Japaneg

Enghraifft o'r canlynol	iaith naturiol, iaith fyw
Math	Ieithoedd Japanaidd
Enw brodorol	日本語
Nifer y siaradwyr	128,000,000 (2019) [1]
cod ISO 639-1	ja
cod ISO 639-2	jpn
cod ISO 639-3	jpn
Gwladwriaeth	Japan
System ysgrifennu	Kanji , Kana , Katakana , Hiragana
Corff rheoleiddio	Kokugo Shingikai, Council for Cultural Affairs, Ministry of Education, Culture, Sports, Science and Technology, Asiantaeth Materion Diwylliannol Siapan
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Argraffiad Japaneg Wicipedia , y gwyddoniadur rhydd

Mae heddiw'n boblogaidd i gwmniau ddefnyddio katakana i bwysleisio enw'r brand ac i greu delwedd mwy cyfoes yn hytrach na defnyddio'r kanji neu hiragana mwy traddodiadol]] Japaneg (日本語 Nihongo yn R?maji , Siapaneg , Siapaneeg ) yw iaith swyddogol Japan gyda dros 130 miliwn o siaradwyr. Siaredir Japaneg ym Mrasil , Taiwan , Ynysoedd Marshall , Palaw , Gwam , Awstralia a'r Unol Daleithiau hefyd.

Mae dadlau ymysg ieithyddion yngl?n a gwreiddiau'r iaith. Mae rhai yn dadlau'n gryf fod yr iaith yn perthyn i'r teulu Altaig (Altaic), sydd hefyd yn cynnwys Tyrceg a'i changhennau, Mongoleg a Choreeg . Cred ieithyddion eraill fod Japaneg yn rhannu nodweddion a llawer o ieithoedd Awstralasia , tra bod eraill yn credu ei bod hi'n iaith gyfan gwbl ar wahan.

Er bod anghytundeb yngl?n a gwreiddiau'r iaith, ni ellir dadlau fod dylanwad cryf wedi bod gan y Tsieineeg ar yr iaith, gyda rhai yn dadlau bod hanner geirfa'r Japaneg yn deillio o'r Tsieineeg. Mae Japaneg ddiweddar yn defnyddio cyfuniad o dair system ysgrifennu:

• Kanji (漢字) - arwyddluniau Tsieineeg a ddaeth i Japan yn wreiddiol o Tsieina
• Kana (かな) - yr enw ar ddwy sillwyddor a ddatblygwyd yn Japan ei hun, sef:
  • Hiragana (平?名) - a ddefnyddir ar gyfer geiriau brodorol Japaneg
  • Katakana (片?名) - a ddefnyddir ar gyfer geiriau tramor (yn aml Saesneg) neu i amnewid kanji neu hiragana er mwyn pwysleisio'r gair neu frawddeg.

Mae'r wyddor Ladin, R?maji , yn cael ei defnyddio'n aml mewn Japaneg ddiweddar, yn enwedig ar gyfer enwau cwmniau, hysbysebu ac wrth fewnbynnu Japaneg i mewn i gyfrifiadur.

Yn draddodiadol, caiff yr iaith ei hysgrifennu mewn ffurf fertigol a elwir yn tategaki (?書き) sydd yn golygu darllen fesul colofn (yn hytrach na fesul rhes), gan ddechrau ar frig y golofn ar y dde a darllen i lawr. Wedi cyrraedd gwaelod y golofn, symudir ymlaen i'r golofn nesaf sydd i'r chwith. Yn fwy diweddar defnyddir y ffurf llorweddol a elwir yn okogaki (?書き), ffurf sydd yn fwy cyffredin i Orllewinwyr sydd yn golygu darllen mewn rhesi o'r chwith i'r dde.

Ran amlaf, defnyddir y system rifol Indo-Arabaidd gyfarwydd, yn enwedig os yw ffurf y testun yn llorweddol.

Ymadroddion cyffredin [ golygu | golygu cod ]

• Prynhawn da: こんにちは konnichiwa
• Bore da: おはようございます ohay? gozaimasu
• Sut wyt ti?: お元?ですか o-genki desu ka?
• Hwyl fawr: さようなら say?nara
• Diolch: ありがとう arigat?
• Japan: 日本 Nihon
• Japaneg: 日本語 Nihongo
• Cymru: ウェ?ルズ U?ruzu
• Cymraeg (iaith): ウェ?ルズ語 U?ruzugo
• Cymry/Cymro/Cymraes: ウェ?ルズ人 U?ruzujin

Llyfryddiaeth ddethol [ golygu | golygu cod ]

• Kuno, Susumu. (1973). The structure of the Japanese language . Cambridge, MA: MIT Press. ISBN 0-262-11049-0 .
• Martin, Samuel E. (1975). A reference grammar of Japanese . New Haven: Yale University Press. ISBN 0-300-01813-4 .
• McClain, Yoko Matsuoka. (1981). Handbook of modern Japanese grammar: 口語日本文法便? [K?go Nihon bump? benran] . Tokyo: Hokuseido Press. ISBN 4-590-00570-0 ; ISBN 0-89346-149-0 .
• Miller, Roy. (1967). The Japanese language . Chicago: University of Chicago Press.
• Miller, Roy. (1980). Origins of the Japanese language: Lectures in Japan during the academic year, 1977-78 . Seattle: University of Washington Press. ISBN 0-295-95766-2 .
• Mizutani, Osamu; & Mizutani, Nobuko. (1987). How to be polite in Japanese: 日本語の敬語 [Nihongo no keigo] . Tokyo: Japan Times. ISBN 4-7890-0338-8 .
• Shibatani, Masayoshi. (1990). Japanese. In B. Comrie (Ed.), The major languages of east and south-east Asia . Llundain: Routledge. ISBN 0-415-04739-0 .
• Shibatani, Masayoshi. (1990). The languages of Japan . Caergrawnt: Cambridge University Press. ISBN 0-521-36070-6 (hbk); ISBN 0-521-36918-5 (pbk).
• Shibamoto, Janet S. (1985). Japanese women's language . New York: Academic Press. ISBN 0-12-640030-X .
• Tsujimura, Natsuko. (1996). An introduction to Japanese linguistics . Cambridge, MA: Blackwell Publishers. ISBN 0-631-19855-5 (hbk); ISBN 0-631-19856-3 (pbk).
• Tsujimura, Natsuko. (Ed.) (1999). The handbook of Japanese linguistics . Malden, MA: Blackwell Publishers. ISBN 0-631-20504-7 .

Eginyn erthygl sydd uchod am iaith . Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato .

Eginyn erthygl sydd uchod am Japan . Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato

1. ↑ (yn en) Ethnologue (25, 19 ed.), Dallas, Texas: SIL International, ISSN   1946-9675 , OCLC   43349556 , Wikidata   Q14790 , https://www.ethnologue.com/ , adalwyd 23 Ebrill 2022