Χριστ?φορο? Κολ?μβο?

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια
Χριστ?φορο? Κολ?μβο?
Γενικ?? πληροφορ?ε?
?νομα στη
μητρικ? γλ?σσα
Cristoforo Colombo (Ιταλικ?) και Christoffa Corombo (Ligurian)
Γ?ννηση 1451 [1] [2] [3]
Γ?νοβα [4] [5]
Θ?νατο? 20  Μα?ου 1506 [6] [7] [8]
Βαγιαδολ?δ [9] [5]
Αιτ?α θαν?του καρδιακ? ανεπ?ρκεια
Τ?πο? ταφ?? Εκκλησ?α του Αγ?ου Μητροπολιτικο? και Πατριαρχικο? Καθεδρικο? Ναο? τη? Αγ?α Μαρ?α τη? Σ?βη?
Χ?ρα πολιτογρ?φηση? Δημοκρατ?α τη? Γ?νοβα?
Θρησκε?α Ρωμαιοκαθολικ? Εκκλησ?α
Θρησκευτικ? τ?γμα Third Order of Saint Francis
Εκπα?δευση και γλ?σσε?
Ομιλο?μενε? γλ?σσε? Ισπανικ? [10]
Ιταλικ? [11]
Πληροφορ?ε? ασχολ?α?
Ιδι?τητα εξερευνητ??
ναυτικ??
seafarer [12]
οδοιπ?ρο? [13]
εφευρ?τη? [13]
Επηρε?στηκε απ? Pierre d'Ailly
Paolo dal Pozzo Toscanelli
Κλα?διο? Πτολεμα?ο?
Μ?ρκο Π?λο
John Mandeville
Οικογ?νεια
Σ?ζυγο? Φιλ?πα Μον?? Περεστρ?λο (απ? 1479)
Σ?ντροφο? Μπεατρ?ζ Ενρ?κε ντε Αρ?να
Τ?κνα Φερδιν?νδο? Κολ?μβο?
Ντι?γκο Κολ?μπου? [14]
Γονε?? Δομ?νικο? Κολ?μβο? [14] και Σουζ?να Φονταρ?σσα [14]
Αδ?λφια Βαρθολομα?ο? Κολ?μβο?
Diego Colombos
Οικογ?νεια Columbus Family
Στρατιωτικ? σταδιοδρομ?α
Βαθμ??/στρατ?? να?αρχο? και almirante de la mar Oceana
Αξι?ματα και βραβε?σει?
Αξ?ωμα profanador (1492?1500) [15]
Viceroy of the Indies (1492?1506)
Υπογραφ?
Θυρε??
Commons page  Σχετικ? πολυμ?σα

Ο Χριστ?φορο? Κολ?μβο? ( ιταλικ? : Cristoforo Colombo , μεταξ? 26 Αυγο?στου και 31 Οκτωβρ?ου 1451 ? 20 Μα?ου 1506 ) ?ταν Ιταλ?? θαλασσοπ?ρο? και χαρτογρ?φο? που ?γινε δι?σημο? επειδ? ανακ?λυψε την Αμερικ? το 1492 .

Οι ιστορικο? θεωρο?ν ιστορικ? ορ?σημο το γεγον?? τη? ?φιξ?? του στην Αμερικ? το 1492 και αποκαλο?ν την περ?οδο πριν απ? αυτ? προκολομβιαν?. Παρ?τι υπ?ρχουν αρκετ?? ενδε?ξει? προκολομβιαν?ν επαφ?ν μεταξ? τη? Αμερικ?? με τι? ?λλε? ηπε?ρου?, ο Κολ?μβο? πιστ?νεται με την ανακ?λυψη τη? Αμερικ?? , καθ?? το ταξ?δι του σηματοδ?τησε την ?ναρξη του αποικισμο? τη? Ν?α? Γη?, ?πω? αποκαλο?νταν εναλλακτικ? η αμερικανικ? ?πειρο?.

Πραγματοπο?ησε τ?σσερα ταξ?δια σε αμερικανικ? εδ?φη. Το πρ?το του ξεκ?νησε στι? 3 Αυγο?στου του 1492 απ? το λιμ?νι ≪Π?λο? ντε λα Φροντ?ρα≫ και ?φτασε στο ≪Γουαναχ?νι≫ (στι? σημεριν?? Μπαχ?με? ) στι? 12 Οκτωβρ?ου 1492.

Το κρ?το? Κολομβ?α στη Ν. Αμερικ? και ο αστεροειδ?? 327 Κολομβ?α ( 327 Columbia ), που ανακαλ?φθηκε το 1892, π?ραν το ?νομ? του? απ? αυτ?ν τον δι?σημο θαλασσοπ?ρο.

Βιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η καταγωγ? του Κολ?μβου ε?ναι αντικε?μενο διαφων?α? και πολλ?? περιοχ?? διεκδικο?ν την προ?λευσ? του. Το πιθαν?τερο ε?ναι ?τι γενν?θηκε στη Γ?νοβα , αλλ? μερικο? ισχυρ?ζονται ?τι κατ?γεται ε?τε απ? την ισπανικ? Αραγων?α , ε?τε απ? τη Γαλικ?α , ε?τε απ? την Πορτογαλ?α [16] . Πιστε?εται γενικ?τερα πω? ο Χριστ?φορο? Κολ?μβο? γενν?θηκε αν?μεσα στι? 25 Αυγο?στου και στι? 31 Οκτωβρ?ου 1451 στη Γ?νοβα . Ο πατ?ρα? του, Δομ?νικο? Κολ?μβο? αν?κε στη μεσα?α τ?ξη και δο?λευε στη Γ?νοβα και στη Σαβ?να . Η μητ?ρα του ονομαζ?ταν Σουζ?να Φονταρ?σσα και τα αδ?ρφια του Βαρθολομα?ο?, Τζιοβ?ννι Πελεγκρ?νο και Τζ?κοπο.

Ο Κολ?μβο? δεν ?γραψε στη μητρικ? του γλ?σσα. Σε ?να απ? τα κε?μεν? του ισχυρ?ζεται ?τι π?γε στη θ?λασσα σε ηλικ?α 10 ετ?ν. Το 1470 η οικογ?νει? του μετακ?μισε στη Σαβ?να. Π?θανε στα Βαγιαδολ?δ τη? Ισπαν?α? το 1506, ετ?φη σε μοναστ?ρι τη? π?λη?, τρ?α χρ?νια αργ?τερα η σορ?? του μεταφ?ρθηκε σε μοναστ?ρι τη? Σεβ?λλη? και το 1537 στον Καθεδρικ? του Αγ?ου Δομ?νικου στο νησ? Ισπανι?λα. Μαζ? μεταφ?ρθηκε και η σορ?? του γιου του Ντι?γκο. Το 1795, η Ισπαν?α παραχ?ρησε το νησ? στη Γαλλ?α και οι δ?ο σορο? μεταφ?ρθηκαν εκ ν?ου στην Ιβηρικ? Χερσ?νησο . Ωστ?σο, υπ?ρχει το ενδεχ?μενο να ?γινε λ?θο? κατ? τη μεταφορ?, δεδομ?νου ?τι το 1877 ανακαλ?φθηκε τυχα?α στον ?γιο Δομ?νικο ?να? τ?φο?, στον οπο?ο υπ?ρχε η επιγραφ?: ≪Ο Διαπρεπ?? και Εξ?χων, Δον Κρ?στομπαλ Κολ?ν≫.

Τα πρ?τα χρ?νια [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Υπ? την κυριαρχ?α τη? αυτοκρατορ?α? των Μογγ?λων στην Ασ?α οι Ευρωπα?οι ε?χαν πρ?σβαση στην Ινδ?α και την Κ?να μ?σω εν?? ασφαλο?? περ?σματο?, του λεγ?μενου ≪ Δρ?μου του μεταξιο? ≫. ?τσι, οι Ευρωπα?οι μπορο?σαν να προμηθε?ονται χρ?σιμα αγαθ? ?πω? μετ?ξι, μπαχαρικ? και οπιο?χα. Μετ? την ?λωση τη? Κωνσταντινο?πολη? το 1453, το π?ρασμα αυτ? ?γινε δ?σκολα προσβ?σιμο και επικ?νδυνο. Τ?τε οι Πορτογ?λοι θαλασσοπ?ροι αναζ?τησαν τρ?πο να φτ?σουν στην Ασ?α πλ?οντα? γ?ρω απ? την Αφρικ? , κ?τι που π?τυχε ο Βαρθολομα?ο? Ντι?ζ ο οπο?ο? ?φτασε στο Ακρωτ?ρι Καλ?? Ελπ?δα? (στη σημεριν? Ν?τια Αφρικ?). Παρ?λληλα, τα αδ?ρφια του Κολ?μβου ε?χαν επινο?σει ?να διαφορετικ? σχ?διο για να φτ?σουν στι? Ινδ?ε? (τ?τε σ?μαινε ?λη η ν?τια και ανατολικ? Ασ?α) μ?σω του Ατλαντικο?.

Γεωγραφικ?? εκτιμ?σει? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο χ?ρτη? του Κολ?μβου, χρονολογ?α? 1490, στο εργαστ?ριο των Βαρθολομ?ου και Χριστ?φορου Κολ?μβου [17]

?ταν ο Γου?σινγκτον ?ρβινγκ ( Washington Irving ) εξ?δωσε το 1828 τη βιογραφ?α του Κολ?μβου δι?δωσε την ?ποψη πω? ο Κολ?μβο? ε?χε δυσκολ?α στο να εξασφαλ?σει υποστ?ριξη για το σχ?διο του λ?γω του ?τι οι Χριστιανο? θεολ?γοι υποστ?ριζαν πω? η Γη ε?ναι επ?πεδη . Στην πραγματικ?τητα, οι μορφωμ?νοι Ευρωπα?οι ?ξεραν ?τι η Γη ε?ναι σφαιρικ? απ? την εποχ? του Αριστοτ?λη του οπο?ου το ?ργο ε?χε μελετηθε? και τ?γχανε μεγ?λου σεβασμο? στη Μεσαιωνικ? Ευρ?πη. Επ?ση? η σφαιρικ?τητα τη? Γη? εκφρ?ζεται και στο ?ργο του Πτολεμα?ου στον οπο?ο βασιζ?ταν σε μεγ?λο βαθμ? η αστρονομ?α των αρχα?ων χρ?νων. Στα χρ?νια του Κολ?μβου, τεχνικ?? προσανατολισμο? με β?ση τα ουρ?νια σ?ματα, κυρ?ω? του ?λιου και τη? Σελ?νη?, χρησιμοποιο?νταν ευρ?ω?.

Ο Κολ?μβο? υπολ?γιζε διαφορετικ? απ? του? μελετητ?? τη? εποχ?? του την απ?σταση τη? Ευρ?πη? απ? την Ασ?α πλ?οντα? απ? τα δυτικ?. Αυτ? οφειλ?ταν σε τρει? παρ?γοντε?: υπολ?γιζε πω? η Γη ?ταν μικρ?τερη απ? ?τι π?στευαν τ?τε, ?τι η Ευρασ?α ?ταν μεγαλ?τερη και ?τι η Ιαπων?α και ?λλα ακατο?κητα νησι? απλ?νονταν πολ? ανατολικ?τερα απ? τι? ακτ?? τη? Κ?να? . ?σφαλλε σε ?λα αυτ? και ερχ?ταν σε πλ?ρη αντ?θεση με τι? αποδεκτ?? θεωρ?ε? τη? εποχ?? του.

?δη απ? τον 3ο αι?να π.Χ., ο Ερατοσθ?νη? ε?χε υπολογ?σει την περιφ?ρεια τη? Γη? χρησιμοποι?ντα? απλ? γεωμετρ?α και παρατηρ?ντα? τι? σκι?? που σχηματ?ζονταν απ? τα αντικε?μενα σε 2 διαφορετικ?? περιοχ??: στην Αλεξ?νδρεια και τη Συ?νη. Ο Ποσειδ?νιο? διαστα?ρωσε του? υπολογισμο?? του Ερατοσθ?νη μ?σα απ? αστρικ?? παρατηρ?σει? που ?κανε ο ?διο? στη Ρ?δο και στην Αλεξ?νδρεια τον 1ο αι?να π.Χ. Αυτ?? οι μετρ?σει? ?ταν ευρ?ω? διαδεδομ?νε? αν?μεσα στου? λ?γιου? στη εποχ? του Κολ?μβου.Ωστ?σο, οι διαφορετικ?? μον?δε? μ?τρηση? που χρησιμοποιο?νταν στην εποχ? του Ερατοσθ?νη και στον Μεσα?ωνα οδ?γησαν σε διαφων?ε? για την ακριβ? περιφ?ρεια τη? Γη?.

Ο Κολ?μβο? βασ?στηκε στην εκτ?μηση του Αλφραγκ?νου ( Alfraganus ) ?τι το γεωγραφικ? μ?κο? του παρ?λληλου του Ισημερινο? ?ταν περ?που 56 ⅔ μ?λια χωρ?? ?μω? να ?χει λ?βει υπ' ?ψιν του ?τι αυτ? η εκτ?μηση εκφραζ?ταν σε Αραβικ? μ?λια (1,830 μ.) και ?χι στα μικρ?τερου μεγ?θου? Ρωμα?κ? μ?λια με τα οπο?α ?ταν εξοικειωμ?νο?. Συνεπ?? υπολ?γιζε λανθασμ?να πω? η περιφ?ρεια τη? Γη? ?ταν περ?που 30.200 χμ, εν? η πραγματικ? περιφ?ρεια τη? Γη? ?ταν 40,000 χμ (25,000 μ?λια).

Χρονικ? εξερευν?σεων [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα ταξ?δια του Κολ?μβου.

Ο Κολ?μβο? ?ξερε ?τι για να πραγματοποι?σει το διατλαντικ? ταξ?δι και να εξασφαλ?σει προσωπικ? δικαι?ματα στι? εξερευν?σει? του, ?φειλε εκτ?? απ? εξε?ρεση π?ρων να πετ?χει τη στ?ριξη κ?ποια? μοναρχ?α? που θα περι?βαλε με κ?ρο? την αποστολ? του και θα αποτελο?σε τον επ?σημο εντολοδ?χο τη?, αντιμετωπ?ζοντα? τον ανταγωνισμ? ?λλων ευρωπα?κ?ν κρατ?ν. Χρειαζ?ταν επ?ση? το κ?ρο? εν?? μον?ρχη για να παρουσιαστε? σαν επ?σημο? απεσταλμ?νο? του εν?πιον των ισχυρ?ν ηγεμ?νων τη? Ασ?α? που υπολ?γιζε να συναντ?σει. Πρ?τα παρουσι?στηκε στην Αυλ? τη? πρωτοπ?ρα? τ?τε στι? εξερευν?σει? Πορτογαλ?α? αλλ? τελικ? απορρ?φθηκε.

Στη συν?χεια μετ?βη στη μ?λλον φτωχ? Ισπαν?α και εξ?θεσε τα σχ?δια του στου? βασιλε?? τη? Αραγων?α?, Φερδιν?νδο και τη? Καστ?λη?, Ισαβ?λλα , των οπο?ων ο γ?μο? ε?χε ?τυπα "εν?σει" τη μ?χρι τ?τε γεωγραφικ? μ?νο νοο?μενη Ισπαν?α . Οι βασιλε?? ζ?τησαν απ? τον Κολ?μβο να παρουσιαστε? και στο πανεπιστ?μιο τη? Σαλαμ?νκα , οι λ?γιοι του οπο?ου απ?ρριψαν την προτειν?μενη αποστολ? ω? αδ?νατη να πραγματοποιηθε?. Ωστ?σο οι δ?ο μον?ρχε? ?θελαν να κρατ?σουν τον Κολ?μβο στην Ισπαν?α ?στε να μην απευθυνθε? σε ?λλα κρ?τη τη? Δυτικ?? Ευρ?πη? και το π?τυχαν δ?νοντα? του α?ριστε? υποσχ?σει?. Ταυτ?χρονα ?θελαν να τελει?νουν πρ?τα με τον π?λεμο εναντ?ον τη? τελευτα?α? αραβικ?? ηγεμον?α? στην Ιβηρικ? Χερσ?νησο, που εδραζ?ταν στη Γραν?δα . Αυτ? ?γινε το 1492 με την ηγεμον?α αυτ? να ηττ?ται και να προσαρτ?ται στα ισπανικ? εδ?φη. Εν τω μεταξ? ε?χαν περ?σει τουλ?χιστον 7 χρ?νια παραμον?? του Κολ?μβου στην Ισπαν?α, περιμ?νοντα? για μια οριστικ? απ?ντηση και ε?χε πλ?ον απελπιστε?. Οι μον?ρχε? ?λπιζαν ο ?μπειρο? ναυτικ?? να περιορ?σει τι? απαιτ?σει? του απ? το στ?μμα, για τα προσωπικ? προν?μια που θα απολ?μβανε ο ?διο? σε περ?πτωση επιτυχ?α?. Του? φαιν?ταν πω? αυτ?? ο φτωχ?? και μη ευγενικ?? καταγωγ?? ?νθρωπο?, του? ζητο?σε πολλ?. Τελικ? θ?λοντα? να μην χ?σουν καμ?α ευκαιρ?α σ?ναψαν ?να συμβ?λαιο με του? ?ρου? που επιθυμο?σε ο Γενοβ?ζο? καπετ?νιο?, του ?δωσαν την εντολ? να προχωρ?σει σ?μφωνα με τα σχ?δια του, του ?δωσαν ?να πλο?ο του βασιλικο? στ?λου και του εξασφ?λισαν ?λλα δυο πλο?α με ιδιωτικ? χρηματοδ?τηση.

Πρ?το ταξ?δι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Πορε?α του πρ?του ταξιδιο?. Οι σ?γχρονε? ονομασ?ε? ε?ναι με μα?ρο χρ?μα, εν? αυτ?? του Κολ?μβου με γαλαν?.

Με τη βο?θεια ?μπειρων καπετ?νιων του Π?λο?, ο Κολ?μβο? ναυτολ?γησε απ? του? ?μπειρου? αλλ? φοβισμ?νου?, μπροστ? στην προοπτικ? τη? δι?σχιση? του Ατλαντικο? , ναυτικο?? του λιμανιο? του Π?λο? και στι? 3 Αυγο?στου 1492 αναχ?ρησε με τον στολ?σκο του απ? εκε? για τα Καν?ρια Νησι?, κτ?ση τ?τε και τ?ρα τη? Ισπαν?α?. Απ? τα Καν?ρια, δ?νοντα? β?ση σε ?ναν χ?ρτη του Τοσκαν?λι, π?στευε ?τι θα μπορο?σε πιο ε?κολα -και χρησιμοποι?ντα? του? εκε? αν?μου? πιο γρ?γορα- να προσεγγ?σει στην Ιαπων?α για την οπο?α ε?χε μιλ?σει ο Μ?ρκο Π?λο αλλ? η ?παρξη τη? αμφισβητο?ταν στην Ευρ?πη. Απ? κει και π?ρα ?ξερε ?τι η ηπειρωτικ? Ασ?α δεν θα ?ταν μακρι?.

Η επιστροφ? του Χριστ?φορου Κολ?μβου, και η ακρ?αση μπροστ? απ? τον βασιλι? Φερδιν?νδο και τη βασ?λισσα Ισαβ?λλα , π?νακα? του Ντελακρου? , 1839

Αφο? πραγματοπο?ησε επισκευ?? στα πλο?α του στα Καν?ρια , ξεκ?νησε για τη δι?σχιση του ?γνωστου ακ?μα τ?τε Ωκεανο?. Χρει?στηκε μ?λι? 36 μ?ρε? για αυτ? και στι? 12 Οκτωβρ?ου 1492 ?φτασε σε ?να νησ? του συμπλ?γματο? των Μπαχ?μων βορειοανατολικ? τη? Καρα?βικ??. Συναντ?ντα? του? ντ?πιου? Ιθαγενε??, δεν ξαφνι?στηκε αλλ? π?στεψε ?τι βρισκ?ταν στην περιφ?ρεια τη? κυρ?ω? Ασ?α?. Θεωρ?ντα? μ?λλον ?τι ε?χε ?θελα του προσπερ?σει την Ιαπων?α, π?στεψε ?τι τ?ρα ?ταν πιο κοντ? στι? Ινδ?ε?, καθ?? οι ?νθρωποι που αντ?κρισε και με του? οπο?ου? π?τυχε μια φιλικ? συνεργασ?α, ?σχετα απ? το μ?λλον που του? περ?μενε στα χ?ρια των Ισπαν?ν, ?ταν σκουρ?χρωμοι. Γνωρ?ζοντα? λατινικ? ο ?διο?, ?ποτε αναφερ?ταν σε αυτο?? του? ον?μαζε, εκφραζ?μενο? πολ? ελε?θερα, Ινδι?νου? . Η ονομασ?α επικρ?τησε αργ?τερα για ?λου? του? γηγενε?? τη? Αμερικ??.

Στο ταξ?δι αυτ? ανακ?λυψε επ?ση? την Κο?βα , τη? οπο?α? εξερε?νησε ?να μ?ρο? και την οπο?α θεωρο?σε, για το υπ?λοιπο τη? ζω?? του, χερσ?νησο τη? ηπειρωτικ?? Ασ?α?. Τ?λο? ?φτασε και στη ν?σο που ο ?διο? β?φτισε Ισπανι?λα , γιατ? του θ?μιζε το περ?γραμμα τη? Ισπαν?α? και ?που σ?μερα βρ?σκονται η Δημοκρατ?α τη? Α?τ?? και η Δομινικαν? Δημοκρατ?α. Θ?λοντα? να κ?νει γνωστ? την ανακ?λυψη του στην Ευρ?πη και να εξασφαλ?σει περισσ?τερα μ?σα για την εκμετ?λλευση των νησι?ν αυτ?ν πριν συνεχ?σει για να συναντ?σει, ?πω? ?λπιζε, τι? κυρ?ω? Ινδ?ε? και τον αυτοκρ?τορα τη? Κ?να? εγκατ?στησε ?να οχυρ? στην Ισπανι?λα και επ?στρεψε στο Π?λο? τον Μ?ρτιο του 1493.

Οι βασιλε?? και η "κοιν? γν?μη" τη? εποχ?? τον υποδ?χθηκαν θερμ? εν? σε ?λη την Ευρ?πη διαδ?θηκε αστραπια?α η φ?μη πω? οι Ισπανο? ε?χαν φτ?σει μ?σω του Ατλαντικο? στην Ασ?α. Οι Πορτογ?λοι απογοητε?τηκαν και ?σω? γι'αυτ? αν?βαλαν τον περ?πλου τη? Αφρικ?? αφο? ?να τ?τοιο ταξ?δι υπολογιζ?ταν να κρατ?σει σχεδ?ν ?να χρ?νο, εν? τ?ρα οι Ισπανο? ανταγωνιστ?? του? φα?νονταν να χρει?ζονται μ?λι? 2 μ?νε? για να π?νε και να γυρ?σουν απ? τι? Ινδ?ε?. Ο Κολ?μβο? εντ?χθηκε στην αριστοκρατ?α τη? Ισπαν?α? ω? "δον", ορ?στηκε να?αρχο? τη? διπλ?? μοναρχ?α? και περιβλ?θηκε γενικ? με τιμ?? και χρηματικ? εισοδ?ματα. Μ?λιστα ονομ?στηκε και Αντιβασιλ?α? των χωρ?ν ?που θα εγκαθιστο?σε την ισπανικ? κυριαρχ?α ? στι? οπο?ε? θα προωθο?σε σαν ?να ε?δο? ?πατου αρμοστ? τα συμφ?ροντα τη? ν?α? του πατρ?δα?.

Δε?τερο ταξ?δι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το δε?τερο ταξ?δι του Κολ?μβου

Τ?ρα πια υπ?ρχαν περισσ?τεροι ενθουσι?δει? ιδι?τε? που ?θελαν να διαθ?σουν τα πλο?α του? για ν?ε? διατλαντικ?? αποστολ?? και περισσ?τεροι ναυτικο? πρ?θυμοι να συμμετ?σχουν. Εξ?λλου ο ?διο? ο Κολ?μβο?, αν και δεν ?φερε σοβαρ?? ποσ?τητε? χρυσο? απ? το ταξ?δι του 1492-1493, ?σο ?φερε δε?γματα ν?α?, ?γνωστη? χλωρ?δα? καθ?? και κ?ποιου? ιθαγενε??, υπερ?βαλλε ω? προ? την εικ?να των νησι?ν που ανακ?λυψε. Μετ? μ?νε?, ?στε να προετοιμαστε? μια αρμ?δα 17 πλο?ων αλλ? και να πειστε? η Πορτογαλ?α στι?, μ?σω Π?πα, διαπραγματε?σει? να παραιτηθε? τυχ?ν εξερευν?σεων στον δυτικ? Ατλαντικ?, ο Κολ?μβο? αναχ?ρησε για το δε?τερο ταξ?δι το φθιν?πωρο του 1493. ?πλευσε νοτιοδυτικ?τερα ?σω? γιατ? ?λπιζε να φτ?σει αυτ? τη φορ? στην Ιαπων?α αλλ? τελικ? ανακ?λυψε τι? Αντ?λλε? ν?σου?. Στην πορε?α εντ?πισε το σημεριν? Που?ρτο Ρ?κο και ξαναβρ?θηκε στην Ισπανι?λα.

Διαπ?στωσε ?τι ο σταθμ?? που ε?χε εγκαταστ?σει ε?χε καταστραφε? απ? συμπλοκ? τη? φρουρ?? του με ιθαγενε??. Η φρουρ? ε?χε εξοντωθε? ολ?κληρη. Δεν γ?ρεψε εκδ?κηση αλλ? οι ντ?πιοι ?ρχισαν να συμβιβ?ζονται με τι? επιθυμ?ε? των τεχνολογικ? και οπλικ? ισχυρ?τερων Ισπαν?ν. Επ?ση? ο Κολ?μβο? θ?λοντα? να αποφ?γει τι? συγκρο?σει? ?στε να προχωρ?σει, ?πω? ε?χε υποσχεθε? στου? βασιλε?? στον ειρηνικ? προσηλυτισμ? των Ινδι?νων στον χριστιανισμ?, συν?χισε τη συνεργασ?α μαζ? του?, δεν κατ?ργησε φυλ?ρχου? και φαινομενικ? αντιμετ?πιζε του? ηγ?τε? ω? ?σου?. Αποφ?σισε να εγκαταστ?σει μια μ?νιμη β?ση στην Ισπανι?λα που φαιν?ταν να βρ?σκεται ?ξω απ? την κυριαρχ?α ? την υποτ?λεια κ?ποιου ισχυρο? Ασι?τη ηγεμ?να, πριν προχωρ?σει στην αναζ?τηση τη? ενδοχ?ρα?. Επ?βλεψε τι? πρ?τε? εργασ?ε? αν?γερση? του πρ?του ευρωπα?κο? οικισμο? στην Αμερικ?, τον οπο?ο ον?μασε Ισαβ?λα . Ταυτ?χρονα προχ?ρησε στην εξερε?νηση του εσωτερικο? τη? μεγ?λη? ν?σου και στην αναζ?τηση ορυχε?ων που ?λπιζε να του δ?σουν το ?φθονο χρυσ?φι που ε?χε υποσχεθε? αν και μ?λλον ?ταν ε?χε ζητ?σει την "πρ?σληψη" του απ? του? Ισπανο?? μον?ρχε?, εννοο?σε χρυσ?φι που θα συγκεντρων?ταν μ?σω εμπορ?ου.

Ο Κολ?μβο? και η βασ?λισσα Ισαβ?λλα , λεπτομ?ρεια απ? το μνημε?ο του Κολ?μβου στη Μαδρ?τη (1885) [18]

Το 1494 συν?χισε για λ?γο τι? θαλ?σσιε? "?ρευνε?" και ανακ?λυψε την Τζαμ?ικα εν? εξερε?νησε τη ν?τια ακτ? τη? Κο?βα?. Ωστ?σο αποφ?σισε να επιστρ?ψει στην Ισαβ?λα πριν φτ?σει στο δυτικ?τερο ?κρο τη? Κο?βα? και διαπιστ?σει ?τι ε?ναι νησ?. Ανησυχο?σε ?ντονα για τι? εξελ?ξει? στην αποικ?α. Εξ?λλου τα προσωπικ? του συμφ?ροντα εξαρτ?ταν και απ? την εικ?να που θα παρουσ?αζε ω? διοικητ??, μια ευθ?νη που ο ?διο? ε?χε ζητ?σει να φ?ρει. ?μεινε π?νω απ? ?να χρ?νο ακ?μα στην Ισπανι?λα. Καθ?? αρκετ? χρυσ?φι δεν ε?χε βρεθε? ακ?μα και ο εκχριστιανισμ?? των ντ?πιων δεν προχωρο?σε αρκετ?, ο να?αρχο? ?πρεπε κ?τι να δε?ξει στου? μον?ρχε?. Φ?νηκε σε εκε?νο το δι?στημα, 1494-1496, αυτ? που θα επιβεβαιων?ταν στην πορε?α, ?τι δεν δι?θετε ιδια?τερε? "πολιτικ??" ικαν?τητε?. Οι διαφων?ε? και οι ρ?ξει? του με του? τυχοδι?κτε? εκπροσ?που? τη? μικρ?? αριστοκρατ?α?, που εγκαταστ?θηκαν στην αποικ?α, ?ταν συχν??. Οι ?διοι τον θεωρο?σαν ξ?νο και δεν τον σ?βονταν εν? π?στευαν ?τι δεν του? απ?διδε τα αν?λογα τη? τ?ξη? του? προν?μια. Συχν? παραπονο?νταν μ?σω των γνωστ?ν του? στην Αυλ?. Μ?σω των δικ?ν του ο Κολ?μβο? ενημερων?ταν επ?ση?. Ε?χε π?σει σε μερικ? δυσμ?νεια καθ?? οι κυρ?ω? Ινδ?ε? αλλ? και τα φυσικ? ορυχε?α τη? Ισπανι?λα? δεν ε?χαν βρεθε? ακ?μα, εν? το 1495 ε?χε στε?λει στην Ισπαν?α δ?σμιου? 500 ιθαγενε?? αιχμ?λωτου? των πολ?μων των συμμ?χων του φυλ?ρχων, με τη δικαιολογ?α ?τι ?τσι θα γλ?τωναν την εξ?ντωση απ? του? εχθρο?? του? και θα προσηλυτ?ζονταν πιο ε?κολα αν ζο?σαν σαν υπηρ?τε? σε πλο?σια σπ?τια. η εν?ργεια αυτ? δυσαρ?στησε την Ισαβ?λα και ακ?μα περισσ?τερο ?ταν οι ιθαγενε?? αυτο? διατ?θηκαν τελικ? για βαρι?? εργασ?ε? και π?θαναν γρ?γορα. Ο Κολ?μβο? μην λαμβ?νοντα? αρκετ? εφ?δια και ανησυχ?ντα? για την εικ?να του, επ?στρεψε στην Ισπαν?α το 1496 αφ?νοντα? πληρεξο?σιο τον αδερφ? του.

Π?τυχε να μεταστρ?ψει το εναντ?ον του κλ?μα και ζητο?σε επ?μονα μια τρ?τη αποστολ? για να ολοκληρ?σει το ?ργο του. ?γνωστο πραγματικ? γιατ?, οι βασιλε?? π?λι ?πω? ω? το 1492 καθυστ?ρησαν στην αρχ? να τον ικανοποι?σουν. Π?ρασε δυο χρ?νια στην Ισπαν?α εν? ?σο μπορο?σε ενημερων?ταν με επιστολ?? για τα ?σα συν?βαιναν στην αποικ?α. Τ?ρα συν?βαινε το αντ?θετο. Η κατ?σταση ξ?φευγε απ? κ?θε κεντρικ? ?λεγχο και ?ταν στην ?λλη ?κρη τ?ρα του Ατλαντικο?, απαρα?τητη η παρουσ?α του. Στο μεταξ? το 1497 ο Ιταλ?? Ιω?ννη? Καμπ?το, στην υπηρεσ?α του βασιλι? τη? Αγγλ?α? Ερρ?κου Ζ ?, γνωρ?ζοντα? πλ?ον με ασφ?λεια την ?παρξη κοντιν?ν στερι?ν στα δυτικ?, ?πλευσε και ανακ?λυψε τη μεγ?λη ν?σο Ν?α Γη του σημερινο? Καναδ? . ?σω? σε εκε?νο το ταξ?δι δεν ε?δε την ηπειρωτικ? στερι?. Το 1498 θα ?παιρνε εντολ? για ?να ν?ο ταξ?δι αλλ? απ? κει και π?ρα, ?γνωστο γιατ?, τα ?χνη του εξαφαν?ζονται. Ο Κολ?μβο? ενημερων?ταν μ?σω γνωστ?ν του εμπ?ρων για τα τεκταιν?μενα αυτ? και δε?χνοντα? στου? βασιλε?? ?τι και ?λλε? Δυν?μει? ?μπαιναν στον ανταγωνισμ?, του? ?πεισε για ?να τρ?το ταξ?δι.

Τρ?το ταξ?δι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η πορε?α του τρ?του ταξιδιο?

Ξεκ?νησε π?λι με ?ναν στολ?σκο το καλοκα?ρι του 1498 μετ? απ? δυο ?σκοπα χρ?νια στην Ευρ?πη. ?πλευσε π?λι νοτιοδυτικ?τερα αλλ? ?φτασε στη Ν?τια Αμερικ?, στι? ακτ?? τη? σημεριν?? Βενεζου?λα? . Βλ?ποντα? τι? εκβολ?? εν?? πολ? μεγ?λου ποταμο?, του Οριν?κου , κατ?λαβε ?τι βρισκ?ταν μπροστ? σε μια ?πειρο, μια ?γνωστη ?πειρο. Δεν πτο?θηκε καθ?λου απ? την απρ?σμενη ανακ?λυψη. Μια ?γνωστη ?πειρο? ε?χε βρεθε? νοτιοανατολικ? τη? "Ασ?α?" αλλ? η τελευτα?α αναμεν?ταν π?ντα να ε?ναι εκε? που επιθυμο?σε ο ?διο? να ε?ναι. ?τσι μετ? ελ?χιστη εξερε?νηση (!) ?πλευσε στην Ισπανι?λα. Εκε?, αφο? ?γινε πια φανερ? ?τι η Ισαβ?λα ε?χε κτιστε? σε κακ? τοποθεσ?α, εκτεθειμ?νη σε κυκλ?νε? και σε ανθυγιειν? περιβ?λλον, ?ρχισε στη ν?τια ακτ? η αν?γερση μια? ν?α? π?λη?, του Σ?ντο Ντομ?νγκο . Στο μεταξ? ο Πορτογ?λο? Β?σκο Ντα Γκ?μα ολοκλ?ρωνε τον πρ?το περ?πλου τη? Αφρικ?? και ?φτανε στι? κυρ?ω? Ινδ?ε?, αρχ?ζοντα? τι? απευθε?α? εμπορικ?? επαφ?? με του? ηγ?τε? τη? δυτικ?? ακτ??. Αυτ? το γεγον??, ?τι η Πορτογαλ?α τελικ? ?φτασε πρ?τη, δυσαρ?στησε π?λι του? βασιλε?? ?ναντι του Κολ?μβου.

Ο τελευτα?ο? απ?δειξε π?λι ?τι ?ταν ακατ?λληλο? σαν κυβερν?τη? εδαφ?ν και ?χι πλο?ων. Μ?νο που αυτ? η φορ? θα ?ταν και μοιρα?α. Τα επ?μενα 2 χρ?νια δεν εξερε?νησε τ?ποτα αφο? επιδ?θηκε στη διο?κηση, στη διευθ?τηση διαφορ?ν, στου? πολ?μου? των ιθαγεν?ν και στην καταστολ? εξεγ?ρσεων Ισπαν?ν ιπποτ?ν που στα γρ?μματα του? προ? την Αυλ? τον χαρακτ?ριζαν τ?ραννο και επιχειρο?σαν απ? μ?νοι του? να τον ανατρ?ψουν. Ο Κολ?μβο? και ?σοι πιστο?, κατ?φεραν σε αυτο?? του? "μ?νι" ισπανικο?? εμφυλ?ου? να επικρατ?σουν αλλ? στην Αυλ? ε?χε π?σει σε πλ?ρη δυσμ?νεια. ?τσι στα τ?λη του 1500 αντικαταστ?θηκε και ανακλ?θηκε με τον αδερφ? του για να δ?σουν εξηγ?σει?. Με τη βο?θεια του μεγ?λου γιου του Ντι?γκο, ο οπο?ο? τ?θηκε απ? το 1493 στην υπηρεσ?α τη? Ισαβ?λα? αλλ? και στη δικ? του ρητορικ? προσπ?θεια π?τυχε να απαλλαχθε? απ? τι? κατηγορ?ε?. Οι μον?ρχε? ?μω? αρνο?νταν να τον αποκαταστ?σουν στη διο?κηση των νησι?ν. Ο να?αρχο? ζ?τησε απλ? τ?τε να συνεχ?σει με την εξερε?νηση, απαλλαγμ?νο? υποχρεωτικ? απ? τι? πολιτικ?? ευθ?νε? και να οδηγ?σει τη χ?ρα του εκε? που ε?χε απ? την αρχ? υποσχεθε?. Οι βασιλε??, παρ?τι ε?χαν αρχ?σει να λειτουργο?ν επιτ?λου? τα ορυχε?α στην Ισπανι?λα, προφασ?στηκαν π?λι δι?φορε? αδυναμ?ε?. Στο μεταξ? Ισπανο? καπετ?νιοι με ?δεια των μοναρχ?ν ε?χαν εξερευν?σει τη β?ρεια ακτ? τη? Λατινικ?? Αμερικ?? ανατολικ? τη? σημεριν?? Κολομβ?α? . Οι Πορτογ?λοι, ?μω?, μ?λλον "παρ?νομα" ε?χαν πλε?σει στην ανατολικ? ακτογραμμ? τη? σημεριν?? Βραζιλ?α? φτ?νοντα? ω? τον κ?λπο Λα Πλ?τα. Λ?γο αργ?τερα ο Σεμπ?στιαν, γιο? του Καμπ?το ? Κ?μποτ, στην υπηρεσ?α αρχικ? τη? Αγγλ?α? ?πω? ο πατ?ρα? του, εξερε?νησε την ανατολικ? ακτ? των σημεριν?ν ΗΠΑ .

Τ?ταρτο ταξ?δι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το τ?ταρτο και τελευτα?ο ταξ?δι

Τελικ? το 1502 εξασφ?λισε την εντολ? και την υποστ?ριξη για ?να ακ?μα ταξ?δι. ?φειλε να "αφ?σει" την Κ?να και να πλε?σει δυτικ? τη? Καρα?βικ?? μ?χρι να συναντ?σει την ινδικ? χερσ?νησο στην ανατολικ? ακτ? τη? οπο?α? ακ?μα δεν ε?χαν φτ?σει οι Πορτογ?λοι. Για το σκοπ? αυτ? του διατ?θηκαν 4 σαπιοκ?ραβα, κ?τι που τελικ? αποδε?χθηκε μοιρα?ο για την αποστολ?. Αφο? δι?σχισε τον Ατλαντικ?, βρ?θηκε στην Καρα?βικ? και εξερε?νησε για λ?γο την Τζαμ?ικα, χωρ?? να φαντ?ζεται ?τι εκε? που ?ρχιζε, θα τελε?ωνε ?δοξα και η ν?α περιπ?τεια. Στη συν?χεια παρ?πλευσε π?λι τη ν?τια ακτ? τη? Κο?βα? αλλ? και ξαν? επ?λεξε να μην προσπαθ?σει να την ερευν?σει συστηματικ?. Πριν φτ?σει στο δυτικ? τη? ?κρο ?πλευσε νοτιοδυτικ? και ?φτασε στι? ακτ?? τη? Κεντρικ?? Αμερικ?? , στη σημεριν? Ονδο?ρα . Ε?χε μπροστ? του μια ?πειρο αλλ? δεν ?ταν η ?δια η Ινδ?α. Πιστε?οντα? ?τι ?ταν μια μεγ?λη χερσ?νησο?, ?πω? αυτ? τη? Ινδοκ?να?, ακολο?θησε την ακτογραμμ? ν?τια και εξερε?νησε συστηματικ? κ?θε κ?λπο και ορμ?σκο σε αναζ?τηση εν?? περ?σματο? προ? τον Ινδικ? Ωκεαν?. Τον Οκτ?βριο του 1502 ε?χε φτ?σει στον σημεριν? Παναμ? . Η ακτ? στρεφ?ταν ανατολικ? αλλ? ο Κολ?μβο? συν?χισε την εξερε?νηση. Τελικ? διαπ?στωσε ?τι δεν υπ?ρχε π?ρασμα αλλ? ?τι η ?γνωστη ?πειρο? που ε?χε βρει στα ν?τια το 1498, συνδε?ταν με την "Ασ?α" και τη θε?ρησε προ?κταση αυτ??.

Ο Χριστ?φορο? Κολ?μβο?, μεταθαν?τιο πορτρα?το απ? τον Ροντ?λφο Γκιρλαντ?ιο.

Ξ?ροντα? ?τι λ?γω τη? κατ?σταση? των πλο?ων του δεν μπορο?σε να επιχειρ?σει και ?ναν περ?πλου τη? γνωστ?? σε εμ?? Λατινικ?? Αμερικ?? και ?τσι ?χοντα? αποτ?χει ουσιαστικ?, προσπ?θησε να εξευμεν?σει του? μον?ρχε? αναζητ?ντα? ν?α πλο?σια ορυχε?α χρυσο? στον Παναμ?. Χωρ?? να το ξ?ρει βρισκ?ταν σε ελ?χιστη απ?σταση απ? τον ?γνωστο Ειρηνικ? Ωκεαν?. ?μεινε στον Παναμ? μ?χρι την ?νοιξη του 1503, ωσ?του μια επ?θεση των ιθαγεν?ν, η απειθαρχ?α πολλ?ν μελ?ν του πληρ?ματο? και η αν?γκη να γ?νει συντ?ρηση στα πλο?α τον αν?γκασαν να αφ?σει για π?ντα αυτ? τη γη. ?πλευσε β?ρεια και ανακ?λυψε τι? ν?σου? Κ?ιμαν . Αφο? τι? εξερε?νησε για λ?γο ψ?χνοντα? μ?λλον χρυσ?, προχ?ρησε προ? την Κο?βα, ?σω? για να αναζητ?σει ?να π?ρασμα προ? την Κ?να. Δεν θα ε?χε την ευκαιρ?α. Οι διαρρο?? στα σκ?φη του τον αν?γκασαν να στραφε? στην Ισπανι?λα , το μ?νο μ?ρο? τ?τε στην περιοχ? με λιμ?νια και ταρσαν?δε?. Αλλ? στην πορε?α τα πλο?α δεν ?ντεξαν ?λλο και για να αποφ?γει ?να πιθαν?? πολ?νεκρο ναυ?γιο στο π?λαγο? επ?λεξε να εξωκε?λει στην Τζαμ?ικα .

Το νησ? δεν ε?χε αποικιστε? ακ?μα, τα ισπανικ? πλο?α ο?τε καν το προσ?γγιζαν. Τον ?διο καιρ?, οι δι?δοχοι του στην Ισπανι?λα ε?χαν προχωρ?σει στην πλ?ρη υποταγ? των ντ?πιων και στον εξανδραποδισμ? του?. Ο Κολ?μβο? ?στειλε μερικο?? ?νδρε? με μια β?ρκα σε ?να επικ?νδυνο ταξ?δι. Οι ?νθρωποι αυτο? ?καναν ?να ?θλο. Αφο? ναυ?γησαν στη δυτικ? ακτ? τη? Α?τ?? δι?σχισαν με τα π?δια την ?γνωστη και επικ?νδυνη ενδοχ?ρα μ?χρι το Σ?ντο Ντομ?νγκο . Βο?θεια τελικ? ?φτασε στον Κολ?μβο και στου? ?νδρε? του με καθυστ?ρηση εν?? ολ?κληρου χρ?νου, το 1504, καθ?? οι "πολιτικο?" του αντ?παλοι κωλυσιεργο?σαν απαρ?δεκτα. Μ?σα σε εκε?νο τον χρ?νο ο να?αρχο? αντιμετ?πισε ανταρσ?ε? απ? το μισ? του πλ?ρωμα και εχθρικ?? διαθ?σει? των ιθαγεν?ν τη? Τζαμ?ικα αλλ? αντεπεξ?λθε χωρ?? αιματοχυσ?α. Η ?δοξη εξ?λιξη του τελευτα?ου ταξιδιο? δεν ε?χε τ?λο? καθ?? ε?χε στερηθε? των εισοδημ?των του στην Ισπανι?λα και ?πρεπε να παρακαλ?σει καπετ?νιου? για να δεχτο?ν να τον μεταφ?ρουν στην Ισπαν?α. Αυτ? ?γινε στα τ?λη τη? χρονι?? και ?σα που πρ?λαβε την προστ?τιδα του βασ?λισσα Ισαβ?λλα λ?γο πριν αυτ? πεθ?νει. Ο Φερδιν?νδο?, που ?μενε μ?νο? κ?ριο? τη? χ?ρα?, αρν?θηκε να δει τον Κολ?μβο παρ? τι? εκκλ?σει? του τελευτα?ου να του δ?σει προφορικ? αναφορ? και να απολογηθε? για την τελευτα?α αποστολ?.

Ο να?αρχο? π?θανε στο Βαγιαδολ?δ το 1506 σε ηλικ?α 55 ? 60 ετ?ν. Οι γιοι του π?ντω? παρ?μειναν στην υπηρεσ?α του κρ?του? και αποκατ?στησαν μεγ?λο μ?ρο? απ? τα προν?μια του. Ο Ντι?γκο διετ?λεσε και Κυβερν?τη? των Δυτικ?ν Ινδι?ν, ?πω? θα γ?νονταν πια γνωστ? τα νησι? τη? Καρα?βικ??, ?ταν διαπιστ?θηκε οριστικ? πω? ο πατ?ρα? του ε?χε τελικ? φτ?σει σε μια ν?α ?πειρο.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  1. 1,0 1,1 ( Αγγλικ? ) National Library of Wales archives and manuscripts catalogue . columbus-christopher-1451-1506-poetry .
  2. 2,0 2,1 ( Αγγλικ? ) Project Runeberg . columchr .
  3. 3,0 3,1 LIBRIS . 182090 .
  4. ( Αγγλικ? ) Union List of Artist Names . 26  Απριλ?ου 2011. 500237956 . Ανακτ?θηκε στι? 25  Οκτωβρ?ου 2018.
  5. 5,0 5,1 Real Academia de la Historia .
  6. Encyclopædia Britannica . ( Αγγλικ? ) Encyclopædia Britannica Online . Ανακτ?θηκε στι? 22  Φεβρουαρ?ου 2015.
  7. Encyclopedie Larousse en ligne . ( Γαλλικ? ) Διαδικτυακ? εγκυκλοπα?δεια Larousse . Ανακτ?θηκε στι? 22  Φεβρουαρ?ου 2015.
  8. Εθνικ? Βιβλιοθ?κη τη? Γαλλ?α? : ( Γαλλικ? ) καθιερωμ?νοι ?ροι τη? Εθνικ?? Βιβλιοθ?κη? τη? Γαλλ?α? . data .bnf .fr /ark: /12148 /cb119304566 . Ανακτ?θηκε στι? 10  Οκτωβρ?ου 2015.
  9. Εθνικ? Βιβλιοθ?κη τη? Γερμαν?α? : ( Γερμανικ? ) Gemeinsame Normdatei . Ανακτ?θηκε στι? 30  Δεκεμβρ?ου 2014.
  10. Εθνικ? Βιβλιοθ?κη τη? Γαλλ?α? : ( Γαλλικ? ) καθιερωμ?νοι ?ροι τη? Εθνικ?? Βιβλιοθ?κη? τη? Γαλλ?α? . data .bnf .fr /ark: /12148 /cb119304566 . Ανακτ?θηκε στι? 10  Οκτωβρ?ου 2015.
  11. CONOR.SI . 33409635 .
  12. The Fine Art Archive . cs .isabart .org /person /82583 . Ανακτ?θηκε στι? 1  Απριλ?ου 2021.
  13. 13,0 13,1 Τσεχικ? Εθνικ? Β?ση Δεδομ?νων Καθιερωμ?νων ?ρων . jn20000700939 . Ανακτ?θηκε στι? 15  Δεκεμβρ?ου 2022.
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 Leo van de Pas : ( Αγγλικ? ) Genealogics . 2003.
  15. www .newworldencyclopedia .org /entry /Christopher _Columbus .
  16. ≪ΚΟΛΟΜΒΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ≫ . Εκδ?σει? Α?ολο? . Ανακτ?θηκε στι? 28 Ιανουαρ?ου 2020 .  
  17. "Marco Polo et le Livre des Merveilles", p. 37. ISBN 978-2-35404-007-9
  18. ≪Columbus Monuments Pages: Madrid≫ . Ανακτ?θηκε στι? 3 Ιανουαρ?ου 2010 .  

Σχετικ? βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]