| ?слам
|
|---|
| араб.
?????????????
|
| Дата заснавання?/?стварэння
|
631
[1]
|
|---|
 |
| Названа ад
|
surrender
[d]
|
|---|
| Заснавальн?к
|
Магамет
|
|---|
| Аф?цыйная мова
|
арабская
|
|---|
| Культура
|
?слам у Сауда?скай Арав??
[d]
,
Arab culture
[d]
?
cultural globalization
[d]
|
|---|
| Месцазнаходжанне
|
|
|---|
| Месца заснавання
|
Х?джаз
|
|---|
| Размяшчэнне штаб-кватэры
|
|
|---|
| Асноватворны дакумент
|
Каран
|
|---|
| Асно?ваецца на
|
wa?y
[d]
,
Tanzil
[d]
,
Каран
,
Суна (?слам)
,
Хадз?с
?
Prophetic biography
[d]
|
|---|
| Серыя
|
а?раам?чныя рэл?г??
[d]
|
|---|
| Асно?ная тэма твора
|
obedience
[d]
,
вернасць
[d]
,
Ta'a
[d]
,
Ibadah
[d]
,
Sabil Allah
[d]
?
al-Sirat al-Mustaqim
[d]
|
|---|
| Папярэдн? ? сп?се
|
Шахада
|
|---|
| Наступны ? сп?се
|
Five Pillars of Islam
[d]
|
|---|
| Папярэдн?к
|
арабская м?фалог?я
[d]
?
Ancient Semitic religion
[d]
|
|---|
| Жанр
|
spiritual practice
[d]
,
рэл?г?йны культ
?
devotion
[d]
|
|---|
| Стваральн?к твора
|
God in Islam
[d]
|
|---|
| Кра?на паходжання
|
|
|---|
| Мова твора або назвы
|
арабская
?
Пол?л?нгв?зм
[d]
|
|---|
| Бы? натхнёны
|
Hanif
[d]
|
|---|
| Рэжысёр
|
|
|---|
| ?люстратар
|
Muhammad's wives
[d]
,
companions of the Prophet
[d]
,
Salaf
[d]
?
'?lim
[d]
|
|---|
| У памяць пра
|
As-Salam
[d]
?
99 names of Allah
[d]
|
|---|
|
| Адлюстро?вае
|
Al-Ghaib
[d]
,
dunya
[d]
,
Ajal
[d]
,
Islamic view of death
[d]
,
Barzakh
[d]
,
Qiyama
[d]
,
akhirah
[d]
,
Jannah
[d]
?
Jahannam
[d]
|
|---|
| Вывучаецца ?
|
Islamic studies
[d]
|
|---|
| Узаемадзейн?чае з
|
чалавецтва
[d]
,
creature
[d]
,
?дэя
?
навакольнае асяроддзе
|
|---|
| Месца стварэння
|
Мекка
,
Медз?на
?
?ерусал?м
|
|---|
| Злучаецца з
|
|
|---|
| По?ны твор даступны на
|
corpus.quran.com/qurandi…
qurananalysis.com/…
|
|---|
 |
| Stack Exchange site URL
|
islam.stackexchange.com
|
|---|
Медыяфайлы на В?к?схов?шчы
|
?сла?м
або
мусульманства
, ц?
магаметанства
? сусветная
монатэ?стычная
рэл?г?я
, прадста?н?к? якой вераць у аднаго
Бога
?
Алаха
? прызнаюць
Муха?мада
(Магаме?та; пасля згадк? ?мя мусульмане ? некаторыя немусульмане кажуць фразу ≪м?р яму≫), апошн?м прарокам
Алаха
, як? перада? волю
Алаха
людзям. Самая хуткарослая, другая па колькасц? рэл?г?я свету, кожны пяты жыхар
Зямл?
? мусульман?н.
Назва ≪?слам≫ у перакладзе з арабскай мовы азначае ≪выкананне божай вол?≫, ≪пакорл?васць≫, а тэрм?н мусульмане (му сл?м) азначае л?таральна ≪мы ?слам≫, ≪мы тыя, хто выконвае божую волю≫. ?слам мае с?стэму рэл?г?йных прав?л жыцця. Заснавальн?кам ?сламу л?чыцца Мухамад, по?нае яго ?мя па-арабску гучыць прыкладна як Мухамад ?бн аль Алах. Нарадз??ся Мухамад прыкладна ? 571 года ?
Мецы
на
Арав?йск?м па?востраве
. Паходз?? з адносна беднага роду Кураджыта?. Рана страц?? бацько?, выхо?ва?ся дзядзям Абу Тал?бам, як? займа?ся гандлем. Недзе на 24-ым годзе жыцця Мухамад пача? працаваць на багатую ?даву Хадз?джу (Хэдз?джу), паступова ста?шы к?ра?н?ком яе гандлёвых спра?. Пазней Мухамад ажан??ся з ёй, што моцна ?звыс?ла яго статус у грамадстве.
Прыкладна ?
610
г. Мухамад, будучы на адпачынку ? пустын? каля гары Г?ра (Х?ра), убачы? нейкую нябесную ?стоту, якая з ?м разма?ляла. Спярша Мухамад вага?ся, не ведаючы хто гэта бы?. Кал? ?стота з’яв?лася друг? раз, то Мухамед паверы?, што гэта анёл Джабра?л (арханёл
Га?ры?л
) аб’я?ляе яму пра?ду пра Бога. З таго моманту Мухамад расказвае пра сваё аб’я?ленне. З
614
г. яго прамовы выходзяць па-за яго род, але яны не цешацца папулярнасцю. Частка слынных рода? паверыла Мухамаду. Падтрымку яму аказа? Амар. Той абвяшчае:
- Адз?насць Бога ? неабходнасць паддацца яго вол?.
- Адказнасць перад Богам за ?чынк? ? надыход Апошняга дня.
Каля
619
г. пам?рае Хадз?джа. Адз?н з брато? Мухамада пазба?ляе яго права на частку спадчыны, у гэты ж час пам?рае Абу Тал?б. У вын?ку гэтага Мухамад пазба?ляецца апек? рода Хадз?джы ? ?
622
г. вымушаны ?цякаць у ааз?с Ясрыб (Ясра), што знаходз?цца за 450 км ад Мекк?. Пазней, кал? мусульнства набярэ моцныя паз?цы? сярод насельн?цтва Арав??, гэтае пасел?шча стане называцца Медз?на (па-арабску ? Мед?нет-он-неб?йй?, што значыць ≪горад прарока≫). Уцёк? ? Медз?ну (х?джра, геджра) цяпер з’я?ляецца пачаткам летазл?чэння мусульман. Паступова Мухамад канцэтруе ? сва?х руках духо?ную ? свецкую ?ладу ? Медз?не. У
623
г. ён змян?? к?блу (к?рунак падчас мал?твы) у бок Мекк? ? ?вё? пост у месяц Рамадан. Гандлёвыя карваны з Мекк? абкладаюцца падаткам?, рабуюцца. Прыкладна ?
623
?
624
гг. жыхары Мекк? зб?раюць войска ? выходзяць у бок Медз?ны. Мухамад з меншым войскам перамог яго, што спрыяла ?зросту ?плыву мусульманства. У
630
г. Мухамад захопл?вае Мекку, арабск?я плямёны адно за адным пераходзьц? ? ?слам. У
632
г. Мухамад пам?рае, яго маг?ла знаходз?цца ? Медз?не.
- Бог адз?н. Вядомы 99 ?мён Бога (Алаха), як?я паказваюць яго рысы ? якасц?.
- ?снуюць
анёлы
. Анёлы ?зн?каюць са святла, яны могуць дапамагаць людзям ? перадаваць ?нфармацыю. Вядомы ?мёны некаторых з ?х. Два анёлы (анёлы-ахо?н?к?) за?сёды знаходзяцца ля чалавека. Адз?н з ?х зап?свае яго добрыя ?чынк?, а друг? ? дрэнныя. Чалавек вышэй за анёла?. ?бл?с (шайтан) ? анёл, як? шкодз?ць чалавеку.
- Святыя кн?г?:
Тора
,
Евангелле
,
Псалмы
?
Каран
.
Каран ? слова Божае, я?ленае Мухамаду, як? не з’я?ляецца ан? яго а?тарам, ан? яго рэдактарам, але верна перадае Каран людзям. Пры жыцц? Мухамада Каран перадава?ся вусна, а пасля яго смерц? бы? зап?саны. Мусульмане чытаюць ? вывучаюць Каран на арабскай мове, пераклады на ?ншыя мовы прызнаюцца як тыя, што перадаюць сэнс. Апрача Карана Божае слова перадаюць ?ншыя кн?г?, але з памылкам?: Тора (аль Та?рай), Псалтыр Дав?да (Аззабур), Евангелле (аль ?нджыр).
- Вера ? пасланцо? Алаха (ад Адама да Мухамада).
Усяго вядома 28 пасланцо? Бога да людзей, по?ную ?х л?чбу ведае тольк? Алах. Першы пасланец ? Адам, апошн? ? Мухамад. Вядомыя асобы сярод ??дзея? ? хрысц?ян:
Ной
,
А?рам
,
Муса (Майсей)
,
?са бен Марыям (?сус Хрыстос)
? ?ншыя.
Паводле ?сламу, ?са бы? мес?яй, божым словам, духам ад Алаха. Алах удыхну? свой дух у Марыю (М?рыям), ? яна нарадз?ла ?су. Ён прыйдзе перад днём
Страшнага Суда
(Суднага Дню), каб перамагчы д’ябла ? самому памерц?.
- Вера ?
Канец Свету
? дзень Страшнага Суда.
- Вера ? уваскрашэнне памерлых.
Смерць
? гэта вяртанне да Алаха, падчас яе анёл смерц? адсякае душу чалавека ад цела. Памерлыя чакаюць момант Страшнага суда ? месцы часовага прабывання (аль араф). Усе людз? памруць у гэты дзень, каб стаць перад судом, паводле якога чалавек трап?ць у рай або ? пекла. Пекла ? стан вечных пакут, неба ? вечнага шчасця.
Пяць рытуальных абавязка? (калон) у ?сламе
[
прав?ць
|
прав?ць зыходн?к
]
- Вызнанне веры ? адз?нага Бога (
шахада
).
- Рытуальныя мал?твы (салат,
намаз
).
- Пост (
са?м
).
- М?ласц?на (закят).
- П?л?грымка да Мекк? (
хадж
).
Кожны
дарослы
мусульман?н пав?нен мал?цца пяць разо? на дзень. Каран кажа пра тры моманты для мал?твы: св?танне, захад сонца, ноч. Пазней да ?х далучаецца мал?тва апо?дн? ? пасля па?дня. Мал?тва мае адбывацца ? чыстым месцы, каб выканаць гэтае прадп?санне часта той, хто мол?цца, падсц?лае пад сябе невял?к? дыван. Падчас мал?твы чалавек пав?нен быць у стане рытуальнай чысц?н?, таму перад ёй роб?ць абмыванне.
Да мал?твы ? мусульманск?х кра?нах закл?кае голасам спецыяльна падрыхтаваны чалавек ? муэдз?н, робячы гэта з
м?нарэта
. Молячыся, мусульмане звяртаюцца ? бок Мекк?. У мячэцях (дамах для мал?твы) гэты к?рунак спецыяльна пазначаецца (напр. зоркай).
Мал?тва ? мусульманстве (намаз) выглядае наступным чынам:
- шахада (≪Няма Бога апрача Алаха, ? Мухамад ? пасланец Яго≫).
- намер: басмала (≪У ?мя Алаха м?ласц?вага, м?ласэрнага≫) да якой дадаецца якая-небудзь просьба.
- цытаты з Карана.
Мал?тва суправаджаецца адпаведным? жэстам?.
У пятн?цу апо?дн? мусульмане мужчыны пав?нны сустрэцца ? мячэц?. ?мам (мула) узначальвае мал?тву. Пасля мал?твы ён кажа казань, судз?ць паводле суна?. У мячэцях жанчыны займаюць адпаведнае месца або, кал? мячэць малая ? за сп?нам? мужчын. З мужчынам? моляцца хлопчык? з 13 (12) гадо?.
Пост абавязвае мусульман?на ? месяц
рамадан
(рамазан) ? адз?н з месяца? паводле месячнага календара. У гэта месяц устрымл?ваюцца ад ежы, п?цця, палення. Пост працягваецца ад усходу да захаду сонца, у ?ншы час посту няма. Ад паста вызваляюцца хворыя, падарожныя, састарэлыя людз?. Мусульмане як ? я?рэ? не ядуць св?н?ну.
Кожны мужчына мусульман?н пав?нен здзейсн?ць прынамс? раз у жыцц? п?л?грымку да святын? Кааба ? Мецы. Кал? няма магчымасц?, то некальк? чалавек можа кагосьц? аднаго ад ?х супольнасц? выправ?ць у гэты шлях. Той, хто здзейсн?? паломн?цтва ? Мекку атрымл?вае тытул аль-хадж, ён н?бы вызваляецца ад ус?х грахо? ? знаходз?цца адной нагой у ра?.
Джыхад традыцыйна ?спрымаецца як вайна з няверным? (≪святая вайна≫) ? сумяшчаецца з тэрм?нам ≪газават≫. Аднак у больш шырок?м сэнсе джыхад л?чыцца намаганнем, нак?раваным на супрац??ленне ? змяненне. Вял?к? джыхад ? барацьба з сам?м сабой, са сва?м? слабасцям?, супраць грахо? ? дзеля падвышэння маральнага ?зро?ну грамадства. Малы джыхад, ≪мяча≫ ? абарончая ? па?станцкая вайна з ворагам? ?сламу ? акупантам? ? тыранам?, а таксама супраць падману ? дзейнасц? ≪джыхадз?ста?≫ ? праварадыкальных тэрарыстычных арган?зацый.
?д-аль-адха (Курбан Байрам) ? адбываецца на заканчэнне хаджа ? Мецы. Успам?наецца складанне ? ахвяру ?зма?ла А?раамам. Прыносяцца ? ахвяры жывёлы (бараны, вярблюды ? ?нш.) пры мячэцях, мяса раздаецца бедным.
?д-аль-ф?тр ? на заканчэнне месяца Рамадан. Складаюцца ахвяраванн?, мусульмане ходзяць у госц? ? робяць падарунк?.
Ма?л?т-?бн-нам? ? нараджэнне прарока Мухамада. Некаторыя мусульмане л?чаць, што ён прынос?ць благасла?ленне.
Аль-м?радж ? успам?н нябеснага падарожжа Мухамада, кал? анёл узя? яго з гары ? перанёс у ?ерусал?м. Свята мае ≪хатн?≫ характар.
Каран
? асно?ная святая кн?га мусульман, аднак боганатхнёным? таксама прызнаюцца
Та?рат
Мусы
,
Забур
Да?да ?
?нджыль
?сы
. Таму
??дзе?
?
хрысц?яне
л?чацца не
паганцам?
, з як?м? трэба весц? джыхад, а
людзьм? П?сання
.
Пасля смерц? Мухамада ?зн?каюць спрэчк? ?нутры ?сламу, бо ён не вызначы? свайго спадкаемцу. Найбольшая спрэчка датычыць пытання, ц? мае права на к?раванне ?ладар, як? не выконвае прадп?санн? ?сламу. Гэтая спрэчка адбылася пам?ж пераемн?кам Мухамада ? яго зяцем кал?фам Ал?, ? губернатарам С?ры? ? Муав?джы. Ал? адмов?? у паслухмянасц? такому ?ладару, Муав?джы з ?м не згадз??ся. Гэта прывяло да мясцовай вайны ? вын?ку якой Ал? згадз??ся, што спрэчныя пытанн? могуць вырашаць свецк?я арб?тры, раней гэта раб?? кал?ф. Гэта прывяло да падзелу ? лагеры Ал?.
Традыцыянал?сты ? харыджыты. Л?чаць, што трэба л?таральна выконваць усё, што нап?сана ? Каране. Цяпер харыджыты гэта тыя, хто судз?ць па законе шарыята (тал?бы, маджахеды ? ?нш).
Сун?ты ? гало?ны к?рунак у ?сламе.
Шы?ты ? прых?льн?к? кал?фа Ал?. Паводле ?х узначальваць супольнасць могуць тольк? нашчадк? Мухамада. Унутраныя спрэчк? ? як?м к?рунку ?дзе л?н?я Ал? прывял? да падзелу на:
- ?мам?та? ? прых?льн?ка? 12-ц? ?мама? нашчадка? Ал?, апошн? 12-ты зн?к.
- ?зма?л?та? ? сям? ?мама?, апошн? ?зма?л ? ?нш.
Шы?ты змагаюцца з сун?там?.
Нурджыты ? л?чаць, што кал? чалавек скла? вызнанне веры (≪Няма Бога апрача Алаха…≫), то ён ужо мусульман?н ? далей не важна як ён жыве.
Харджыты ? л?чаць, што кал? чалавек не выконвае закона? Алаха, то ён можа быць выгнаны з супольнасц? або пакараны смерцю.
Кадары ? л?чаць, што кал? чалавек не жыве паводле мусульманск?х прынцыпа?, то можа вярнуцца да супольнасц?.
Харыз?м ? мусульманск?я м?стык?.
Зноск?
 |
|---|
| Падзе?
| |
|---|
Кра?ны ?
рэг?ёны
| |
|---|
| Рэл?г?я
| |
|---|
| Культура
| |
|---|