Nacija je veliki tip dru?tvene organizacije u kojoj je kolektivni identitet nastao iz kombinacije zajedni?kih karakteristika date populacije, kao ?to su jezik , historija , etni?ka pripadnost, kultura , teritorija ili dru?tvo . Neke nacije su izgrađene oko etni?ke pripadnosti , dok su druge vezane politi?kim ustavima. ^[1]

Nacija je generalno otvorenije politi?ki nego etni?ka grupa. ^{[2] [3]} Benedict Anderson defini?e naciju kao "zami?ljenu politi?ku zajednicu […] zami?ljenu zato ?to pripadnici ?ak i najmanje nacije nikada ne?e upoznati ve?inu svojih kolega, upoznati ih ili ?ak ?uti za njih, ali u mislima svakoga ?ivi slika njihovog zajedni?tva". ^[4]

Anthony D Smith defini?e nacije kao kulturno-politi?ke zajednice koje su postale svjesne svoje autonomije, jedinstva i posebnih interesa. ^[5]

Konsenzus među nau?nicima je da su nacije dru?tveno konstruisane, historijski kontingentne i organizaciono fleksibilne. ^[6] Kroz historiju, ljudi su bili vezani za svoju rodbinsku grupu i tradiciju, teritorijalne vlasti i svoju domovinu, ali nacionalizam ? verovanje da dr?ava i nacija treba da budu usklađeni kao nacionalna dr?ava ? nije postao istaknuta ideologija sve do kraja 18. ^[7]

Doktrina je sama po sebi eti?ka i filozofska i po?etna je faza za stvaranje ideologije i nacionalizma . Pripadnici jedne nacije su specifi?ni po tome ?to imaju zajedni?ki identitet i gotovo uvijek zajedni?ko srodstvo i porijeklo u smislu nasljedstva. Nacionalni identitet podrazumjeva prepoznatljive specifi?nosti određene grupe kao i li?ni osje?aj pripadnosti. U određivanju identiteta se koristi i primjenjuje veoma ?irok kriteriji. Male razlike u govoru mogu biti dovoljne da se neko okarakteri?e kao ?lan druge nacije. S druge strane dvije osobe mogu biti podjeljene razlikama u mi?ljenju, vjerovanju, mjestom boravka, vremenom pa ?ak i govornim jezikom a da se međusobno smatraju i da ih i drugi smatraju, dijelom iste nacije.

Smatra se da pripadnici jedne nacije dijele određene karakteristike i norme pona?anja, određene odgovornosti prema ostalim pripadnicima te nacije i određene odgovornosti za djela pripadnika iste nacije.

Nacije postoje vi?e generacija i uklju?uju i preminule ?lanove. Na apstraktan na?in, shvatanje je da nacije uklju?uju i budu?e generacije.

Nacija nema rok trajanja i obi?no je stara nekoliko vijekova. Predhodni događaji se opisuju sa tim razmi?ljanjem kao naprimjer oslovljavanje “na?e vojske“ u ratovima koji su se desili predhodnih vijekova.

Naziv nacija se ?esto koristi kao sinonim za naziv etni?ka grupa (ponekad etnos), ali iako je etnicitet danas jedan od najva?nijih aspekta kulturnog i dru?tvenog identiteta za pripadnike određene nacije, osobe istog etni?kog porijekla mogu da ?ive u razli?itim nacionalnim dr?avama te se po tome smatrati pripadnicima zasebne nacije. Nacionalni identitet je ?esto osporen ?ak i do individualnog nivoa.

Dr?ava koja se specifi?no izja?njava kao domovina određene nacije naziva se nacionalnom dr?avom i ve?ina modernih dr?ava spada u tu kategoriju, iako mo?da postoje o?tri sporevi o njenom legitimitetu. U najuobi?ajenom zna?enju rije?i nacija, zemlja i dr?ava ?esto se smatraju bliskim zna?enjima tj. definicija nacije mo?e ozna?iti stanovnike teritorije jedne suverene dr?ave (de jure i de facto dr?ave).

Ipak, u naju?oj definiciji nazivi kao ?to su nacija, etnos i narod ozna?avaju grupu ljudskih bi?a u usporedbi sa rije?i zemlja koja ozna?ava teritoriju dok rije? dr?ava ozna?ava legitimnu, administrativnu i odlukodavnu instituciju. Ipak stvari se opet kompliciraju kad se govori o nacionalnim i internacionalnim kao rije?ima koje ozna?avaju dr?ave.

Porijeklo [ uredi | uredi izvor ]

O porijeklu nacija se vje?no raspravlja, i ti sporovi obi?no ?ine glavnu temu u teoriji nacionalizma . Postoje biolo?ke teorije o porijeklu, koje vide ljude kao teritorijalne ?ivotinje i naciju kao teritoriju u tom zna?enju. Ve?ina istra?iva?a odbacuje tu teoriju zbog pojednostavljenja i smatraju naciju kao relativno kasno ljudsko socijalno grupisanje. Najprihva?enije teorije smje?taju porijeklo nacija u kasni 18. i 19. vijek , iako se ovo datiranje poprili?no osporava. Identifikacija sa "nacijom" je promovisana u ranom romanti?nom nacionalizmu , koja je u suprotnosti sa multietni?kim (i autokratskim) carstvima.

Filozof Avishai Margalit je u knjizi Etika memorije (2002) diskutovao definiranje uloge stvaranja nacija: "Nacija se famozno definisala kao dru?tvo koje samo sebe obmanjuje o svom porijeklu i dijeli zajedni?ku mr?nju prema svojim susjedima. Zato veza koja okuplja naciju zavisi od la?nog sje?anja (obmana) i mr?nje prema onim koji joj ne pripadaju."

Etimologija [ uredi | uredi izvor ]

Prvo zapisano kori?tenje rije?i "nacija" se desilo 968., kada je Liutprand , kremonski biskup, dok je konfrontirao bizantskog cara u ime svog patrona Otta I, cara Svetog rimskog carstva , hrabro izjavio u svom raportu, "Zemlja", ja odgovorih, "za koju tvrdi? da pripada tvom carstvu, kao nacionalnost i jezik naroda pripada , Kraljevini Italiji." [1] ^{[ mrtav link ]}

Izraz potje?e od latinskog natio i izvorno opisuje kolege na univerzitetu ili studente, prije svega na pariskom univerzitetu, koji su svi bili rođeni u jednoj zemlji, govorili isti jezik i po?tovali isti porodi?ni zakon. 1383 i 1384, dok je studirao teologiju u Parizu , Jean Gerson je dvaputa bio izabran za upravnika (prokurator) francuske nacije (tj. rođenih frankofonskih studenata na univerzitetu). Parisko odjeljenje studenata je prihva?eno u nacije na Pra?kom univerzitetu, gdje su od njegovog osnivanja 1349. studium generale bili podjeljeni u bohemijansku, bavarsku, saksonsku i razli?ite poljske nacije .

Savremeno shvatanje [ uredi | uredi izvor ]

Od 19. vijeka smatra se normom da nacija odgovara suverenoj dr?avi koja se naziva nacionalna dr?ava . Ta norma i sama potje?e od ideologije nacionalizma , koja podr?ava tezu da svaka nacija zaslu?uje svoju dr?avu. Prije 19. vijeka, te?ko je na?i primjer koji odgovara savremenoj ideji nacionalne dr?ave.

To ne zna?i da postoji saglasnost o broju nacija i njihovoj ekvivalentnosti s nacionalnom dr?avom. Vrlo malo dr?ava i nacionalnih dr?ava imaju neosporne teritorije i granice. Postoji dosta samoupravnih pokreta, kao npr. oni u Belgiji , Velika Britaniji i ?paniji . Također, postoje nacije koje sebe opisuju kao nacije bez dr?ave, kao ?to su Kurdi i Palestinci . Tra?ena nacionalna teritorija mo?e biti podjeljena kao u slu?aju Republike Irske i Sjeverne Irske . Ima slu?aja nacionalnog identiteta bez odgovaraju?e dr?ave ili zahtjeva na dr?avu. Engleska je nacija u Velikoj Britaniji , ali nasuprot drugoj ?etiri naciji u zajednici ( Irska , Cornwall , ?kotska i Vels ) bilo je vrlo malo, doskora, aspiracija za samoupravu.

Izraz "dr?ava-nacija" se ponekad koristi za nacije gdje zajedni?ki identitet potje?e od zajedni?kog dr?avljanstva . To va?i u slu?aju kada je prvo dr?ava formirana, i da je osje?aj nacionalnog identiteta tek onda do?ao. Nizozemska i Francuska su primjeri. Ipak, obje zemlje imaju jak etni?ki i kulturalni identitet, koji se odra?ava u ?irokom odnosu prema imigrantima. Ako je nacija definisana samo po dr?avljanstvu, onda su naturalizirani građani prihva?eni kao ranvopravni ?lanovi nacije, a to nije slu?aj. U ve?ini dr?ava, dr?avljanstvo je o?tro podijeljeno od nacionalnosti.

Nacionalne dr?ave variraju u njihovom stavu prema naturalizaciji i dr?avljanstvu. U Sjedinjenim Ameri?kim Dr?avama postoji samo jedna legalna restrikcija po pitanju naturaliziranih građana, a to je da oni ne mogu postati predsjednikom zemlje, a jedini akt koji se tra?i od novih građana je zakletva, tzv. Zakletva Odanosti (Oath of Allegiance). Mnoge druge zemlje imaju jezi?ne i kulturolo?ko-dru?tvene testove, ali su oni namjenji isklju?ivo kao barijera imigraciji.

Gotovo sve nacije se asociraju za specifi?nu teritoriju, nacionalnu maticu. Neki ?ive u dijaspori , koja je uglavnom izvan nacionalne matice. Izraz dijaspora se sada uglavnom tuma?i kao ra?trkani ekonomski emigranti i njihovi potomci. Romi su, koji se smatraju u nekim djelovima Evrope kao posebna nacija, dijaspora bez jasno identificirane domovine.

Povezani koncepti [ uredi | uredi izvor ]

• Dr?avljanstvo
• Nacionalizam
• Nacionalna dr?ava
• Dr?ava
• Etnicitet
• Etni?ka grupa
• Rasa
• Dru?tvo
• Identitet

Također pogledajte [ uredi | uredi izvor ]

• Dr?avljanstvo
• Civilizacija
• Zemlja (dr?ava)
• Kultura
• Etni?ka grupa
• Vlast
• Dr?ave svijeta
• Spisak naroda svijeta
• Nacionalizam
• Nacionalnost
• Dru?tvo
• Suverena dr?ava
• Ujedinjeni narodi

Reference [ uredi | uredi izvor ]

Izvori [ uredi | uredi izvor ]

• Anderson, Benedict (1983). Imagined Communities . London: Verso Books .
• Gellner, Ernest (1983). Nations and Nationalism . Cambridge: Blackwell.
• James, Paul (1996). Nation Formation: Towards a Theory of Abstract Community . 1 . London: SAGE Publications .
• James, Paul (2006). Globalism, Nationalism, Tribalism: Bringing Theory Back In ? Volume 2 of Towards a Theory of Abstract Community . London: Sage Publications.
• Smith, Anthony (1986). The Ethnic Origins of Nations . London: Blackwell.
• Bhabha, Homi K. (1990). Nations and Narration . New York: Routledge .
• Eller, Jack David (1997). "Ethnicity, Culture, and "The Past " ". Michigan Quarterly Review . 36 (4). hdl : 2027/spo.act2080.0036.411 .
• Mylonas, Harris; Tudor, Maya (11 May 2021). " Nationalism: What We Know and What We Still Need to Know ". Annual Review of Political Science . 24 (1): 109?132.

Dodatna literatura [ uredi | uredi izvor ]

Vanjski linkovi [ uredi | uredi izvor ]

• ?ta je Nacija? - Nadesan Satyendra

Commons ima datoteke na temu: Nacija