Naim Frasheri
Ffugenw	D. Keto
Ganwyd	25 Mai 1846  Frasher
Bu farw	20 Hydref 1900  o clefyd   Istanbul
Dinasyddiaeth	yr Ymerodraeth Otomanaidd
Alma mater	Teqe of Frasher Ysgol Zosimaia
Galwedigaeth	bardd , ysgrifennwr , cyfieithydd, newyddiadurwr, gwleidydd , hanesydd
Arddull	telyneg
Perthnasau	Midhat Frasheri, Ali Sami Yen
llofnod

Bardd, hanesydd, a chenedlaetholwr Albaniaidd oedd Naim Bey Frasheri ( 25 Mai 1846 ? 20 Hydref 1900 ) a ystyrir yn fardd cenedlaethol Albania ac un o'r prif ffigurau yng nghyfnod y dadeni diwylliannol a gwleidyddol yn hanes Albania a elwir Rilindja .

Ganed i deulu Mwslimaidd ym mhentref Fra?er (bellach Frasher, Albania), yn rhanbarth Epirws yn yr Ymerodraeth Otomanaidd . Mae'n debyg iddo ddysgu'r ieithoedd Tyrceg , Perseg , ac Arabeg yn ei fachgendod, a chafodd ei gyflwyno i draddodiadau ysbrydol a chyfriniol Islam ym mynachlog Urdd Bektashi. Mynychodd yr Ysgol Zosimaia yn Janina (bellach Ioannina , Groeg ) ac yno derbyniodd addysg glasurol, Ewropeaidd. Yn ei ieuenctid felly, magodd Frasheri ddealltwriaeth ddwfn a gwerthfawrogiad cydnaws o draddodiadau deallusol y Dwyrain a'r Gorllewin, gan gynnwys Swffiaeth bantheistaidd , barddoniaeth Berseg glasurol, a'r Oleuedigaeth . ^[1] Graddiodd o'r ysgol ym 1870 a threuliodd gyfnod yng Nghaergystennin (bellach Istanbwl , Twrci ), lle cyhoeddwyd ei lyfr cyntaf, gramadeg o'r iaith Berseg, ym 1871.

Dioddefodd Frasheri o'r ddarfodedigaeth ers ei flynyddoedd cynnar, a dychwelodd ymhen fawr o dro i fynyddoedd Albania i liniaru ei afiechyd. Gweithiodd Frasheri yn was sifil yn Berat , ac yn swyddog tollau yn Sarande o 1874 i 1877. Cafodd ei frawd h?n, Abdyl Frasheri, ei arestio yn Janina yn Ebrill 1881, a dychwelodd Naim i Gaergystennin i ymgyrchu dros genedlaetholdeb Albaniaidd. Ymunodd a'r Pwyllgor Canolog i Amddiffyn Hawliau'r Albaniaid a'r Gymdeithas dros Gyhoeddi Ysgrifennu yn Albania. ^[1] Daeth Naim a'i frawd iau, Sami, i'r amlwg fel arweinwyr y mudiad Albaniaidd yng Nghaergystennin, prifddinas yr ymerodraeth.

Ysgrifennodd Frasheri 22 o weithiau mewn pedair iaith: 15 yn Albaneg, pedwar yn Nhyrceg, dau yn Roeg, ac un yn Berseg. ^[1] Nodir am ei gylch o fugeilgerddi a llafurgerddi Bageti e bujqesija ("Da Byw a Chnydau"; 1886) ar batrwm Fyrsil , y casgliadau o gerddi Lulete e verese ("Blodau'r Haf"; 1890) a Parajsa dhe fjala fluturake ("Paradwys a Geiriau Adeiniog"; 1894), y gyfrol o ysgrifau ysbrydol Mesime ("Dysgeidiaethau"; 1894), yr arwrgerdd hanesyddol Istori’ e Skenderbeut ("Hanes Skanderbeg "; 1898), a'r arwrgerdd grefyddol Shiaidd Qerbelaja ("Karabala"; 1898). Yn ogystal a'i farddoniaeth Albaneg , cyfansoddodd Frasheri ddwy gerdd yn yr iaith Roeg : "O alithis pothos ton skipetaron" (Ο αληθ?? π?θο? των Σκιπετ?ρων, "Gwir Ddymuniad yr Albaniaid"; 1886) ac "O Eros" (Ο ?ρω?, "Serch"; 1895).

Llyfryddiaeth [ golygu | golygu cod ]

• Kavaid-i farisiyye dar tarz-i nevin (Caergystennin, 1871).
• Ihtiraat ve kessfiyyat (Caergystennin, 1881).
• Fusuli erbea (Caergystennin, 1884).
• Tahayyulat (Caergystennin, 1884).
• Bageti e bujqesija ( Bwcarest , 1886).
• E kendimit cunavet (Bwcarest, 1886).
• Istori e pergjithshme per mesonjetoret te para (Bwcarest, 1886).
• Vjersha per mesonjetoret te para (Bwcarest, 1886).
• Diturite per mesonjetoret te para (Bwcarest, 1886).
• "O alithis pothos ton skipetaron" (Ο αληθ?? π?θο? των Σκιπετ?ρων; Bwcarest, 1886)
• Lulete e verese (Bwcarest, 1890).
• Parajsa dhe fjala fluturake (Bwcarest, 1894).
• Mesime (Bwcarest, 1894).
• Gjithesia (Bwcarest, 1895).
• Fletore e bektashinjet (Bwcarest, 1895).
• O Eros (Ο ?ρω?; Caergystennin, 1895).
• Iliadh' e Omirit (Bwcarest, 1896).
• Istori’ e Skenderbeut (Bwcarest, 1898).
• Qerbelaja (Bwcarest, 1898).
• Istori e Shqiperise ( Sofia , 1899).
• Shqiperia (Sofia, 1902).

Cyfeiriadau [ golygu | golygu cod ]