De
Europese Unie
es een polletiek-economische eeneid van 27 verschillende landn in
Europa
. De Unie es't er gekoomn achter de
Twiddn Weireldoorloge
om de vrede in Europa te bewoarn, en es geleidelik an uutgegroeid tot een van de belangrikste economische machtn in de weireld.
- Europa, moe van ol dat ge-oorlog en gestook, besloot om meer soamn te weirken. Uut die intentie es de Europese Unie onstoan by de oundertekenienge van et
Verdrag va Rome
ip
25 moarte
1957
. Da verdrag wos oundertekend deur 6 landn: de 3
Benelux
-landn (
Belgie
,
Luxemburg
en
Olland
),
Itoalie
,
Vrankryk
en
West-Duutsland
. 't Wos gin toeval da die landn topekwaamn, omdat ze in
1952
ol de
Europese Gemeenschap vo Kooln en Stoal
(EGKS) oan gevormd. Et verdrag va
Rome
zorgde in eeste instantie vo de iprichtienge va de
Europese Economische Gemeenschap
(EEG), dus de noadruk lag nu ip de hele economie.
- 1967
: Der weird beslist om de drie aparte organisoaties (EEG, EGKS en
Euratom
) soamn te voegn en de noame
Europese Gemeenschap
(EG) te gebruukn.
- In
1973
koomn et
Verenigd Keunienkryk
,
Ierland
en
Denemarkn
by de EG.
Noorweegn
beslist by referendum om toch nie mee te doen, noa joarn ounderandeln.
- 1981
:
Grieknland
komt by die EG.
- 1986
:
Spanje
en
Portugal
zyn de nieuwste leedn.
- 1993
: In werkienge tredienge van et
Verdrag van Maastricht
, goegekeurd in
1992
, weirdn de bevoegdeedn van de EG verder uitgebreid. Vanof ton klappn we van de
Europese Unie
(EU). Een van de belangrikste beslissiengn wos et invoern van een gemeenschappelikke munte, en et invoern va een begrotiengsdiscipline, de Moastrichtnorm genoamd. Die bepoalt da een land, om deel uut te meugn moakn van de
Economische Monetaire Unie
(EMU), et begrotiengstekort nie boovn de 3% van et Bruto Binnenlands Product (BBP) mag loatn koomn, en dat de totoale schuld nie meer mag bedroagn dan 60% van et Bruto Nationoal Product (BNP).
- 1995
:
Zweedn
,
Oostnryk
,
Finland
treedn toe tot de EU.
- 2002
: Invoerienge van de gemeenschappelikke munte, de
euro
in een deel van de unie. Sommigste landen, gelyk et Verenigd Keunienkryk, doen nie mee.
- Et volln va de
Meur va Berlyn
in
1989
zorgde vo een versnelde toetredienge va nieuwe landn: in
2004
koomn 10 nieuwe landn by de EU:
Estland
,
Letland
,
Litouwn
,
Slovakeye
,
Slovenie
,
Tsjechie
,
Hongareye
,
Pooln
,
Malta
en
Cyprus
.
- 2007
: Toetredienge van
Roemenie
en
Bulgareye
.
- 2009
: Den
Belg
Herman Van Rompuy
wordt verkoozn tout den eestn voorzitter van den Europeeschen road.
- 2013
: Toetredienge van
Krowoasje
.
- 2020
: Vertrek van 't
Verenigd Keunienkryk
up 1 februoari 2020.