М?на В?ткайц
н.-луж. : Mina Witkojc ням. : Wilhelmine Wittka
Асаб?стыя звестк?
Дата нараджэння	28 мая 1893 ( 1893-05-28 ) [1] [2]
Месца нараджэння	Бург [d] , Amt Burg (Spreewald) [d] , раён Шпрэе-Найсэ [d] , Брандэнбург , Герман?я
Дата смерц?	11 л?стапада 1975 ( 1975-11-11 ) [1] [2] (82 гады)
Месца смерц?	Пап?ц [d] , Колькв?ц [d] , раён Шпрэе-Найсэ [d] , Брандэнбург , Герман?я
Пахаванне	Бург [d]
Грамадзянства	Герман?я
Прафес?йная дзейнасць
Род дзейнасц?	журнал?стка , паэтка , перакладчыца , п?сьменн?ца
Мова твора?	лужыцк?я мовы
Грамадская дзейнасць
Член у	Мац?ца серба-лужыцкая
Прэм??	л?таратурная прэм?я Домав?ны [d] ( 1972 )
Узнагароды	прэм?я ?мя Якуба Чышынскага
Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

М??на В??ткайц ( н.-луж. : Mina Witkojc , ням. : Wilhelmine Wittka , 25 мая 1893 , Бург, Герман?я ? 11 л?стапада 1975 , Пап?тц, ГДР ) ? н?жнялужыцкая паэтка, праза?к, перакладчыца, журнал?стка ? публ?цыст. Разам з н?жнялужыцк?м паэтам Мата Косыкам л?чыцца клас?кам н?жнялужыцкай паэз??. Ла?рэат прэм?? ?мя Якуба Чышынскага .

Б?яграф?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Нарадз?лася 25 мая 1893 года ? горадзе Бург ? сялянскай сям’? Фрыца Поленьца ? Марыяны В?ткайц. У ранн?м дзяц?нстве стала с?ратой. З 1899 па 1907 год вучылася ? сярэдняй школе ? Бурзе. З 1907 года на працягу 10 гадо? працавала ? Берл?не пакаё?кай, фларысткай ? на ваенным прамысловым прадпрыемстве. У 1917 годзе вярнулася ? родны горад, дзе стала працаваць наёмным работн?кам у сельскай гаспадарцы.

У жн??н? 1921 года пазнаём?лася з групай чэшск?х ? верхнялужыцк?х ?нтэлектуальных дзеяча?, як?я натхн?л? яе займацца культурнай дзейнасцю сярод лужычана?. У 1922 годзе апубл?кавала свой першы верш у часоп?се ≪Лужыца≫. У 1923 годзе пераехала ? Ба?тцэн, дзе да 1931 года працавала рэдактарам н?жнялужыцкай газеты Serbski Са?nik . Падчас яе рэдагавання наклад газеты дасягну? з 200 да 1200 асобн?ка?. У гэты ж час супрацо?н?чала з лужыцк?м? грамадск?м? дзеячам? Арнаштам Мукай ? Янам Чыжай. У 1925 годзе выпусц?ла свой першы паэтычны зборн?к ≪Dolnoserbske basni≫ (Н?жнялужыцк?я вершы). У 1926 годзе прымала ?дзел у Е?рапейск?м кангрэсе нацыянальных меншасця?, як? адбы?ся ? Жэневе . У гэты ж час займалася перакладам? на н?жнялужыцкую мову творы чэшск?х п?сьменн?ка? Бажэны Немцовай ? Петра Безруча . Адкрыла н?жнялужыцк?х народных п?сьменн?ц сясцёр Л?зу Домашкайц ? Мар’яну Домашкайц ? дапамагала ?м займацца л?таратурнай дзейнасцю.

У гады Веймарскай рэспубл?к? неаднаразова прыцягвалася да суду ≪за антынямецкую дзейнасць≫ ^[3] .

У 1933 годзе нацысцк? рэжым забаран?? ёй займацца л?таратурнай ? журнал?сцкай дзейнасцю ? яна засталася без сродка? на ?снаванне, у сувяз? з чым яна вярнулася ? Бург, дзе стала працаваць наёмным работн?кам у сельскай гаспадарцы. У 1941 годзе яна з-за сваёй дзейнасц? сярод лужычана? была абвешчаная нацысцк?м рэжымам ≪шкодным элементам≫ ? адпра?лена ? Эрфурт, дзе яна прапрацавала ? сельскагаспадарчым прадпрыемстве да канца Другой сусветнай вайны . У 1945 годзе яна апубл?кавала паэму ≪Erfurtske spomnje?a≫ (Эрфурцк?я ?спам?ны), у якой ап?сала сваё жыццё ? Эрфурце.

У 1946 годзе яна пераехала на нядо?г? час у Ба?тцэн, дзе працавала ? лужыцкай грамадскай арган?зацы? Домав?на , потым пераехала ? Прагу , дзе пражывала да 1954 года. Вярну?шыся ? 1954 годзе ? родны горад, яна жыла ? ?м да сваёй смерц? ? 1975 годзе.

У 1964 годзе за сваю л?таратурную дзейнасць была ганаравана прэм?? ?мя Якуба Чышынскага .

У апошн?я гады свайго жыцця жыла ? доме састарэлых у вёсцы Пап?тц каля Бурга. Памерла 11 л?стапада 1975 года ? была пахаваная на мог?лках у горадзе Бург.

Л?таратурная дзейнасць [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

П?сала праза?чныя творы ? вершы для н?жнялужыцкай газеты ≪Nowy Casnik≫. Была адным з арган?затара? н?жнялужыцкага л?таратурнага зборн?ка ≪Serbska Pratyja≫. У 1934 годзе выдала паэтычны зборн?к ≪W?na?k bło?a?skich kw?tkow≫, як? прынёс ёй вядомасць.

Асно?ныя сачыненн?

• Dolnoserbske basni , 1925;
• W?na?k bło?a?skich kw?tkow , 1934;
• Erfurtske spomnje?a , автобиография, 1945;
• K sw?tłu a sły?cu , Berlin 1955;
• Pr?dne kłoski , Berlin 1958;
• Po drogach casnikarki , Bautzen 1964, ISBN 3-7420-0281-3;
• P?edsłowo k antologiji Jadna z nich jo ?ołtowka: antologija noweje dolnoserbskeje literatury , Budy?yn 1971.

Пасмяротныя выданн?

• Echo aus dem Spreewald , Bautzen 2001, ISBN 3-7420-1857-4.

• Яе ?мем названа сярэдняя школа ? вёсцы Вербен;
• У сяле Вербен знаходз?цца невял?к? музей, прысвечаны дзейнасц? М?ны В?ткайц.

Зноск?

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Гугнин А. А., Введение в историю серболужицкой словесности и литературы от истоков до наших дней, Российская академия наук, Институт славяноведения и балканистики, научный центр славяно-германских отношений, М., 1997, стр. 139, 144?145, 153, 155, 158, 160, 175, 191, ISBN 5-7576-0063-2
• Christiane Piniek: Mina Witkojc, Echo aus dem Spreewald. Bautzen: Domowina-Verlag, 2001.
• A. Karichowa: Wona jo ≪swoje≫ Blota lubowala. W: Płomje. 2003,05, S.20.
• Gesprach mit Frau Golzbuder (Sorbischlehrerin der Grundschule Krieschow) + zusatzlichen Material
• Mina Witkojc (Wuberk jo zestajił Kito Lorenc.) Budy?in. Ludowe Nakładnistwo Domowina, 1973.

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Б?яграф?я Арх?вавана 18 сакав?ка 2016. (н?жнялуж.)
• Б?яграф?я Арх?вавана 19 жн??ня 2014. (ням.)
• Б?бл?яграф?я (ням.)