한국   대만   중국   일본 
Вашынгтон (акруга Калюмб?я) ? В?к?пэдыя Перайсьц? да зьместу

Вашынгтон (акруга Калюмб?я)

Прав?ць спасылк?
Зьвестк? зь В?к?пэды? ? вольнай энцыкляпэды?
(Перанак?равана з ≪ Вашынгтон (горад) ≫)
Гэтая назва мае некальк? сэнса?. Кал? вас ц?кавяць ?ншыя сэнсы, глядз?це таксама Вашынгтон .
Вашынгтон
Washington DC
Вашынгтон
Герб Вашынгтону Сьцяг Вашынгтону
Дата заснаваньня: 16 л?пеня 1790 [1] [2]
Горад з: 1790
Кра?на: ЗША
Акруга: Фэдэральная акруга Калюмб?я
Мэр : Мюрыэл Ба?зэр [d] [3]
Плошча : 177 км²
Насельн?цтва  ( 2008 )
колькасьць: 591 833 чал.
шчыльнасьць : 3343,69 чал./км²
Часавы пас : UTC-5
летн? час : UTC-4
Тэлефонны код : 202
Паштовы ?ндэкс : 20001?20098, 20201?20599
Геаграф?чныя каардынаты : 38°53′42″ пн. ш. 77°2′12″ з. д. ? / ? 38.895° пн. ш. 77.03667° з. д. ? / 38.895; -77.03667 Каардынаты : 38°53′42″ пн. ш. 77°2′12″ з. д. ? / ? 38.895° пн. ш. 77.03667° з. д. ? / 38.895; -77.03667
Вашынгтон на мапе ЗША
Вашынгтон
Вашынгтон
Вашынгтон
Галерэя здымка? у В?к?схов?шчы
https://dc.gov/
Месцазнаходжаньне Вашынгтону

Вашынгто?н ( па-ангельску : Washington, D.C. ) ? стал?ца ЗША . Адм?н?страцыйна зья?ляецца Фэдэральнай акругай Калюмб?я ( District of Columbia ). Акруга была ?твораная 16 л?пеня 1790 году. Канстытуцыя ЗША дазваляе стварэньне адмысловай акруг?, якая б выконвала функцы? пастаяннай стал?цы кра?ны. З гэтай прычыны акруга не зья?ляецца часткай якога-небудзь штату ЗША, а падпарадко?ваецца непасрэдна Фэдэральнаму ?раду ЗША . У межах акруг? новая стал?ца была створаная ? 1791 годзе ? названая ? гонар Джорджа Вашынгтона . У 1873 годзе ? вын?ку адм?н?страцыйнай рэформы горад бы? скасаваны. Гэта зья?ляецца прычынай, чаму акругу, якая юрыдычна мае назву ≪Акругай Каламб?я≫, таксама называюць Вашынгтонам. Каб ня блытаць акругу з аднайменным штатам Вашынгтон на ц?хаак?янск?м ?зьбярэжжы ЗША, амэрыканцы звычайна называюць яе Washington, the District , Washington, D.C. або проста D.C. (скарачэньне ад District of Columbia ; выма?ляецца як ≪Дз?-с?≫).

Г?сторыя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Раньняя эпоха [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Археаляг?чныя раскопк? паказваюць, што вакол сучаснай рак? Анакосты? ( en ) прынамс? 4000 гадо? таму жыл? карэнныя амэрыканцы [4] . Дасьледаваньн? э?рапейцам? гэтай вобласьц? пачал?ся ? пачатку XVII стагодзьдзя , адным зь першых дасьледн?ка? бы? кап?тан Джон Сьм?т у 1608 годзе [5] [6] . На месцы сучаснага гораду разьмяшчалася некальк? пасел?шча? ? вёсак.

Першым? калян?яльным? ?ладальн?кам? зямл? ? сучаснай акрузе Каламб?я стал? Джордж Томпсан ? Томас Джэрард, як?я паводле пляну 1662 году атрымал? вобласьць земля? вакол Кап?тал?йскага ?згорку ? шэраг ?ншых вобласьцей ун?з да рак? Патамак. Томпсан прада? свае земл? ? Кап?тал?йскага ?згорка ? 1670 годзе Томасу Нотл?; пасьля яна перайшла Дэн?элю Кэралу [7] . У 1697 годзе ?лады Мэрылэнду пабудавал? форт, адц?сну?шы карэнных амэрыканца? на захад [8] .

У 1751 бы? заснаваны Джорджта?н ( en ) , кал? заканада?чы орган Мэрылэнду выкуп?? шэсьцьдзесят акра? зямл? ? Джорджа Гордана ? Джорджа Б?ела па кошце 280 фунта? [9] ; прыкладна ? гэты жа час была заснаваная Александрыя (у 1749 годзе). Джорджта?н бы? самым далёк?м пунктам уверх па цячэньн? Патамаку, да якога можна было дабрацца ад ак?яну. Джорджта?н ператвары?ся ? кв?тнеючы порт, займаючыся гандлем, адгрузкай тытуню ? ?ншых тавара? з калян?яльнага Мэрылэнду [10] .

Плянаваньне ? буда?н?цтва гораду ? канцы XVIII стагодзьдзя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Першапачаткова стал?ца Злучаных Штата? разьмяшчалася ? Ф?ладэлф?? , пачынаючы зь Першага ? Другога Кантынэнтальнага кангрэсу пасьля абвяшчэньня незалежнасьц?. У 1783 годзе нато?п разьюшаных салдата? напа? на ?ндэпэндэнс-хол ? запатрабава? павял?чыць аплату за абслуго?ваньне падчас война?. Удзельн?к? Кангрэсу запатрабавал?, каб Джон Дык?нсан, губэрнатар Пэнсыльван??, сабра? апалчэньне на абарону Кангрэсу, аднак Дык?нсан адмов??ся прыбраць пратэстуючых з гораду. Гэтая падзея атрымала назву ≪ Пэнсыльванск? мяцеж ( en ) ≫. У вын?ку гэтага Кангрэс бы? змушаны ≪зьбегчы≫ 21 чэрвеня 1783 году ? Прынстан, штат Нью-Джэрз? [11] .

Адмова Дык?нсана абаран?ць нацыянальны ?рад бы? абмеркаваны на Ф?ладэлф?йск?м канвэнце ? 1787 годзе, на як?м была прынятая Канстытуцыя ЗША . Разьдзел 8 артыкула 1 дае Кангрэсу па?намоцтвы:

ажыцьця?ляць ва ?с?х выпадках выключныя заканада?чыя па?намоцтвы ? дачыненьн? да акруг? (ня больш за квадрат з бокам дзесяць м?ль), як?, быдучы саступлены асобным? штатам? ? прыняты Кангрэсам, стане месцам знаходжаньня ?раду Злучаных Штата?; ажыцьця?ляць падобную ?ладу ? дачыненьн? да ?с?х земля?, набытых са згоды заканада?чага збору штата, у як?м гэтыя земл? знаходзяцца, для ?зьвядзеньня фарто?, пабудовы складо?, арсэнала?, вэрфя? ? ?ншых патрэбных будынка?;

? Канстытуцыя ЗША , артыкул 1, разьдзел 8 [12]

Джэймз Мэдысан 23 студзеня 1788 году ? артыкуле № 43 ≪Фэдэрал?сту≫ таксама падкрэсьл??, што нацыянальная стал?ца пав?нна быць незалежная ад штата? для яе ж уласнага абслуго?ваньня ? бясьпек? [13] . Канстытуцыя, аднак, не вызначае месцазнаходжаньне для новай стал?цы. Штаты Мэрылэнд , Нью-Джэрз? , Нью-Ёрк ? В?рджын?я прапано?вал? свае тэрыторы? для новага гораду. Па?ночныя штаты аддавал? перавагу, каб стал?ца знаходз?лася ? як?м-небудзь зь ?х буйных гарадо?, па?днёвыя штаты, наадварот, ахцел?, каб новая стал?ца разьмяшчалася на ?х тэрыторы? [14] . Пазьней паводле Пагадненьня 1790 году ( en ) , падп?санага Джэймзам Мэдысанам, Аляксандрам Гам?льтанам ? Томасам Джэфэрсанам , новая стал?ца мус?ла разьмяшчацца на рацэ Патамак, на мяжы пам?ж В?рджын?яй ? Мэрылэндам. У Гам?льтана была прапанова, што новы фэдэральны ?рад прыме абавязк?, назапашаныя штатам? падчас вайны за незалежнасьць. Аднак, да 1790 году ≪па?днё?цы≫ у значнай ступен? пакрыл? свае замежныя абавязк?. Прапанова Гам?льтана патрабавала, каб па?днёвыя штаты выплац?л? частку абавязку па?ночных штата?, на?замен гэтага новая стал?ца будзе пабудаваная на ?х тэрыторы?. Джэфэрсан ? Мадысан падтрымал? гэтую прапанову ? забясьпечыл? разьмяшчэньне стал?цы ? па?днёвых штатах [15] .

Закон аб месцазнаходжаньн? ад 16 л?пеня 1790 году прадугледжва? знаходжаньне амэрыканскай стал?цы ? той вобласьц?, якую абярэ сам прэзыдэнт Вашынгтон [16] . Пачатковая форма фэдэральнай акруг? была квадратнай з бокам 10 м?ль, ? Вашынгтон жада? улучыць у стал?цу Александрыю . Кангрэс у 1791 годзе выправ?? закон для ?ключэньня Александры? ? фэдэральную акругу. У адпаведнасьц? з гэтым ж законам, прэзыдэнт Вашынгтон прызначы? трох адмысловых упа?наважаных (Томаса Джонсана, Дан?эля Кэрала ? Дэв?да Ст'юарта) у 1791 годзе, каб кантраляваць плянаваньне, дызайн ? набыцьцё ?ласнасьц? ? фэдэральнай акрузе ? стал?цы [17] . 9 верасьня 1791 году яны пагадз?л?ся назваць горад у гонар Джорджа Вашынгтона , а раён назвал? тэрыторыяй Каламб?? (у гонар амэрыканскага знака, як? ?васабля? Злучаныя Штаты) [18] [19] . У 1791?1972 гадах арх?тэктар Эндру Эл?кот ( en ) ? яго памочн?к? абыйшл? мяжу горада ? пастав?л? 40 вял?к?х камянё? па пэрымэтры. Шматл?к?я з гэтых камянё? стаяць там дагэтуль ? зья?ляюцца нацыянальным? помн?кам? [20] . Так?м чынам, новы горад стал? будаваць на па?ночным беразе рак? на ?сход ад Джорджта?на.

XIX стагодзьдзе [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

7 л?стапада 1800 году ? горадзе адбылася першая сэс?я Кангрэсу [21] .

Закон 1801 году канчаткова сфармава? акругу Каламб?я, памясьц??шы ? яго Вашынгтон, Джорджта?н ? Александрыю, пад выключным кантролем Кангрэсу. Затым тэрыторыя раёна была арган?заваная ? дзьве акруг?: графства Вашынгтон на ?сходзе Патамака ? графства Александрыя на захадзе [22] . Пасьля гэтага закону грамадзяне Вашынгтона больш не л?чыл?ся жыхарам? Мэрылэнда ? В?рджын??.

24?25 жн??ня 1814 году падчас англа-амэрыканскай вайны ангельцы пад камандаваньнем адм?рала Джорджа Кокбэрна занял? Вашынгтон ? спал?л? яго. Будынк? Кап?тол?я , казначэйствы ? Белы дом згарэл? [23] . Большасьць урадавых будынка? было адно?лена, але Кап?тол?й, як? ? гэты час знаходз??ся на стады? буда?н?цтва, ня бы? скончаны да заплянаванага 1868 году [24] .

У 1830?40-х гадах па?днёвае графства Александрыя ?вайшло ? эканам?чны спад. У графстве кв?тне? гандаль рабам? , а ? самой акрузе абал?цыян?сты дамагал?ся зьмякчэньня рабства, што ? вын?ку ? вымус?ла эканом?ку графства пайсьц? на спад [25] . У 1840 годзе жыхары графства падал? прашэньне ? Кангрэс, каб ?х зямл? вярнул? назад ? В?рджын?ю . 9 л?пеня 1846 Кангрэс задавол?? просьбу, вярну?шы Александрыю назад у штат [26] .

Паводле пагадненьня 1850 году ( en ) гандаль рабам? ? горадзе прыпын??ся [27] . Да 1860 году прыбл?зна 80 % чорных стал? вольным?. Грамадзянская вайна у 1861 годзе прывяла да росту насельн?цтва, у асно?ным з-за прытоку вызваленых рабо?. У 1862 годзе прэзыдэнт Абрагам Л?нкальн падп?са? акт, як? канчаткова зацьвердз?? адмену рабства ? стал?цы, вызвал??шы пры гэтым прыбл?зна 3100 людзей [28] . Да 1870 году насельн?цтва гораду вырасла амаль да 132 000 чалавек [29] . Нягледзячы на рост гораду, Вашынгтон усё яшчэ ме? грунтавыя дарог? ? з-за гэтага цярпе? недахоп у ачыстцы вул?ц; сытуацыя была настольк? крытычная, што нават некаторыя чальцы Кангрэсу прапано?вал? перамясьц?ць з-за гэтага стал?цу ? ?ншае месца [30] .

Паводле закону 1871 году Кангрэс ствары? свой фэдэральны ?рад для к?раваньня ?сёй тэрыторыяй акруг?, пры гэтым аб'ядна?шы непасрэдна сам горад Вашынгтон, Джорджта?н ? акругу Вашынгтон у адз?ны мун?цыпал?тэт, аф?цыйна названы акругай Каламб?я [31] . Нават пры тым, што горад Вашынгтон па законе спын?? ?снаваньне пасьля 1871 году, ?мя працягвае выкарысто?вацца для пазначэньня ?сёй акруг?. Па гэтым жа законе Кангрэс прызначы? кам?с?ю па мадэрн?зацы? гораду. У 1873 году прэзыдэнт Грант прызначы? губэрнатарам Аляксандра Шэпарда; ужо сёлета Шэпард выдаткава? 20 м?льёна? $ (у перал?ку на 2007 год гэтая сума склала б 357 млн $ [32] ) на грамадзк?я працы, як?я мадэрн?завал? Вашынгтон, але разарыл? гарадзк? бюджэт. У 1874 годзе Кангрэс зьня? з пасады Шэпарда, ? новыя спробы ?ладкаваньня гораду не прадпрымал?ся ажно да 1901 году.

XX стагодзьдзе [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Насельн?цтва гораду заставалася адносна ?стойл?вым да Вял?кай дэпрэс?? 1930-х гадо?, кал? прэзыдэнт Франкл?н Рузвэльт не пашыра? бюракратыю ? Вашынгтоне. Пасьля Другой сусьветнай вайны павял?чылася дзейнасьць ураду, што дадало колькасьць фэдэральных чыно?н?ка? у стал?цы [33] ; да 1950 году насельн?цтва гораду дасягнула п?ку ? 802 178 жыхаро? [34] . У 1961 годзе была прынятая дваццаць трэцяя папра?ка да Канстытуцы? ЗША, якая надавала Вашынгтону тры галасы ? калег?? выбарн?ка? для выбара? прэзыдэнта ? в?цэ-прэзыдэнта, але пры гэтым усё яшчэ не надавала н?якага выбарчага прадста?леньня на Кангрэсе.

4 красав?ка 1968 году ? сувяз? з забойствам л?дэра руху барацьб?та? за грамадзянск?я правы Мартына Лютэра К?нга у горадзе ?спыхнул? беспарадк?, як?я гало?ным чынам зыходз?л? з афраамэрыканск?х квартала? ? камэрцыйных цэнтра?. Беспарадк? бушавал? на працягу трох дзён, пакуль больш за 13 000 чалавек з войска? фэдэральнай ? нацыянальнай гварды? не атрымалася спын?ць гвалт. Был? спаленыя шмат крам ? ?ншых будынка?, узна?леньне як?х зацягнулася да канца 1990-х [35] .

У 1973 годзе Кангрэс прыня? г?старычны ва ?с?х сэнсах закон аб самак?раваньн? акруг? Каламб??, як? прадугледжва? на чале горду мун?цыпальную раду на чале з абраным мэрам [36] . У 1975 годзе ?олтэр Вашынгтон ста? першым абраным, ? адначасова першым чорнаскурым мэрам стал?цы Злучаных Штата? [37] . Аднак, на працягу 1980-х ? 1990-х гадо? гарадзк?я ?рады был? раскрытыкаваныя за ня?мелае к?ра?н?цтва ? марнаваньне бюджэту. У 1995 годзе Кангрэс ствары? Раду па ф?нансавым кантрол? акруг? Каламб?? для наз?раньня за ?с?м? мун?цыпальным? выдаткам? [38] . Горад адна?ля? сваю ф?нансавую моц да 2001 году, кал? дзеяньне Рады па кантрол? было прыпынена.

XXI стагодзьдзе [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

11 верасьня 2001 году тэрарысты ?гнал? рэйс № 77 American Airlines ? сьведама разьб?л? самалёт над Пэнтагонам , у суседн?м Арл?нгтоне . Рэйс № 93 кампан?? United Airlines, як?, як л?чыцца, бы? прызначаны для ажыцьця?леньня тэракту над Вашынгтонам, пацярпе? крушэньне ? Пэнсыльван?? , кал? пасажыры паспрабавал? вярнуць кантроль над самалётам з рук тэрарыста?.

Геаграф?я [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Мяжуе са штатам? Мэрылэнд ? В?рджын?я .

Адм?н?страцыйны лад [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Паводле Канстытуцы? ЗША Фэдэральная акруга Каламб?я як стал?ца фэдэральнай дзяржавы мае адмысловы статус. Яна к?руецца на?прост Кангрэсам ЗША ? ня мае ?ласнага ?раду, як ?ншыя штаты. Хоць Кангрэс дэлегава? частку дзяржа?ных па?намоцтва?, як?я звычайна ажыцьця?ляюцца ?радам? штата?, мун?цыпальным уладам Вашынгтону, тым ня менш частку гэтых функцыя? ён пак?ну? за сабою. Прыкладам зья?ляецца кантроль за зброяй, к?раваньне школьнай адукацыяй ? г. д.

У працы Палаты Прадста?н?ко? прымае ?дзел дэпутат ад акруг? Каламб?я, але ён ня мае права галасаваць. У цяперашн? час гэта Элеанор Голмс Нортан . У Сэнаце дэпутата? ад акруг? няма. На выбарах прэзыдэнта ЗША жыхары Вашынгтону маюць 3 галасы, што на душу насельн?цтва больш, чым у 49 штатах.

Сярод жыхаро? гораду давол? папулярная ?дэя аб наданьн? гораду ?с?х право? штату, але адпаведныя рэзалюцы? адпрэчваюцца Кангрэсам.

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

  1. ^ а б в https://www.teamlaw.org/DCOA-1871.pdf
  2. ^ а б в Gazetteer
  3. ^ а б https://dc.gov/
  4. ^ MacCord, Howard A.  Archeology of the Anacostia Valley of Washington, D.C. and Maryland // Journal of Washington Academy of Sciences . ? 1957. ? В. 12. ? № 47.
  5. ^ McAtee, Waldo Lee A Sketch of the Natural History of the District of Columbia. ? 1918. ? С. 5.
  6. ^ Nacotchtank: Encounters With The English   Праверана 2011-02-15 г.
  7. ^ Downing, Margaret Brent   The Earliest Proprietors of Capitol Hill . ? 1918. ? № 21.
  8. ^ Humphrey, Robert L., Mary Elizabeth Chambers Ancient Washington: American Indian Cultures of the Potomac Valley. ? 1977. ? С. 27.
  9. ^ Ecker, Grace Dunlop A Portrait of Old Georgetown. ? 1933. ? С. 1?6.
  10. ^ Lesko, Kathleen M., Valerie Babb and Carroll R. Gibbs Black Georgetown Remembered : A History Of Its Black Community From The Founding Of "The Town of George". ? 1991. ? С. 1.
  11. ^ Harvey W. Crew Centennial History of the City of Washington, D.C. . ? Dayton, Ohio: 1892. ? P. 66.
  12. ^ Constitution of the United States . Нацыянальнае ?пра?леньне арх?ва? ? дакумэнтацы? ЗША.  Праверана 2011-02-17 г.
  13. ^ James Madison (1996-04-30) The Federalist No. 43 The Independent Journal . Library of Congress.  Праверана 2011-02-16 г.
  14. ^ Harvey W. Crew Centennial History of the City of Washington, D.C. . ? Dayton, Ohio: 1892. ? С. 67?80.
  15. ^ Samuel Eliot Morison Washington's First Administration: 1789?1793 // The Oxford History of the American People, Vol. 2. ? 1972.
  16. ^ An ACT for establishing the Temporary and Permanent Seat of the Government of the United States .
  17. ^ George C., Jr. Morison The National Capitol: its architecture, art, and history . ? 1914.
  18. ^ Steward, John (1898) Early Maps and Surveyors of the City of Washington, D.C , Records of the Columbia Historical Society, Vol. 2 p. 53 in Google Books . Retrieved 2009-09-29.
  19. ^ Chapter IV. ≪Permanent Capital Site Selected≫ , pp. 87?88, 101, in Crew, Harvey W., Webb, William Bensing, Wooldridge, John (1892), Centennial History of the City of Washington, D.C. , United Brethren Publishing House, Dayton, Ohio in Google Books
  20. ^ Boundary Stones of Washington, D.C. . BoundaryStones.org.  Праверана 2011-02-17 г.
  21. ^ The Senate Moves to Washington . Сэнат ЗША  (2006-02-14).  Праверана 2008-07-11 г.
  22. ^ Harvey W. Crew Centennial History of the City of Washington, D.C. . ? Dayton, Ohio: 1892. ? С. 103.
  23. ^ Saving History: Dolley Madison, the White House, and the War of 1812 . White House Historical Association.  Праверана 2011-02-17 г.
  24. ^ A Brief Construction History of the Capitol . Architect of the Capitol.  Праверана 2011-02-17 г.
  25. ^ Horace Greeley The American Conflict: A History of the Great Rebellion in the United States . ? Chicago: 1864. ? P. 142?144.
  26. ^ Mark David Richards   The Debates over the Retrocession of the District of Columbia, 1801?2004 // Washington History . ? P. 54?82.
  27. ^ Compromise of 1850 . Library of Congress (2007-09-21).  Праверана 2011-02-17 г.
  28. ^ DC Celebrates Emancipation Day . D.C. Office of the Secretary.  Праверана 2008-06-02 г.
  29. ^ Historical Census Statistics on Population Totals By Race, 1790 to 1990 (PDF). Бюро переписи населения США (2002-09-13).  Праверана 2011-02-17 г.
  30. ^ "Boss" Shepherd Remakes the City . WETA Public Broadcasting (2001).  Праверана 2011-02-17 г.
  31. ^ Harvey W. Crew Centennial History of the City of Washington, D.C. . ? Dayton, Ohio: 1892. ? P. 157.
  32. ^ Samuel Williamson Measuring Worth ? Relative Value of US Dollars . Institute for the Measurement of Worth.  Праверана 2011-02-17 г.
  33. ^ WWII: Changes . WETA Public Broadcasting (2001).  Праверана 2008-09-25 г.
  34. ^ District of Columbia ? Race and Hispanic Origin: 1800 to 1990 (PDF). Бюро перап?су насельн?цтва ЗША (2002-09-13).  Праверана 2008-07-29 г.
  35. ^ Paul Schwartzman; Robert E. Pierre (2008-04-06) From Ruins To Rebirth The Washington Post   Праверана 2011-02-17 г.
  36. ^ District of Columbia Home Rule Act . Government of the District of Columbia (1999).  Праверана 2011-02-17 г.
  37. ^ Walter Washington . WETA Public Broadcasting.  Праверана 2011-02-217 г.
  38. ^ Michael Janofsky (1995-04-08) Congress creates board to oversee Washington, D.C. The New York Times   Праверана 2011-02-17 г.

Вонкавыя спасылк? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Вашынгтон (акруга Калюмб?я) ? схов?шча мультымэдыйных матэрыяла?

Атрымана з ≪ https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Вашынгтон_(акруга_Калюмб?я)&oldid=2509342 ≫