Савецка-ф?нская вайна (1939?1940)
Асно?ны канфл?кт: Другая сусветная вайна
Ф?нск?я лыжн?к? на паз?цы?.
Дата	30 л?стапада 1939 ? 12 сакав?ка 1940
Месца	Усходняя Ф?нляндыя , Карэл?я , Мурманская вобласць
Вын?к	Перамога СССР Маско?ск? м?рны дагавор (1940)
Прац??н?к?
Ф?нляндыя Шведск? добраахвотн?цк? корпус Добраахвотн?к? з Дан?? , Нарвег?? , Венгры? ? г.д.   СССР Ф?нляндская Дэмакратычная Рэспубл?ка
Камандуючыя
К. Г. Э. Манэргейм Ялмар С??ласвуа К. Я. Варашыла? С. К. Ц?машэнка
С?лы бако?
Паводле ф?нск?х даных на 30 л?стапада 1939: 250 тысяч салдат 30 танка? 130 самалёта? [1] [2] Паводле рас?йск?х крын?ц на 30 л?стапада 1939: Рэгулярныя войск?: 265 тысяч чалавек 194 жалезабетонных бункера? ? 805 дрэва-каменна-земляных агнявых пункта?. 534 гарматы (без ул?ку берагавых батарэй) 64 танка 270 самалёта? 29 караблё? +500 тысяч рэзерв?ста? ~300 гармат у запасе [3] на 30 л?стапада 1939 : 425 640 салдат 2876 гармат ? м?намёта? 2289 танка? 2446 самалёта? [4] На пачатак сакав?ка 1940: 760 578 салдат [5]
Страты
Паводле ф?нск?х даных: 25 904 заб?тых [6] 43 557 раненых [7] 1000 пленных [8] Паводле рас?йск?х крын?ц: да 95 тысяч [9] салдат заб?тым? 45 тысяч параненым? 806 палонным? 71 214 заб?та ? памерла на этапах сан?тарнай эвакуацы? 16 292 памерла ад ран ? хвароб у шп?талях 39 369 зг?нула без вестк? 264 908 сан?тарных страт [5]
Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

Савецка-ф?нляндская вайна 1939?1940 (у ф?нскай л?таратуры ? talvisota , ≪З?мняя вайна≫ ), ваенныя дзеянн? з 30 л?стапада 1939 года па 12 сакав?ка 1940 года савецк?х войск супраць войск Ф?нлянды? . Вайна фармальна не аб’я?лялася, але СССР аф?цыйна разарва? дыпламатычныя аднос?ны з Ф?нляндыяй.

Прычыны ? перадг?сторыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Сутыкненне дзвюх кра?н выкл?кана ?мкненнем СССР ? у стратэг?чным кантэксце Другой сусветнай вайны  ? адсунуць дзяржа?ную гран?цу далей ад Лен?нграда . Ф?нлянды? бы? прапанаваны тэрытарыяльны абмен (СССР бы? гатовы аддаць удвая большую плошчу ? Карэл?? ), ад якога яна адмов?лася.

На працягу дзесяц?годдзя? савецка-ф?нск?я аднос?ны пасля серы? войн 1918?1922 гадо? заставал?ся нестаб?льным?, характарызавал?ся ?заемным недаверам.

Хада вайны [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Прычынай для вайны бы? названы ?нцыдэнт артылерыйскага абстрэлу тэрыторы? СССР . Праз шмат гадо? М. С. Хрушчо? (на той час ужо былы к?ра?н?к СССР) п?са?, што гэты абстрэл бы? арган?заваны камандармам 1-га рангу Рыгорам Кул?ком . Савецк? бок адмов??ся ад прапановы Ф?нлянды? стварыць сумесную кам?с?ю дзеля расследавання ?нцыдэнту ? праз 2 дн? разарва? дамову аб ненападзе, а яшчэ праз 2 ? пача? вайну.

Войск? Лен?нградскай ваеннай акруг? ?ступ?л? на тэрыторыю Ф?нлянды?. Гало?ныя падзе? вайны адбывал?ся на Карэльск?м перашыйку па ≪ Л?н?? Манергейма ≫. Дзеянн? сухапутных войск СССР падтрымл?ва? Балтыйск? флот , у складзе якога ваява? падшэфны карабель БССР  ? л?дар эсм?нца? ≪М?нск≫. Вайна праходз?ла ? цяжк?х умовах, пацягнула вял?к?я страты з абодвух бако?.

У снежн? 1939 года ? раёне баявых дзеяння? был? маразы н?жэй за 30 градуса?. Ф?нскае войска было значна лепш падрыхтавана да халадо?, ад як?х памерзла шмат савецк?х салдат. Амаль по?ная адсутнасць дарог, багн?стая ? ляс?стая мясцовасць значна ?складнял? рух Чырвонай арм??.

Пасля прарыву савецк?м? войскам? ? пачатку сакав?ка 1940 года ≪Л?н?? Манергейма≫ ? захопу 12 сакав?ка Выбарга , у той жа дзень у Маскве бы? падп?саны м?рны дагавор. СССР набы? патрэбныя яму земл?, адсуну? гран?цу на по?нач ад Лен?нграда, атрыма? у арэнду востра? Ханка з правам стварэння на ?м ваенна-марской базы.

Вын?к? вайны [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Стратэг?чнае станов?шча СССР па вын?ках вайны пагоршылася: бы? падарваны яго м?жнародны а?тарытэт, Л?га Нацый выключыла яго са сва?х члена?, Ф?нляндыя адышла ад пал?тык? нейтрал?тэту ? збл?з?лася з Герман?яй . З пачаткам Вял?кай Айчыннай вайны Ф?нляндыя выступ?ла на баку Герман??, назва?шы сваю рэваншысцкую акцыю ≪Вайной-працягам≫.

Таксама шматл?к?я прая?леныя ? вайне слабыя бак? Чырвонай арм?? ? вял?к?я людск?я страты СССР (22 830 заб?тых ф?на? супраць 131 476 заб?тых ? зг?ну?шых без вестк? савецк?х ваенных ^[10] ) умацавал? Г?тлера ? рашучасц? напасц? на Савецк? Саюз . Акрамя таго СССР страц?? 406 самалёта? супраць 62 ф?нск?х, 653 танка супраць 50 ф?нск?х ^[11] . Асно?ным? прычынам? было горшае ?збраенне савецкай арм?? (амаль адсутн?чала а?таматычая зброя ), халатнасць частк? службовых асоб ? неадэкватнае ?я?ленне савецкага ?рада аб сацыяльна-пал?тычным кл?маце ? Ф?нлянды?. Так меркавалася, што ф?нск? пралетарыят пав?нны па?стаць супраць пануючага ? Ф?нлянды? ладу ? далучыцца да Чырвонай арм??. Але на самой справе ?зровень жыцця насельн?цтва ? Ф?нлянды? бы? вышэйшы, чым у СССР, нацыя была кансал?даванай ? таму аказала аб’яднанае супрац??ленне савецк?м войскам.

За баявыя подзв?г? ? савецка-ф?нляндскай вайне 20 беларусам ? ?раджэнцам Беларус? было прысвоена званне Героя Савецкага Саюза : П. Р. Алейн?каву , Дз. Д. Валенц?ку , Б. В. Во?ку , ?. ?. Валасев?чу , М. М. Гармозе , А. ?. Дыдышку , П. В. Кандрацьеву , ?. П. К?рп?чову , ?. М. Кобзуну , В. Дз. Кучараваму , ?. М. Макс?мене , ?. В. Матрунчыку , Р. С. П?нчуку , М. В. Рапейке , ?. М. Саламон?каву , М. П. С?нюц?ну , М. Ф. Турцэв?чу , А. Р. Целешаву , С. ?. Чарняку , С. Я. Ялейн?каву .

Зноск?

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• На В?к?схов?шчы ёсць медыяфайлы па тэме Савецка-ф?нляндская вайна (1939?1940)
• Г?сторыя савецка-ф?нскай вайны 1939-40 гг. у фотаздымках