Рэчыцк?я ?мацаванн? ? комплекс дра?ляна-земляных абарончых збудавання? XII ? XVIII ст. у Рэчыцы .

Умацаваны цэнтр старажытнай ? сярэдневяковай Рэчыцы займа? звычайнае першабытнаабшчыннае гарадз?шча (плошча 0,25 га) авальнай формы, абведзенае валам ? аддзеленае ад берагавага плато дугападобным ровам. Даследчык? мяркуюць, што ?жо ? XIII ст. пасад , як? па?кальцом абкружа? умацаваны цэнтр, ме? уласную л?н?ю ?мацавання?.

3 апошняй чвэрц? XV ст. ? да 1569 года тэрыторыя вакол Рэчыцы была зонай набега? крымск?х татар . Пасля чарговага набегу ? 1529 годзе дзяржа?ца рэчыцк? Сямён Палазов?ч прас?? у вял?кага князя л?то?скага ? караля польскага Жыг?монта I Старога падтрымк? гораду. У грамаце ад 30 мая 1529 г. вял?к? князь адзначы? заслуг? Палазов?ча ? загада? усе прыбытк? з Рэчыцкай мытн?цы , корчма? мядовых, п??ных ? в?нных нак?ро?ваць на рамонт ? буда?н?цтва замка . У жн??н? 1561 года пры наданн? Рэчыцы новага прыв?лею вял?к? князь ? кароль Жыг?монт II А?густ вызвал?? мяшчан ≪от работ замков украинных≫, пак?ну?шы за ?м? ≪замок свой Речицкий и теж острог около места перекопы по давному поспол з волощаны робити≫. У прыв?ле? пэ?на гаворыцца пра ?мацаванн? ≪места≫, упам?наецца абавязак мяшчан даваць па 1 чалавек? ≪сторожей до брам местских≫. Брамы гэтыя не названы, аднак паводле ?ншых крын?ц гэта Чарн?га?ская ? Менская брамы.

У вын?ку ваенных падзей XVI ст., асабл?ва Л?вонскай вайны 1558?1583 гг. , Рэчыцк?я ?мацаванн?, в?даць, был? зн?шчаны. У 1593 г. рэчыцк? староста М. Буйв?д мус?? закласц? 3 свае сялы з фальваркам? за 1000 коп гроша? ? выдаткаваць ?х ≪на поправу замку Его королевской милости Речицы, который моцно опал≫. Буда?н?чыя работы, верагодна, был? праведзены паспяхова, бо на пачатку XVII ст. А. Гвань?н? адзначы? ная?насць у Рэчыцы ≪замка ? места≫.

Паводле плана сярэдз?ны XVII ст., горад ме? 3 л?н?? абароны. Трэцяя ? умацаванн? замка, як?я складал?ся з землянога кальцавога вала ? 5 вежа? (2 вежы размяшчал?ся над Дняпром, 3 ? з боку горада). Уезд у Рэчыцу бы? па?ночнага боку праз прарэз у земляным вале. Да 2-й л?н?? абароны аднос?л?ся ?мацаванн? ?ласна ≪места≫ -- дугападобны вал, як? ?п?ра?ся канцам? ? бераг Дняпра, з 14 прамавугольным? ? плане дра?ляным? вежам? з праслам? сцен-гародня?. У л?н?? падковападобнага форбурга стаяла прамавугольная 15-я вежа. Першая л?н?я абароны складалася з комплексу бастыённай фартыф?кацы?, як? абкружа? Рэчыцу з по?дня, захада ? по?начы. Яна замыкалася ? прыбярэжнай частцы горада л?н?яй земляных умацавання?. Мост, як? звязва? Рэчыцу з левабярэжным Падняпро?ем, адыгрыва? важную ролю ? арган?зацы? абароны горада, лёгка падыма?ся ? выпадку ваеннай небяспек? пры ?ездзе ? Рэчыцу, на самым беразе рак?, стаяла яшчэ адна вежа, якая кантралявала доступ у прырэчную частку горада.

Страц??шы ? XVIII ст. сваё стратэг?чнае значэнне, Рэчыца ?жо не мела патрэбы ? моцных умацаваннях. Таму ?мацаванн? паступова разбурал?ся ? на ?х месцы з’яв?л?ся звычайныя гарадск?я пабудовы.

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Ткачо?, М. Рэчыцк?я ?мацаванн? / М?хась Ткачо? // Энцыклапедыя г?сторы? Беларус?: У 6 т. / БелЭн; Рэдкал.: Г. П. Пашко? (гал. рэд.) ? ?нш.; Маст. Э. Э. Жакев?ч. Т. 6. Кн. 1: Пузыны ? Усая. ? Мн.: БелЭн, 2001. ? 591 с.: ?л. ? С. 182?183. ? ISBN 985-11-0214-8 .