Suleyman Rust?m

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec
Suleyman Rust?m
Do?um tarixi 12 mart 1906 ( 1906-03-12 ) [1]
Do?um yeri
V?fat tarixi 10 iyun 1989 ( 1989-06-10 ) (83 ya?ında)
V?fat yeri
D?fn yeri
T?hsili
F?aliyy?ti dilci , ?air , t?rcum?ci , publisist , dramaturq , ba? redaktor
?s?rl?rinin dili Az?rbaycan dili
Janrlar ?eir
Uzvluyu
Mukafatları Sosialist Əməyi Qəhrəmanı
"Lenin" ordeni "Lenin" ordeni "Lenin" ordeni "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni "Xalqlar dostluğu" ordeni "Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə" yubiley medalı "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı
2-ci dərəcəli "Stalin" mükafatı Azərbaycan SSR xalq şairi Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı Azərbaycan LKGİ mükafatı "Qızıl qələm" mükafatı
Vikimənbənin loqosu Suleyman Rust?m Vikim?nb?d?
Vikianbarın loqosu  Vikianbarda ?laq?li mediafayllar

Suleyman Rust?m (tam adı: Suleyman ?liabbas o?lu Rust?mzad? ; 12 mart 1906 [1] , Novxanı , Bakı q?zası ? 10 iyun 1989 , Bakı ) ? Az?rbaycan ?airi, dramaturq , t?rcum?ci, ictimai xadim, 1934-cu ild?n AYB-nin uzvu, Sosialist ?m?yi Q?hr?manı (1976), Az?rbaycan SSR xalq ?airi (1960), "Stalin" mukafatı (1950), 2 d?f? Az?rbaycan SSR Dovl?t mukafatı laureatı (1970, 1986), 1940-cı ild?n Sovet ?ttifaqı Kommunist Partiyası uzvu.

Suleyman Rust?m Az?rbaycan SSR dovl?t himninin sozl?rinin mu?llifl?rind?n biridir. O, 1971?1989-cu ill?rd? Az?rbaycan SSR Ali Sovetinin s?dri olmu?dur.

Poct markası (2006).

Suleyman Rust?m 1906-cı il martın 12-d? Bakının Novxanı k?ndind? anadan olmu?dur. [2] [3] 1925-ci ild? Az?rbaycan Dovl?t Universitetinin ??rq?unaslıq fakult?sin? daxil olmu?, 1929-cu ild? oradan Moskva Dovl?t Universitetinin ?d?biyyat v? inc?s?n?t fakult?sin? kocurulmu?dur. Zaqafqaziya M?rk?zi ?craiyy? komit?sin? uzv secilmi?dir (1935). Az?rbaycan SSR? birinci ca?ırı? Ali Sovetin? deputat secilmi?dir (1938), bundan sonra omrunun sonuna q?d?r butun ca?ırı?larda deputat olmu?dur.

Az?rbaycan Dovl?t Akademik Milli Dram Teatrının direktoru (1937?1938), "?d?biyyat q?zeti"nin ba? redaktoru olmu?dur. Az?rbaycan Yazıcılar ?ttifaqının ?dar? Hey?tin?, " Az?rbaycan ", "Kirpi" jurnallarının v? "Советский писатель" (sovetskiy pisatel)" redaksiya hey?tl?rin? uzv secilmi?dir.

Xidm?tl?rin? gor? uc d?f? "Lenin" ordeni , iki "Qırmızı ?m?k bayra?ı" ordeni , Sovet Sulhu Mudafi? Komit?sinin F?xri f?rmanı v? bir sıra medallarla t?ltif olunmu?dur. 1971?1989-cu ill?rd? Az?rbaycan SSR? Ali Sovetinin s?dri olmu?dur.

1989-cu il iyunun 10-da Bakıda v?fat etmi?dir.

Yaradıcılı?ı

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Yaradıcılı?ında siyasi lirika v? sevgi ?eirl?ri muhum yer tutur. Heca v? ?ruz v?znl?rind? yazmı?dır. ?n sevil?n ?s?rl?rind?n biri T?brizim ?s?ridir.

?d?bi f?aliyy?t? 20-ci ill?rin ?vv?ll?rind? ba?lamı?, 1922-ci ild? "Cimnaz xanım yuxudadır" birp?rd?li komediyasını yazmı?dır. "Unudulmu? g?nc" adlı ilk m?tbu ?eiri 1923 ild? "Maarif v? m?d?niyy?t" (indiki "Az?rbaycan") jurnalında d?rc olunmu?dur. "?l?md?n n???y?" adlı ilk ?eir kitabı 1927-ci ild? n??r edilmi?dir.

Sosializm ideyalarını, inqilabi ?hvali-ruhiyy?ni ?d?biyyata g?tirm?k, poeziyanı gund?lik ictimai-siyasi hadis?l?rin inikasına cevirm?k bu kitabın ba?lıca xususiyy?tl?ri idi. "Addımlar" (1930), "S?s", "At??" (1932) ?eir kitabları S.Rust?min siyasi lirik ?air kimi formala?masının gost?ricisi idi.

?kinci Dunya muharib?si ill?rind? o, xalqın q?hr?manlıq mubariz?sini t?r?nnum ed?n ?s?rl?r yazmı?dır. "?ldırım" (1942), "Qafurun q?lbi" (1959), "?zizl?rd?n ?zizl?r?" (1965) v? s. Muharib? dovru yaradıcılı?ında C?nubi Az?rbaycan movzusu xususi yer tuturdu: "T?briz ?eirl?ri silsil?si", "?ki sahil" kitabı (1949). 1960?1980-ci ill?r yaradıcılı?ında ictimai-siyasi v? m?h?bb?t lirikası ?sas x?tti t??kil etmi?dir: "Gun??li sahill?rd?" (1963), "Kecilm?mi? yollarda" (1970), "Ur?yimin gozuyl?" (1977), "M?nim gun??im" (1981) v? s. kitabların, "Yan?ın" (H. N?z?rli il? birg?, 1930) pyesinin, "Qacaq N?bi" (1940) m?nzum pyesinin, "Durna" (1948) komediyasının mu?llifidir.

  • "Yan?ın"
  • "Cimnaz xanım yuxudadır"
  • "Duma"
  • "G?ldi-ged?r"
  • "Qacaq N?bi"

Komediyaları

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]
  • "Durna"
  • "Cimnaz xanım yuxudadır"
  • "?ldırım"
  • "Qafurun q?lbi"
  • "?zizl?rd?n-?zizl?r?"
  • "Xilaskar"
  • "T?brizd? qı?"
  • "Qolsuz q?hr?man"
  • "Yeni k?ndin i?ıqları"
  • "M?nsum?"
  • "Nakam m?h?bb?t"
  • "Partizan ?li"
  • "Gulbahar"
  • "?airin olumu"
  • "Yax?ı yolda?"
  • "12-ci tuf?ng"
  • "Don?-don? xatırlayın"
  • "Yaralanım"
  • "S?buhini du?un?rk?n"

Satira v? yumorları

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]
  • "Bir d?d? axtarıram"
  • "?caib ?s?r"
  • "Q?rib? nitq"
  • "Teatr t?nqidi"
  • "Hecstan ?hli"
  • "Qon?ularımdan biri"
  • "Elan"
  • "Mohk?m birlik"
  • "Ozund?n razı!"
  • "Yax?ı ki"
  • "Deyirs?nki?!"
  • "Ozunu b?y?n?n?"
  • "X?st?lik"
  • "B?db?xt adama"
  • "Nifr?t"
  • "S?nd? yox"
  • "Novator"un nitqi
  • "Novator" r?ssama
  • "N?y? lazım"
  • "Taniya bildim"
  • "M?n varlıyam, s?n yoxsul"
  • "?nsan v?zif?ni b?z?sin g?r?k"
  • "Ucuz xatir?l?r"
  • "Yad adam"
  • "Nakam ?air"
  • "Yen? b?zil?ri"
  • "Yubiley a?iqi"
  • "S?rc? balladası"
  • "Dem?r?m"
  • "Moda qurbanı"
  • "Heyk?l x?st?si"
  • "Bohtanzad?"
  • "Qorxaq"
  • "Al?md?n n???y?"
  • "Addımlar"
  • "S?s"
  • "At??"
  • "Gun??li sahill?rd?"
  • "Kecilm?mi? yollarda"
  • "Ur?yimin gozu il?"
  • "M?nim gun??im"
  • "T?brizin ?eirl?ri silsil?si"
  • "?ki sahil"

T?rcum?l?ri

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]
  • Meynqard Rudzitis. Qızıl ordu (?eir) . ?d?biyyat q?zeti, 1941, 9 iyun.
  • ?van Krılov . ?ahp?r?st qurba?alar (t?msil). V?t?n u?runda, 1944, № 7?8, s.37?39 3.
  • C.Qou. D?rin kokl?r (3 p?rd?li drama). (?nqilab v? m?d?niyy?t, 1948, № 7, s.50?103.) Pyesi Arnod Dyusse il? birlikd? yazmı?lar.
  • Nazim Hikm?t . On be? yara; H?sr?t; Provakator; B?lk? m?n; Yanmamı? papiros; K?r?m kimi (?eir). ( ?nqilab v? m?d?niyy?t , 1951, № 9, s.57?59) Q?lbim; S?ni du?unur?m; Arpa cayının iki yanı; Diz? q?d?r qarlı bir gec?; D?mir q?f?sd? g?zi??n aslan; X?z?r d?nizi (?eir). (?nqilab v? m?d?niyy?t, 1952, № 1, s.131?136) S?s; N??m?l?rimiz; Cavab nomr? 4; XX ?sr? dair; Arif?y?; M?ktub; D?v?t; Sevgilim?; Mehmet; Yeriy?n adam (?eir). (?nqilab v? m?d?niyy?t, 1952, № 6, s.51?56) S?ni du?unur?m; ??rqli v? SSR?; Ustamızın olumu; On doqquz ya?ım; X?z?r d?nizi; Vida; B?lk? m?n; Provokator; Yanmamı? papiros; Diz? q?d?r qarlı bir gec?; On be? yara (Onbe?l?rin xatir?sin? ithaf); H?sr?t; D?mir q?f?sd? g?zi??n aslan; K?r?m kimi; Q?lbim; U?aqlara n?sih?t; ??n g?l?c?k; B?nov??, ac dostlar v? qızıl gozlu qız; Komsomol (?eir).
  • Nazim Hikm?t . ?eirl?r. Bakı: Az?rbaycan U?aq v? G?ncl?r ?d?biyyatı N??riyyatı, 1952, s.15?45.
  • Qaysın Quliyev . Torpaq v? ?eir (?eir). Az?rbaycan, 1961, № 4, s.36.
  • ?lya Selvinski . Bab?kin ikinci mahnısı (?eir). (?d?biyyat v? inc?s?n?t, 1961, 8 aprel) Bahar dostları (RSFSR ?airl?rinin ?eirl?ri) (Bakı: Az?rn??r, 1961, 248 s.)
  • ?bdulvahab Suleymanov. Az?rbaycan (?eir) (s.193?195). Bahar dostları (RSFSR ?airl?rinin ?eirl?ri). Bakı: Az?rn??r, 1961, 248 s.
  • Yaroslav Smelyakov. Goz?l qız Lida (?eir). ?d?biyy?t v? inc?s?n?t, 1964, 18 iyul.
  • Jan Pol Sartr . Lizzi (pyes). Az?rbaycan, 1966, № 10, s.169?190.
  • Qriqol Aba?idze . Bahar (?eir). Kommunist, 1971, 16 aprel.
  • Taras ?evcenko . "Siz ey fikirl?rim, du?unc?l?rim!.." (?eir) (s.13?16); Fikirl?rim, du?unc?l?rim (?eirl?r v? poemalar). Bakı: Yazıcı, 1979, 104 s.
  • Cahit Kul?bi. ?yirminci ?srin ilk yarısı; D?fn; Yan?ın; Acı zaman; Biz; Siva? yollarında; Amerika (?eir). ?d?biyyat v? inc?s?n?t, 1981, 13 mart.
  • M?h?mm?d Mehdi ?l C?vahiri . F?hl?l?rin bayramında (?eir) . A? gunl?rin sora?ında (?raq ?d?biyyatından numun?l?r). Bakı: Yazıcı, 1983, s.18?22.
  • ?ota Rustaveli . P?l?ng d?risi geymi? p?hl?van (s.7?181). Dunya ?d?biyyatı kitabxanası seriyası. 19-cu cild. ?.Rustaveli. ?.X.D?hl?vi. P?l?ng d?risi geymi? p?hl?van. ?irin v? Xosrov. Bakı: Yazıcı, 1988, 366 s. (M?mm?d Rahim v? S?m?d Vur?un il? birg? t?rcum?).
  • Nazim Hikm?t . H?sr?t (s.83); Yanmı? papiros (s.86); Mehmet (s.87) (?eir). Turkun 101 ?airi (turk ?airl?rinin ?eirl?ri). Bakı: Yazıcı, 1993, 235 s.
  • Nizami G?nc?vi . Yax?ı bir soz degil?n, ta ??k?r ?rzan olsun…; F?xr el? yar ki, barını c?kir?m…; Ey nigarım, konlumu Az?rbaycan T?rcum? Ensiklopediyası 511 caldın, fusunxan olma, g?l!.. (q?z?l). Klassik Az?rbaycan ?d?biyyatı seriyası. Nizami G?nc?vi. Lirika. Bakı: Lider, 2004, s.24, 63, 64. 21.
  • ?ota Rustaveli . P?l?ng d?risi geymi? p?hl?van (poema). Dunya ?d?biyyatı seriyası. Bakı: Avrasiya Press, 2006, 232 s. (M?mm?d Rahim v? S?m?d Vur?un il? birg? t?rcum?).
  • Jan Pol Sartr . Lizzi (pyes). Dunya ?d?biyyatı seriyası. Fransız ?d?biyyatı antologiyası. 3 cildd?. II cild. Bakı: ??rq-Q?rb, 2007, s.183?212.
  • Taras ?evcenko . M?nimcun f?rqi yox ya?asam, ya da…; N.Kostomarova; Ya?ım otm?mi?k?n on ucu h?l?…; Kuc?d? hidd?tl? ba?ırır kul?k…; Hec dua etm?di m?nimcin anam…; Yen? d? yuxuda gorur?m b?z?n…; Yıxılan adamı doymurs?l?r d?…; Ey b?db?xt insanlar, yazıq insanlar!.. (?eir). Taras ?evcenko. Secilmi? ?s?rl?ri. Bakı: ??rq-Q?rb, 2008, s.156, 166, 172, 174, 214, 234, 236, 238, 254, 256.

Filmoqrafiya

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]
  1. 1 2 С?лейман Р?ст?м (библиография) . Bakı : 1950. S. 8. 94 s.
  2. Гулиев А. К. С?лейман Р?ст?м (библиография) . Б.: Гызыл Ш?рг. 1950. s?h. 8. 2021-07-09 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2021-10-19 .
  3. С?ле?ман Р?ст?м // Коммунист . № 137 (20905). 13 и?ун 1989-?у ил. С.  1.
  • Xamis Muradov. Kinofabrikd?n ba?lanan yol. Az?rbaycan Respublikası M?d?niyy?t Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Az?rbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzad?. Bizim "Az?rbaycanfilm". 1923?2003-cu ill?r. Bakı: Mut?rcim, 2004.- s?h. 4.

Xarici kecidl?r

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]