O
dioxido de carbonio
ye un gas con
formula quimica
CO
2
, present en l'
atmosfera terrestre
en cantidaz muit baixas pero que tien una gran influencia en os
sers vivos
y en o
clima
por estar embrecato en a
fotosintesi
, a
respiracion celular
, en as
combustions
, en a sedimentacion u disolucion d'o
carbonato calcico
, en o
efecto hibernadero
y en o
escalfamiento climatico
.
Ye un gas incoloro, inodoro y insipido. No ye toxico, pero a suya acumulacion puet fer que s'afoguen os animals u personas que lo respiren por d'encima d'una concentracion critica. Ye o gas mes denso de l'aire y s'acumula facilment en os puestos baixos.
A
molecula
de dioxido de carbonio ye formata por un
atomo
central de
carbonio
unito con dos enlaces covalents a dos atomos d'
oxicheno
, os tres atomos son aliniatos en linia recta:
- O=C=O
As
cianobacterias
, as
algas
y as
plantas
en a
fotosintesi
fan una
reduccion
d'o dioxido de carbonio con l'aduya d'a luz solar y en liberan
oxicheno
, adhibindo o carbonio a
compuestos organicos
que producen ellas.
Toz os ser vivos que fan a
respiracion celular
producen como residuo o dioxido de carbonio.
O dioxido de carbonio ye un d'os gases que regulan a
temperatura
d'a
Tierra
creyando o
efecto hibernadero
. Manimenos l'augmento d'a concentracion d'o dioxido de carbonio por a
combustion
d'o
carbon
y
petrolio
ye augmentando o
efecto hibernadero
producindo un
escalfamiento global
.
O dioxido de carbonio influye en a precipitacion y en a disolucion d'o
carbonato calcico
:
Ca
2+
+ 2 HCO
3
?
= CaCO
3
+ H
2
O + CO
2
Esta reaccion conduce a la precipitacion de
calcita
, o
mineral
mayoritario en as
calsineras
bi ha diferents condicions de formacion de calsineras. Os sers vivos influyen n'esta reaccion. En os puestos on se forman os travertins as plantas fendo a fotosintesi retiran o dioxido de carbonio y producen a precipitacion d'o carbonato calcico en a suya superficie.
As calsineras que bi ha aflorando en a superficie se disuelven por l'accion de l'augua de
plevia
que leva dioxido de carbonio disuelto.