Yaponiya ? ??rqi Asiyada yerl???n ada olk?si. Yaponiya Sakit okeanda , Yapon d?nizinin , ??rqi Cin d?nizinin , Cinin , ?imali Koreyanın , C?nubi Koreyanın v? Rusiyanın ??rqind? yerl??ir, ?imalda Oxot d?nizin? , c?nubda ??rqi Cin d?nizi v? Tayvan adasına q?d?r uzanır. "Yaponiya" adının "gun??" m?nası kanci il? ba?lıdır v? Yaponiya tez-tez "Gundo?an olk?" adı il? ca?ırılır. Yaponiya 14.125 adadan ibar?t stratovulkanik arxipelaqdır . Yaponiyanın ?n boyuk dord adası ? Hon?u , Hokkaydo , Kyu?u v? ?ikoku adası olk? ?razisinin t?xmin?n 97 %-ni ?hat? edir. Yaponiyanın ?halisi 126 milyon n?f?rdir v? bu gost?riciy? gor? dunyada 10-cu yerd?dir. T?xmin?n 37,8 milyon n?f?rin ya?adı?ı v? bir-birin? yaxın olan bir nec? ??h?rd?n ibar?t olan Keihin regionu (h?mcinin Tokio ? Yokohama aqlomerasiyası kimi tanınır) ?halisin? gor? son 60 il ?rzind? dunyanın ?n boyuk ??h?r aqlomerasiyasıdır . Tokio v? ?trafındakı bir nec? prefekturanı ?hat? ed?n Boyuk Tokioda 35 milyondan cox insan ya?ayır, bu is? buranı dunyada ?n boyuk mitropolit bolg? v? dunyada ?n boyuk GDP bolg?si edir. ( Davamı... )

Fatim? ? Mus?lmanların sonuncu pey??mb?ri M?h?mm?d pey??mb?rin birinci h?yat yolda?ı X?dic?d?n olan qızı, M?h?mm?d pey??mb?rin ?misi o?lu IV Ra?idi x?lif?, ?i?l?rin I imamı v? x?lif?si , II m?sumu ?li ibn ?bu Talibin h?yat yolda?ı, ?i?l?rin II v? III imamları H?s?n ibn ?li v? Huseyn ibn ?linin anası. ?hli-beytin 5 uzvund?n biri. Fatim? N?cran n?sranil?ril? edil?n Mubahil? gunund? M?h?mm?din yanında olan yegan? qadındır. O, ?bu B?kr? bey?t etm?mi? v? ona qar?ı cıxmı?dır. F?d?kiyy? xutb?sind? F?d?yin q?sbi v? ?linin xilaf?tini mudafi? etm?si m??hurdur. Fatim? M?h?mm?din v?fatından sonra, C?madiy?laxir ayının 3-cu gunu hicri-q?m?ri 11-ci ild? M?din?d? dunyasını d?yi?ib, gec?, gizlic? d?fn edilib. Fatim? m??hur ?r?b qadınlarındandır. ?bn Tayfur (o. 280) Fatim?y? aid xutb?l?ri "B?la?atun-Nisa" adlı kitabda n?ql etmi?dir. F?d?k haqqındakı ona m?xsus xutb?ni ?bu Talib sulal?si oz u?aqlarına oyr?dirdil?r. ?smaili ?i?l?rinin sulal?si olan v? X?XII ?srl?rd? Misird? v? ?imali Afrikada hakimlik ed?n Fatimil?r sulal?sinin adı m?hz Fatim? il? ba?lıdır v? bu onların Fatim?nin n?slind?n oldu?unu gost?rir. ( Davamı... )

Zlatan ?brahimovicin milli komandada vurdu?u qolların siyahısı ? Zlatan ?brahimovic 2001-2016-cı ill?r aralı?ında beyn?lxalq s?viyy?d? ?svec millisind? oynamı? pe??kar futbolcu. O, h?mcinin Bosniya v? Herseqovina v? ya Xorvatiya millisinin ??r?fini qoruya bil?rdi. ?svec millisind? debut matcı 2001-ci ilin 31 yanvar tarixind?, 0-0 hesabı il? ba?a catmı? Farer adaları yı?masına qar?ı oyun olmu?dur v? ?brahimovic ilk beyn?lxalq qoluna m?hz h?min il Az?rbaycan millisin? qar?ı kecirdiyi oyunda imza atmı?dır. 2009-cu ilin oktyabr ayında ?svec millisi 2010-cu il F?FA Dunya Kuboku turnirind?n k?narda qaldıqdan sonra o, millid? cıxı?ını ba?a vurdu?unu elan ets? d?, novb?ti ilin avqust ayında millinin kapitanı kimi yenid?n komandaya geri qayıtmı?dır. Beyn?lxalq karyerası dovrund? o, meydana cıxdı?ı 116 matcda umumilikd? 62 qola imza ataraq ?svec yı?masında ?n cox qola imza atan futbolcu olmu?dur ki, 2014-cu ild? Friends Arena stadionunda Estoniya yı?ması il? keciril?n yolda?lıq oyununda 2 qol vuraraq Sven Ryudellin rekordunu qırdı. Davamı...

• AFFA -nın ?craiyy? Komit?sinin onlayn formatda keciril?n iclasında q?bul edilmi? q?rara ?sas?n, Fernandu Santu? (??kild?) Az?rbaycan milli futbol komandasının ba? m??qcisi t?yin edilib.
• Beyn?lxalq Olimpiya Komit?si (BOK) ?fqanıstanın " Taliban " t??kilatının t?sis etdiyi muv?qq?ti hokum?tin numay?nd?l?rini Parisd? keciril?c?k 2024 Yay Olimpiya Oyunlarına buraxmamaq bar?d? yekdil q?rar q?bul edib.
• Avropa Parlamentin? keciril?n seckil?rd? sa? m?rk?ziyy?tci Avropa Xalq Partiyası q?l?b? calıb. Bununla bel?, Almaniya ucun Alternativ , Milli C?bh? kimi ifrat sa?cı partiyalar da u?ur qazanıb.
• Hindistanda keciril?n parlament seckil?rind? qalib g?l?n Milli Demokratik Alyans azaldılmı? s?s coxlu?u il? Narendra Modini t?krar ba? nazir postuna secib.

Aktual hadis?l?r: ?srail?H?mas muharib?si  • Rusiya?Ukrayna muharib?si  • Sudanda muharib?

19 iyun : Kuveytd? must?qillik gunu, ilk atalar gunu

1762 ? Rusiya imperiyası il? Prussiya arasında sulh muqavil?si imzalanır.

1862 ? Amerika Birl??mi? ?tatları Konqresi qul saxlama?ı AB? ?razisind? qada?an etmi?dir.

1910 ? ?lk atalar gunu Va?inqtonda qeyd edildi.

1912 ? Amerika Birl??mi? ?tatlarında s?kkiz saatlıq i? gunu q?bul olunmu?dur.

1956 ? Merilin Monro v? Artur Miller evl?nmi?dir.

1961 ? Kuveyt Britaniyadan must?qillik almı?dır.

1992 ? Az?rbaycan Respublikası Avstraliya il? diplomatik ?laq?l?r qurmu?dur.

Dig?r gunl?r: 18 iyun – 19 iyun – 20 iyun

Vikipediya m?qal?l?rind?n:

• Dunyanın ?n uzun boylu adamı kimi Ginnesin Rekordlar Kitabına du??n Turkiy?li Sultan Kosenin (??kild?) boyunun uzunlu?u 2,51 metrdir. Eyni vaxtda o, 27,5 sm il? dunyadakı ?n boyuk ?ll?r? v? 36,5 sm (60 razmer ayaqqabı) il? ?n boyuk ayaqlara da malikdir.
• Cimmi Vels v? Larri Senger Vikipediyadan onc? ingilis dili d? daxil olmaqla 5 dild? movcud olan " Nupediya " adlı bir layih? yaratmı?dır. 2000-ci ilin mart ayından 2003-cu ilin sentyabr ayına q?d?r f?aliyy?t gost?r?n layih?d? 25 tamamlanmı?, 74 yoxlama prosesind? olan m?qal? var idi. Vikipediya bu layih?nin ?sasında yaradılmı?dır.
• " Stokholm sindromu " termininin m?n??yi 1973-cu ild? ?svecr?nin paytaxtı Stokholmda ba? vermi? bank soy?unundan g?lir. Qar?tcil?rd?n olan Klark Olofsson bankdakı girovlardan olan bir qadına a?iq olmu? v? o, bu cinay?t hadis?sin? gor? 10 il h?bs c?zası almı?, daha sonra s?rb?st buraxılmı?dır.