?. Εκδ?σει? ΜΙΕΤ, Αθ?να 1986, σελ.190-195
• Παπαντων?ου, Στ?λιο?. Δ?γματα περ? Θεο? Στωικ?ν και Επικουρε?ων . Ζ?νων 3 (1982), σελ.69-82.
• Ρο?σσο?, Ευ?γγελο?, Οι Επικο?ρειοι . Ιστορ?α του Ελληνικο? ?θνου?, τομ. Ε,(1974), Εκδοτικ? Αθην?ν, σελ.280-288
• Πελεγρ?νη?, Θεοδ?σιο?, Ηθικ? Φιλοσοφ?α . Εκδ?σει? Ελληνικ? Γρ?μματα, Αθ?να 1997
• Επ?κουρο? - Ηθικ? , Μετ?φραση, εισαγωγ?, σχ?λια: Γι?ργο? Ζωγραφ?δη?, Εκδ?σει? ΕΞΑΝΤΑΣ 1991
• Επ?κουρο? - Ηθικ?, Η θεραπε?α τη? ψυχ??, Γι?ργο? Ζωγραφ?δη? εκδ?σει? ΖΗΤΡΟΣ. 2009
• Επ?κουρο? - ?παντα: Διαθ?κη, Επιστολ? προ? Ηρ?δοτον, Επιστολ? προ? Πυθοκλ?, Επιστολ? προ? Μενοικ?α, Κ?ριαι Δ?ξαι, Επικο?ρου προσφ?νησι?, μετ?φραση Φιλολογικ? Ομ?δα Κ?κτου, Εκδ?σει? Κ?κτο?, Αθ?να 1994
• Θεοδωρ?δη?, Χαρ?λαμπο? . Επ?κουρο?. Η αληθιν? ?ψη του αρχα?ου κ?σμου . Εκδ?σει? Βιβλιοπωλε?ο τη? Εστ?α?, Αθ?να 1999
• Α. Α.LONG. Η ελληνιστικ? φιλοσοφ?α: Στωικο?, Επικο?ρειοι, Σκεπτικο? . Μετ?φραση Σ. Δημ?πουλου και Μυρτ?? Δραγ?να Μοναχο?, Εκδ?σει? Μ.Ι.Ε.Τ., Αθ?να 1990, σελ.37-128
• ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΕΙΜΕΝΑ ? ΠΗΓΕΣ ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ ΤΟΥ ΖΗΝ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Εισαγωγ?: D.S. Hutchinson Επιμ?λεια: Γ. Αβραμ?δη?, Εκδ?σει? Θ?ραθεν
• Anderson, Eric. Ο Επ?κουρο? στον 21ο Αι?να . Εκδ?σει? Θ?ραθεν
• Koen, A. Η Φιλοσοφ?α Του Επ?κουρου: ?τομα - Ηδον? - Αρετ? . Εκδ?σει? Θ?ραθεν
• Βερ?ττα?, Μ?ριο?. Εμε?? Οι Επικο?ρειοι . Εκδ?σει? Βερ?ττα
• Βερ?ττα? Μ?ριο?, Επ?κουρου Κ?ριε? Δ?ξε?, Εκδ?σει? Βερ?ττα
• Βερ?ττα? Μ?ριο? Τα επικο?ρεια, Εκδ?σει? Βερ?ττα
• Festugiere, Andre Jean. Ο Επ?κουρο? και οι θεο? του . Μετ?φραση Ροζ?να Μπ?ρκνερ, Εκδ?σει? Θ?ραθεν, Θεσσαλον?κη 1999
• Sharples, R. W. Στω?κο?, Επικο?ριοι και Σκεπτικο?: Μια Εισαγωγ? Στην Ελληνιστικ? Φιλοσοφ?α , Εκδ?σει? Θ?ραθεν
• Γιαπιτζ?κη?, Χρ?στο?. Επικο?ρειων Δ?ξαι . Εκδ?σει? Παπασωτηρ?ου
• Μαρξ, Καρλ. Διαφορ? τη? Δημοκρ?τεια? και Επικο?ρεια? Φυσικ?? Φιλοσοφ?α? (Διδακτορικ? διατριβ?) . Εισαγωγ?, μετ?φραση, υπομνηματισμ??: Παναγι?τη? Κονδ?λη?. Εκδ?σει? Γν?ση
• Περιοδικ? Ο Κ?πο? του Επ?κουρου , Εκδ?σει? Βερ?ττα
• 1 : Διογ?νη? Λα?ρτιο? ι', 14
• Richard C. Foltz: Religions and the Silk Road, St. Martin's Press
• Λ?τα?, Χ?ρη?. Λ?θε Βι?σα?. Εκδ?σει? Κ?δρο?
• Κεχρολ?γου Χρυσ?νθη, Η Επικο?ρεια Φιλοσοφ?α-?τομο και κοινων?α, Θεσσαλον?κη 2013, Εκδ?σει? Ερωδι??.
• Γιαπιτζ?κη? Χρ?στο? , Επ?κουρο?: Επιστημονικ?? Ανθρωπισμ?? και Ευδαιμον?α, Αθ?να 2020, Εκδ?σει? 24 Γρ?μματα.

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ακο?στε αυτ? το λ?μμα ( πληροφορ?ε?/λ?ψη )

Αυτ? το αρχε?ο ?χου παρ?χθηκε απ? μια ?κδοση τη? 18 Μα?ου 2008, και δεν περιλαμβ?νει κατοπιν?? επεξεργασ?ε? του λ?μματο?. ( Βο?θεια ?χου )

Περισσ?τερα ηχογραφημ?να λ?μματα

Στη Βικιθ?κη υπ?ρχει υλικ? που ?χει σχ?ση με το θ?μα:    Συγγραφ?α?:Επ?κουρο?

Στα Βικιφθ?γματα υπ?ρχει υλικ? σχετικ? με το λ?μμα:    Επ?κουρο?

Τα Wikimedia Commons ?χουν πολυμ?σα σχετικ? με το θ?μα    Επ?κουρο?

• Η κληρονομι? των επικο?ρειων
• Η φυσικ? φιλοσοφ?α στην σκ?ψη του Επ?κουρου Αρχειοθετ?θηκε 2006-06-14 στο Wayback Machine .
• Epicurus.info
• Epicurus & Epicurean Philosophy
• Stanford Encyclopedia of Philosophy - Αναφορ? στον Επ?κουρο
• www.epicuros.gr
• Στ?κι φ?λων επικο?ρεια? φιλοσοφ?α?
• Ετ3 - Εκπομπ? Animated Φιλ?σοφοι: Επ?κουρο?
• Πανελλ?νιο Συμπ?σιο Επικο?ρεια? Φιλοσοφ?α? (ετ?σιο)
• Φ?λοι Επικο?ρεια? Φιλοσοφ?α? "Κ?πο? Αθην?ν" - videos