Калабарацыян?зм ( фр. : collabaration ? супрацо?н?цтва) ? асобы, пал?тычныя парты?, грамадск?я рух? ? арган?зацы? на часова акуп?раваных тэрыторыях падчас Другой сусветнай вайны , як?я супрацо?н?чал? з нямецк?м? акупацыйным? ?ладам? ? справе т. зв. буда?н?цтва ≪Новай Е?ропы≫. Да л?ку калабарацыян?ста? належал? А. Ф. Петэн , П. Лаваль ( Францыя ), В. Кв?сл?нг , К. Гамсун ( Нарвег?я ), А. Уласа? ( Рас?я ), Р. Астро?ск? ( Беларусь ) ? ?нш.

Савецк? ваенна-г?старычны сло?н?к тлумачыць калабарацыю як здраду сваёй радз?ме ? пераход на шлях супрацо?н?цтва з ворагам ^[1] .

Беларуск?я калабарацыян?сты став?л? за мэту стварэнне беларускага войска ( Беларуск? корпус самааховы , Беларуская краёвая абарона ) ? беларускай нацыянальнай дзяржавы пад пратэктаратам Герман?? (Беларуская самапомач, Беларуская рада даверу ). Станов?шча на франтах, разгортванне антынацысцкай барацьбы на акупаваных тэрыторыях вымушал? акупанта? пашыраць сацыяльную базу калабарацы?. У снежн? 1943 года створана Беларуская цэнтральная рада , якая фактычна спын?ла дзейнасць у чэрвен? 1944 года.

У сучаснасц? калабарацыян?змам называюць усвядомленае, добраахвотнае ? на?мыснае супрацо?н?цтва з ворагам, у яго ?нтарэсах ? ? шкоду сваёй дзяржаве ^[2] . У крым?нальным заканада?стве пераважнай большасц? дзяржа? свету факт гэта квал?ф?куецца як злачынства супраць сваёй дзяржавы, звычайны трактуецца як дзяржа?ная здрада . У некаторых кра?нах калабарацыян?зм таксама прыро?нены ды разнав?днасц? экстрэм?зму, а асобы, як?я ажыццяв?л? такую дзейнасць у рамках дзяржа?нага перавароту ? знаходз?л?ся ва ?ладзе працяглы час, падвяргаюцца вышэйшай меры пакарання або люстрацы? .

Да сучаснага калабарацыян?зму звычайна адносяць новыя с?лавыя структуры ?рака, сфармаваныя акупацыйнай адм?н?страцыяй м?жнароднай каал?цы? на чале з ЗША ? як?я дзейн?чал? ? гады ?ракскай вайны 2003?2011 гадо? .

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Беларуская энцыклапедыя : У 18 т. Т. 7: Заста?ка ? Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашко? ? ?нш. ? Мн.  : БелЭн , 1998. ? Т. 7. ? 604 с. ? 10 000 экз.  ? ISBN 985-11-0035-8 . ? ISBN 985-11-0130-3 (т. 7).
• Л?тв?н, А. Калабарацыян?сты / Аляксей Л?тв?н // Энцыклапедыя г?сторы? Беларус?: У 6 т. / Беларуская Энцыклапедыя; Рэдкал.: Г. П. Пашко? (гал. рэд.) ? ?нш.; Маст. Э. Э. Жакев?ч. Т. 4. Кадэты?Ляшчэня. ? Мн.: БелЭн, 1997. ? 432 с.: ?л. ? С. 14?15. ? ISBN 985-11-0041-2 .

Зноск?