Правабярэ?жная ?кра??на ( па-?кра?нску : Правобережна Укра?на ) ? г?старычная назва для частк? сучаснай Укра?ны , што ахопл?вае тэрыторы? на захад ад рак? Дняпро (правы бераг) ? займае тэрыторы? сучасных В?ньн?цкай , Жытом?рскай , К?раваградзкай , К?е?скай , а таксама часткова Чаркаскай вобласьця?.

Г?старычна была аддзеленая ад левага берагу Дняпра ? вын?ку г.зв. Ру?ны ? эпох? падзея? у г?сторы? ?кра?ны XVI ст., як?я характарызавал?ся заняпадам першых спроба? укра?нскае дзяржа?насьц? таго пэрыяду ? войнам? ?ншых дзяржава? на тэрыторы? цэнтральнай Укра?ны.

Г?сторыя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Правабярэжная ?кра?на да канца XVIII ст. уваходз?ла ? склад Рэчы Паспал?тай за выключэньнем К?ева , як? разам зь левым берагам апыну?ся ? складзе Расе? ? другой палове XVII ст. у вын?ку Андруса?скага зам?рэньня . У 1672 годзе Падольле, адна з па?днёвых ускра?на? Правабярэжжа, была ?зятая пад кантроль туркам? , у той час як К?е? ? Брацла? апынул?ся пад уладаю гетмана Пятра Дарашэнк?, што замацо?валася Бучацкай м?рнай дамовай гэтага ж году. Ужо ? 1681 годзе паводле Бахчысарайскае м?рнае дамовы мяжа м?ж Расеяй ? Турэччынай была вызначаная па Дняпры, шляхам чаго земл? на по?дзень ад К?ева разам з Брацла?шчынай ? Падольлем аказал?ся ? складзе Турэччыны. Пасьля перамог? шэрагу э?рапейск?х дзяржава? у б?тве пад Венай 1683 году ? 1699 годзе бы? падп?саны Карляв?цк? м?р, паводле ?мова? якога захопленыя туркам? земл? вярнул?ся ? склад Рэчы Паспал?тай.

У XVIII ст. Правабярэжную ?кра?ну два разы ахопл?вал? казачыя па?станьн?, а ? 1793 Друг?м падзелам Рэчы Паспал?тай рэг?ён апыну?ся ? складзе Расейскай ?мпэры? ^[1] (для пара?наньня, по?дзень ? ?сход Укра?ны апынул?ся ? складзе Расе? значна раней, Валынь ? у вын?ку Трэцяга падзелу). Гэтыя тэрыторы? был? разьмеркаваныя па губэрнях г.зв. Маларос?? .

Як ? ? часы прыналежнасьц? рэг?ёну да Рэчы Паспал?тай, большую частку насельн?цтва Правабярэжнае ?кра?ны складал? ?кра?нцы , але пераважная большасьць земле?ласнасьц? знаходз?лася ? руках этн?чна польск?х або палян?заваных абшарн?ка? . Мног?я зь места? ? мястэчак рэг?ёну належал? да г.зв. мяжы аселасьц? (мяжы на захадзе Расейскай ?мпэры?, далей на ?сход ад якой забаранялася расьсяленьне габрэя? ). Рэл?г?йнае абл?чча Правабярэжжа характарызавалася адданасьцю рымска-катал?цкай царкве паляка? ? грэка-катал?цкай ? укра?нца? (гл. Берасьцейская ун?я ), пры гэтым апошн?я ? значнай ступен? пачал? зварачацца зно? у правасла?е задо?га да скасаваньня ун?? расейск?м? ?ладам? ? 1839 годзе.

У адм?н?страцыйна-тэрытарыяльным пляне рэг?ён не ?я?ля? сабою асобнай адз?нк? ? складзе Расе?, будучы падзеленым на тры губэрн?: К?е?скую, Валынскую й Падольскую.

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Вонкавыя спасылк? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• Чухл?б Т. В.   Козацький устр?й Правобережно? Укра?ни // histans.com .
• Правобережна Укра?на наприк?нц? XVII ? у XVIII ст. // textbooks.net.ua. Електронна б?бл?отека .
• Розчленування Укра?ни на Л?вобережну та Правобережну. Павло Тетеря та ?ван Брюховецький // pidruchniki.ws .