Ar
Yuzevien
(
hebraeg
: ????????? /
yehoudim
,
gregach
:
?ουδα?οι
/
Iouda?oi
,
latin
:
Iudaei
), a zo izili ur
bobl
dre o
yuzevegezh
, pe ur
gumuniezh
relijiel
dre ar
yuzeviezh
.
Hervez o
hengoun
e tiskennont eus patriarked a zo meneget en
Testamant Kozh
evel
Abraham
, eus ur bobl
semitek
undoueour
eus
Palestina
.
Strewet e voent dre ar bed a-bezh e-kerzh ar c'hantvedou (an
diaspora
), heskinet alies ? an heskinadeg washan e voe ar
Shoah
e-kreiz an
XX
vet
kantved
?, met kalzik anezho a zistroas da sevel stad
Israel
, hag un tammig en tu-hont da 40% anezho a zo o vevan eno.
N'eman ket an holl Yuzevien a-du war ar poent-se, met gallout a reer neoazh sevel roll ar poentou heverkan ha degemeretan:
- Hervez gouarnamant
Israel
hag al lezenn war ar gwir d'an distro (hervez enkemmad 1970): Yuzev eo an den en deus ur vamm yuzevez, pe an den a zo troet ouzh ar
yuzeviezh
(ar relijion yuzev) ha n'en deus relijion all ebet
[1]
.
- Dre vras e tegemer ar Yuzevien e vefe Yuzev kement diskennad eus Yuzevien ha pa ne heuilhfe ket ar relijion, ha war an tu all e tegemeront da Yuzev an dud troet ouzh o relijion ha pa ne vefent ket Yuzevien a-orin
[2]
.
- Un identelezh a zo ivez, dishenvel diouzh ar relijion, gant ar santimant da vezan ezel eus ur bobl, ha dre an istor a-hed ar c'hantvedou, al liamm gant Israel, ouzhpenn ar sevenadur gant sonerezh, ar yezh, ar boued, ar mod bevan…; ar pep brasan eus ar Yuzevien, ha p’o dije dilezet o relijion, a chom stag ouzh o identelezh
[2]
.
- N'eus ket eus ur "ouenn" yuzev pa gaver Yuzevien gant kroc'hen gwenn, gant kroc'hen du, gant kroc'hen melen; ouzhpenn se e vagont disfiz diouzh ar c'heal "gouenn"-se dreist-holl abaoe politikerezh an
Trede Reich
en o eneb, diazezet war ar c'heal-se
[2]
.
Hervez Burev Kreiz Israel ar Stadegou e oa 13 421 000 a Yuzevien dre ar bed e
2009
, da lavaret eo war-dro 0,19% eus poblans ar bed
[3]
.
Bro
|
Yuzevien (niver)
|
Yuzevien (%)
|
Israel
|
5 916 200
[4]
|
75,52%
|
Stadou-Unanet
|
5 275 000
|
1,71%
|
Frans
|
483 500
|
0,77%
|
Kanada
|
375 000
|
1,11%
|
Rouantelezh-Unanet
|
292 000
|
0,47%
|
Brazil
|
207 329
|
0,10%
|
Rusia
|
205 000
|
0,15%
|
Arc'hantina
|
182 300
|
0,45%
|
Alamagn
|
119 000
|
0,15%
|
Aostralia
|
107 500
|
0,50%
|
Ukraina
|
71 500
|
0,16%
|
Suafrika
|
70 800
|
0,14%
|
Hungaria
|
48 600
|
0,49%
|
Mec'hiko
|
39 400
|
0,04%
|
Belgia
|
30 300
|
0,28%
|
an Izelvroiou
|
30 000
|
0,18%
|
Italia
|
28 400
|
0,05%
|
Bed
|
13 558 300
|
0,21%
|
- ↑
[1]
- ↑
2,0
2,1
ha
2,2
(en)
Are Jews a Religious Group or an Ethnic Group? National Resource Center for Accurate Jewish Content in Schools
- ↑
(en)
Poblans yuzev er bed hag en Israel (pdf)
- ↑
(en)
Israel closes decade with population of 7.5 million
Haaretz, 30/12/2009)