Janed Ark
(
Johanna Dark
en
alamaneg
,
Jeanne d'Arc
e
galleg
,
Joan of Arc
e
saozneg
) zo ur soudardez c'hall eus derou ar
XV
vet
kantved
bet ganet e
Domremy
(e
Kontelezh Bar
d'an ampoent, war an harzou etre
Rouantelezh Bro-C'hall
hag an
Impalaeriezh santel roman german
) e
1412
ha marvet e
Rouen
(Normandi,
Rouantelezh Bro-Saoz
) d'an
30 a viz Mae
1431
, e servij ar roue gall
Charlez VII
. Ur roll a bouez he deus c'hoariet e dibenn ar
Brezel Kant Vloaz
. Prosez a voe graet dezhi evel
sorserez
gant
eskob
Beauvais Pierre Cauchon ha devet e voe en he bev e Rouen, eil ker saoz vrasan d'ar mare-se.
Lakaet eo bet da harozez veur ar
Romant Broadel
gall, ha da
santez
katolik war un dro gant ar pab
Benead XV
e
1920
.
Genidik eus
Domremy
e oa Janed Ark. D'ar mare-se ne oa ket ar geriadenn-se e
Loren
met e Rouantelezh Bro-C'hall. Pa oa lakaet Janed Ark da santez an Iliz hag ar Republik e derou an
XX
vet
kantved e oa deuet da vezan e Loren avat, kantvedou war-lerc'h mare ar vrezelourez eta. Kollet e oa bet
Elzas
hag ul lodenn eus Loren gant Bro-C'hall abaoe
Brezel 1870
hag o lakaat da lorenat an harozez vroadel nevez a oa un doare evit ar C'hallaoued da embann ne oa ket alaman Loren, met gall. Abegou politikel-tre a oa da ginnig anezhi evel lorenat eta.
Miliadou a ilizou, mirdiou, delwennou, levriou, livaduriou, kanaouennou, timbrou, filmou, bannou-treset, c'hoariou video hag all hag all, zo bet graet diwar e fenn, adalek ar IIIe Republik c'hall dreist-holl, da skouer :
- meur a
≪musee johannique≫
(sic) zo bet digoret e Domremy, Rouen (1953), Orleans (1974), Vaucouleurs...
- tudenn bennan oberenn a-bezh ar skrivagner gall
Charles Peguy
eo
- ilizou, chapeliou, delwennou, pennilizou
Jeanne-D'Arc
e Pariz ha Domremy
- livaduriou zo bet urzhiadet ha lakaet e mirdiou Louvre, Orsay, er Pantheon, e Mirdi an Arzou-kaer Rouen hag er mirdiou
Jeanne D'Arc
- Jeanne d'Arc
, c'hoarigan gant
Charles Gounod
e 1873
- Орлеанская дева
(Orleanskaya deva pe Gwerc'hez Orleans), c'hoarigan gant
Piotr Ilitch Tchaikovski
e
1878
- La vie de Jeanne d'Arc
romant gant
Anatole France
e 1908
- Saint Joan
(1957), film gant Otto Preminger, aktourez
Jean Seberg
, diwar ar pezh-c'hoari
Saint Joan
gant ar skrivagner iwerzhonat
George Bernard Shaw
(1924)
- Jeanne au bucher
pezh-c'hoari gant
Paul Claudel
(1939)
- Domremy
pezh-c'hoari gant
Robert Brasillach
(1943)
- Jeanne d'Arc
film gant
Luc Besson
e 1999
- Jeanne d'Arc, jeune fille de France brulee vive
romant gant
Max Gallo
(2014)
- un arvest a zo er
Puy du Fou
- Marine Le Pen
he deus anvet he mikro-strollad
Jeanne
, ha prosez zo bet savet outi war tammalladuriou bogod arc'hant
E Breizh ivez :
- Janed Ark
, pezh-c'hoari e pevar arvest, skrivet gant an
aotrou Joanno
(1857-1935), embannet e Sant-Brieg e 1909
- an iliz Santez-Janed-Ark e
Roazhon
, savet adalek 1914
- ha delwennou zo bet lakaet en holl ilizou koulz lavaret
Un asteroidenn zoken zo bet anvet diouzh he anv e 1872 :
(127) Johanna
.