Gem bel sy'n cael ei chwarae yn bennaf yng
Ngwlad y Basg
yw
Pilota
neu
Pilota Basgaidd
(
Basgeg
:
euskal pilota
,
Sbaeneg
:
pelota vasca
. Gall gem fod rhwng dau chwaraewr neu rhwng dau dim. Maent yn taro'r bel bob yn ail yn erbyn wal arbennig, a elwir yn "fronton". Ceir sawl math ar pilota, gyda maint y wal, y bel a'r offeryn a ddefnyddir i daro'r bel yn erbyn y wal yn amrywio. Mae pilota wedi lledaenu i wledydd eraill, megis
Mecsico
,
yr Ariannin
,
Wrwgwai
,
Ciwba
,
Tsile
a'r
Unol Daleithiau
.
Ceir cofnodion am y gem mewn testunau
Ffrangeg
o'r
13g
. Cynhaliwyd Pencampwriaeth y byd ers
1952
:
- 1952 ?
Donostia
: Ffrainc 8 medal aur, Sbaen 5, Ariannin 3, Mecsico 1
- 1955 ?
Montevideo
: Sbaen 5, Ariannin 3, Mecsico 2, Ffrainc 1, Wrwgwai 1
- 1958 ?
Biarritz
: Sbaen 5, Ffrainc 3, Ariannin 3, Mecsico 3
- 1962 ?
Irunea (Pamplona)
: Ariannin 4, Sbaen 3, Ffrainc 3, Mecsico 2
- 1966 ?
Montevideo
: Ffrainc 4, Ariannin 3, Sbaen 3, Mecsico 2, Wrwgwai 1
- 1970 ?
Donostia
: Sbaen 4, Ffrainc 3, Ariannin 2, Mecsico 2, Wrwgwai 1
- 1974 ?
Montevideo
: Ariannin 5, Ffrainc 4, Sbaen 2, Mecsico 1
- 1978 ?
Biarritz
: Sbaen 4, Ariannin 3, Ffrainc 2, Mecsico 2, Wrwgwai 1
- 1982 ?
Dinas Mexico
: Ffrainc 6, Ariannin 4, Sbaen 1, Mecsico 1
- 1986 ?
Vitoria-Gasteiz
: Ffrainc 5, Sbaen 3, Mecsico 2, Ariannin 2
- 1990 ?
Ciwba
: Sbaen 6, Mecsico 3, Ffrainc 2, Ariannin 2
- 1994 ?
Saint-Jean-de-Luz
: Ffrainc 5, Sbaen 4, Mecsico 3, Ariannin 2
- 1998 ?
Dinas Mexico
: Sbaen 5, Mecsico 3, Ariannin 3, Ffrainc 2, Ciwba 1
- 2002 ?
Irunea (Pamplona)
: Sbaen 4, Ffrainc 4, Mecsico 3, Ariannin 2, Ciwba 1
- 2006 ?
Dinas Mexico
: Mecsico 6, Sbaen 3, Ffrainc 3, Ariannin 2