Будапэшт

Прав?ць спасылк?
Зьвестк? зь В?к?пэды? ? вольнай энцыкляпэды?
Будапэшт
вуг . Budapest
Будапэшт
Герб Будапэшту Сьцяг Будапэшту
Дата заснаваньня: 17 л?стапада 1873
Кра?на: Вугоршчына
Прэзыдэнт места : Гергель Карачань [d] [1] [2] [3]
Плошча : 525,2 км²
Насельн?цтва  ( 2009 )
колькасьць: 1 712 210 чал.
шчыльнасьць : 3260,11 чал./км²
Часавы пас : UTC+1
летн? час : UTC+2
Тэлефонны код : 1
Паштовы ?ндэкс : 1011?1239
Геаграф?чныя каардынаты : 47°29′54″ пн. ш. 19°2′27″ у. д. ? / ? 47.49833° пн. ш. 19.04083° у. д. ? / 47.49833; 19.04083 Каардынаты : 47°29′54″ пн. ш. 19°2′27″ у. д. ? / ? 47.49833° пн. ш. 19.04083° у. д. ? / 47.49833; 19.04083
Будапэшт на мапе Вугоршчыны
Будапэшт
Будапэшт
Будапэшт
Галерэя здымка? у В?к?схов?шчы
https://budapest.hu , https://budapest.hu/sites/english/

Будапэ?шт ( па-вугорску : Budapest ) ? стал?ца й найбуйнейшы горад Вугоршчыны . Насельн?цтва на 2016 год складала 1,759 м?льёну жыхаро?. Горад месьц?цца на рацэ Дуна? . Будапэшт зья?ляецца адным з самых густанаселеных буйных гарадо? у Э?рапейскага Зьвязу [4] . Аглямэрацыя Будапэшту мае плошчу ? 7626 км², а насельн?цтва скаладе каля 3,3 млн чалавек, што ёсьць 33% ад агульнага насельн?цтва кра?ны. Стал?чны рэг?ён Будапэшту акумулюе СУП у памеры 129,4 млрд э?ра, што складае 49,6% ад СУП Вугоршчыны [5] . СУП на душу насельн?цтва ? горадзе складае 64283 даляра?, што складае 148% ад сярэдняга паказчыка па ЭЗ, вымеранага паводле парытэту пакупн?цкай здольнасьц?. Так?м чынам горад уваходз?ць у л?к 100 найбуйнейшых гарадо? паводле СУП у сьвеце [6] , што роб?ць яго адным з найбуйнейшых рэг?янальных эканом?к у кра?нах Э?рапейскага Зьвязу [7] .

Будапэшт зья?ляецца вядучым глябальным горадам з моцным? сфэрам? камэрцы?, ф?нанса? , сродка? масавай ?нфармацы? , мастацтва , моды, навуковых дасьледаваньня?, тэхналёг?я? , адукацы? ? забава? [8] . Будапэшт зья?ляецца друг?м найбольш хутка разьв?ванай гарадзкой эканом?кай у Э?ропе, пасьля Стамбулу [9] . У горадзе месьц?цца другая паводле вел?чын? рынкавай кап?тал?зацы? фондавая б?ржа ? Цэнтральнай ? ?сходняй Э?ропе [10] . Больш за 40 каледжа? ? ?н?вэрсытэта? знаходзяцца ? Будапэшце, у тым л?ку Будапэшцк? ?н?вэрсытэт , ун?вэрсытэт Зэмэльвайса ? Будапэшцк? ?н?вэрсытэт тэхналёг?? ? эканом?к? , як?я ?ваходзяць у л?к 500 найлепшых у сьвеце [11] . У 1896 годзе ? была адчынена сыстэма мэтрапал?тэну , якая ??абслуго?вае 1,27 м?льёна пасажыра?, у той час як трамвайная сетка гораду абслуго?вае 1,08 м?льёна? пасажыра? штодня. Будапэшт прызнаны адным з самых прыдатных для жыцьця горадам у сьвеце [12] .

Г?сторыя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Рымск? пэрыяд [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Г?сторыя Будапэшту нал?чвае больш за дзьве тысячы гадо?. Ужо ? I стагодзьдз? да н. э. на яго месцы ?снавала буйнае кельцкае сел?шча Ак-?нк, а пасьля таго як гэта тэрыторыя ?вайшла ? склад Рымскай ?мпэры? , яно стала адм?н?страцыйным цэнтрам прав?нцы? Панон?я . Горад бы? пераназваны ? ≪ Акв?нкум ≫ ? ад слова ≪аква≫ ? ≪вада≫, ? дасло?на пераклада?ся як ≪багатыя воды≫. Напэ?на, таму што тут было мноства гарачых крын?ц. Рымляне хутка за?важыл? гаючыя ?ласьц?васьц? тутэйшай вады й пабудавал? мноства купалень, шматл?к?я шляхетныя патрыцы? прыязджал? сюды падправ?ць здаро?е. Акрамя гэтага яны праклал? ? горадзе брукаваныя камянём дарог?, пабудавал? вежы, амф?тэатры й умацаваньн?, шматл?к?я зь ?х захавал?ся дагэтуль. На сёньняшн? дзень у музэ? ≪Акв?нкум≫ можна паглядзець на рэштк? гарадзк?х рымск?х збудаваньня? ? багатую калекцыю археаляг?чных помн?ка?.

Старажытная Буда

У сярэдз?не IV стагодзьдзя рымляна? выцесьн?л? гуны й заснавал? ? гэтых месцах сваю ?мпэрыю. Вугорск?я плямёны зьмян?л? ?х тольк? ? самым канцы IX стагодзьдзя. На месцы былога рымскага Акв?нкуму вырас вугорск? горад Буда ? менав?та ён ста? цэнтрам дзяржа?насьц? будучай дзяржавы. Залатым стагодзьдзем Буды звычайна л?чаць XII?XV стагодзьдз?. З 1350 году Буда стала аф?цыйнай рэзыдэнцыяй вугорск?х каралё?. Тады тут вялося акты?нае буда?н?цтва: бы? пашыраны й перабудаваны сам замак, збудавана некальк? цэрква?, як?я й цяпер прыцягваюць мноства турыста? ? напрыклад, царква сьв. Мацяша . Гэта гатычная царква ? адна з гало?ных славутасьця? Будапэшту; яна, як ? большасьць сярэднявечных сабора? на працягу цэлых стагодзьдзя? дабудо?валася й перабудо?валася.

Нашэсьце татара-мангола? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Татара-мангольскае нашэсьце было для маладой кра?ны гэтак жа разбуральна, як ? для Расе? : горад Буда бы? цалкам разбураны. Пасьля вызваленьня ? сярэдз?не XIII стагодзьдзя на Прыгоннай гары бы? збудаваны ?мацаваны замак ? менав?та яго й стал? цяпер называць Будай. А раён былога Акв?нуму й горад, як? вырас там, з тых часо? завецца Абудай ц? па-?ншаму Старой Будай. На проц?леглым беразе Дунаю не?забаве па?стала яшчэ адно сел?шча, якое атрымала назву Пэшт, там сял?л?ся гало?ным чынам купцы й рамесьн?к?. Да другой паловы XIX стагодзьдзя так ? ?снавала тры гарады ? Буда, Абуда й Пэшт. Тольк? ? 1873 годзе адбылося аб’яднаньне ?х у адз?н горад, як? атрыма? назву Будапэшт. Пэшт ста? культурным, пал?тычным ? гандлёвым цэнтрам кра?ны, а Буда г?старычным раёнам.

Пад уладаю турка? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Напачатку XVI стагодзьдзя Вугоршчына была заваявана туркам? . Для гораду гэта бы? сумны час ? карале?ск? палац бы? разбураны, а царква сьв. Мацяша пера?творана ? мячэт. Але турк? ня тольк? руйнавал?, яны яшчэ й будавал?. ?м спадабал?ся тутэйшыя тэрмальныя крын?цы, ? ? часы ?х валадарства шматл?к?я старыя купальн? был? перабудаваныя, а таксама пабудавана дзевяць новых. На жаль, пабудаваныя ? Пэшце купальн? не захавал?ся, да нас дайшл? тольк? зьвестк? пра ?х.

У складзе А?стра-Вугоршчыны [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

У 1686 годзе Вугоршчына вызвал?лася ад турэцкага валадарства й увайшла ? склад А?стра-Вугоршчыны. Пры Габсбургах бы? адно?лены Карале?ск? палац, у ?м зьмясьц?лася рэзыдэнцыя эрцгерцага?. Зрэшты, у гэты пэрыяд акты?на разьв?ва?ся й рос гало?ным чынам гандлёвы Пэшт. Зь сярэдз?ны XIX стагодзьдзя, кал? была адменена забарона габрэям сял?цца ? горадзе, тут утварылася значная габрэйская абшчына. Сынагога, пабудаваная ? Пэшце ? 1859 годзе, зья?ляецца самай вял?кай у Э?ропе . 18 студзеня 1864 году заснаваная ≪ Вугорская б?ржа ≫. У 1873 годзе зьяв?лася электрычнае асьвятленьне на вул?цах гораду, а ? 1887 годзе па ?х бы? пушчаны першы трамвай .

Асабл?ва акты?нае буда?н?цтва вялося на мяжы XIX ? XX стагодзьдзя?. Вугоршчына тады пышна адзначала ≪Тысячагодзьдзе здабыцьця Радз?мы≫: ро?на за тысячу гадо? да гэтага першыя мадзьярск?я плямёны абгрунтавал?ся на Дуна?. З 1885 па 1906 год узводз??ся вел?чны будынак Парлямэнту. Цяпер вял?зарны нэагатычны Парлямэнт ? адна з гало?ных ≪в?зытных картак≫ Будапэшту: ён зьвернуты фасадам да Дунаю ? н?быты парыць над ракой, падпарадко?ваючы сабе атачальныя прасторы. У 1905 годзе скончана буда?н?цтва Сабора сьв. ?штвана (Сьвяты ?штван ? к?ра?н?к, зь ?мем якога злучаюць пачатак дзяржа?насьц? й прыняцьце хрысьц?янства).

У тыя ж гады было створана адно з найпрыгажэйшых збудаваньня? цяперашняй Буды ? так званы ≪Рыбацк? бастыён≫. Гэты пышны беласьнежны будынак, як? заснаваны на месцы былога рыбнага рынку. Цяпер бастыён зья?ляецца чымсьц? накшталт г?ганцкай наз?ральнай пляцо?к?, бо зь яго галерэй адкрываецца пышны выгляд на Дунай ? Парлямэнт з аднаго боку й на царкву сьв. Мацяша зь ?ншай. Да сьвята ≪Тысячагодзьдзя здабыцьця Радз?мы≫ ? Будапэшце бы? пабудаваны яшчэ адз?н аб’ект ? найстарэйшае ? Э?ропе мэтро , першы напрамак якога бы? пушчаны ? 1886 годзе.

Дзьве вайны ? адз?н горад [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Савецк?я танк? ? Будапэшце ? 1956 годзе

Перад самай Першай сусьветнай вайной был? збудаваны знакам?тыя купальн? ≪Сечан?≫. Купальн? выдатна функцыянуюць дагэтуль, а цёплая вада адтуль абагравае таксама гарадзк? заапарк, як? разьмешчаны побач. Заапарк Будапэшту, як? функцыянуе зь сярэдз?ны XIX стагодзьдзя, таксама л?чыцца адным з самых старых у Э?ропе. 24 чэрвеня 1924 году заснавал? ≪ Вугорск? нацыянальны банк ≫.

У 1944 годзе прыкладна за год да заканчэньня Другой сусьветнай вайны Будапэшт пакутва? ад брытанск?х ? амэрыканск?х паветраных налёта?. Першы так? налёт бы? зьдзейсьнены 4 красав?ка 1944 году [13] . З 24 сьнежня 1944 па 13 лютага 1945 году горад бы? абложаны падчас б?твы за Будапэшт . Горад бы? нанесены сур’ёзны ?рон надыходзячым? савецк?м ? румынск?м войскам?, у той час абарону трымал? сумесныя нямецк?я ? вугорск?я с?лы. Больш за 38 тысяча? м?рных жыхаро? заг?нула падчас гэтай б?твы. Усе масты был? зьн?шчаны немцам?. Каменныя ?львы, як?я ?прыгожвал? Ланцужны мост з 1852 году перажы? разруху вайны [14] . Папакутавал? шматл?к?я г?старычныя збудаваньн? ? вел?зарная колькасьць будынка?.

Пам?ж 20% ? 40% ад 250-тысячнага габрэйскага насельн?цтва Вял?кага Будапэшта памерла празь дзейнасьць нацыста? ? парты? скрыжаных стрэла? , нак?раваную на вын?шчэньне габрэя?, падчас нямецкай акупацы? Вугоршчыны з 1944 году да пачатку 1945 году [15] .

Швайцарск? дыплямат Карл Люц выратава? дзясятк? тысяча? габрэя?, выдаючы швайцарск?я дакумэнты па абароне ? пазначаючы шматл?к?я будынк?, у тым л?ку цяпер вядомы ≪Шкляны дом≫ на вул?цы Вадас 29, як швайцарская ахо?ная тэрыторыя. Каля 3 тысяча? вугорск?х габрэя? знайшл? прытулак у ≪Шкляным доме≫ ? ? суседн?м будынку.

Пасьля вызваленьня Вугоршчыны ад Нямеччыны Чырвонай Арм?яй , пачалася савецкая ваенная акупацыя, якая скончылася ? 1991 годзе. Саветы аказвал? значны ?плы? на вугорск?я пал?тычныя справы. У 1949 годзе ? Вугоршчыне была абвешчана камун?стам? Вугорская Народная Рэспубл?ка . Новы камун?стычны ?рад пал?чы? былы будынак Будайскага замку як сымбаль ранейшага рэжыму, таму на працягу 1950-х гадох замак бы? разбураны, а ?сё ?нтэр’еры был? зьн?шчаныя. 23 кастрычн?ка 1956 году грамадзяне правял? вял?кую м?рную дэманстрацыю ? Будапэшце з патрабаваньнем дэмакратычных рэформа?. Дэманстранты пайшл? на Будапэшцкую радыёстанцыю ? запатрабавал? апубл?каваць свае патрабаваньн?. Рэжым загада? войскам страляць у нато?п, аднак вугорск?я жа?неры адмов?л?ся ад выкананьня загаду ? перайшл? на бок дэманстранта?. Гэта паклала пачатак вугорскай рэвалюцы? 1956 году. Дэманстранты патрабавал? прызначыць ?мрэ Надзя ? якасьц? прэм’ер-м?н?стра кра?ны. Да ?хняга зьдз??леньня, цэнтральны кам?тэт ≪Вугорскай працо?най народнай парты?≫ зраб?? гэта ? той жа вечар. Пасьля таго, як Надзь абвесьц??, што Вугоршчына мус?ць пак?нуць Варша?скую дамову ? стаць нэ?тральнай кра?най, у кра?ну был? ?ведзены савецк?я танк? ? войск?, каб звалтаваць па?станьне. Барацьба працягвалася да сярэдз?ны л?стападу, у вын?ку чаго было заб?та больш за 3 тысячы чалавек.

Адна?леньне гораду пасьля Другой сусьветнай вайны вялося на працягу ?сёй другой паловы м?нулага стагодзьдзя, ? цяпер горад Будапэшт ?зно? па?стае перад нам? ва ?сёй сваёй прыгажосьц?, прыцягваючы мноства турыста? з ус?х кра?на? сьвету.

Арх?тэктура [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Будынак вугорскага парлямэнту, пабудаванага ? 1904 годзе
Самы вядомы будапэшцк? мост ? Ланцужны мост , пабудаваны ? XIX стагодзьдз?

Будапэшту арх?тэктурна характэрныя будынк? розных стыля? ? рознага часу заснаваньня, ад старажытных рымск?х часо? да сучаснасьц?, як то палаца мастацтва?, сучасны мастацк? музэй ? канцэртная заля [16] [17] . Большасьць будынка? у Будапэшце зья?ляюцца адносна н?зк?м?. Гэтак у пачатку 2010-х гадо? нал?чвалася каля 100 будынка? вышэй за 45 мэтра?. Колькасьць вышынных будынка? падтрымл?ваецца на н?зк?м узро?н? шляхам стварэньня заканада?ства, якое нак?равана на захаваньне г?старычнага гарадзкога ляндшафту, а таксама ? адпаведнасьц? з патрабаваньням? захаваньня Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКО . Жостк?я прав?лы ставяцца да плянаваньня ? дазволу буда?н?цтва вышынных будынка? ?, так?м чынам, стары горад ? цэнтар Будапэшту амаль ня маюць высок?х будынка?.

Царква Мацяша ? Будапэшце, пабудаваная ? гатычным ? нэагатычным стыл?

Адным з самых старажытных збудаваньня? гораду зья?ляецца развал?ны старажытнага гораду Акв?нкум , г?сторыя якога цягнецца яшчэ з рымск?х часо?. Будынк? ? гатычным стыл? можна знайсьц? ? вакол?цах Будайскага замку . Гэтак будынк? з нумарам? 18, 20 ? 22 па вул?цы Орсагаз ( вуг . Orszaghaz ), як?я ?зыходзяць да XIV стагодзьдзя, зья?ляюцца клясычным? прыкладам? гатычнай арх?тэктуры. Яшчэ адз?н будынак з гатычным? элемэнтам? зья?ляецца царква ? г?старычным раёне Бэльвараш , пабудаваная ? XII стагодзьдз? [18] . Найбольш характэрным будынкам, пабудаваным у гатычным стыл?, але на самой справе нэаготык?, зья?ляецца будынак вугорскага парлямэнту .

Таксама ? горадзе хапае пабудова? у стыл? рэнэсансу . Стыль зьяв??ся ? горадзе пасьля шлюбу караля Мацяша Корв?на ? Бэатрысай Нэапальскай у 1476 годзе. Мног?я ?тальянск?я мастак?, рамесьн?к? ? масоны прыехал? да вугорскага двару раза з новай каралевай. На сёньня шмат пабудова? першапачатковых будынка? у гэтым стыл? зьн?кл? за гады г?сторы? Буды, але Будапэшт усё яшчэ багаты на будынк? стылю рэнэсанс ? нэа-рэнэсанс. Да так?х пабудова? адносяцца знакам?ты Вугорск? дзяржа?ны опэрны тэатар , Базыл?ка Сьвятога ?штвана ? будынак Вугорскай акадэм?? навук [19] .

За часам турэцкай акупацы? (1541?1686), ?сламская арх?тэктура ? культура кв?тнела ? Будапэшце, у горадзе был? пабудаваны шматл?к?я мячэты ? лазьн?. Варта адзначыць, што асманская арх?тэктура не абмяжо?валася тольк? турэцкай буда?н?чай традыцыяй, але ? знаходз?лася пад уплывам ?ранскай, арабскай ? нават б?зантыйскай традыцыям?. У нейк? момант часу цэнтральная плошча гораду сталася шумны ?сходн?м базарам [20] . Пасьля вызваленьня гораду ад турэцкага прыгнёту большасьць мячэта? Будапэшту был? ператвораны ? цэрквы, а м?нарэты был? перабудаваны ? зван?цы ? шп?л? сабора?. Будапэшт зья?ляецца фактычна адным зь нешматл?к?х месца? у сьвеце, у як?м функцыянуюць арыг?нальныя турэцк?я лазьн? , пабудаваныя яшчэ ? XVI стагодзьдз?, як то лазьн? Рудас ц? К?рай . Яшчэ адным малавядомым фактам зья?ляецца тое, што ? Будапэшце месьц?цца самая па?ночная грабн?ца сярод суф?йск?х дэрв?ша?, якая належыць уплывомаму ?сламскаму турэцкаму дэрв?шу Гюлю Баба.

Пасьля 1686 году барочная арх?тэктура сталася дам?нуючым стылем мастацтва ? катал?цк?х кра?нах, не выключэньнем ста? ? Будапэшт. Адным з самых выб?тных прыклада? арыг?нальнай арх?тэктуры ? стыл? барока зья?ляецца царква Сьвятой Ганны на плошчы Бацьян? . У раёне III вакол гало?най плошчы былога гораду Обуда маюцца выдатныя г?старычныя будынк? з арыг?нальным? барочным? фасадам?. Раён Будайскага замку таксама зья?ляецца яшчэ адным месцам для наведваньня, дзе месьцяцца шматл?к?я будынк? ? барочным стыл?, як то карале?ск? палац [21] .

У горадзе працавал? адразу два майстры клясычнай ? нэаклясычнай арх?тэктуры М?хай Полак ? Ёжэф Г?льд , як?я пабудавал? шмат прыгожых будынка? у стыл? клясыцызму ? горадзе. Да самых вядомых будынка? гэтага стылю адносяцца Вугорск? нацыянальны музэй , Лютэранская царква Будавар ? Шандор-палац . Адным з самых знакавых ? шырока вядомых збудаваньня? у клясычным стыл? ста? Ланцужны мост [22] . Да пабудова? эпох? рамантызму адносяцца Вял?кая сынагога ? канцэртная заля В?гада на ?зьбярэжжы Дунаю. Абодва будынк? был? распрацаваны арх?тэктарам Фрыдэшам Фэсьлем . Яшчэ адным характэрным будынкам зья?ляецца Заходн? чыгуначны вакзал у Будапэшце, як? бы? распрацаваны Агюстам дэ Сэрам ? пабудаваны парыскай кампан?яй Гюстава Эйфэля ? 1877 годзе [23] .

Стыль мадэрн зьяв??ся ? Будапэшце на выставах 1896 году, як?я был? арган?заваныя з нагоды сьвяткаваньня тысячагодзьдзя Вугоршчыны [24] . Вугорск? мадэрн уя?ляе сабой сумесь некальк?х арх?тэктурных стыля?, з акцэнтам на вугроск?я асабл?васьц?. Адз?н зь вядучых арх?тэктара? у стыл? мадэрн, Ёдэн Лехнэр , бы? натхнёны ?ндыйскай ? сырыйскай арх?тэктурай, а таксама традыцыйным? вугорск?м? дэкараты?ным? канструкцыям?. Адным з самых прыгожых ягоных будынка? у Будапэшце зья?ляецца Музэй прыкладнога мастацтва . Да прыкладу мадэрну таскама адносяцца Палац Грэшэм перад Ланцужным мостам, гатэль Гелерт, Музычная акадэм?я Фэрэнца Л?ста , а таксама будынк? Будапэшцкага заапарку ? батан?чнага саду [16] .

Раёны гораду [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Мапа раёна? Будапэшту

Большасьць сёньняшняга Будапэшта зья?ляецца вын?кам перабудовы ? рэканструкцы? гораду канца XIX стагодзьдзя. Шырок?я бульвары пралягаюць пам?ж значна больш старым? кварталам?, асабл?ва ? цэнтры гораду. Першапачаткова Будапэшт склада?ся з 10 раёна? пасьля таго, як места было заснавана ? вын?ку аб’яднаньня трох гарадо? у 1873 годзе. Пачынаючы з 1950 году Вял?к? Будапэшт падзяля?ся з 22 раёны. А ? 1994 годзе бы? створаны новы 23-? раён.

  • Раён I  ? гэта невял?кая частка цэнтральнай Буды (заходняя), уключаючы Будайскую крэпасьць.
  • Раён II  ? таксама частка Буды (па?ночны ?сход)
  • Раён III  ? распасьц?раецца ?здо?ж па?ночнай частк? Буды
  • Раён IV  ? знаходз?цца ? Пэшце (усходняя й па?ночная частк?)
  • Раён V  ? знаходз?цца ? самым цэнтры Пэшту
  • Раёны VI, VII, VIII ? IX  ? знаходзяцца да ?сходу й по?дню
  • Раён X  ? разьмешчаны яшчэ ?сходней, таксама ? Пэшце
  • Раёны XI ? XII  ? разьмешчаны ? Будзе, да по?начы.
  • Раёны XIII, XIV, XV, XVI, XVII, XVIII, XIX ? XX (гало?ным чынам, вонкавыя частк? гораду) ? утвараюць па?кола ? па?днёвай частцы Будапэшту
  • Раён XXI  ? распасьц?раецца ?здо?ж Дуная (па?ночны ?скраек выспы Чэпель) у па?днёвы бок
  • Раён XXII  ? знаходз?цца на па?днёвым захадзе Буды
  • Раён XXIII  ? гэта па?днёвая ?скра?на Пэшту

Эканом?ка [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Оф?сы ? цэнтральным б?знэсовым раёне Будапэшту. Тут знаходзяцца штаб-кватэры ? оф?сы камапн?я? OTP Bank ? Erste Bank .

Будапэшт зья?ляецца важным эканам?чным цэнтрам, клясыф?куецца як горад альфа-сьвету ? вывучэньн? глябал?зацы? й гарадо? сусьветнай навукова-дасьледчай сетк? [25] . На нацыянальным узро?н? Будапэшт, безумо?на, зья?ляецца гало?ным горадам Вугоршчыны адносна эканом?к? й б?знэсу , на як? прыпадае 39% нацыянальнага даходу [26] . Будапэшт ме? валавы стал?чны прадукт амаль 100 млрд даляра? у 2012 годзе [27] , што роб?ць ягоную эканом?ку адной з найбуйнейшай рэг?янальнай эканом?кай у Э?рапейск?м зьвязе . Згодна сасатыстыкай Э?растату СУП на душу насельн?цтва па парытэце пакупн?цкай здольнасьц? Будапэшту складае 147% ад сярэдняга паказчыку па ЭЗ, а гэта значыць, 37 632 э?ра на душу насельн?цтва.

Горад зья?ляецца буйным цэнтрам банка?скай справы й ф?нанса? , розьн?чнага гандлю, транспарту , турызму , нерухомасьц?, мэдыя, рэклямы , юрыдычных паслуг, бухгальтарскага ?л?ку , страхаваньня , моды й мастацтва . У Будапэшце месьцяцца ня тольк? штаб-кватэры амаль ус?х нацыянальных ?нстытуцыя? ? дзяржа?ных установа?, але й для мног?х айчынных ? м?жнародных кампан?я?. У 2014 годзе ? горадзе было зарэг?страван 393 289 кампан?я? [28] . Большасьць зь ?х маюць штаб-кватэры ? цэнтральным б?знэсовым раёне гораду. Буйны розьн?чны гандаль таксама сканцэнтраваны ? цэнтры гораду, у прыватнасьц? праз два найбуйнейшаыя гандлёвыя цэнтры ? Цэнтральнай ? ?сходняй Э?ропе , цэнтар WestEnd City Center (на 186 тысяча? м²) ? Arena Plaza (180 тысяча? м²) [29] .

Будапэшт таксама мае й значны ?навацыйны патэнцыял, як то разьв?цьцё тэхналёг?я? ? запуск цэнтру, дзе шматл?к?я стартапы маюць свае штаб-кватэры ? пачынаюць свой б?знэс. Сярод добра вядомых так?м стартапа? варта вылучыць Prezi , LogMeIn ? Nav N Go . Добры паказчык, таксама, ? патэнцыялу гораду для ?навацыя? ? дасьледаваньня?, пра што сьведчыць разьмяшчэньня штаб-кватэры Э?рапейскага ?нстытуту ?навацыя? ? тэхналёг?я? . Акрамя таго, глябальны аспэкт навукова-дасьледчай дзейнасьц? гораду прая?ляецца праз адкрыцьцё ? Будапэшце Э?рапейска-к?тайскага навукова-дасьледчага ?нстытуту [30] . ?ншыя важныя сэктары ?ключаюць таксама, як дасьледваньн? ? гал?не натуральных навук, ?нфармацыйных тэхналёг?я? ? мэдычных дасьледаваньня?, разьмяшчэньне ? горадзе некамэрцыйных арган?зацыя? ? ?н?вэрсытэта?. Сярод вядочых б?знэс-школ ? ?н?вэрсытэта? у Будапэшце маюцца Будапэшцкая б?знэсовая школа , CEU Business School ? ?н?вэрсытэт Корв?на , як?я прапануюць цэлы спэктар курса? у гал?не эканом?к?, ф?нанса? ? к?раваньня на ангельскай , францускай , нямецкай ? вугорск?х мовах выкладаньня [31] . Узровень беспрацо?я ? горадзе адз?н з самых н?зк?х у кра?не й складае 2,7%, аркамя таго ? Будапэшце працуюць мног?я тысячы замежных грамадзяна? [32] .

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

  1. ^ а б Hongrie : l'ecologiste Gergely Karacsony remporte Budapest, defaite pour Viktor Orban ? LCI , 2019.
  2. ^ а б M.-L. W. Hongrie : le parti d'Orban battu aux municipales a Budapest ? Le Parisien , 2019.
  3. ^ а б Blow for Hungary PM Orban as opposition wins Budapest mayoral race ? The Guardian , 2019.
  4. ^ ≪Population by type of settlement ? annually≫ . Hungarian Central Statistical Office.
  5. ^ Ed F. Nozeman; Arno J. Van der Vlist (2014). ≪ European Metropolitan Commercial Real Estate Markets ≫ . Springer. p. 169. ISBN 978-3-642-37852-2 .
  6. ^ ≪Which are the largest city economies in the world and how might this change by 2025?≫ PricewaterhouseCoopers.
  7. ^ ≪Global MetroMonitor | Brookings Institution≫ . Brookings.edu.
  8. ^ ≪Hungary: Emerging Economic Power In Central And Eastern Europe≫ . Thomas White International.
  9. ^ ≪Budapest Europe’s Second Fastest-Developing Urban Economy, Study Reveals≫ . Hungary Today.
  10. ^ ≪Budapest Stock Exchange sponsors Master Investor Show≫ . Master Investor.
  11. ^ ≪Academic Ranking of World Universities 2015≫ . ShanghaiRanking Consultancy.
  12. ^ ≪Budapest is the 50th Most Liveable City in the World≫ . Tower International.
  13. ^ RAF raids Budapest ? second heavy attack . Sydney Morning Herald.
  14. ^ ≪Chain bridge≫ . Bridges of Budapest.
  15. ^ Budapest . United States Holocaust Memorial Museum.
  16. ^ а б ≪Budapest Architecture≫ . Visit Budapest.
  17. ^ ≪The Incredible Architecture of Budapest≫ . PBase.com.
  18. ^ ≪The oldest church in Pest≫ . Visit Budapest.
  19. ^ ≪The Basilica of Saint Stephen≫ . Lovely Budapest.
  20. ^ ≪Glimpsing Hungary’s Ottoman Past≫ . The New York Times.
  21. ^ ≪Budapest, including the Banks of the Danube, the Buda Castle Quarter and Andrassy Avenue ? UNESCO World Heritage Centre≫ . UNESCO.
  22. ^ ≪Szechenyi Chain Bridge≫ . Structurae
  23. ^ ≪Nyugati Railway Station≫ . We Love Budapest.
  24. ^ ≪Budapest Tour: Early Art Nouveau 1897?1904≫ . Budapest Architect.
  25. ^ The World According to GaWC 2010 . www.lboro.ac.uk.
  26. ^ Online gazdasagi ujsag . Portfolio.hu
  27. ^ Global MetroMonitor . Brookings Institution
  28. ^ STADAT ? 6.3.2.1.2. A regisztralt vallalkozasok szama ? GFO’11 . Ksh.hu
  29. ^ Budapest City Report 2013 . Jones Lang LaSalle.
  30. ^ Budapest to be CEE Region Headquarters for Chinese Research Institute . Promote CEE
  31. ^ Bachelor, Master and PhD study programs in foreign languages . Budapest Business School
  32. ^ Budapest status of employment . Budapest Public Employment Service Non-profit Company

Вонкавыя спасылк? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Кра?ны
Мапа Дунаю
Гарады
Прыток?
Астравы
Атрымана з ≪ https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Будапэшт&oldid=2498052 ≫