Β?λγιο

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια

Συντεταγμ?νε? : 50°32′00″N 4°46′00″E  /  50.5333°N 4.7667°E  / 50.5333; 4.7667

Βασ?λειο του Βελγ?ου
Koninkrijk Belgie
Royaume de Belgique
Konigreich Belgien

Σημα?α

Εθν?σημο
Εθνικ? σ?νθημα :
Ολλανδικ? : Eendracht maakt macht.
Γαλλικ? : L'union fait la force.
Γερμανικ? : Einigkeit macht stark
Τοποθεσ?α τη? χ?ρα? στον κ?σμο
Η θ?ση του Βελγ?ου (σκο?ρο πρ?σινο)
-στην Ευρωπα?κ? ?πειρο (πρ?σινο και σκο?ρο γκρι)
-στην Ευρωπα?κ? ?νωση (πρ?σινο)
και μεγαλ?τερη π?λη Βρυξ?λλε?
50°50′45″N 4°21′07″E  /  50.8458°N 4.3519°E  / 50.8458; 4.3519  ( Βρυξ?λλε? )
Ολλανδικ? , Γαλλικ? , Γερμανικ?
Ομοσπονδιακ? Βασιλευ?μενη Κοινοβουλευτικ? Δημοκρατ?α
Φ?λιππο?
Αλεξ?ντερ Ντε Κρο
Ανεξαρτησ?α
? Κηρ?χθηκε
? Αναγνωρ?στηκε
? Ισχ?ον Σ?νταγμα

4 Οκτωβρ?ου 1830
19 Απριλ?ου 1839
7 Φεβρουαρ?ου 1831 (αναθεωρ?θηκε στι? 14 Ιουλ?ου 1993)
 • Σ?νολο
 • % Νερ?
 • Σ?νορα
Ακτογραμμ?

30.528 km 2 (139η)
6,4
1.385 km
66,5 km
Πληθυσμ??
 • Εκτ?μηση 1-2024  
 • Απογραφ? 2001  
 • Πυκν?τητα  

11.808.859 [1] ( 81η )  
10.296.350  
386,8 κατ./ km 2 ( 35η )  
ΑΕΠ ( ΙΑΔ )
 • Ολικ?   (2016)
 • Κατ? κεφαλ?  

509,531 δισ. $ [2]  
45.046 $ [2]  
ΑΕΠ (ονομαστικ?)
 • Ολικ?   (2016)
 • Κατ? κεφαλ?  

466,960 δισ. $ [2]  
41.283 $ [2]  
ΔΑΑ (2021) Αύξηση 0,937 [3] ( 13η ) ?  πολ? υψηλ??
Ν?μισμα Ευρ? 1 ( € EUR )
 • Θεριν? ?ρα CET ( UTC +1)
( UTC +2)
ISO 3166-1 BE
Internet TLD .be και .eu ω? μ?λο? τη? ΕΕ
Οδηγο?ν στα Δεξι?
Κωδικ?? κλ?ση? +32
1 Πριν απ? το 1999 : Βελγικ? Φρ?γκο

Το Β?λγιο , επ?σημα Βασ?λειο του Βελγ?ου ( ολλανδικ? : Koninkrijk Belgie, γαλλικ? : Royaume de Belgique, γερμανικ? : Konigreich Belgien) ε?ναι χ?ρα στη βορειοδυτικ? Ευρ?πη που συνορε?ει με την Ολλανδ?α , τη Γερμαν?α , το Λουξεμβο?ργο και τη Γαλλ?α . Αν?κει σ?μερα στην Ευρωπα?κ? ?νωση, συγκεντρ?νοντα? ω? ?δρα, πολλ?? απ? τι? κεντρικ?? υπηρεσ?ε? τη?, εν? υπ?ρξε απ? τα ιδρυτικ? μ?λη τη? πρ?ην Ε.Ο.Κ. απ? το 1958.

?χει πληθυσμ? 11.808.859 [1] κατο?κου?, σ?μφωνα με επ?σημη εκτ?μηση για το 2024, και ?κταση 30.528 τετραγωνικ?ν χιλιομ?τρων . Βρ?σκεται στα πολιτιστικ? σ?νορα μεταξ? τη? γερμανικ?? και τη? ρωμανικ?? Ευρ?πη? και ε?ναι γλωσσικ? και πολιτιστικ? διαιρεμ?νο. Δ?ο ε?ναι οι βασικ?? γλ?σσε? που ομιλο?νται στο Β?λγιο: η Ολλανδικ? - που αποκαλε?ται μερικ?? φορ?? ανεπισ?μω? Φλαμανδικ? και ομιλε?ται στη Φλ?νδρα στα β?ρεια, και η Γαλλικ? που ομιλε?ται στη Βαλλωνικ? Περιοχ? στα ν?τια.

Η πρωτε?ουσ? του, οι Βρυξ?λλε? , ε?ναι επισ?μω? δ?γλωσση, εν? η πλειον?τητα των κατο?κων τη? μιλ? Γαλλικ?. Στα ανατολικ? βρ?σκεται μια επισ?μω? αναγνωρισμ?νη μειον?τητα Γερμαν?φωνων . Η γλωσσικ? αυτ? ποικιλ?α οδηγε? συχν? σε πολιτικ?? διαμ?χε?, οι οπο?ε? αντικατοπτρ?ζονται στο πολυσ?νθετο σ?στημα διακυβ?ρνηση? και στην πολιτικ? ιστορ?α του Βελγ?ου.

Το Β?λγιο π?ρε το ?νομ? του απ? του? πρ?του? κατο?κου? του, του? Β?λγου? (Belgae), μια ομ?δα κυρ?ω? Κελτικ?ν φυλ?ν, που ?δωσαν το ?νομ? του? και στη ρωμα?κ? επαρχ?α Gallia Belgica ( Βελγικ? Γαλατ?α ). Ιστορικ?, το Β?λγιο ε?ναι μ?ρο? των λεγ?μενων ≪Κ?τω Χωρ?ν≫, στι? οπο?ε? περιλαμβ?νονται επ?ση? η Ολλανδ?α και το Λουξεμβο?ργο . Απ? το τ?λο? του Μεσα?ωνα μ?χρι τον δ?κατο ?βδομο αι?να ?ταν ακμ?ζον κ?ντρο εμπορ?ου και πολιτισμο?. Απ? τον δ?κατο ?κτο αι?να μ?χρι την ανεξαρτησ?α του το 1830 , το Β?λγιο, αποκαλο?μενο την εποχ? εκε?νη Ν?τιε? Κ?τω Χ?ρε? , υπ?ρξε το πεδ?ο πολλ?ν μαχ?ν μεταξ? ευρωπα?κ?ν δυν?μεων. Τα πρ?σφατα χρ?νια, το Β?λγιο υπ?ρξε ιδρυτικ? μ?λο? τη? Ευρωπα?κ?? ?νωση? , φιλοξεν?ντα? τα αρχηγε?α τη?, καθ?? και τα αρχηγε?α ?λλων μεγ?λων διεθν?ν οργανισμ?ν, ?πω? του ΝΑΤΟ . Η χ?ρα κατε?χε την Προεδρ?α του Ευρωπα?κο? Συμβουλ?ου το β' εξ?μηνο του 2010.

Το Β?λγιο ε?ναι ανεπτυγμ?νη, φιλελε?θερη χ?ρα, με μια προχωρημ?νη οικονομ?α υψηλο? εισοδ?ματο?. Η χ?ρα ?χει πολ? υψηλ? πρ?τυπα ζω??, ποι?τητα? ζω??, [4] υγειονομικ?? περ?θαλψη?, [5] εκπα?δευση?, [6] και κατατ?σσεται ω? "πολ? υψηλ?" στον Δε?κτη Ανθρ?πινη? Αν?πτυξη? . [7] Κατατ?σσεται επ?ση? ω? μ?α απ? τι? ασφαλ?στερε? και πιο ειρηνικ?? χ?ρε? στον κ?σμο. [8]

Ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κατ? τι? τελευτα?ε? δ?ο χιλιετ?ε?, η περιοχ? που ε?ναι σ?μερα γνωστ? ω? Β?λγιο ?χει καταστε? θεατ?? σημαντικ?ν δημογραφικ?ν, πολιτικ?ν και πολιτιστικ?ν αναταραχ?ν. Η πρ?τη καλ? τεκμηριωμ?νη πληθυσμιακ? κ?νηση ?ταν η κατ?κτηση τη? περιοχ?? απ? τη Ρωμα?κ? Δημοκρατ?α τον 1ο αι?να π.Χ., ακολουθο?μενη τον 5ο αι?να απ? το γερμανικ? φ?λο των Φρ?γκων. Οι Φρ?γκοι εγκατ?στησαν το Μεροβ?γγειο βασ?λειο, απ? το οπο?ο προ?λθε η Καρολ?γγειο? Αυτοκρατορ?α τον 8ο αι?να. Κατ? τον Μεσα?ωνα , οι Κ?τω Χ?ρε? χωρ?στηκαν σε πολλ? μικρ? φεουδαρχικ? κρ?τη. Τα περισσ?τερα απ? αυτ? εν?θηκαν κατ? τον 14ο και 15ο αι?να υπ? τον ο?κο τη? Βουργουνδ?α? ω? οι Βουργο?νδιε? Κ?τω Χ?ρε? . Τα κρ?τη αυτ? κ?ρδισαν ?ναν βαθμ? αυτονομ?α? τον 15ο αι?να και ?κτοτε ονομ?στηκαν Δεκαεπτ? Επαρχ?ε? .

Η ιστορ?α του Βελγ?ου διακρ?νεται απ? την ιστορ?α των Κ?τω Χωρ?ν απ? τον 16ο αι?να. ?να? εμφ?λιο? π?λεμο?, ο Ογδοηκονταετ?? Π?λεμο? ( 1568 - 1648 ), χ?ρισε τι? Δεκαεπτ? Επαρχ?ε? στι? Ενωμ?νε? Επαρχ?ε? στον βορρ? και τι? Ν?τιε? Κ?τω Χ?ρε? στον ν?το. Οι ν?τιε? επαρχ?ε? κυβερν?θηκαν διαδοχικ? απ? του? Ισπανο?? και του? αυστριακο?? Αψβο?ργου? . Μ?χρι την ανεξαρτησ?α, οι Ν?τιε? Κ?τω Χ?ρε? μπ?καν πολλ?? φορ?? στο στ?χαστρο τη? Γαλλ?α? και ?ταν το πεδ?ο των περισσ?τερων γαλλο?σπανικ?ν και γαλλοαυστριακ?ν πολ?μων κατ? τον 17ο και 18ο αι?να. Με τι? εκστρατε?ε? του 1794 στου? πολ?μου? μετ? τη Γαλλικ? Επαν?σταση , οι Κ?τω Χ?ρε? - συμπεριλαμβανομ?νων και περιοχ?ν που δεν βρ?θηκαν ποτ? υπ? την εξουσ?α των Αψβο?ργων, ?πω? η Επισκοπ? τη? Λι?γη? - κατακτ?θηκαν απ? τη Γαλλ?α η οπο?α τερμ?τισε την ισπανοαυστριακ? εξουσ?α στην περιοχ?. Η επαν?νωση των Κ?τω Χωρ?ν ω? το Ηνωμ?νο Βασ?λειο των Κ?τω Χωρ?ν επ?λθε με το τ?λο? τη? Γαλλικ?? Αυτοκρατορ?α? το 1815 .

Επεισ?διο τη? Βελγικ?? Επαν?σταση? του 1830 , Εζ?ντ Σαρλ Γκουστ?β Βαπ?ρ? (1834), στο Μουσε?ο Αρχα?α? Τ?χνη? στι? Βρυξ?λλε?

Η Βελγικ? Επαν?σταση του 1830 οδ?γησε στην εγκαθ?δρυση εν?? ανεξ?ρτητου, καθολικο? και ουδ?τερου Βελγ?ου υπ? προσωριν? κυβ?ρνηση. Απ? την ενθρ?νιση του Λεοπ?λδου Α? ω? βασιλι? το 1831 , το Β?λγιο ε?ναι συνταγματικ? μοναρχ?α και κοινοβουλευτικ? δημοκρατ?α . Μεταξ? τη? ανεξαρτησ?α? και του Β? Παγκοσμ?ου Πολ?μου , το δημοκρατικ? σ?στημα εξελ?χθηκε απ? ολιγαρχ?α με την κυριαρχ?α δ?ο μεγ?λων κομμ?των, του? Καθολικο?? και του? Φιλελε?θερου? , σε σ?στημα καθολικ?? ψηφοφορ?α? που συμπερι?λαβε ?να τρ?το κ?μμα, το Βελγικ? Εργατικ? Κ?μμα , και ισχυρ? ρ?λο για τα εργατικ? σωματε?α. Αρχικ?, τα γαλλικ?, που ?ταν η γλ?σσα την οπο?α ε?χε υιοθετ?σει η αριστοκρατ?α και η αστικ? τ?ξη, ?ταν η επ?σημη γλ?σσα. Εν συνεχε?α, η χ?ρα αν?πτυξε ?να κυρ?ω? δ?γλωσσο ολλανδογαλλικ? σ?στημα.

Στη Δι?σκεψη του Βερολ?νου του 1885 αποφασ?στηκε να παραδοθε? το Κογκ? στον Βασιλι? Λεοπ?λδο Β? ω? ιδιωτικ? κτ?ση του, αποκαλο?μενο Ελε?θερο Κρ?το? του Κογκ? . Το 1908 , εκχωρ?θηκε στο Β?λγιο ω? αποικ?α, και απ? τ?τε αποκλ?θηκε Βελγικ? Κονγκ? . Η ουδετερ?τητα του Βελγ?ου παραβι?στηκε το 1914 , ?ταν η Γερμαν?α εισ?βαλε στο Β?λγιο ω? μ?ρο? του Σχεδ?ου Σλ?φφεν . Οι πρ?ην γερμανικ?? αποικ?ε? Ρου?ντα-Ουρο?ντι - σ?μερα αποκαλο?μενε? Ρου?ντα και Μπουρο?ντι - κατελ?φθησαν απ? το Βελγικ? Κονγκ? το 1916 και παραχωρ?θηκαν στο Β?λγιο το 1924 απ? την Κοινων?α των Εθν?ν . Η Γερμαν?α εισ?βαλε ξαν? στο Β?λγιο και το κατ?λαβε τον Μ?ιο του 1940 . Απελευθερ?θηκε απ? τι? συμμαχικ?? δυν?μει? το 1944. Το Βελγικ? Κονγκ? κ?ρδισε την ανεξαρτησ?α του στι? 30 Ιουλ?ου 1960 κατ? τη δι?ρκεια τη? Κρ?ση? του Κογκ? , και η Ρου?ντα-Ουρο?ντι ?γινε ανεξ?ρτητη το 1962 .

Μετ? τον Β? Παγκ?σμιο Π?λεμο, το Β?λγιο προσχ?ρησε στο ΝΑΤΟ και, μαζ? με την Ολλανδ?α και το Λουξεμβο?ργο, σχημ?τισαν την ομ?δα Μπενελο?ξ . Το Β?λγιο ?ταν επ?ση? ?να απ? τα ιδρυτικ? μ?λη τη? Ευρωπα?κ?? Οικονομικ?? Κοιν?τητα? . Το Β?λγιο φιλοξενε? τα αρχηγε?α του ΝΑΤΟ και μεγ?λο μ?ρο? των θεσμικ?ν και διοικητικ?ν οργ?νων τη? Ευρωπα?κ?? ?νωση? , περιλαμβανομ?νων τη? Ευρωπα?κ?? Επιτροπ?? , του Συμβουλ?ου τη? Ευρωπα?κ?? ?νωση? και τη? πλειοψηφ?α? των συν?δων του Ευρωπα?κο? Κοινοβουλ?ου . Κατ? τον 20? αι?να, και ιδια?τερα μετ? τον Β? Παγκ?σμιο Π?λεμο, η ιστορ?α του Βελγ?ου κυριαρχε?ται ?λο και περισσ?τερο απ? την αυξαν?μενη αυτονομ?α των δ?ο βασικ?ν του γλωσσικ?ν κοινοτ?των. Κατ? την περ?οδο αυτ? σημει?θηκε α?ξηση των διακοινοτικ?ν εντ?σεων, και διακυβε?τηκε η εν?τητα του βελγικο? κρ?του?.

Στα τ?λη του 1960, το βαρ? κ?στο? των γεγον?των στο Κονγκ? και η διαπ?στωση ?τι η χ?ρα ε?χε με?νει πολ? π?σω στην κο?ρσα τη? μεταπολεμικ?? ανοικοδ?μηση? τη? οικονομ?α? τη? σε σχ?ση με τα υπ?λοιπα κρ?τη-μ?λη τη? Ε.Ο.Κ. , ?θησαν την κυβ?ρνηση να λ?βει μ?α σειρ? δρακ?ντειων αντιλα?κ?ν μ?τρων που αποσκοπο?σαν στη βελτ?ωση των οικονομικ?ν δεικτ?ν, αλλ? επ?βαλαν α?ξηση τη? φορολογ?α? και περικοπ?? στι? παροχ?? του κρ?του? πρ?νοια?. ?τσι, τον Δεκ?μβριο του 1960, η ελεγχ?μενη απ? του? σοσιαλιστ?? Γενικ? Συνομοσπονδ?α Β?λγων Εργατ?ν κ?ρυξε γενικ? απεργ?α σε ολ?κληρη τη χ?ρα μ?χρι να ανακληθο?ν τα μ?τρα, τα οπο?α ?γιναν γνωστ? ω? ≪Ενια?ο? ν?μο?≫ ( Loi Unique ). Σε ?λε? τι? μεγ?λε? π?λει? οργαν?θηκαν συλλαλητ?ρια που γρ?γορα ξ?φυγαν απ? κ?θε ?λεγχο και κατ?ληξαν σε γενικευμ?νε? ταραχ??, εν? στα οικονομικ? αιτ?ματα, οι Βαλ?νοι συνδικαλιστ?? γρ?γορα αν?μειξαν και το κατ' εξοχ?ν πολιτικ?: την αναθε?ρηση του συντ?γματο? και την ομοσπονδοπο?ηση τη? χ?ρα?, με χωρισμ? του κυριαρχο?μενου απ? του? σοσιαλιστ?? γαλλ?φωνου Ν?του τη? παρηκμασμ?νη? βαρι?? βιομηχαν?α? απ? τον ταχ?ω? αναπτυσσ?μενο ολλανδ?φωνο φλαμανδικ? Βορρ? που, επιπλ?ον, κυριαρχο?σε στη δημ?σια διο?κηση. Η Φλ?νδρα δαιμονοποι?θηκε ε?κολα στο πρ?σωπο του πρωθυπουργο? ?ισκεν?, αρχιτ?κτονα τη? επ?μαχη? οικονομικ?? πολιτικ??. Μ?χρι το τ?λο? του 1960, η κατ?σταση ε?χε εκτραχυνθε? τ?σο που βελγικ? στρατε?ματα που στ?θμευαν στη Γερμαν?α , στο πλα?σιο του ΝΑΤΟ, ανακλ?θηκαν στη χ?ρα για να βοηθ?σουν στην αποκατ?σταση τη? τ?ξη?. Τρομερ? επεισ?δια ξ?σπασαν λ?γο πριν την Πρωτοχρονι? στι? Βρυξ?λλε?, και, στι? 6 Ιανουαρ?ου στη Λι?γη . Τρ?α ?τομα ?χασαν τη ζω? του? στι? συγκρο?σει? με την αστυνομ?α, εν? σιδηροδρομικο? σταθμο? και δημ?σια κτ?ρια καταστρ?φηκαν απ? το εξοργισμ?νο πλ?θο?. Στι? 23 Ιανουαρ?ου τα συνδικ?τα κ?ρυξαν την αναστολ? των κινητοποι?σεων και η χ?ρα ?ρχισε να επιστρ?φει στου? κανονικο?? ρυθμο?? τη? [9] .

Το 1963 , η αστυνομ?α προσπ?θησε να διαλ?σει με τι? μ?νικε? εξαγριωμ?νου? Βαλ?νου? και Φλαμανδο?? φοιτητ?? του Πανεπιστημ?ου τη? Λ?ουβεν , οι οπο?οι συγκρο?στηκαν με αφορμ? το αι?νιο στο Β?λγιο πρ?βλημα τη? γλ?σσα?. Οι Βαλ?νοι επ?μεναν στην υφιστ?μενη χωριστ? διδασκαλ?α στα γαλλικ? και τα φλαμανδικ?, εν? οι Φλαμανδο? ?θελαν την αποκλειστικ? διδασκαλ?α στα φλαμανδικ? [10] .

Μ?σω συνταγματικ?ν μεταρρυθμ?σεων κατ? τι? δεκαετ?ε? του 1970 και 1980, η περιφερειοπο?ηση του ενια?ου κρ?του? οδ?γησε στην εγκαθ?δρυση εν?? τριμερο?? ομοσπονδιακο? συστ?ματο?, γλωσσικ?ν κοινοτ?των και τοπικ?ν κυβερν?σεων, συμβιβασμ?? που σχεδι?στηκε με σκοπ? να ελαχιστοποι?σει τι? εντ?σει? με αφορμ? το γλωσσικ? ζ?τημα. Σ?μερα, οι ομ?σπονδε? αυτ?? οντ?τητε? διαθ?τουν μεγαλ?τερη νομοθετικ? δ?ναμη απ? ?,τι τα δ?ο νομοθετικ? σ?ματα του εθνικο? κοινοβουλ?ου.

Διακυβ?ρνηση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Εικ?να του Κοινοβουλ?ου στι? Βρυξ?λλε?

Το Β?λγιο ε?ναι βασιλευομ?νη κοινοβουλευτικ? δημοκρατ?α που εξελ?χτηκε μετ? τον Β? Παγκ?σμιο Π?λεμο απ? συγκεντρωτικ? κρ?το? σε ομοσπονδ?α. Το κοινοβο?λιο με τα δ?ο νομοθετικ? σ?ματα αποτελε?ται απ? μια Γερουσ?α και μια Βουλ? Αντιπροσ?πων. Η Γερουσ?α ε?ναι μια με?ξη απ? ?μεσα εκλεγμ?νου? μεγ?λου? σε ηλικ?α πολιτικο?? και εκπροσ?που? των κοινοτ?των και των περιοχ?ν. Εν? η Βουλ? των Αντιπροσ?πων εκπροσωπε? ?λου? του? Β?λγου? ?νω των δεκαοκτ? ετ?ν μ?σω εν?? αναλογικο? εκλογικο? συστ?ματο?. Το Β?λγιο ε?ναι μ?α απ? τι? λ?γε? χ?ρε? που ?χει υποχρεωτικ? συμμετοχ? στην ψηφοφορ?α, και ?τσι διαθ?τει ?ναν απ? του? μεγαλ?τερου? αριθμο?? εκλογικ?? συμμετοχ?? στον κ?σμο. Επ?ση? το δικα?ωμα ψ?φου στι? εκλογ?? ?χουν ?σε? και ?σοι ε?ναι ηλικ?α? 18 ετ?ν και ?νω. [11]

Η ομοσπονδιακ? κυβ?ρνηση, επισ?μω? διορισμ?νη απ? τον βασιλι?, πρ?πει να απολαμβ?νει τη? εμπιστοσ?νη? τη? Βουλ?? των Αντιπροσ?πων. Επικεφαλ?? τη? ε?ναι ο Πρωθυπουργ??. Ο αριθμ?? των Φλαμανδ?φωνων και Γαλλ?φωνων υπουργ?ν ε?ναι ?σο?, ?πω? ορ?ζεται απ? το Σ?νταγμα. Αρχηγ?? του κρ?του? ε?ναι ο Βασιλι?? ? η Βασ?λισσα, αν και ?χει περιορισμ?να προν?μια. Η πραγματικ? εξουσ?α βρ?σκεται στον Πρωθυπουργ? και τι? δι?φορε? κυβερν?σει? που κυβερνο?ν τη χ?ρα. Το δικαστικ? σ?στημα βασ?ζεται στο αστικ? δ?καιο και κατ?γεται απ? τον Ναπολε?ντειο κ?δικα. Το Εφετε?ο βρ?σκεται ?να επ?πεδο κ?τω απ? το Ακυρωτικ? Δικαστ?ριο, θεσμ?? που βασ?ζεται στο Γαλλικ? Ακυρωτικ? Δικαστ?ριο.

Οι πολιτικο? θεσμο? του Βελγ?ου ε?ναι σ?νθετοι. Η μεγαλ?τερη πολιτικ? δ?ναμη οργαν?νεται γ?ρω απ? την αν?γκη εκπροσ?πηση? των βασικ?ν γλωσσικ?ν κοινοτ?των. Περ?που απ? το 1970, τα σημαντικ? εθνικ? Βελγικ? πολιτικ? κ?μματα ?χουν χωριστε? σε διακριτ?? συνιστ?σε? που βασικ? εκπροσωπο?ν τα συμφ?ροντα των κοινοτ?των αυτ?ν. Τα μεγ?λα κ?μματα σε κ?θε μ?α κοιν?τητα αν?κουν σε τρει? βασικ?? πολιτικ?? οικογ?νειε?: του? δεξιο?? Φιλελε?θερου?, του? κεντρ?ου? Χριστιανοδημοκρ?τε?, και του? αριστερο?? Σοσιαλδημοκρ?τε?. ?λλα σημαντικ? νε?τερα κ?μματα ε?ναι τα Πρ?σινα Κ?μματα και, ιδια?τερα στη Φλ?νδρα, τα εθνικιστικ? και ακροδεξι? κ?μματα. Η πολιτικ? επηρε?ζεται απ? ομ?δε? π?εση?, ?πω? τα εργατικ? σωματε?α και απ? τα επιχειρηματικ? συμφ?ροντα με τη μορφ? τη? Ομοσπονδ?α? Επιχειρ?σεων στο Β?λγιο.

Ο σημεριν?? βασιλι??, ο Αλβ?ρτο? Β' , διαδ?χτηκε τον Βαλδου?νο του Βελγ?ου το 1993 . Το 1999 , ο Πρωθυπουργ?? Γκι Φερχ?φσταντ απ? το VLD ηγ?θηκε εν?? συνασπισμο? ?ξι κομμ?των Φιλελευθ?ρων-Σοσιαλδημοκρατ?ν-Πρασ?νων, συχν? αποκαλο?μενη ω? ≪η κυβ?ρνηση του ουρ?νιου τ?ξου≫. Αυτ? ?ταν η πρ?τη κυβ?ρνηση χωρ?? του? Χριστιανοδημοκρ?τε? απ? το 1958. Στι? εκλογ?? του 2003 , ο Φερχ?φσταντ κ?ρδισε μια δε?τερη θητε?α και ηγ?θηκε εν?? Φιλελε?θερου-Σοσιαλδημοκρατικο? συνασπισμο? τεσσ?ρων κομμ?των. Προσφ?τω? ?μω?, η σταθερ? ?νοδο? του Φλαμανδικο? ακροδεξιο? εθνικιστικο? χωριστικο? κ?μματο? Φλ?αμ? Μπελ?νχ , ?χει εκτοπ?σει το Φλ?αμ? Μπλοκ εν μ?σω ανησυχι?ν για ρατσισμ? που προωθε?ται απ? το κ?μμα.

?να σημαντικ? επ?τευγμα των δ?ο διαδοχικ?ν κυβερν?σεων του Φερχ?φσταντ ?ταν η επ?τευξη ισορροπημ?νου προ?πολογισμο?. Το Β?λγιο ε?ναι ?να απ? τα λ?γα κρ?τη στην ΕΕ που το ?χουν καταφ?ρει. Η πολιτικ? αυτ? εφαρμ?στηκε απ? τι? διαδοχικ?? κυβερν?σει? κατ? τη δεκαετ?α του 1990 κ?τω απ? τη π?εση του Ευρωπα?κο? Συμβουλ?ου . Η πτ?ση τη? προηγο?μενη? κυβ?ρνηση? οφειλ?ταν κυρ?ω? στην κρ?ση με τι? διοξ?νε? , μεγ?λο σκ?νδαλο δηλητηρ?αση? τη? τροφ?? το 1999 που οδ?γησε στην εγκαθ?δρυση τη? Βελγικ?? Αντιπροσωπε?α? Τροφ??. Το γεγον?? αυτ? οδ?γησε σε μια ασυν?θιστα μεγ?λη εκπροσ?πηση των Πρασ?νων στο Κοινοβο?λιο, και σε μεγαλ?τερη ?μφαση σε περιβαλλοντικ?? πολιτικ?? κατ? την πρ?τη κυβ?ρνηση του Φερχ?φσταντ. Μια Πρ?σινη πολιτικ?, για παρ?δειγμα, ?ταν η νομοθεσ?α για σταδιακ? απ?συρση των πυρηνικ?ν, που ?χει τροποποιηθε? απ? τη σημεριν? κυβ?ρνηση. Η απουσ?α των Χριστιανοδημοκρατ?ν απ? τι? κυβερνητικ?? θ?σει? ?χει δ?σει τη δυνατ?τητα στον Φερχ?φσταντ να καταπιαστε? με κοινωνικ? θ?ματα απ? μια πιο φιλελε?θερη σκοπι? και να αναπτ?ξει ν?α νομοθεσ?α για τη χρ?ση μαλακ?ν ναρκωτικ?ν , για του? γ?μου? ομοφυλοφ?λων και για την ευθανασ?α . Κατ? τη δι?ρκεια των δ?ο πιο πρ?σφατων κοινοβουλ?ων, η κυβ?ρνηση ?χει προωθ?σει δραστ?ρια διπλωματ?α στην Αφρικ? , αντιτ?θηκε στη στρατιωτικ? μεσολ?βηση κατ? την κρ?ση του αφοπλισμο? του Ιρ?κ , και ?χει περ?σει νομοθεσ?α που αφορ? τα εγκλ?ματα πολ?μου . Και οι δ?ο θητε?ε? του Φερχ?φσταντ ?χουν σημαδευτε? απ? φιλονικ?ε? αν?μεσα στι? Βελγικ?? κοιν?τητε?. Τα μεγ?λα σημε?α τριβ?? αφορο?ν στι? διαδρομ?? τη? νυχτεριν?? ενα?ρια? κ?νηση? στο Αεροδρ?μιο των Βρυξελλ?ν και το στ?του? τη? εκλογικ?? περιφ?ρεια? των Βρυξελλ?ν-Χ?λλε-Φιλφ?ορντε.

Το Β?λγιο ε?ναι συνταγματικ? μοναρχ?α, με Αρχηγ? Κρ?του? τον Βασιλι? (απ? το 1993 Βασιλι?? ε?ναι ο Αλβ?ρτο? Β? του Βελγ?ου . Η νομοθετικ? εξουσ?α ασκε?ται απ? το Κοινοβο?λιο.

Εκλογ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Γεωγραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τοπ?ο στο Ωτ Φαν, στι? Αρδ?ννε?

Το Β?λγιο, με ?κταση 30.528 χλμ², ?χει τρει? βασικ?? γεωγραφικ?? περιοχ??: την παρ?κτια πεδι?δα στα βορειοδυτικ?, το κεντρικ? οροπ?διο, και τι? Αρδ?ννε? στα ορειν? στα νοτιοανατολικ?. Η παρ?κτια πεδι?δα αποτελε?ται κυρ?ω? απ? σωρο?? ?μμου και εκχερσωμ?να τμ?ματα γη?. Τα τμ?ματα αυτ? (γνωστ? ω? π?λντερ ) ε?ναι περιοχ?? γη?, κοντ? ? κ?τω απ? το επ?πεδο τη? θ?λασσα? που ?χουν εκχερσωθε?, και προστατε?ονται απ? τη θ?λασσα απ? προχ?ματα ?, πιο εσωτερικ?, απ? πεδ?α που ?χουν αποξηρανθε? με καν?λια. Η δε?τερη γεωγραφικ? περιοχ?, το κεντρικ? οροπ?διο, βρ?σκεται πιο μ?σα στην ενδοχ?ρα. Πρ?κειται για μια επ?πεδη, ελαφρ? ανυψωμ?νη περιοχ? που ?χει πολλ?? γ?νιμε? κοιλ?δε? και αρδε?εται απ? πολλ? καν?λια. Εδ? μπορε? να βρει κανε?? επ?ση? και πιο εκτραχυμ?νη γη, ?πω? σπηλι??.

Η τρ?τη γεωγραφικ? περιοχ?, αποκαλο?μενη Αρντ?ν, ε?ναι περισσ?τερο τραχε?α απ? τι? δ?ο προηγο?μενε?. Ε?ναι ?να πυκν? δασωμ?νο οροπ?διο, πολ? βραχ?δε? και ?χι πολ? καλ? για αγροτικ? εκμετ?λλευση, το οπο?ο εκτε?νεται στη β?ρεια Γαλλ?α. Εδ? μπορε? να βρεθε? μεγ?λο μ?ρο? τη? ?γρια? ζω?? του Βελγ?ου. Το υψηλ?τερο σημε?ο του Βελγ?ου, το Σινι?λ ντε Μποτρ?νζ βρ?σκεται στην περιοχ? αυτ? και ε?ναι μ?λι? 694 μ?τρα.

Το κλ?μα ε?ναι θαλ?σσιο ?πιο. Η μ?ση θερμοκρασ?α κατ? τον Ιανου?ριο ε?ναι 3 °C και τον Ιο?λιο 18 °C.

Η χ?ρα βρ?χεται απ? τη Β?ρεια Θ?λασσα .

Πρωτε?ουσα του Βελγ?ου ε?ναι οι Βρυξ?λλε? , μ?α απ? τι? δ?ο ?δρε? του Ευρωπα?κο? Κοινοβουλ?ου και ?δρα τη? Ευρωπα?κ?? Επιτροπ?? . ?λλε? σημαντικ?? π?λει? ε?ναι η Γ?νδη , η Λι?γη , η Μπριζ , το Ναμ?ρ και η Αμβ?ρσα .

Κοιν?τητε? και περιοχ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Βρυξ?λλε?

Το σ?νταγμα τη? χ?ρα? αναθεωρ?θηκε στι? 14 Ιουλ?ου του 1993 , με σκοπ? τη δημιουργ?α εν?? ομ?σπονδου κρ?του?, το οπο?ο βασ?ζεται σε τρ?α επ?πεδα:

  1. Την ομοσπονδιακ? κυβ?ρνηση , με β?ση τι? Βρυξ?λλε? .
  2. Τι? τρει? κοιν?τητε?, αν?λογα με τη γλ?σσα που ομιλε?ται σε αυτ??:
  3. Τι? τρει? ομ?σπονδε? περιοχ??:

Δημογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Σ?μφωνα με επ?σημη εκτ?μηση για το 2024, η χ?ρα ?χει πληθυσμ? 11.808.859 [1] κατο?κου?.

Η πληθυσμιακ? πυκν?τητα (386,8 κατ. αν? χλμ²) ε?ναι μ?α απ? τι? μεγαλ?τερε? στην Ευρ?πη , μετ? την Ολλανδ?α και μερικ?? μικρ?τερε? χ?ρε? ?πω? το Μονακ? . Απ? το 2005, η Φλαμανδικ? Περιοχ? ?χει πληθυσμ? περ? τα 6.043.161, η Βαλλων?α 3.395.942 και οι Βρυξ?λλε? 1.006.749. Σχεδ?ν ?λο? ο πληθυσμ?? ε?ναι αστικ?? (97,3% το 1999). Οι βασικ?? π?λει? και οι πληθυσμο? του? ε?ναι οι Βρυξ?λλε? (1.006.749), η Αμβ?ρσα (457.749), η Γ?νδη (230.951), το Σαρλερου? (201.373), η Λι?γη (185.574), και η Μπριζ (117.351).

Περ?που το 60% τη? χ?ρα? ε?ναι φλαμανδ?φωνη, 40% Γαλλ?φωνη και 1% Γερμαν?φωνη. Ωστ?σο, οι αριθμο? αυτο? πρ?πει να ερμηνευθο?ν προσεκτικ?, γιατ? η πιο πρ?σφατη γλωσσολογικ? απογραφ? ?λαβε χ?ρα πριν απ? το 1960, και η μητρικ? γλ?σσα δεν ε?ναι π?ντα η ?δια με τη γλ?σσα που χρησιμοποιε?ται στη δημ?σια ? επ?σημη ζω?. Οι Βρυξ?λλε? ε?ναι επ?σημα δ?γλωσση Ολλανδο-Γαλλ?φωνη, αλλ? κυρ?ω? ομιλο?νται τα Γαλλικ?. Εξελ?χτηκε απ? Ολλανδ?φωνη περιοχ? στον σημεριν? κυριαρχο?μενο απ? Γαλλικ? χαρακτ?ρα τη? ?ταν το Βελγικ? κρ?το? ?γινε ανεξ?ρτητο το 1830.

Και τα Ολλανδικ? που ομιλο?νται στο Β?λγιο και τα Βελγικ? Γαλλικ? ?χουν μικρ?? διαφορ?? λεξιλογικ?ν και σημασιολογικ?ν αποχρ?σεων απ? τι? ποικιλ?ε? που ομιλο?νται στη Γαλλ?α και την Ολλανδ?α. Πολλο? ?νθρωποι μπορο?ν να μιλ?σουν ακ?μη διαλ?κτου? Φλαμανδικ?ν και Βαλλωνικ?ν . Οι δι?λεκτοι αυτ??, μαζ? με κ?ποιε? ?λλε? ?πω? οι Πικ?ρντ και η Λιμβουργιαν? γλ?σσα , δεν χρησιμοποιο?νται στη δημ?σια ζω?.

Το κοσμικ? σ?νταγμα παρ?χει ελευθερ?α στι? θρησκε?ε?, και η κυβ?ρνηση γενικ? σ?βεται το δικα?ωμα αυτ? στην πρ?ξη. Σ?μφωνα με την ?ρευνα και Μελ?τη τη? Θρησκε?α? του 2001 , περ?που 47% του πληθυσμο? αυτοχαρακτηρ?ζονται ω? αν?κοντε? στην Καθολικ? Εκκλησ?α. Σ?μφωνα με τα νο?μερα αυτ?, ο Μουσουλμανικ?? πληθυσμ?? ε?ναι η δε?τερη μεγαλ?τερη θρησκευτικ? κοιν?τητα, με 3,5%. Επ?ση?, υπ?ρχουν 25.403 Μ?ρτυρε? του Ιεχωβ? [12] και 6.415 Μορμ?νοι τη? Εκκλησ?α? του Ιησο? Χριστο? των Αγ?ων των Τελευτα?ων Ημερ?ν [13] .

Η μεγ?λη πλειον?τητα των Β?λγων ε?ναι Φλαμανδο? και Βαλλ?νοι. Μαζ? αποτελο?ν λ?γο παραπ?νω απ? το 85%. Υπ?ρχουν πολλο? ?λλοι Ευρωπα?κο? πληθυσμο? που αποτελο?ν μια μεγ?λη και αυξαν?μενη κοιν?τητα ?πω? Ιταλο? , Γ?λλοι και Γερμανο? που αριθμο?ν 11,1%. ?ραβε? μεταν?στε?, κυρ?ω? απ? το Μαρ?κο και την Αλγερ?α , και Το?ρκοι μεταν?στε? αριθμο?ν π?νω απ? 3% του συνολικο? πληθυσμο?.

Το προσδ?κιμο ζω?? στο σ?νολο του πληθυσμο?, σ?μφωνα με εκτιμ?σει? του 2019 του Παγκ?σμιου Οργανισμο? Υγε?α? ?ταν 81,4 χρ?νια (79,3 χρ?νια οι ?νδρε? και 83,5 οι γυνα?κε?). [14]

Οικονομ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η οικονομ?α τη? χ?ρα? βασ?ζεται στον τριτογεν? παραγωγικ? τομ?α (υπηρεσ?ε?). Σ?μφωνα με στοιχε?α του 2007, 2% του ενεργο? πληθυσμο? απασχολε?ται στη γεωργ?α, 25% στη βιομηχαν?α και 73% στον τομ?α των υπηρεσι?ν. Η ανεργ?α βρ?σκεται στο επ?πεδο του 7%, εν? το ποσοστ? του πληθυσμο? που βρ?σκεται κ?τω απ? το ?ριο τη? φτ?χεια? φτ?νει το 15,2%. Ετ?σιο μ?σο κατ? κεφαλ?ν εισ?δημα περ?που 35.000 $ ΗΠΑ.

Οι βιομηχαν?ε? τη? χ?ρα? συγκεντρ?νονται κυρ?ω? στη Φλαμανδικ? τη? περιοχ? (Β?ρεια), η οπο?α ε?ναι και πλ?ον πυκνοκατοικημ?νη. Λ?γω τη? ?λλειψη? εγχ?ριων πρ?των υλ?ν η χ?ρα ε?ναι υποχρεωμ?νη να τι? εισ?γει. Οι βιομηχανικ?? δραστηρι?τητε? περιλαμβ?νουν εργοστ?σια συναρμολ?γηση? οχημ?των, μεταλλουργικ? εργοστ?σια, μον?δε? παραγωγ?? ηλεκτρομηχανολογικο? εξοπλισμο? και επιστημονικ?ν οργ?νων, εργοστ?σια μεταπο?ηση? τροφ?μων και ποτ?ν καθ?? και μον?δε? παραγωγ?? χημικ?ν προ??ντων. Το 70% των εμπορικ?ν συναλλαγ?ν τη? χ?ρα? γ?νεται μεταξ? των υπ?λοιπων χωρ?ν - μελ?ν τη? Ευρωπα?κ?? ?νωση?. Λ?γω τη? αν?γκη? εισαγωγ?? πρ?των υλ?ν, η οικονομ?α τη? χ?ρα? ε?ναι πρ?τη στι? αγοραστικ?? τ?σει? και διακυμ?νσει?, γι' αυτ? και ο ρυθμ?? αν?πτυξη? ?πεσε κατ? πολ? κατ? την περ?οδο 2001-2003 με τ?σει? αν?καμψη? στη συν?χεια.

Συγκοινων?ε?, επικοινων?ε? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Με συνολικ? μ?κο? γραμμ?ν 3536 χιλιομ?τρων, απ? τα οπο?α 2950 χλμ. διατ?θενται για ηλεκτροκ?νηση, εν? ?λα ε?ναι του διεθνο?? ε?ρου? 1,435 μ?τρων, το Β?λγιο διαθ?τει πυκν? σιδηροδρομικ? δ?κτυο. Σ?μφωνα με στοιχε?α του 2004, οι Βελγικο? Εθνικο? Σιδηρ?δρομοι (NMBS/SNCB) μετ?φεραν 178,4 εκατ. επιβ?τε?. Απ? τι? Βρυξ?λλε? δι?ρχεται και ο ταχ?τερο? σιδηρ?δρομο? τη? Ευρ?πη?, ο TGV.

Το οδικ? δ?κτυο του Βελγ?ου ε?ναι επ?ση? υψηλ?? ποι?τητο?, πυκν? και με καλ? οδ?στρωμα, αν και υστερε? ελαφρ? των γειτονικ?ν του (στα οπο?α καταλ?γει με ομαλ? τρ?πο) σε οδικ? σ?μανση. Το συνολικ? μ?κο? των Εθνικ?ν οδ?ν (χαρακτηρ?ζονται με το γρ?μμα Α) ε?ναι 1.729 χλμ. (Α1-Α5, Α10, Α13, Α14, Α17, Α18). Οι δευτερε?οντε? εθνικο? δρ?μοι (χαρακτηρ?ζονται με το γρ?μμα Ν) καλ?πτουν 12.610 χλμ. και το υπ?λοιπο οδικ? δ?κτυο 134.679 χλμ. Η οδ?γηση γ?νεται στα δεξι?.

Σημαντικ?? ε?ναι, επ?ση?, και οι ποτ?μιε? μεταφορ?? με συνολικ? μ?κο? περ?που 1.500 χλμ.

Μεγ?λοι λιμ?νε? ε?ναι αυτο? τη? Αμβ?ρσα? (Antwerp), τη? Μπριζ (Brugges), τη? Γ?νδη? (Gent) και τη? Οστ?νδη? (Ostend).

Το μεγαλ?τερο αεροδρ?μιο τη? χ?ρα? ε?ναι το διεθν?? αεροδρ?μιο Βρυξελλ?ν που βρ?σκεται 13 χιλι?μετρα απ? την πρωτε?ουσα, στην περιοχ? Ζ?βεντεμ (Zaventem).

Εκπα?δευση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η εκπα?δευση ε?ναι υποχρεωτικ? στο Β?λγιο για τι? ηλικ?ε? απ? 7 ?ω? 18 ετ?ν. Το ποσοστ? των ν?ων που συνεχ?ζουν στην τριτοβ?θμια εκπα?δευση ε?ναι υψηλ?, ανερχ?μενο περ?που στο 42% (στοιχε?α του 2002). [15] Η Ευρωπα?κ? ?νωση κατατ?σσει την εκπα?δευση του Βελγ?ου στη 19η θ?ση παγκοσμ?ω?, θ?ση σημαντικ? υψηλ?τερη απ? τον μ?σο ?ρο στι? χ?ρε?-μ?λη τη? Ε.Ε. Το ποσοστ? αναλφαβητισμο? στη χ?ρα ε?ναι ιδια?τερα χαμηλ?, ανερχ?μενο μ?νο στο 1% του συνολικο? πληθυσμο?.

Λ?γω θρησκευτικ?ν διαφορ?ν που αν?κυψαν κατ? τη δεκαετ?α του '60 η εκπα?δευση ε?ναι χωρισμ?νη σε δ?ο κλ?δου?: Ορισμ?να εκπαιδευτικ? ιδρ?ματα ελ?γχονται απ? την καθολικ? εκκλησ?α (αν και ο απ?τερο? ?λεγχο? παραμ?νει στην Πολιτε?α) και ?λλα υπ?γονται στον ?μεσο ?λεγχο ε?τε τη? τοπικ?? αυτοδιο?κηση? ε?τε τη? αντ?στοιχη? Περιφ?ρεια?.

Πολιτισμ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η Βελγικ? πολιτιστικ? ζω? ?χει την τ?ση να συγκεντρ?νεται εντ?? τη? κ?θε κοιν?τητα?. Το κοιν? στοιχε?ο ε?ναι λιγ?τερο σημαντικ?, καθ?? δεν υπ?ρχουν δ?γλωσσα πανεπιστ?μια, εκτ?? απ? τη βασιλικ? στρατιωτικ? ακαδημ?α, καν?να κοιν? μ?σο ενημ?ρωση? και καμ?α κοιν?, μεγ?λη πολιτιστικ? ? επιστημονικ? οργ?νωση ?που να εκπροσωπο?νται και οι δ?ο βασικ?? κοιν?τητε?. Π?ρα απ? τι? διαφορ?? αυτ?? το Β?λγιο ε?ναι γνωστ? για τι? καλ?? τ?χνε? και την αρχιτεκτονικ? του.

Δι?σημοι Β?λγοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Καλλιτ?χνε? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

(Αναφ?ρονται μ?νον οι περισσ?τερο γνωστο?)

Πηγ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  1. 1,0 1,1 1,2 ≪Globaal bevolkingscijfers per gemeente≫ (PDF) . Service Public Federal Interieur . Ανακτ?θηκε στι? 19 Φεβρουαρ?ου 2024 .  
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 ≪Β?λγιο≫ . ΔΝΤ . Απρ?λιο? 2017 . Ανακτ?θηκε στι? 9 Μα?ου 2017 .  
  3. Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF) . hdr.undp.org . United Nations Development Programme. 8 Σεπτεμβρ?ου 2022. σελ?δε? 272?276. ISBN   978-9-211-26451-7 . Αρχειοθετ?θηκε (PDF) απ? το πρωτ?τυπο στι? 8 Σεπτεμβρ?ου 2022 . Ανακτ?θηκε στι? 8 Σεπτεμβρ?ου 2022 .  
  4. ≪Quality of Life Index by Country 2017 Mid-Year≫ . www.numbeo.com (στα Αγγλικ?) . Ανακτ?θηκε στι? 28 Δεκεμβρ?ου 2017 .  
  5. ≪Health index | World Health Organization≫ (PDF) .  
  6. ≪Education index | Human Development Reports≫ . hdr.undp.org (στα Αγγλικ?). Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 4 Ιανουαρ?ου 2018 . Ανακτ?θηκε στι? 28 Δεκεμβρ?ου 2017 .  
  7. ≪Human Development Report 2016≫ (PDF) .  
  8. ≪Global Peace Index 2017≫ (PDF) .  
  9. Κοινωνικ? αναταραχ? στο Β?λγιο , Ιστορικ? Λε?κωμα 1961, σελ. 120-121, Καθημεριν? (1997)
  10. Ιστορικ? Λε?κωμα, σελ. 117, Καθημεριν? (1997)
  11. ≪CIA World Factbook≫ . Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 10 Ιουλ?ου 2016 . Ανακτ?θηκε στι? 9 Ιανουαρ?ου 2009 .  
  12. Βιβλ?ο ?του? των Μαρτ?ρων του Ιεχωβ? 2014 , Watch Tower Bible And Tract Society of Pennsylvania, σελ. 178
  13. "Facts and Statistics", mormonnewsroom.org
  14. Παγκ?σμιο? Οργανισμ?? Υγε?α?, Προσδ?κιμο ζω?? και υγι?? προσδ?κιμο ζω??, Δεδομ?να αν? χ?ρα
  15. National Center of Education Statistics (ΗΠΑ)

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]