---

---

Et arkiv over dagens skandinaviske artikler der blev vist pa forsiden . Artiklerne følger en rotationsordning, da de andre skandinaviske Wikipediaer ikke skifter artikel hver dag:

• Mandag: Norsk (bokmal)
• Tirsdag: Svensk
• Onsdag: Norsk (nynorsk)
• Torsdag: Norsk (bokmal)
• Fredag: Svensk
• Lørdag: Norsk (nynorsk)
• Søndag: Svensk - eller gæstedag - f.eks. finsk , færøsk , grønlandsk, islandsk , samisk.

Artiklerne kan hentes her [ rediger kildetekst ]

Skanwiki - dette er at foretrække, eftersom de her allerede ligger færdig-formaterede til brug pa den danske wikipedia:

• meta:Skanwiki/Utvalgte artikler

Hvis de ikke endnu ligger klar pa Skanwiki, kan du ga direkte til disse steder:

• no:Wikipedia:Ukens artikkel/2024
• nn:Wikipedia:Utvald artikkel/2024
• sv:Wikipedia:Utvald artikel
• fi:Malline:Valitut palat/2024
• fo:Wikipedia:Aðrar manaðargreinir (manedens artikel)
• is:Wikipedia:Grein manaðarins/2024 (manedens artikel)

---

1. juni

Brødrene Marx var fem komikerbrødre som opptradte i vaudevilleforestillinger , teaterstykker , filmer og pa TV . Brødrene var Chico (Leonard, 1887 ? 1961 ), Harpo (Adolph Arthur, 1888 ? 1964 ), Groucho (Julius Henry, 1890 ? 1977 ), Gummo (Milton, 1892 ? 1977 ) og Zeppo (Herbert, 1901 ? 1979 ).

Brødrene Marx’ forestillinger ble populære akkurat pa den tiden hvor Hollywood gikk over til talefilm. Brødrene fikk en kontrakt med Paramount og de ga seg i kast med en filmkarriere. Deres to første filmer var tilpasninger av deres Broadway-forestillinger: ≪ The Cocoanuts ≫ ( 1929 ) og ≪ Animal Crackers ≫ ( 1930 ). Les mer
se - se norsk - diskussion - historik

---

2. juni

Ecuador er eit land ved ekvator , nordvest i Sør-Amerika . Landet grensar til Colombia og Peru og har kystline mot Stillehavet . Ecuador er eit av dei minste landa pa dette kontinentet, det attande største malt i flatevidd. Den 24. mai 1822 vart landet sjølvstendig. Les meir ...
se - se norsk - diskussion - historik

---

3. juni

Tvattbjornen ar en art i familjen halvbjornar som ursprungligen levde i mellersta och norra Amerika , men sedan mitten av 1900-talet finns aven populationer i mellersta Europa och i Kaukasus . Tvattbjornar bebor huvudsakligen lov - och blandskog som ar rik pa vattendrag. Nufortiden patraffar man dem aven i bebodda omraden. Sitt namn har tvattbjornen fatt av sin besynnerliga vana att doppa fodan i vatten och gnida den mellan framtassarna, liksom for att tvatta den.
se - se svensk - diskussion - historik

---

4. juni Evnafrøði er læran um eginleikarnar hja livrunnum og olivrunnum evnum og hvussu tey samspæla við onnur livrunnin og olivrunnin evni. Av ti at evni, sum eru ymiskar samansetingar av atomum , eru so fjølbroytt, so granska evnafrøðingar ofta hvussu atom av ymiskum frumevnum samspæla og soleiðis skapað myl , og eisini hvussu ymisk myl samspæla sinamillum. Evnafrøði verður ofta kallað tann miðsavnandi visindin, av ti at hon knytir aðrar visindagreinir saman.
se - historik

---

5. juni

Rosekrigene er et navn pa den periodevise borgerkrigstilstanden i England mellom 1455 og 1487 . Kampen sto om Englands trone, og hovedmotstanderne var Husene York og Lancaster . Begge slekter stammet fra Huset Plantagenet , idet de kunne spore sine aner til Edvard III . Navnet Rosekrigene ble ikke brukt i samtiden. Det har sitt opphav i symbolene som ble brukt av partene, en hvit rose for York og en rød for Lancaster.
Krigene ble utkjempet av riddere og deres føydalhærer . Lancaster hadde det meste av sin støtte i nord og vest, mens York var sterke i sør og øst. Pa grunn av de store tapstallene blant adelen var krigene en sentral faktor i svekkelsen av den føydale makten, noe som førte til at man under Huset Tudor fikk et sterkt, sentralisert monarki. Les mer…
se - se norsk - diskussion - historik

---

6. juni

DS ≪Oster≫ er ein dampbat som vart bygd 1908 ved Christianssands Mek. Værksted for Indre Nordhordlandske Dampskibsselskab . Han gjekk i fast rute mellom Osterfjorden og Bergen som kombinert passasjer- og lastebat. I 1963 skreiv den bergenske døve presten Ragnvald Hammer diktet ≪ Dar kjem dampen ≫ til ære for rutebaten. Ivar Medaas sette seinare melodi til dette diktet. Les meir…
se - se norsk - diskussion - historik

---

7. juni Tintin ar huvudpersonen i 23 seriealbum som skrevs och tecknades av belgaren Georges Remi, alias Herge . Hjalten Tintin ar en ung resande reporter som atfoljs av sin trogna hund Milou , den alkoholiserade kapten Haddock , de klantiga detektiverna Dupond och Dupont och den egensinnige Professor Kalkyl , och standigt rakar in i halsbrytande aventyr.
se - se svensk - diskussion - historik

---

8. juni

Rosekrigene er et navn pa den periodevise borgerkrigstilstanden i England mellom 1455 og 1487 . Kampen sto om Englands trone, og hovedmotstanderne var Husene York og Lancaster . Begge slekter stammet fra Huset Plantagenet , idet de kunne spore sine aner til Edvard III . Navnet Rosekrigene ble ikke brukt i samtiden. Det har sitt opphav i symbolene som ble brukt av partene, en hvit rose for York og en rød for Lancaster.
Krigene ble utkjempet av riddere og deres føydalhærer . Lancaster hadde det meste av sin støtte i nord og vest, mens York var sterke i sør og øst. Pa grunn av de store tapstallene blant adelen var krigene en sentral faktor i svekkelsen av den føydale makten, noe som førte til at man under Huset Tudor fikk et sterkt, sentralisert monarki. Les mer…
se - se norsk - diskussion - historik

---

9. juni

DS ≪Oster≫ er ein dampbat som vart bygd 1908 ved Christianssands Mek. Værksted for Indre Nordhordlandske Dampskibsselskab . Han gjekk i fast rute mellom Osterfjorden og Bergen som kombinert passasjer- og lastebat. I 1963 skreiv den bergenske døve presten Ragnvald Hammer diktet ≪ Dar kjem dampen ≫ til ære for rutebaten. Ivar Medaas sette seinare melodi til dette diktet. Les meir…
se - se norsk - diskussion - historik

---

10. juni Tintin ar huvudpersonen i 23 seriealbum som skrevs och tecknades av belgaren Georges Remi, alias Herge . Hjalten Tintin ar en ung resande reporter som atfoljs av sin trogna hund Milou , den alkoholiserade kapten Haddock , de klantiga detektiverna Dupond och Dupont och den egensinnige Professor Kalkyl , och standigt rakar in i halsbrytande aventyr.
se - se svensk - diskussion - historik

---

11. juni Evnafrøði er læran um eginleikarnar hja livrunnum og olivrunnum evnum og hvussu tey samspæla við onnur livrunnin og olivrunnin evni. Av ti at evni, sum eru ymiskar samansetingar av atomum , eru so fjølbroytt, so granska evnafrøðingar ofta hvussu atom av ymiskum frumevnum samspæla og soleiðis skapað myl , og eisini hvussu ymisk myl samspæla sinamillum. Evnafrøði verður ofta kallað tann miðsavnandi visindin, av ti at hon knytir aðrar visindagreinir saman.
se - historik

---

12. juni

Et fyr er et sjømerke med lys til hjelp for navigering pa havet. Fyrene sender ut lys fra et system av lamper og linser, og er en del av et avansert system av sjømerker pa kysten. Internasjonale systemer gjør at skipene finner fram, nar de gar ut av sektoren fra ett fyr, er de snart inne i en ny sektor. I dag defineres totalt 107 anlegg som fyrstasjoner i Norge. Ansvar for fyrbelysning og seilmerker i Norge ligger hos Fyr- og merketjenesten i Kystdirektoratet .
Fyr har blitt brukt som seilmerker helt siden oldtiden . De tidligest fyrene var balfyr , og de første vi kjenner til ble brukt av fønikerne . Sentrum i deres imperium ble havnebyen Karthago , som ble grunnlagt 814 f.Kr. Festningsverkene her ble tidlig komplettert med et fyrtarn. Les mer…
se - se norsk - diskussion - historik

---

13. juni

Ecuadoriansk historie handlar om historia for territoriet som utgjer dagens ecuadorianske stat. Økologiske og topografiske forhold i omradet var eit hinder for tidleg integrasjon, sa ulikskap i sprak, trusspørsmal og levevis vart framdyrka. Dette hindra ikkje handelssamkvem mellom folkeslag i dei ulike regionar. Det opphavelege namnet for statsdanning var Quito , det som er kalla det første store kongeriket Quito vart skipa ein gong pa 1300-talet . Grensedraginga for den moderne staten Ecuador har vore konfliktfylt emne fram til 1998 da ein fredsavtale med Peru kom i stand. Ecuador fekk da ein kvadratkilometer av Peru i Amazonasregionen (Oriente) i sør og grensa vart endeleg fastlagd. Den førkolumbiske historia i omradet som no er Ecuador har ikkje vore omfatta med same interesse som for nabolandet Peru, og kjeldane for det som er skrive om menneskeleg verksemd i Ecuador i denne tidsbolken har ikkje same palitande som fra tida etter spansk kolonisering. Les meir
se - se norsk - diskussion - historik

---

14. juni

Den egyptiske politikern Gamal Abdel Nasser var bara 34 ar nar han 1952 deltog i en statskupp och stortade kung Farouk . Nasser blev snart premiarminister och president . Nar han 1956 forstatligade Suezkanalen ledde detta till Suezkrisen . Hans ideologiska budskap, panarabismen , gjorde honom till en av Mellanosterns mest inflytelserika ledare under 1950- och 1960-talen.
se - se svensk - diskussion - historik

---

15. juni

Et fyr er et sjømerke med lys til hjelp for navigering pa havet. Fyrene sender ut lys fra et system av lamper og linser, og er en del av et avansert system av sjømerker pa kysten. Internasjonale systemer gjør at skipene finner fram, nar de gar ut av sektoren fra ett fyr, er de snart inne i en ny sektor. I dag defineres totalt 107 anlegg som fyrstasjoner i Norge. Ansvar for fyrbelysning og seilmerker i Norge ligger hos Fyr- og merketjenesten i Kystdirektoratet .
Fyr har blitt brukt som seilmerker helt siden oldtiden . De tidligest fyrene var balfyr , og de første vi kjenner til ble brukt av fønikerne . Sentrum i deres imperium ble havnebyen Karthago , som ble grunnlagt 814 f.Kr. Festningsverkene her ble tidlig komplettert med et fyrtarn. Les mer…
se - se norsk - diskussion - historik

---

16. juni

Ecuadoriansk historie handlar om historia for territoriet som utgjer dagens ecuadorianske stat. Økologiske og topografiske forhold i omradet var eit hinder for tidleg integrasjon, sa ulikskap i sprak, trusspørsmal og levevis vart framdyrka. Dette hindra ikkje handelssamkvem mellom folkeslag i dei ulike regionar. Det opphavelege namnet for statsdanning var Quito , det som er kalla det første store kongeriket Quito vart skipa ein gong pa 1300-talet . Grensedraginga for den moderne staten Ecuador har vore konfliktfylt emne fram til 1998 da ein fredsavtale med Peru kom i stand. Ecuador fekk da ein kvadratkilometer av Peru i Amazonasregionen (Oriente) i sør og grensa vart endeleg fastlagd. Den førkolumbiske historia i omradet som no er Ecuador har ikkje vore omfatta med same interesse som for nabolandet Peru, og kjeldane for det som er skrive om menneskeleg verksemd i Ecuador i denne tidsbolken har ikkje same palitande som fra tida etter spansk kolonisering. Les meir
se - se norsk - diskussion - historik

---

17. juni

Den egyptiske politikern Gamal Abdel Nasser var bara 34 ar nar han 1952 deltog i en statskupp och stortade kung Farouk . Nasser blev snart premiarminister och president . Nar han 1956 forstatligade Suezkanalen ledde detta till Suezkrisen . Hans ideologiska budskap, panarabismen , gjorde honom till en av Mellanosterns mest inflytelserika ledare under 1950- och 1960-talen.
se - se svensk - diskussion - historik

---

18. juni

Barokkimusiikki on termi, jolla tarkoitetaan kaikkea 1600-luvulla ja 1700-luvun alkupuolella savellettya lansimaista taidemusiikkia. Barokin aikana painotettiin nayttavyytta: mahdin korostaminen nakyi muodissa, teatterin kulissirakennelmissa seka tavassa puhua ja kirjoittaa. Barokkitaiteessa rakastettiin ylenpalttista koristelua, mutta ulkonaisen loiston ohella siihen sisaltyy hyvin paljon aitoa herkkyytta ja uskonnollista lampoa.
se - historik

---

19. juni

Silkeveien var en serie med sammenkoblede ruter gjennom Sentral-Asia og Sør-Asia ved hjelp av karavaner og sjøgaende skip som koblet sammen Chang'an i Kina med Antiokia i Syria ; i tillegg til andre steder. Dens innflytelse gikk videre til Korea , og endte til slutt i Japan . Silkeveien er en oversettelse fra det tyske Seidenstraße . Begrepet ble første gang brukt av den tyske geografen Ferdinand von Richthofen i det 19.arhundret. Les mer
se - se norsk - diskussion - historik

---

20. juni

Longyearbyen er administrasjonssenteret pa Svalbard og har over 1?600 innbyggjarar. I 2001 utførte folk busett i Longyearbyen over 1?300 arsverk . I 2006 er det feiring av at byen er 100 ar. 10. juni 2006 vert rekna som sjølve jubileumsdagen. Da er det hundre ar sidan arbeidarar fra the Arctic Coal Company kom til omradet med material til det som skulle verta dei første overvintringsbustadene.
Longyearbyen var tidlegare eit mannsdominert gruvesamfunn , men har dei siste ara utvikla seg i retning av ein 'normal' fastlandsby med ein stadig større del kvinner og barn . Byen har eigne barnehagar, egen skole og au ein videregaande skole. Framleis er det trass i dette ein mindre del barn, ungdom og eldre enn pa fastlandet, der nesten annakvar innbyggjar er under 20 eller over 65 ar. Pa Svalbard utgjer innbyggjarane under 20 eller over 65 ar berre kring 25?% av innbyggjarane. Les meir
se - se norsk - diskussion - historik

---

21. juni

Bjornon (norska Bjørnøya ) ar en o i Norra Ishavet soder om Spetsbergen , Svalbard . On har en area pa 178 km². On ar obebodd forutom av personalen pa den meteorologiska stationen. Bjornon upptacktes redan ar 1596 av nederlandaren Willem Barents . On blev norsk forst 1920 . I dag ingar on i ogruppen Svalbard och lyder administrativt under sysselmannen pa Svalbard .
se - se svensk - diskussion - historik

---

22. juni

Silkeveien var en serie med sammenkoblede ruter gjennom Sentral-Asia og Sør-Asia ved hjelp av karavaner og sjøgaende skip som koblet sammen Chang'an i Kina med Antiokia i Syria ; i tillegg til andre steder. Dens innflytelse gikk videre til Korea , og endte til slutt i Japan . Silkeveien er en oversettelse fra det tyske Seidenstraße . Begrepet ble første gang brukt av den tyske geografen Ferdinand von Richthofen i det 19.arhundret. Les mer
se - se norsk - diskussion - historik

---

23. juni

Longyearbyen er administrasjonssenteret pa Svalbard og har over 1?600 innbyggjarar. I 2001 utførte folk busett i Longyearbyen over 1?300 arsverk . I 2006 er det feiring av at byen er 100 ar. 10. juni 2006 vert rekna som sjølve jubileumsdagen. Da er det hundre ar sidan arbeidarar fra the Arctic Coal Company kom til omradet med material til det som skulle verta dei første overvintringsbustadene.
Longyearbyen var tidlegare eit mannsdominert gruvesamfunn , men har dei siste ara utvikla seg i retning av ein 'normal' fastlandsby med ein stadig større del kvinner og barn . Byen har eigne barnehagar, egen skole og au ein videregaande skole. Framleis er det trass i dette ein mindre del barn, ungdom og eldre enn pa fastlandet, der nesten annakvar innbyggjar er under 20 eller over 65 ar. Pa Svalbard utgjer innbyggjarane under 20 eller over 65 ar berre kring 25?% av innbyggjarane. Les meir
se - se norsk - diskussion - historik

---

24. juni

Bjornon (norska Bjørnøya ) ar en o i Norra Ishavet soder om Spetsbergen , Svalbard . On har en area pa 178 km². On ar obebodd forutom av personalen pa den meteorologiska stationen. Bjornon upptacktes redan ar 1596 av nederlandaren Willem Barents . On blev norsk forst 1920 . I dag ingar on i ogruppen Svalbard och lyder administrativt under sysselmannen pa Svalbard .
se - se svensk - diskussion - historik

---

25. juni

Barokkimusiikki on termi, jolla tarkoitetaan kaikkea 1600-luvulla ja 1700-luvun alkupuolella savellettya lansimaista taidemusiikkia. Barokin aikana painotettiin nayttavyytta: mahdin korostaminen nakyi muodissa, teatterin kulissirakennelmissa seka tavassa puhua ja kirjoittaa. Barokkitaiteessa rakastettiin ylenpalttista koristelua, mutta ulkonaisen loiston ohella siihen sisaltyy hyvin paljon aitoa herkkyytta ja uskonnollista lampoa.
se - historik

---

26. juni

LEGO er en serie av leketøy som bestar av fargerike plastklosser, tannhjul, figurer og andre deler som kan monteres sammen til realistiske eller fantasifulle modeller av biler , fly , tog , bygninger, slott , sjørøverskip , romskip, manebaser, eller nesten hva som helst annet hentet fra eventyr , science fiction eller det virkelige liv. Pakkene er produsert av LEGO-gruppen, en dansk bedrift. God kvalitet og fokus pa detaljer sikrer at LEGO-klosser passer sammen pa mange mater, og holder seg i arevis.

LEGO-gruppen startet forsiktig i verkstedet til Ole Kirk Christiansen , en fattig snekker fra Billund i Danmark. Den innovative familieeide virksomheten vokste etterhvert til en av verdens mest respekterte leketøysprodusenter. Les mer
se - se norsk - diskussion - historik

---

27. juni

Willy Brandt (1913-1992) var ein tysk politikar pa venstresida , og rikskanslar ( statsminister ) i Forbundsrepublikken Tyskland fra 1969 til 1974 . Han fekk Nobels fredspris i 1971 for arbeidet sitt med a betre tilhøvet til DDR , Polen og Sovjetunionen . I 1933 drog han til Noreg for a unnga nazistisk forfølging. I 1940 blei han arrestert av tyske invasjonsstyrkar , men blei ikkje gjenkjend da han var i norsk uniform og snakka flytande norsk. Han blei sett fri som andre norske soldatar, og rømte da til Sverige , der han fekk norsk statsborgarskap av den norske ambassaden.

Brandt var gift med norskfødde Rut, som han fekk to søner med, og dei to likte a reise pa ferie til Noreg.
se - se norsk - diskussion - historik

---

28. juni

Begreppet naturratt ( jus naturale ) ar ett fundamentalt begrepp for politiska ideologier och inom rattsfilosofin , varmed man asyftar teorin att ratt existerar naturligt och ar objektivt sann, samt att ratten galler allmant. Naturratten ar ett viktigt begrepp bland annat i diskussioner om legitimering av makt, statsbildning, agande och krigets regler. Naturratten formar aven den idehistoriska grunden for demokratin .

se - se svensk - diskussion - historik

---

29. juni

LEGO er en serie av leketøy som bestar av fargerike plastklosser, tannhjul, figurer og andre deler som kan monteres sammen til realistiske eller fantasifulle modeller av biler , fly , tog , bygninger, slott , sjørøverskip , romskip, manebaser, eller nesten hva som helst annet hentet fra eventyr , science fiction eller det virkelige liv. Pakkene er produsert av LEGO-gruppen, en dansk bedrift. God kvalitet og fokus pa detaljer sikrer at LEGO-klosser passer sammen pa mange mater, og holder seg i arevis.

LEGO-gruppen startet forsiktig i verkstedet til Ole Kirk Christiansen , en fattig snekker fra Billund i Danmark. Den innovative familieeide virksomheten vokste etterhvert til en av verdens mest respekterte leketøysprodusenter. Les mer
se - se norsk - diskussion - historik

---

30. juni

Willy Brandt (1913-1992) var ein tysk politikar pa venstresida , og rikskanslar ( statsminister ) i Forbundsrepublikken Tyskland fra 1969 til 1974 . Han fekk Nobels fredspris i 1971 for arbeidet sitt med a betre tilhøvet til DDR , Polen og Sovjetunionen . I 1933 drog han til Noreg for a unnga nazistisk forfølging. I 1940 blei han arrestert av tyske invasjonsstyrkar , men blei ikkje gjenkjend da han var i norsk uniform og snakka flytande norsk. Han blei sett fri som andre norske soldatar, og rømte da til Sverige , der han fekk norsk statsborgarskap av den norske ambassaden.

Brandt var gift med norskfødde Rut, som han fekk to søner med, og dei to likte a reise pa ferie til Noreg.
se - se norsk - diskussion - historik