As
guerras muridas
se producioron en o
sieglo XIX
entre l'
Imperio Ruso
y os pueblos musulmans d'o
Caucas
oriental.
A fins d'o
sieglo XVIII
amaneixio en
Azerbaichan
una forma de
sufismo
, o
muridismo
, que s'estendillo tamien por
Daguestan
en a
decada de 1820
. En a luita contra o
colonialismo
ruso se producio un proceso que
Marvin Harris
denomina "
reviscolamiento relichioso
" que conducio a que o muridismo prenese un caracter resistent y militar. Dende 1830 i habio 3
imams
, o tercero d'ellos,
Xamil
encomenzo una fura resistencia. Fillo de nobles
avaros
, teneba dotes de lider, una autoridat natural y un talento organizador. Yera rodeyato por
nais
, (tropas d'elite y a mes chudeces y policia secreta), y teneba un estenso rete d'informacion. Elimino a gran parte d'a nobleza daguestani, establio un rechimen autoritario y la
xaria
.
O que pa os rusos yera una guerra colonial, pa os daguestanis partidarios de
Xamil
yera una
Alchihad
. Xamil prebo d'atrayer a los
circasians
a la suya causa con resultaus no satisfactorios. En
1837
refuso pactar con os rusos y se retiro a
Ajulgo
, una posicion fortificata a lo norte d'o territorio avaro.
Dos anyatas mes tarde os rusos asitiaban
Ajulgo
, y Xamil fuyio ta
Chechenia
, on recluto a muita chent y establio un nuevo cuartel cheneral, o Gran
Aul
. En
1840
Xamil torno a prener o poder en Daghestan. Encara que en
1845
os rusos prenesen o Gran Aul por un tiempo, no podioron ensopinar a Xamil. En ixe tiempo Xamil yera refirmato por os
avaros
, os
chechens
y os sajuros, y yera en o suyo apocheu.
En 1851 os rusos ninvioron a
Alexandre Bariantinski
, qui facio servir nuevos metodos: prohibir as represalias, ubrir carreteras, recostruccion d'edificios escachatos. D'esta traza reducioron china chana o espacio controlato por Xamil.
O
25 d'agosto
de 1859 Xamil se rindio. Uns pocos
chechens
y
avaros
se refuchioron en l'
Imperio Otoman
. Xamil fue condenato a arresto domiciliario en una finca a lo sud de
Moscu
y churo
leyaltat
a lo zar en 1866. Lo autorizoron de poder pelegrinar a la
Meca
y morio en
1871
. En Daguestan encara i habio una revuelta entre
1877
y
1878
.