Eritrea

Links bearbeite
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialakt-Enzyklopedy
(tigr.)
Hagara Ertra (trans.)
???????? (arab.)
al-Dawla al-Iritriyya (trans.)
Schtaat Eritrea
{{{ARTIKEL-FLAGGE}}}
{{{ARTIKEL-FLAGGE}}}
{{{ARTIKEL-WAPPEN}}}
{{{ARTIKEL-WAPPEN}}}
Amtsspraach Tigrinya [1] un Arabisch ;
Englisch , Tigre , Afar , Saho , Kunama , Bedscha , Blin un Nara de jure glychberachtigti Nationalsproche [2] [3]
Hauptstadt Asmara (Asmera)
Staatsoberhaupt Isayas Afewerki
Regierigschef Isayas Afewerki
Flachi 121.144 km²
Iiwohnerzahl 4.786.994 (Quelle: CIA 2006)
Bevolkerigsdichti 39,5 Iiwohner pro km²
Brutto­inlands­produkt pro Iiwohner 132 US-Dollar (2004)
Wahrig Nakfa (Nfa) = 100 Cents
Unabhangigkeit 24. Mai 1993 (Unabhangigkeitserklarig)
Nationalhimne Ertra, Ertra, Ertra
Zitzone MEZ + 2 ( UTC +3)
Kfz-Kennzeiche ER
Internet-TLD .er
Vorwahl +291

Eritrea ([ eri?treːa ]; Tigrinya : ???? Ertra , arabisch ???????? Iritriyya ) isch a Schtaat im nordoschtlige Afrika und granzt an Athiopie , dr Sudan und Dschibuti und au im Rote Meer an Jemen . Dr Name Eritrea leitet sich vo ?ρυθρ? θ?λασσα erythra thalassa ? "Rots Meer" ab (vom griech. ?Ερυθρα?α Erythraa ). D Eigebezeichnig Ertra us Ge’ez bahira ertra ? ?Rots Meer“ ? bezieht sich au uf die alti griechischi Bezeichnig vom Rote Meer.

Geografy [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Di fascht wieschtenartig Druckesavanne am Rote Meer isch seli haiß un drucke. Im Hochland vum Landesinnere dergege het s all Johr bis zue 600 Millimeter Raage, vor allem in dr Zyt vu Juni bis Septamber. Di maischte große Stedt vu Eritrea liige im Hochland, uf iber 1600 Meter iber em Meer. Im sidlige Hochland het s di wenige fruchtbare Regione vum Land, wie d Gegnig vu Mendefera, s Umland vu Badme un s Granzdreieck mit Ethiopie un em Sudan in dr Region Gash-Barka. Au di hegscht Hebig vum Land, dr Soira mit 3018 Meter, sideschtli vu Asmara, lyt im Hochland vu Abessinie.

Eritrea het im Weschte au Aadail an dr Sahara : weschtli vum Fluss Barka un nerdli vum Fluss Gash goot di eschtli Sahara vum Sudan har fwyter un hert uf mit em Aastiig zum Hochland vu Abessinie. Di eschtli Sahara chunnt au im Nordoschte bis uf Eritrea un ziet si an dr Kischte lang, bis si bi Massaua ufhert. Z Massaua het s, vergliche mit andere Kischtestedte vu dr Region wie Port Sudan un Assab, e weng mee Niderschleg.

Im Granzbiet mit Dschibuti het Eritrea Aadail an ere andere Wieschti: An dr sidlige Kischte, in der Gegnig vu Assab, lyt d Danakil-Wieschti, aini vu dr haißeschte un druckeschte Wieschtine uf dr Wal. Im Danakilsank lytmit 110 Meter unter em Meeresspiegel dr diefscht Punkt vum Land.

Di greschte Stedt sin (Rachnig 2012): Asmara 665.000 Yywohner, Assab 99.000 Yywohner, Keren 80.000 Yywohner, Massaua 52.000 Yywohner, Mendefera 25.000 Yywohner un Barentu 19.000 Yywohner.

Bevelkerig [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Volksgruppe [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Z Eritrea git s nyyn greßeri ethnischi Gruppe. S grescht Volk vum Land sin d Tigrinya (55 Brozant, no andere Aagabe 50 Brozant [4] ). Si laabe au z Ethiopie in dr Region Tigray un di tigrinisch Sproch isch nab em Arabisch d Amtssproch vum Land. D Volksgruppe, wu z Eritrea Tigrinya gnannt wird, ghert sprochli un kulturall zue dr Tigray z Ethiopie. Dur di lang drannt bolitisch Gschicht han si si aber scho usseander entwicklet. Friejer han si si salber Habescha gnannt. Scho in dr Vergangehait vor dr Kolonialzyt sin d Tigrinisch-Spracher in e Hufe autonomi Provinze ufdailt gsii.

S zwaitgreescht Volk sin d Tigre (30 Brozant). Zue dr greßere Volksgruppe zelle no d Saho (4 Brozant), d Bilen (2 Brozant) un d Rashaida (2 Brozant). Au d Kunama mache zwee Brozant vu dr Yywohner uus. Di chlaainere ethnische Gruppe z Sokodas un z Iliit an dr sudanesische Granze saan si salber as Kunama aa, sin aber geografisch un linguistisch drannt (si schwatze Dialakt vum Ilit-Sokodas , au Wescht-Kunama gnannt). [5]

Di Minderhait vu dr Bedscha wird offiziall Hedareb gnannt, wu au as Name vun ere Untergruppe bruucht wird. [2] Anderi Minderhaite sin d Nara un d Afar . Derzue git s no chlaineri Gruppe mit weschtafrikanischem Ursprung (zmaischt Haussa -Spracher), wu z Eritrea Tokharir gnannt ware.

Derzue laabe in dr Zwischezyt 500.000 bis ai Million Eritreer, zmaischt orthodoxi Tigrinya, im Uusland, des entsuricht rund eme Fimftel vu dr Bevelkerig. Syt 2015 zellt Eritrea nabe Nigeria un Somalia as Hauptharchumftsland vu afrikanische Flichtling z Europa. E Hufe bolitischi Flichlignsin mittlerwyli wider in s Land retuur chuu. Europaischstammigi Eritreer sin e ganz e chlani Minderhait, in dr Hauptsach im 19. Johrhundert yygwandereti Italiener.

Sproche [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Di nyyn Sproche vu dr nyyn greschte Ethnie galte formall as glychberachtigti Nationalsproche . [6] Des sin Tigrinisch (2,3 Millione Spracher), Tigre (800.000), Afar (300.000), Saho , Kunama , Bedscha , Blin , Nara (je rund 100.000) un Arabisch , wu vu dr Rashaida as Muetersproch un vu vyl andere Eritreer as Zwootsproch gschwatzt wird. Dr Staat ferderet s, ass die Sproche in dr Schuele bi dr jewylige Volksgruppe un in Sandige vum nationale Radiosender bruucht ware. [2]

S git kai offiziall feschtglaiti Amtssproch . De facto diene aber in dr Hauptsach Tigrinisch un Arabisch ? wu au as Verchehrssproche wyt verbraitet sin ? un au Anglisch as Arbetssproche vu dr Regierig. [2] [7] Elteri Lyt verstehn zum Dail a no Italienisch as Erb us dr Kolonialzyt. Vyl Schilder un Lade z Asmara sin a no uf Italienisch gschribe. Tigrinisch un Italienisch ware in dr Wirtschaft, im Handel un im Gwaarb am maischte bruucht. [3] S het au e Schuel z Asmara, wu uf Italienisch glehrt wird ? d Scuola Italiana di Asmara . [8] S Italienisch wird aber all weniger bruucht, derwylscht d Verbraitig vum Anglisch zuenimmt. [7]

D Sproche vu Eritrea gheere zue zwoo vu dr große Sprochfamilie z Afrika Tigrinisch, Tigre und Arabisch sin semitischi Sproche , Saho, Bilen, Afar un Bedscha sin kuschitischi Sproche  ? boodi sin Nascht vu dr afroasiatische Sprochfamilie . Nara (Baria) un Kunama/Baza gheere dergege zue dr Familie vu dr Nilosaharanische Sproche .

S Dahalik , wu uf dr Insle vum Dahlak-Archipel vu ne baar Dousert Lyt gschwatzt wird, isch friejer as Dialakt vum Tigre aagsaane word, giltet hite aber as aigeni semitischi Sproch. [2]

Religione [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

E Hochzyt z Eritrea

D Bevelkerig vu Eritrea dailt si offiziall zue fascht glyche Dail [9] in Muslim ( Sunniten ) un Chrischte (Eritreisch-Orthodoxi Tewahedo-Chilche, Proteschtante , Kadolike ). Dr International Religious Freedom Report vum US State Department isch fir s Johr 2007 vu 50 Brozant Muslim un 48 Brozant Aahanger vum Chrischtedum uusgange, [10] fir s Johr 2006 no vu 60 Brozant Muslim un 37 Brozant Chrischte. [11] D Association of Religion Data Archives git 50,15 Brozant Muslim un 47,91 Brozant Chrischte aa. [12] Drotz dr unterschidlige Religione bildet d Bevelkerig e nationali Ainhait. D Chrischte laabe vor allem in dr Hochebeni um Asmara un d Muslim in dr Hauptsach im Diefland in dr Nechi vu dr Kischte.

Verwaltigsgliderig [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Charte vu dr Verwaltigsregione vu Eritrea

Bis anne 1996 isch Eritrea in zee Regione ( Zoba ) glideret gsii. Die sin no us dr italienische Kolonialzyt gsii, d Regione un ihri Hauptstedt sin Akkele Guzay (Adi Keyh), Asmara (Asmara), Barka (Agordat), Denkalia (Assab), Gash Setit (Barentu), Hamasien (Asmara), Sahel (Nakfa), Semhar (Massaua), Senhit (Keren) und Seraye (Mendefera) gsii.

Mit dr Verwaltigsreform vum 15. Juli 1996 isch d Zahl vu dr Regione uf sechs reduziert wore:

Literatur [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

  • Wolfgang Fengler: Politische Reformhemmnisse und okonomische Blockierung in Afrika ? Die Zentralafrikanische Republik und Eritrea im Vergleich. Baden-Baden, Nomos Verlagsgesellschaft 2001, ISBN 3-7890-7064-5 .
  • Eyassu Gayim: The Eritrean Question: The conflict between the right to self-determination and the interests of State . Iustus Verlag, Uppsala 1993.
  • Aklilu Ghirmai: Eritrea zwischen Einparteienstaat und Demokratie. Die Bedeutung der Opposition im Demokratisierungsprozess . Tectum, Marburg 2005, ISBN 978-3-8288-8922-4 .
  • Ruth Iyob: The Eritrean Struggle for Independence ? Domination, Resistance, Nationalism 1941?1993 , Cambridge University Press, Cambridge 1995.
  • S. Klingebiel, H. Ogbamichael: Eritrea . In: Michael Neu, Wolfgang Gieler, Jurgen Bellers (Hrsg.): Handbuch der Außenwirtschaftspolitiken: Staaten und Organisationen. LIT-Verlag, Munster 2004, S. 66?67
  • Dieter H. Kollmer, Andreas Muckusch (Hrsg.): Wegweiser zur Geschichte: Horn von Afrika. (Herausgegeben im Auftrag des Militargeschichtlichen Forschungsamtes) Ferdinand Schoningh, Paderborn u. a. 2007, ISBN 978-3-506-76397-6 .
  • Tanja R. Muller: Bare life and the developmental State: the Militarization of Higher Education in Eritrea. In: Journal of Modern African Studies, Vol. 46 (2008), Nr. 1, S. 1?21.
  • Bocresion Haile Gebre Mussie: The Collusion on Eritrea . 2. Aufl. Asmara 2007.
  • David O’Kane, Tricia Redeker Hepner (Hrsg.): Biopolitics, militarism, and development: Eritrea in the twenty-first century. Berghahn Books, Oxford/New York 2009, ISBN 978-1-84545-567-5 .
  • Martin Zimmermann: Eritrea ? Aufbruch in die Freiheit. Verlag Neuer Weg, 2. Auflage, Essen 1991, ISBN 3-88021-198-1 .
  • Martin Zimmermann, Wolbert Smidt: Dokumentation des Grenzkonfliktes zwischen Athiopien und Eritrea. Koln 1998.
  • Michela Wrong: I Didn’t Do It for You. How the World Betrayed a Small African Nation. HarperCollins, New York 2005, ISBN 978-0-06-078092-0 .

Weblink [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

  Commons: Eritrea  ? Sammlig vo Multimediadateie

Fueßnote [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

  1. ↑ CIA World Factbook: Eritrea (englisch)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Marie-Claude Simeone-Senelle: Les langues en Erythree , in: Chroniques Yemenites 8, 2000
  3. ↑ 3,0 3,1 Library of Congress ? Federal Research Division: Country Profile: Eritrea, September 2005. (PDF; 131 kB) Abgruefen am 2. Mai 2010 .
  4. ↑ Landerinformatione vum Uuswartige Amt zue Eritrea  ( Site cha nume abgrueft warde ; Suche im Webarchiv ) [1] [2] Vorlage:Toter Link/www.diplo.de
  5. ↑ CIA World Fact Book Eritrea. Abgruefen am 21. August 2011 .
  6. ↑ SUKE Schweizerisches Unterstutzungskomitee fur Eritrea (SUKE): Fakten zu Eritrea (Memento vom 12. Februar 2009 im Internet Archive )
  7. ↑ 7,0 7,1 Jacques Leclerc, Tresor de la langue francaise au Quebec: L’amenagement linguistique dans le monde: Erythree
  8. ↑ Scuola Italiana di Asmara In: scuoleasmara.it. Scuola Italiana di Asmara (italienisch).
  9. ↑ Fir 1936 ghet dr Kleine Weltatlas vu dr Dytsche Buechgmainschaft fir di domolig italienisch Kolony no 57 Brozant ?Mohammedaner“ un nume 39 Brozant Chrischte aagee (S. 161). Au d Unabhangigkaitsbewegig isch in dr 1970er vu Muslim drait wore (Meyers Enzyklopadisches Lexikon, Band 8, S. 119. Mannheim 1973/79).
  10. ↑ Eritrea. International Religious Freedom Report 2007. (Memento vom 11. Februar 2009 im Internet Archive ) U.S. Department of State
  11. ↑ Eritrea. International Religious Freedom Report 2006. (Memento vom 15. Juli 2009 im Internet Archive ) U.S. Department of State
  12. ↑ Eritrea. Association of Religion Data Archives


Vun " https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=Eritrea&oldid=1027037 "