Os
atentaus de l'11 de setiembre de 2001
(tamien conoixius como
11-S
u
9/11
) son cuatro atentaus suicidas islamistas perpetraus o mesmo dia en os
Estaus Unius
y que resultoron en a muerte de 2.977 personas, en
Nueva York
,
Arlington
y
Shanksville
(
Pensilvania
), en menos de dos horas, entre as 8:14 am y as 10:30 am. Estioron producius per miembros d'a ret chihadista
Al-Qaeda
,
[1]
dos dias dimpues de l'atentau suicida de l'organizacion que mato a lo comandant anti-taliban y ex ministro d'Esfensa
Ahmed Chah Massoud
en
Afganistan
.
[2]
Tenioron como obchectivo edificios simbolicos en o nord-este d'Estaus Unius, incluyiu o
World Trade Center
, que ya estio atacau en
1993
. A Operacion "Bojinka", descubierta en chinero de 1995, ye considerada per os servicios d'intelichencia estausunidenses como un plan precursor d'istos ataques.
[3]
En o maitin d'o martes
11 de setiembre
de
2001
, decinueu
terroristas
secuestroron cuatro avions.
[4]
Dos avions son aventaus ent'as torres chiminucas d'o
World Trade Center
(WTC) en Manhattan,
Nueva York
, y un tercero a lo
Pentagono
, seu d'o Departamento d'Esfensa, en
Washington, DC
, matando a toz a bordo y muitos mas en istos edificios. As dos torres d'o World Trade Center, que teneban una
altaria
de mas de 415 m, colapsoron menos de dos horas dimpues, provocando a destruccion d'atros dos edificios. O cuatreno
avion
, que volaba enta a
Casa Blanca
, s'estampo en campo ubierto en
Shanksville
,
Pensilvania
, dimpues de que pasachers y tripulacion, advertius per telefono de lo que yera succedendo en atros puestos, intenten en vano recuperar o control.
Os atentaus d'o 11 de setiembre de 2001 estioron os mas mortifers nunca perpetraus, a cifra oficial de muertos estio de 2.977 muertos y 6.291 ferius.
[5]
L'ataque a las Torres Chiminucas causo a muerte de 2.753 personas, incluyius 343 bombers y 60 policias, pero nomas s'identifica formalment a 1.643 victimas. O 17 d'octubre de 2001, Mary Robinson, encargada d'a Oficina d'o Alto Comisionado d'as Nacions Unitas pa os Derechos Humanos, cualificaba istos ataques como crimens de lesa humanidat, encara que tamien son obchecto de multiples teorias conspirativas. A Comision Nacional d'Ataques Terroristas contra Estaus Unius estio creyada en 2002 pa explicar como pueden ocurrir istos ataques y especialment pa privar que tornen a ocurrir. En o suyo informe publicau en zaguerias de chulio de 2004, estableix a responsabilidat d'a ret
Al-Qaeda
, afirmando que os decinueu terroristas responsables d'istos atentaus suicidas son miembros y que o patrocinador ye
Osama bin Laden
, qui os reclama en cuantas ocasions.
Khalid Sheikh Mohammed
ye designau como o prencipal organizador d'istos ataques y reconoixe os feitos, mientres os interrogatorios preliminars pa o suyo chudicio, que prencipio lo
11 de chinero
de
2021
. Lo informe zaguer d'a Comision Nacional sobre os Ataques Terroristas en os Estaus Unius estima que o costo pa Al-Qaida de preparar y levar a cabo os ataques d'o 11 de setiembre estio de 400.000 a 500.000 dolars.
Os atentaus d'o 11 de setiembre de 2001 son vivius cuasi en tiempo real per cients de millons d'espectadors en tot o mundo y provocan un considerable shock psicolochico, as imachens de l'avion topetando contra a segunda torre d'o World Trade Center, asinas como as d'o completo colapso en poquez segundos d'as Torres Chiminucas, que se transmiten en vivo. Cuantos puestos estioron evacuaus como precaccion en tot o pais, incluyida a seu d'as
Nacions Unidas
, a Estactua d'a Libertat, os Parques Disney y Universal en Florida y
California
, pero tamien a Torre CN en
Toronto
y o Parlamento de Canada.
O gubierno federato d'os Estaus Unius y muitos atros paises respondioron fortaleciendo as suyas leis antiterroristas. Antimas, a administracion estausunidense de
George W. Bush
lanzo alavez una "guerra contra o terrorismo", en particular en
Afganistan
en octubre de 2001 (an se sospeitaba que o rechimen taliban favorable a Al-Qaeda auespaba a bin Laden) y en
Irak
en marzo de 2003 (an o rechimen baazista yera designau per l'administracion estausunidense como refirme a lo terrorismo internacional y poseyedor d'armas de destruccion masiva).
[6]
Osama bin Laden
estio finalment visto en
Pakistan
y asasinau per un comando estausunidense lo
2 de mayo
de
2011
.
[7]