Зьвестк? зь В?к?пэды? ? вольнай энцыкляпэды?
Бактэ?ры?
(
па-старажытнагрэцку
:
βακτ?ριον
? ≪пруток≫) ? дамэн (надцарства)
пракарыётных
(бязьядзерных)
м?краарган?зма?
, часьцей за ?сё
аднавузавых арган?зма?
. Звычайна маюць да?жыню ? некальк?
м?крамэтра?
, а таксама розную форму ? ад сфэра? да палачак ? сьп?раля?. Звычайна ? адным граме глебы ?трымл?ваецца 40 м?льёна? бактэрыяльных вуза? ? каля м?льёну ? м?л?л?тры прэснай вады, наогул на
Зямл?
нал?чваецца каля пяц?
нан?льёна?
(5×10
30
) бактэрыя?
[1]
.
Для бактэрыя? характэрная ная?насьць
вузавай сьценк?
,
цытаплязмы
, а таксама адсутнасьць ядра,
м?тахондрыя?
,
плястыда?
? ?ншых
арганэла?
. Яны звычайна маюць вузавыя сьценк?, як расьл?нныя ? грыбныя вузы, але бактэрыяльныя вузавыя сьценк? звычайна вытканы з
пэптыдагл?кана?
. Большасьць зь ?х вельм? малыя, звычайна тольк? 0,5?5,0 мкм пры сва?х найбуйнейшых памерах, хоць некаторыя г?ганцк?я бактэры?, як то
Thiomargarita namibiensis
?
Epulopiscium fishelsoni
, могуць вырастаць да 0,5 мм у памеры ? быць бачным? ня?зброеным вокам
[2]
. Некаторыя бактэры?, як то
м?коплязмы
, так?я дробныя, што могуць праходз?ць праз
бактэрыяльныя ф?льтры
. Некаторыя бактэры? ?твараюць
споры
. Мног?я зь ?х рухомыя ? маюць жгуц?к?. Паводле спосабу жы?леньня вылучаюць бактэры? а?татрофы ? гетэратрофы. Залежна ад тыпу дыханьня бактэры? падзяляюць на аэробы ? анаэробы.
Далёка ня ?се в?ды бактэрыя? был? ап?саныя. Прычына ? вел?зарнай разнастайнасьц? гэтай групы арган?зма?, ?хны невял?к? памер ? праблемы ?трыманьня ?
лябараторы?
, бо тольк? палова зь ?х можа быць вырашчыная ? лябараторных умовах
[3]
.
Бактэры? ?дзельн?чаюць у кругазвароце рэчыва? у прыродзе, ачышчэньн? асяродзьдзя ад арган?чных рэштка?, фармаваньн? структуры ? ?радл?васьц? глебы, а таксама падтрымл?ваюць запасы
вугляк?слага газу
?
атмасфэры
. Выкарысто?ваюцца ? харчовай, м?краб?яляг?чнай, х?м?чнай ? ?ншых гал?нах прамысловасьц?. Патагенныя (хваробатворныя) бактэры? зья?ляюцца ?збуджальн?кам?
хвароба?
расьл?на?, жывёл ? чалавека.
