Рим шутлав й?рки
? авалхи Рим империй?нче ус? курн? т?р?мс?р
шутлав й?рки
.
Рим цифрисене
пир?н эр?ччен 500
cулта
этруск?сем
йеркелесе ус? курн?.
Хисеп
|
Рим
пал?рт?в?
|
1
|
I
|
5
|
V
|
10
|
X
|
50
|
L
|
100
|
C
|
500
|
D
|
1000
|
M
|
Шай? тайса пын? cем
M, D, C, L, X, V, I
Хисеп
|
Рим пал?рт?в?
|
0
|
cук
|
4
|
IV (х?ш чух IIII)
|
8
|
VIII
|
9
|
IX
|
31
|
XXXI
|
46
|
XLVI
|
99
|
XCIX
|
666
|
DCLXVI (пуре те уйр?мл? цифр?сем, M-с?р пуcне, п?рин хыcc?н тепри ?
кай?к хисеп?
)
|
1989
|
MCMLXXXIX
|
Пыс?к рим цифрисемпе т?р?с к?тартас тесен чи малтан пин?н хисепне, хыcc?н c?р?нне, кайран вунп?сен, юлашкинчен, п?ррепе т?хх?р хисеп?сене cырмалла.
Т?сл?х: 1988 хисеп. П?р пин M, т?х?р c?р CM, сак?р вун LXXX, сакк?р VIII. П?рлештетерсе cырсан: MCMLXXXVIII.
Часах, хисепе текстра пал?ртас тесе, ун?н cий?н й?р ?керн?:
LXIV
. Х?ш чухнехи й?ре c?лте те, аяла та ?керн?:
XXXII
? т?сл?хрен, выр?с алcырав тексч?нче йыш?нн? ев?р рим цифрисене (типографире тума техника енчен к?тк?с). Ур?х авторсен c?лти й?р цифра паллине 1000 хут ?стернине п?лтерет:
V
M = 5000.
Пыс?к хисепсене cырмалли ≪к?ске меслет≫, кал?п?р, 1999. ?на с?нмеcc?, cапах та к?скетмелле чухне ус? кураcc?:
- 999. Пин M, 1 (I) к?ларатп?р та CMXCIX выр?нне 999 (IM) тупатп?р. В?cлесен: 1999 ? MCMXCIX выр?нне MIM cыратп?р.
- 95. C?р C, 5 (V) к?ларатп?р та XCV выр?нне 95 (VC) cыратп?р.
- 1950: Пин M, 50 (L) к?ларатп?р 950 (LM) тупатп?р. В?cлесен: 1950 ? MCML выр?нне MLM cыратп?р.
Т?ватт?на пур c?рте IV cырма
XIX ?м?рте
cеc тыт?нн?, унчен IIII палл?па ус? курн?. Cапах та IV ев?р cырнине
1390
cулхи ≪Forme of Cury≫ алcыр?в?сенче курма пулать.
Сехет
циферблач? cине й?ла й?ркипе ≪IIII≫ выр?нне
эстетика
т?л?пе ≪IV≫ лартаcc?,: cак?н ев?р cырни с?нан? чухнехи теп?р енчи ≪VIII≫ цифрине симметрилл? кур?нт?р тесе пал?ртн?, ≪IV≫ пуcхирл? cырнине, ≪IIII≫ цифрипе танлаштарсан, вулама йыв?ртарах.
Рим цифрисемпе 1 пуcласа 3999 (MMMCMXCIX) тарин хисепсене cырса к?тартма май пур. Cак?н валли
асл?латн? Рим цифрисене
к?ртн?.
Юникод
стандарч? роман цифрисене к?тартмалли символсене U+2160 пуcласа U+2188 cитиччен код п?лтер?ш?сен облаc?нчи
Хисеп хормисен
пай? пек пал?ртать (
ак?л.
Number Forms
),
[1]
. Т?сл?хрен, MCMLXXXVIII хисепе
????ⅩⅩⅩⅧ
ев?р к?тартма пулать. Cак диапазона п?ч?к цифр? та, cаплах пыс?к цифр? та 1 пуcласа (
Ⅰ
е I) 12 (
?
е XII) cитиччен, к?рет, cав шутра хут?ш хисепсем валли комбинилен?
глифсем
(8 (
Ⅷ
е VIII).
Юникодри Рим цифрисем
Код
|
0
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
A
|
B
|
C
|
D
|
E
|
F
|
Палли
[2]
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
50
|
100
|
500
|
1 000
|
U+2160
|
&x2160;
2160
|
&x2161;
2161
|
&x2162;
2162
|
&x2163;
2163
|
&x2164;
2164
|
&x2165;
2165
|
&x2166;
2166
|
&x2167;
2167
|
&x2168;
2168
|
&x2169;
2169
|
&x216A;
216A
|
&x216B;
216B
|
&x216C;
216C
|
&x216D;
216D
|
&x216E;
216E
|
&x216F;
216F
|
U+2170
|
&x2170;
2170
|
&x2171;
2171
|
&x2172;
2172
|
&x2173;
2173
|
&x2174;
2174
|
&x2175;
2175
|
&x2176;
2176
|
&x2177;
2177
|
&x2178;
2178
|
&x2179;
2179
|
&x217A;
217A
|
&x217B;
217B
|
&x217C;
217C
|
&x217D;
217D
|
&x217E;
217E
|
&x217F;
217F
|
П?лтер?ш
|
1 000
|
5 000
|
10 000
|
?
|
?
|
6
|
50
|
50 000
|
100 000
|
U+2160! U+2180
|
&x2180;
2180
|
&x2181;
2181
|
&x2182;
2182
|
?
|
?
|
?
|
?
|
?
|
?
|
Выр?с ч?лхинче, ч?ваш ч?лхинче те рим цифрисемпе cак чухне ус кураcc?:
- ?м?р?н е пинcулл?х?н шуч?: XIX ?м?р, пир?н эр?ччен II пинcулл?х.
- Монарх?н й?ркел?х нумер?: Карл V, Екатерина II.
- Нумай томл? к?некен нумер? (х?ш чух ? к?неке пай?сен, уйр?м?сен е пуcланисен нумер?сем).
- Х?ш к?лар?мсенче ? листсен нумер?сене к?некен ум?нхи с?махл?х?пе п?рле cыраcc? ? каc?сене т?п текст ?ш?нче ул?штарас мар тесе.
- Сехетсен
циферблач?н ≪?л?ххи пе≫ пал?рт?в?. Ур?х ч?лхесенче рим цифрисене ус? курмалли сфер?н х?й уйр?мл?х? пур, с?махран, ан?c c?ршывсенче рим цифрисемпе х?ш чух cулсене cыраcc?.
- Х?ш уйр?мах палл? пул?мсене е шутсен пай?сене, с?махран: Евклид?н V постулач?, ССКП XXII съезч?.