Зьвестк? зь В?к?пэды? ? вольнай энцыкляпэды?
| Габрэ?
|
 |
| Саманазва
|
??????
|
|---|
| Колькасьць
|
13-14 м?льёна?
|
|---|
| Рэг?ёны пражываньня
|
?зра?ль
,
ЗША
,
Францыя
,
Канада
,
Вял?кабрытан?я
,
Расея
,
Аргентына
ды ?нш.
|
|---|
| Мовы
|
??рыт
,
?дыш
,
лядына
,
ангельская
,
француская
,
расейская
ды ?нш.
|
|---|
| Рэл?г??
|
юда?зм
|
|---|
| Бл?зк?я этнасы
|
арабы
,
асырыйцы
, самарыцяне
|
|---|
Габрэ??, жыды
або
габра??
(
па-габрэйску
:
?????????
?
егуды?м
) ? народ, як? узыходз?ць да насельн?цтва старажытнага
?зра?льскага
?
Юдэйскага
царства? ? жыве ? шматл?к?х кра?нах сьвету (з 1948 году ?снуе таксама габрэйская дзяржава ?
?зра?ль
).
Колькасьць ад 13 да 14 млн чал. (2006, ацэнка), зь ?х каля 40 % у
ЗША
? 35 % у ?зра?л?. Таксама ?снуюць ?ншыя ацэнк?, згодна як?х сусьветная колькасьць габрэя? складае больш як 17 500 000 чалавек, зь як?х 46% у ЗША, 31% у ?зра?л?, 12% у
СНД
? Балты?, 6% у
Аргентыне
?
?ругва?
.
Габрэ? жывуць больш чым у 110 кра?нах сьвету. Статыстычны ?л?к ус?х ?сных габрэя? сустракае вядомыя цяжкасьц?. У розных кра?нах сьвету розным? арган?зацыям? выкарысто?ваюцца розныя крытэры прыналежнасьц? да габрэйства. Адзнак? колькасьц? габрэя? у дыяспары засно?ваюцца як на дадзеных
перап?са? насельн?цтва
, так ? на дадзеных, як?я ?снуюць у габрэйск?х арган?зацыя?. Вын?к? перап?са? насельн?цтва грунтуюцца на п?сьмовых апытаньнях насельн?цтва, у як?х выбар рэспандэнтам нацыянальнасьц? грунтуецца на сама?дэнтыф?кацы? ? самавызначэньн?, на якую ? сваю чаргу ?плываюць мясцовыя пал?тычныя ? ?ншыя ?мовы.
У
Беларус?
паводле перап?су насельн?цтва
1999
году зарэг?стравана 27,8 тыс. габрэя? (у
1989
? 111 тыс.).
Рэл?г?яй габрэя? зья?ляецца
юда?зм
. Г?старычна
паняцьц? ≪габрэй≫ ? ≪юдэй≫
цесна пераплеценыя ? ? большасьц? мо? неадметныя. У шматл?к?х мовах народа? сьвету гэтыя тэрм?ны пазначаюцца адным словам, што падтрымл?ваецца юда?змам.
Г?старычнай ? рэл?г?йнай мовай габрэя? зья?ляецца старажытны
??рыт
(мова
Талмуда
?
Торы
? г. зн.
Б?бл??
). У
сярэднявеччы
пад уплывам м?грацы? разьв?л?ся таксама мова
?дыш
? мова ≪
ашкеназ?
≫, г.зн. па?ночнаэ?рапейск?х (нямецк?х) габрэя?, як? зья?ляецца дыялектам нямецкай мовы ? ?ваходны ?
германскую групу мо?
; а таксама мова
ладына
? мова нашчадка? г?шпанск?х габрэя? ? ≪сэйфарда?≫, што зья?ляецца дыялектам г?шпанскай ? ?ваходная ? групу
раманск?х мова?
. Большасьць габрэя? кажуць у асно?ным на мовах кра?на? пражываньня. У ?зра?л? дзяржа?най мовай зья?ляецца новы
??рыт
, адроджаны ? якасьц? гутарковага ?
XIX стагодзьдз?
.
