Marchogion Tiwtonaidd

Enghraifft o'r canlynol	urdd filwrol grefyddol, urdd ysbytwyr
Dechrau/Sefydlu	1190
Lleoliad	Acre , Fenis , Malbork Castle, Konigsberg , Bad Mergentheim, Fienna
Yn cynnwys	Schaffer, Livonian Order, knight of the Teutonic Order, Order of Dobrzy?, Livonian Brothers of the Sword
Pennaeth y sefydliad	Grand Master of the Teutonic Knights
Sylfaenydd	Heinrich Walpot von Bassenheim
Rhagflaenydd	Livonian Brothers of the Sword
Pencadlys	Fienna
Enw brodorol	Deutscher Orden
Gwladwriaeth	Taleithiau'r Babaeth , Teyrnas Jeriwsalem , yr Ymerodraeth Lan Rufeinig , State of the Teutonic Order, Duchy of Prussia, Teyrnas Prwsia, Ymerodraeth Awstria , Teyrnas Bafaria, Teyrnas Wurttemberg, Grand Duchy of Baden, Archddugiaeth Hessen, Cydffederasiwn Gogledd yr Almaen, Awstria-Hwngari , Teyrnas yr Eidal, Gweriniaeth Almaeneg-Awstria, Gweriniaeth Gyntaf Awstria, y Fatican , Awstria , yr Almaen
Gwefan	http://www.deutscher-orden.at/ , http://www.deutscher-orden.de/
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Urdd o farchogion Cristnogol o'r Almaen oedd y Marchogion Tiwtonaidd neu'r Urdd Diwtonaidd . Chwaraeodd ran bwysig yn yr Oesoedd Canol wrth gynorthwyo Cristnogion ar bererindod i'r Tir Sanctaidd ac i wladychu gwledydd dwyrain y Baltig gan yr Almaenwyr.

Darfu i ddioddefiadau'r Cristnogion yn adeg y gwarchae ar Acre (1189?91) gyffroi cydymdeimlad y marsiandwyr yn Bremen a Lubeck , y rhai a wnaethant wasanaeth mor ragorol trwy sefydlu clafdai yn ystod y Drydedd Groesgad . Gyda caniatad y Pab Clement III a'r Ymerawdwr Harri VI ffurfiodd Ffredrig, Dug Swabia yr urdd, Marchogion Tiwtonaidd y Santes Fair o Gaersalem. Nid oedd caniatad i neb ymuno a'r urdd ond Almaenwyr o waedoliaeth uchel, gan i'r sefydlwyr gwreiddiol gael eu gwneud yn bendefigion, dybygid, cyn eu derbyn i mewn. Ar y cyntaf roedd yr aelodau oll yn lleygwyr, ond yn raddol gollyngwyd offeiriaid i mewn fel caplaniaid . Gwisg yr urdd oedd mantell wen a chroes ddu arni. Cymerai'r marchogion adduned o dlodi a diweirdeb, ond nid oeddid yn gofalu ond ychydig amdanynt mewn amseroedd diweddar.

Y lle cyntaf yr ymsefydlasant ynddo oedd Acre. Ar gwymp Teyrnas Caersalem , symudodd y prif swyddog i Fenis , ac oddi yno, ym 1309, i Marienburg ar lannau'r Vistula . Ymunodd yr urdd a Brodyr y Cleddyf yn Lifonia yn y flwyddyn 1237. Gyda chaniatad y pab, cariasant ymlaen ryfel gwaedlyd ar lannau deheuol y Mor Baltig, yn y 13g, er cael y cenhedloedd a drigent yno dderbyn Cristnogaeth. Ymunodd rhyfelwyr o bob parth o Ewrop gyda hwynt yn y ganrif ddilynol, ac yn eu plith Harri IV, brenin Lloegr a thri chant o'i farchogion. Dechreuodd yr urdd adfeilio yn y 15g, a chwympodd mewn rhan oherwydd ymraniadau mewnol, ac mewn rhan o ganlyniad ymosodiadau gan y cenhedloedd cylchynol. Cymerwyd gorllewin Prwsia gan Zygmunt I , brenin Gwlad Pwyl, oddi ar y marchogion, a ffurfiwyd tiriogaethau yr urdd yn nwyrain Prwsia yn dalaith dan Albert o Brandenburg, a'i olynwyr. Yna symudodd y prif swyddog i Mergentheim yn Swabia, yr hwn a gydnabyddid fel tywysog o'r ymerodraeth. Pan wnaed Heddwch Presburg, ym 1805, trosglwyddwyd i ymerawdwr Awstria hawliau a chyllid y prif feistr, ond ym 1809 diddymwyd yr urdd gan Napoleon , ac aeth y tiroedd perthynol iddo yn feddiant i benaduriaid y gwledydd lle y digwyddent fod. Mae'r urdd Diwtonaidd, fodd bynnag, yn bod mewn rhyw ffurf yn Awstria eto, ac ers 1929 urdd gwbl grefyddol ydyw.