O Pulongti hananay a kitakit(Fransu sowal:
Republique du Burundi),
o kalopanganga a mitahidang o Pulongti(Fransu sowal:Burundi; Kuwaping sowal:蒲隆地). Itiraay i sakawali no Afrika a ilaloma’ay no karopow a kitakit, ikamis o Loanta, ikawali o Tanangniya, isaka’etip o Kangko ko fiyaw, mataliyokay nona tolo a kitakit, o kasala’ed ato Kangko malitosaay ko kalala’edan i Tankoniko-Fanaw(Ikiris sowal: Lake Tanganyika; Frensu sowal: Lac Tanganyika; Kuwaping sowal:坦?尼喀湖).
O syoto tatapangan tokay o Citoka(Kolonti sowal:
Gitega),
o satata’angay a tokay i, o Posongpula(Fransu sowal:
Bujumbura;
Kuwaping sowal:布松布拉) o itiraay i salawacay no Tankoniko-Fanaw ko aro’ nona tokay.
Toloay kono sifo a sowal, kahaop ko sowal no Ikiris, Fransu ato Kolonti a sowal.
O cecay no samanikaway a kitakit itini i sasekal, o Kapolongan a Nitayalan a 'Epoc Ilaloma' no kitakit: GDP, Cemahadan a Sa’osi no
(Sa’osi no Kacemahadan no Tamdaw, kapolongan a Nitayalan a 'Epoc GNP) itini i sasekalan o isaikoray ko sa’osi, o cowa ho kacemahad a kitakit hananay no Linhoko.
Naw matira saan i,o lalood i laloma’ no kitakit,maco’os to payso ko malatapangay ato ikararemay ko pitilidan, ’aloman ko ciadada ho Aicupin(Ikiris sowal:
acquired immune deficiency syndrome,
decdecay tilid:AIDS).[1]
Itiraay i sakwaki no Afrika a kakapela’an no Afrika karopaw, mataliyokay no roma a kitakit, ira ko masamaan a palapala,oya sa’akawangay a tokos i,o kalacinowasan no tata’angay ’alo no Afrika Nilo’alo ato Kanko ’alo, pacingangan han to 「faloco’ no Afrika」, o polong a sera ira ko 27,830 km² ko kakahad.[2]
Kasasilsil no sakowan(行政區劃)
O polong a kasasilsil no sakowan ira ko 17 sakowan, I 2000 miheca o Sonpula sakowan mikalitosan to Posongpolasi ato Posongpola mamangay
.
|
’Amis
|
Kowaping
|
Fransu/Ikiris
|
Dadahal/ km²
|
Tamdaw/2008
|
1
|
Pupanca/Sakowan
|
布班?省
|
Bubanza Province
|
1,089
|
500404/2008
|
2
|
Posongpola
|
布松布拉
|
Bujumbura
|
127
|
1,092,859/2019
|
3
|
Posongpola Niyaro’
|
布松布拉?村省
|
Bujumbura Rural
|
1,089
|
436,896/1999
|
3
|
Pululi
|
布魯里省
|
Bururi province
|
2,465
|
504000/2007
|
5
|
Kankuco
|
坎庫佐省
|
Cankuzo province
|
1,965
|
210,000/2011
|
6
|
Sipitokay
|
錫比托凱省
|
Cibitoke Province
|
1,636
|
491,000
|
7
|
Kitociya
|
基特加省
|
ntaraya Gitega
|
1,979
|
675,000
|
8
|
Kaluci
|
?魯濟省
|
Karuzi Province
|
1,457
|
507,000/2007
|
9
|
Kayangto
|
?揚?省
|
Kayanza
|
1,233.2
|
485,815/1999
|
10
|
Kilongto
|
基龍多省
|
Kirundo
|
1,703
|
628,000/2007
|
11
|
Makanpa
|
馬坎巴省
|
Makamba
|
1,960
|
357,492/1999
|
12
|
Mulamuwiya
|
穆拉姆維亞省
|
Muramvya Province
|
696
|
252,833/1999
|
13
|
Muinka
|
穆因加省
|
Muyinga
|
1,836
|
485,347
|
14
|
Muwaci
|
穆瓦洛省
|
Mwaro
|
840
|
229,013
|
15
|
Inkaci
|
恩戈齊省
|
Ngozi
|
1,474
|
601,382
|
16
|
Lutana
|
魯塔納省
|
Rutana
|
1,959
|
306,000/2007
|
17
|
Luici
|
魯伊吉省
|
Ruyigi
|
2,339
|
304,567/1999
|
O kofi ato ociya ko sakakaay a sapili’etan to payso no roma a kitakit, nikawrira, o kakarayan toya mihecaan ko pi’arawan to kaci’etan anoca ko kasipon,ano ira ko cipadesay matongal ko kasipon toya mihecaan. O pawli, alilay ato falisan ko kalimeaan a losay,o pawli i o sakamo’etep i hekal ko kaadihay.[3]
Oroma a kalimelaan a losay ira ko takomod, kiyasafa,kalitang,kodasing,malinso,’emi, tamako, panay ato nanges.
O nipakaenan a ‘a’adopen ira ko ta’edaway ko wawa’ a kolong ato siri. O mifotingay a tayal itiraay aca i Tangkaniko Fanaw a masaopo, i 2005 miheca a nifotingan a foting ira ko 14200 ton ko kaadihay.[4]
O misanga’ay to dafong a tayal satapang sanay ho, o’edeng o misongila’ay to kafi ato amoto, i 2007 miheca o polong a masanga’ay tinki ira ko 9200 ko ofad a tu.[5]
Tadancaay ko micolo’ay a demak itini tona kitakit, away ko cilamalay, ono tosiya a lalan i, ira ko 12,322 km[6], ilaloma’ nonini i,’edeng 1286 km ko asfaloto a lalan, o mamangay a lalan ira ko 3700km ko kato’edaw, orama sato i,sahetoay o lalan no niyaro’.[7] O polong nona lalan i,caay ka ’imeren, ano maorad sa i,malapota’ay cowa ka nga’ay a rakaten.o polong a tosiya ira ko 48000 ko tosiya.[8]
O ka’eferan no hikoki o Pusongpula a ka’eferan, ira ko hikoki ma’efer tayra i Yoropa, Kangko kitakit ato Sakawaliay Arika.
O nipasadakan paliwal a dafong i 2009 mihecaan o polong a ‘etan 6800 Amirika payso,[9] o nipaliwalan a dafong o kafi, ociya, sato no tefos, takomod ato tolak no ’a’adopen.[10] O pipaliwalan a kitakit i,o Suisu, Ikiris, Pakistan,Pilisu, Luanta ato Aikipto.[11]
O roma sato i, o niacaan nani roma a kitakit a dafong i 2009 miheca polongen ira ko 2.75 ok payso no amirika,[12] o niacaan a dafong ira ko kikay,
ato dafong no simal ato kakaenen.[13] O piacaan a kitakit i,o SautiArapo, Pilisu,Ukanta, Kenya, Congko, Fransu, Toic, Indo, Tansangniya ato Dipong.[14]ci Safulo.
[1] Eggers, E., Historical Dictionary of Burundi, p. xlix.
[2] 中央情報局世界?況?國家面積.
[3] 聯合國農業及糧食組織資料庫.
[4] Earth Trend World Resource Institute?漁業?量. (原始內容存?於2011-07-21).
[5] 國際能源總署?電力生?.[永久失效連結]
[6] 中央情報局世界?況--公路.
[7] 改寫自《非洲列國誌》蒲隆地--,頁273,1981年出版
[8] 世界銀行資料庫--車輛數每千人. (原始內容存?於2014-02-09).
[9] 中央情報局世界?況--出口總?.
[10] 中央情報局世界?況--出口總?
[11] 中央情報局世界?況--出口總?
[12] 中央情報局世界?況--出口總?
[13] 中央情報局世界?況--出口總?
[14] 中央情報局世界?況--出口總?
Pi’arawan to lakaw