Jezuz-Krist
human biblical figure
,
den
Reizh pe jener
| paotr
|
---|
Bro ar geodedouriezh
| Herodian Kingdom of Judea
|
---|
Anv e yezh-vamm an den
| ????
|
---|
Anv-bihan
| Yeshua
|
---|
Anv-familh
| talvoud ebet
|
---|
Titl noblans
| King of Poland
|
---|
Deiziad ganedigezh
| 5 BCE
|
---|
Birthday
| talvoud dianav
|
---|
Lec'h ganedigezh
| Bethlehem
|
---|
Deiziad ar marv
| 7 Ebr 30 CE
,
3 Ebr 33 CE
|
---|
Lec'h ar marv
| Menez Kalvar
|
---|
Doare mervel
| Kastiz ar marv
|
---|
Abeg ar marv
| crucifixion
|
---|
Tad
| Jozef
,
Doue an Tad
,
talvoud ebet
|
---|
Mamm
| Mari
|
---|
Breur pe c'hoar
| talvoud dianav
,
Jakez
|
---|
Pried
| talvoud dianav
|
---|
Kompagnun(ez)
| talvoud dianav
,
talvoud ebet
|
---|
Bugel
| talvoud ebet
|
---|
Kar
| Adam
,
Abraham
,
David
,
Desposyni
|
---|
Familh
| Tiegezh santel
,
Davidic line
|
---|
Incarnation of
| God the Son
,
Logos
|
---|
Yezh vamm
| Galilean dialect
|
---|
Yezhou komzet pe skrivet
| Galilean dialect
,
Biblical Hebrew
,
Koine Greek
,
arameeg
|
---|
Kondaonet evit
| sedition
,
blasphemy
|
---|
Penalty
| Kastiz ar marv
|
---|
Tachenn labour
| carpentry
,
Christian ministry
|
---|
Implijer
| talvoud dianav
|
---|
Karg
| profed
|
---|
Bet war ar studi e
| talvoud dianav
,
talvoud ebet
|
---|
Annez ofisiel
| nenv
|
---|
Lec'h annez
| Nazaret
,
Kafarnaom
,
Galilea
|
---|
Lec'h labour
| Galilea
,
Jeruzalem
|
---|
Lifestyle
| asceticism
,
turning the other cheek
,
Golden Rule
,
Via, Veritas, Vita
,
Son of God
|
---|
Strollad etnek
| Yuzevien
|
---|
Relijion
| yuzevegezh
|
---|
Gouel
| Nedeleg
,
Pask
,
Feasts of the Lord Jesus Christ
|
---|
Azeulet gant
| kristeniezh
|
---|
Liv an daoulagad
| talvoud dianav
,
gell
|
---|
Liv ar blev
| talvoud dianav
,
blev du
|
---|
Rumm-gwad
| AB
|
---|
Klenved
| wound
,
wound
,
wound
,
Resurrection of Jesus
|
---|
Last words
| ???, ??? ???, ?? ?? ???? ?? ?? ????
,
??? ??? ??? ?? ?? ???? ???? ???? ??? ???
|
---|
Had as last meal
| bara
,
gwin
,
Gwinegr
|
---|
Oberenn heverk
| miracles of Jesus
,
prayers of Jesus
,
parabolenn
|
---|
Luskad
| apocalypticism
|
---|
Ezel eus
| Trinded kristen
|
---|
Erlec'hiet gant
| Simon of Cyrene
|
---|
Tachenn
| parable
|
---|
Levezonet gant
| Yann ar Badezour
|
---|
Diskouez a ra
| Christ
|
---|
Studiet gant
| Christology
|
---|
Hashtag
| christ
|
---|
Deskrivet dre
| cultural depictions of Jesus
,
Holy Face of Jesus
,
Visions of Jesus and Mary
,
Shroud of Turin
|
---|
Dezverket dre
| sinless
|
---|
Istor
| historicity of Jesus
|
---|
Dedennet gant
| God as king
,
charity
,
karantez
,
Feiz
|
---|
Manifestation of
| dying-and-rising deity
|
---|
Source of income
| charity
|
---|
Narrative role
| tudenn-bennan
|
---|
Manner of inhumane treatment
| Skourjezan
|
---|
Item disputed by
| dizoueegezh
|
---|
Enebet ouzh
| Antichrist
|
---|
Jezuz-Krist
, pe
Jezuz a Nazaret
diwar anv ar ger ma veve, a zo un den istorel. Gwir Zen ha gwir Zoue ez eo evit ar
Gristenion
. Evel doue ez eo eil person
An Dreinded
, anvet ivez
Doue ar Mab
ganto ivez. Ar bersoned all a zo
Doue an Tad
ha
Doue ar Spered Santel
. Graet e vez ivez "
An Aotrou
" hag "
Hon Salver
" eus Jezuz-Krist gant ar Gristenion.
Jezuz
Nazaret
a oa ur
Yuzev
eus
Galilea
, ganet moarvat etre 7 kent J.-K. ha 5 kent J.-K.
[1]
, a zeuas da vezan tost da
Yann-Vadezour
a-raok loc'han, gant un nebeud
diskibled
, un esped berr prezegerezh a badas etre bloaz ha daou vloaz hanter
[2]
,
e Galilea dreist-holl, o parean hag o
stolian
an dud. Lakaat a ra gred hag trelaterezh da sevel ha sachan a ra warnan disfiz hag enebiezh ar pennadurezhiou relijiel ha politikel, a-raok bezan arestet, kondaonet ha kroazstaget war-dro
30
e
Jeruzalem
e-pad gouel yuzev
Pask
, dindan ar prefed
Pontius Pilatus
[3]
.
Embann a ra e ziskibled ez eo
dasorc'het
goude e varv. Anavout a reont anezhan evel ar
Mesiaz
pe Jezuz-Krist ha kelenn a reont e istor hag e gelennadurezh, ar pezh a laka ar
gristeniezh
da ziwan. Evit ar Gristenien, Jezuz-Krist a zo mab
Doue
, ar
Mesiaz
kaset d'an dud evit o daspren. En
islam
e vez graet
Isa
eus Jezuz ha unan eus ar
brofeded veur
eo.
Levezonet eo bet sevenadurezhiou dishenvel e-doug an istor gant e gelennadurezh, kaset gant an
Ilizou kristen
, ha displegadennou dishenvel en deus lakaet da sevel. Awenet en deus kalz oberennou doueoniezh, lennegezh hag arz. Kemeret eo bet mare e c'hanedigezh dre genemglev evel orin an deiziaduriou
juluan
? abaoe ar VI kantved ? ha
gregorian
. Skiantourien ha teologourien zo a sonj ez eo bet ganet ar C'hrist pevar pe c'hwec'h vloaz a-raok avat.
Deuet e ar
Sul
da vezan an devezh diskuizh sizhuniek da lidan deiz e zasorc'hidigezh, ha degemeret en tu all d'ar sevenadurezhiou kristen
[4]
. Ar pouez en deus bet zo bras-kenan e-kenver ar berr amzer ma oa bet o prezegin hag an nebeud a roudou istorel a chom diwar e benn.
Anavezet eo ul lodenn eus buhez Jezuz gant ar
Pevar Aviel
dreist-holl, a gont dre beder gwech e vuhez diwar zorn pevar skrivagner.
Anavezet eo ivez un tammig dre ur skivagner yuzev, ha keodedour roman,
Flavius Josephus
, a gomz diwar e benn e rannbennadou zo eus e oberenn. Diskred o deus tud 'zo war ar mammennou-se rak n'int ket diellou skiantel er ster ma roomp d'an anv-se hiziv an deiz. Donaet ez eus bet kenan studi buhez istorel Jezuz abaoe kantvedou ha kantvedou gant nouspet enklaskerien diwar ar mammennou-se. Dreist-holl abaoe daou gantved ez eo bet diorreet ar studi-se, ha tostaet ouzh mammennou all war an holl dachennou (tudoniezh, yuzeviezh, arkeologiezh hag all hag all)
Evit ar Gristenien n'eo ket bet faltaziet gwirvoud istorel Jezuz-Krist hag ar pezh zo kontet er Bibl. Sur int eta ez eus bet un den o vevan en Israel dindan an anv
Jezuz an Nazaredad
, hag a zo diazezer ar
relijion gristen
.
Hervez ar relijion gristen ez eo Jezuz ar C'hrist, da lavarout eo an hini olevet, dibabet :
- gwir Doue ha gwir den, doue en em c'hraet den ;
- "Salver" an dud hag "Aotrou" war un dro ;
- Deuet e oa da zisplegan an
Testamant Kozh
ha da sevel ul lezenn nevez en e lec'h, lezenn ar Garantez, rak "Karantez eo Doue" (1 Yn 4,8);
- eil ferson
an Dreinded
ez eo, al "Logos", "Verb Doue";
- mab da
Vari
ha
Jozef
e dad mager, hag ar vicher
kalvez
en deus graet gantan betek e dregont vloaz ;
- tri bloaz he deus padet "e vuhez foran" o kelenn e esbestel hag an dud hag oc'h ober sinou ha burzhudou ;
- bevet en deus betek e 33 bloaz p'eo bet harzet d'ar Yaou Gambr-lid, bourreviet, barnet d'ar marv, kroazstaget ha marvet ouzh ar groaz-se da Wener ar Groaz e nebeut amzer (un nebeud eurvezhiou) ;
- dasorc'het eo d'ar Sul (an trede deiz) evel m'en doa lavaret ;
- en em ziskouezet eo d'e Ebestel e-pad 40 devezh goude e zasorc'h evit o c'helenn c'hoazh ;
- savet eo d'an Nenvou dirak e
An Ebestel
d'ar
Yaou-Bask
;
- eman azezet en tu dehou da Zoue an Tad ;
- ac'hano e teuio da varn ar re vev hag ar re vev, ha ne vo fin ebet d'E rouantelezh.
- ↑
Michel Quesnel
, ≪ Jesus et le temoignage des Evangiles ≫, in
Aux origines du christianisme
, ed. Gallimard/Le Monde de la Bible, 2000, p. 201.
- ↑
Pierre Geoltrain
, ≪ Les Origines du christianisme : comment en ecrire l'histoire ≫, in
Aux origines du christianisme
, ed. Gallimard/Le Monde de la Bible, 2000, p XVII, et
Michel Quesnel
, ≪ Jesus et le Temoignage des evangiles ≫, in
Aux origines du christianisme
, ed. Gallimard/Le Monde de la Bible, 2000, p 205.
- ↑
Pierre Geoltrain
, ≪ Les origines du Christianisme : comment en ecrire l'histoire ≫, in
Aux origines du christianisme
, ed. Gallimard/Le Monde de la Bible, 2000, p. XVII.
- ↑
Evit ar yuzevien ez eo an "eizhvet devezh", oc'h ober anv eus an
trodroc'h
hag ivez
an devezh war-lerc'h ar Sabat
. Lakaet e oa an devezh diskuizh-se e
321
gant
Kustentin
. Ne oa ket koulskoude un devezh diskuizh kristen hepken peogwir e oa ivez ≪ devezh an heol, lidet evit an zeulerezh dezhan e-unan ≫ (e Brezhoneg "Sul" hag e saozneg
Sun
day, da skouer), s.o. Pierre Chuvin, ≪ Le triomphe du calendrier chretien ≫, in
Aux origines du Christianisme
, ed. Gallimard/Le Monde de la Bible, 2000, p 541.