Курессааре

Википедия ? ирекле энциклопедия м??л?м?те
Курессааре
эст.   Kuressaare
Ниге?л?? дата?ы 1154
Рәсем
Р?сми атама?ы Kuressaare
Д??л?т   Эстония
Административ ???ге Сааремаа [d] ??м Сааремаа [d]
Административ-территориаль бер?мек Сааремаа [d] [1]
Халы? ?аны 13 197 кеше ( 1 ?инуар 2023 ) [2]
Май?ан 15,53 км² ( 5 апрель 2023 ) [3]
Почта индексы 93813
Святой покровитель Иоанн Евангелист [d]
И? т??ге я?ма ва?ыты 1381
Номер там?а?ы коды K
Карта
  Курессааре Викимилект?

Курессааре ( эст.   Kuressaare  ? курга (мн. куред ) аист (?ау?ы) тиг?нде а?лата , ? саар  ? утрау ,й??ни ? ?ау?ы утрау?ары , 1917 йылд?а тиклем Аренсбург ( нем . A(h)rensburg)  ? Орлиный замок, orn ( ислами. ) ? б?рк?т замогы , 1952 ? 1988 йылда Кингисепп ; эст.   Kingissepa ) ? Эстония ?ала?ы , Саарема утрауында урынлаш?ан, ?асандыр б?т? архипелагты шулай ата?андар, ? утрау Курессааре тип атал?ан, ул Сааремаа ?й??ене? и? эре тора? пункты ??м административ ???ге. ?алала Роомассааре ди?ге? гаваны ??м шул исемд?ге аэропорт урынлаш?ан.

Географик урыны [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Курессааре ?ала?ы Рига ?улты?ында, Сааремаа ?ур эстон утрауыны? к?нья? ярында, урынлаш?ан. Эстонияны? и? к?нбайыш ?ала?ы.

Климат [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

?ала климат?а уртаса-ди?ге? климатынан уртаса-континенталь климат?а к?се?се, ?ышын йылы, й?й??ре ?ал?ынса. Уртаса ?ауа дымлылы?ы ? 82 % (74 % май ? июнд?) ?ышын ? 87 процент) [4]

?ала климаты
К?р??ткес ?ин Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Йыл
Абсолют максимум,  °C 11,3 13,8 15,1 26,0 29,5 33,4 34,9 35,0 29,5 25,6 18,6 16,4 35,0
Уртаса максимум, °C 3,2 3,8 3,8 10,5 16,6 21,6 24,7 22,0 18,1 11,9 8,8 4,6 10,5
Уртаса температура, °C ?0,2 ?0,7 3,4 5,6 13,0 15,5 17,9 17,4 12,9 8,4 2,8 1 6,9
Уртаса минимум, °C ?4,9 ?4,2 ?2,8 3,4 6,7 12,4 15,1 14,7 9,8 6,7 3,6 ?3,1 4,5
Абсолют минимум, °C ?17,6 ?19,8 ?15,6 ?7 1,8 5,0 8,7 6,3 ?0,1 ?6 ?14,4 ?18,6 ?19,8
Яуым-т?ш?м норма?ы, мм 44 31 33 35 32 49 58 63 71 72 72 59 617
?ыу температура?ы, °C 2 2 2 7 11 16 19 21 16 10 8 4 9,7
Сы?ана?: EMHI Туристический портал

Тарих [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

1785 йылда ?ала гербы

Ниге?л?не?е ??м Урта быуаттар?а ??еше. [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Археологтар фекеренс?, башта ?арай урынында ба?ар ??м а?ас ?аралтылары бул?ан

Х??ерге Курессааре элекке рухани?ар замогы урынында тора. Был турала 1381 йыл?ы йылъя?малар?а телг? алына.

1559 йылда ?аланы Дания короллеген? ?ат?андар, шунан ?у?, 1563 йылды? 8 майында, у?а ?ала хартия?ы ??м, Рига?а о?шатып, ?ала статусы бирел?.

Бремсебрус килеше?е буйынса ?ала 1645 йылда Швед короллеге идара?ы а?тына бирел? ??м уны? юрисдикция?ы а?тында 1721 йыл?а тиклем тора.

Т??ге тап?ыр ?аланы? швед контроленд? тотолоуы 1710 йылда ???л?, 15 (26) августа рус армия?ы ?аланы яндыра. 1721 йылда, Ништадт тыныслы? килеше?е буйынса, ?ала р?сми р??ешт? Р?с?й империя?ыны? составына индерел?.

Р?с?й империя?ы ва?ытында ?ала [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

1721-1917 йылдар?а ?ала р?сми р??ешт? Р?с?й империя?ы составында тора, унда ю?ары класс кешел?ре ?с?н курорт булдырыла Екатерина II тарафынан 1785 йылды? 30 апреленд? (11 май) Аренсбург ??л???е ??м?лд?н сы?арыла.

Шул у? йылда бында?ы швед милл?тле халы?тар Б?й?к Екатерина указына ярашлы утрау?ы ташлап Украинаны? Старошведский ауылына к?сеп китерг? м?жб?р була.

Беренсе донъя ?у?ышы барышында ?ала 1917 йылды? 1 (14) октябренд? Германия ??ск?р??ре тарафынан Моонзунд х?рби операция?ы ва?ытында оккупациялана.

Эстония территория?ы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

1918 йылды? а?а?ында бынан Германия оккупацион ??ск?р??ре сы?арыл?а, ?ала бойондоро??о? Эстон Республика?ы сотавына ин? ??м Сааремаа ?й??ене? административ ???ге була. Эстон бойондоро??о?ло?о осоронда ?ала ? Курессааре тип атала.

Совет осоро [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

1940 йылда ?ала Эстон ССР-ы составына ин?.

Б?й?к ватан ?у?ышы осоронда, 1941 йылды? 22 сентябренд? , ?ала германия ??ск?р??ре тарафынан оккупациялана. 1944 йылды? 7 октябренд? Ленинград фронтыны? 8-се армия?ы Моондзун десант операция?ы барышында у?сылар корпусы ??м 7-се эстон у?сылар дивизия?ы тарафынан азат ител?.

26 сентябрь, 1950 йыл. ?ала Курессааре районыны? ???ген? ?йл?н?.


Й?й 1980 йыл . Курессааре ?арайында ??м уны? тир?-й?ненд? ≪Укртелефильм≫ студия?ы тарафынан ≪Лючия ди Ламмермур≫ фильмы т?ш?р?л?

Халы? [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Халы? ?аны [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

1825 [5] 1833 [6] 1840 [7] 1847 [8] 1856 [9] 1863 1867 1881 [10] 1897 [11] 1922 [12] 1934 [13] 1939 [14] 1940 [14] 1941 [14] 1959 [15] 1970 [16] 1979 [17] 1989 [18] 2000 [18] 2010 2012
1691 1685 2993 2725 3736 3378 3256 3454 4603 3364 4478 4948 4474 3936 9720 220 12 260 14 356 16 830 14 977 14 441 13

Милли составы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Милл?те 1881 [19] 1897 [20] 1922 [21] 1934 [22] 1989 [23] 2000 [23]
и??пт?н % и??пт?н % и??пт?н % и??пт?н % и??пт?н % и??пт?н %
Бары?ы 3454 100 4603 100 3364 100 4478 100 16166 100 14925 100
эстондар 1685 48,8 2896 62,9 2666 79,3 3938 87,9 14999 92,8 14548 97,5
рус 248 7,2 341 7,4 156 4,6 119 2,7 833 5,2 211 1,4
немец 1421 41,1 1198 26,0 401 11,9 321 7,2 334 2,1 166 1,1
баш?а 100 2,9 168 3,6 141 4,2 100 2,2

Халы?ты? конфессиональ составы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Дин тотоу 1881 [24] 1897 [25] 1922 [26] 1934 [27] 2000 [28]
и??пт?н % и??пт?н % и??пт?н % и??пт?н % и??пт?н %
Бары?ы 3454 100 4603 100 3364 100 4478 100 11848 100
лютеран 2673 77,4 3106 67,5 2129 63,3 2710 60,5 2592 21,9
православие 643 18,6 1430 31,0 1093 32,5 1504 33,6 562 4,7
баш?а дин тотоусы,



дин?е???р, атеистар
138 4,0 67 1,5 142 4,2 277 6,2 8694 73,4

И?к?рм? .2000 йылдар?а?ы м??л?м?тк? бары тик 15 й?шк? тиклемге кешел?р ген? индерелг?н..

?аланы? т?п ш???л? ? балы? тотоу, туризмд , ауыл хужалы?ы .

Тыуып ??к?н ??м й?ш?г?н [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  • Аавик, Эвальд (р. 1941 ) ? эстон актеры, Эстония ССР-ыны? халы? артисы ( 1982 ).
  • Бод, Александр Адольфович ( 1865 ? 1939 ) ? филолог, тел у?ытыусы?ы (борон?о телд?р у?ытыусы?ы).
  • Востоков, Александр Христофорович ( 1781 ? 1864 ) ? филолог, академик, ≪славян телд?ре≫ терминын индере?се.
  • Каны, Луис Исраэль ( 1901 ? 1974 ) ? америка архитектор.
  • Кингисепп, Виктор Эдуардович ( 1888 ? 1922 ) ? Эстонияны? коммунистар партия?ына ниге? ?алыусы. 36 йыл дауамында ( 1952 ? 1988 йыл ), ?ала уны? исемен й?р?т?.
  • Маак, Ричард Карлович (1825?1886) ? р?с?й натуралисы, Себер ??м Алы? К?нсы?ышты ?йр?не?се.
  • Рар, Владимир Федорович (1880?1919) ? рус армия?ыны? полковнигы, Рус-япон ?у?ышында ??м А?тар х?р?к?тенд? ?атнашыусы, М?ск?? ?ала?ын большевиктар?ан 1917 йылда т?п ?а?лаусы?ы
  • Фрезе, Александр Ермолаевич (1804?1872) ? тау инженеры, Алтай с?см? алтынын и? беренсе асыусы
  • Карл Вильгельм Фрейндлих ( 1803 - 1872 ), эстон я?ыусы?ы, ша?ир, кистер, у?ытыусы [29] .
  • Щурупов, Михаил Арефьевич (1815?1901) ? рус архитекторы.

И?т?лекле урындары [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  • И?ке ?ала (Ратуша, важня, ян?ын ??ндере? депо?ы, шулай у? б?т? ?ала ???ге) [30]
  • Епископ ?арайы
  • Йоханнес Аавик мемориаль музейы.
  • Кудьяпе зыяраты
  • ?ур Тылл ??м уны? ?атыны Пирет ??йк?ле (скульпторы Тауно Кангро)

Ту?анлаш?ан ?алалары [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

И?к?рм?л?р [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  1. https://www.riigiteataja.ee/akt/111112017001
  2. https://andmed.stat.ee/en/stat/rahvastik__rahvastikunaitajad-ja-koosseis__rahvaarv-ja-rahvastiku-koosseis/RV0240
  3. Haldus- ja asustusjaotus ? Land Board .
  4. 1825 йылда р?с?й империя?ы ??м ??р?тт?р буйынса статистик посад ?ала. Сост. офица була. полиция м??л?м?тт?ре буйынса Департамент ет?кселеге Штера баш?арма директоры. Спб., 1829.
  5. 1833 йылда торошон к???те? ?ала?ы р?с?й империя?ы / Изд. эске эшт?р министрлы?ы ?арама?ында. ? Спб., 1834.
  6. Р?с?й империя?ы тура?ында статистик таблица х?ле ?алманы. Сост. Статор.. коллекцияны?. Эске эшт?р министрлы?ы советы. ? Спб., 1840.
  7. Р?с?й империя?ы тура?ында статистик таблица х?ле ?ала [1847 йылды? майында буйынса 1]. Сост. Статор.. коллекцияны?. Эске эшт?р министрлы?ы советы. Спб., 1852.
  8. Статистик таблица Р?с?й империя?ы эске эшт?р министры бойоро?о буйынса т???л? ??м н?шер Статор. ???к статистика комитеты б?леге. [В. 1]. 1856 йыл артынан йыл. Спб., 1858.
  9. 1922 д. uldrahvalugemise andmed. 7 Vihk-b, maakond Saare. ? Tallinn, 1924.
  10. Rahvastiku korteriolud koostis ja: II rahvaloenduse tulemusi. Tallinn, 1935, lk. 1.
  11. 14,0 14,1 14,2
    Strukturbereicht Ostland uber das. I Teil: Ostland in Zahlen. ? Riga, 1942.
  12. Перепись населения СССР 1959 года . Дата обращения: 27 июнь 2010. Архивировано 9 октябрь 2008 года. 2008 йыл 9 октябрь архивлан?ан .
  13. Перепись населения СССР 1970 года . Дата обращения: 27 июнь 2010. Архивировано 16 июль 2012 года. 2012 йыл 16 июль архивлан?ан .
  14. Перепись населения СССР 1979 года . Дата обращения: 27 июнь 2010. Архивировано 16 июль 2012 года. 2012 йыл 16 июль архивлан?ан .
  15. 18,0 18,1
  16. 1922 д. uldrahvalugemise andmed. 1 Vihk. Koosseis Rahva Eestis korteriolud demograafiline ja. ? Tallinn, 1924, lk. 33.
  17. 1897 йылда р?с?й империя?ында беренсе Д?й?м халы? и??бен под ред. Н. А. Тройницкий. 21: губерна?ы Лифлянд. ? Спб., 1905, с. 78-79.
  18. 1922 д. uldrahvalugemise andmed. 7 Vihk-b, maakond Saare. ? Tallinn, 1924, lk. 15
  19. Rahvastiku korteriolud koostis ja: II rahvaloenduse tulemusi. Tallinn, 1935, lk. 47-53.
  20. 23,0 23,1
  21. 1922 д. uldrahvalugemise andmed. 1 Vihk. Koosseis Rahva Eestis korteriolud demograafiline ja. ? Tallinn, 1924, lk. 51.
  22. 1897 йылда р?с?й империя?ында беренсе Д?й?м халы? и??бен под ред. Н. А. Тройницкий. 21: губерна?ы Лифлянд. ? Спб., 1905, 76-77 б.
  23. 1922 д. uldrahvalugemise andmed. 7 Vihk-b, maakond Saare. ? Tallinn, 1924, lk. 38-39
  24. Rahvastiku korteriolud koostis ja: II rahvaloenduse tulemusi. Tallinn, 1935, lk. 118?121.
  25. Необходимо задать параметр url= в шаблоне {{ cite web }} . Необходимо задать параметр title= в шаблоне {{ cite web }} . [ ] .

?ылтанмалар [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]