Nh?c ti?n chi?n
[1]
la
dong nh?c
đ?u tien c?a
tan nh?c Vi?t Nam
mang am h??ng tr? tinh
lang m?n
xu?t hi?n vao cu?i
th?p nien 1930
. Cac
ca khuc
ti?n chi?n th??ng co
giai đi?u
tr? tinh va l?i ca giau ch?t
v?n h?c
. Ban đ?u khai ni?m
nh?c
ti?n chi?n
(nh?c tr??c th?i k?
chi?n tranh
) dung đ? ch? dong nh?c m?i b?ng
ti?ng Vi?t
theo am lu?t Tay ph??ng
tr??c khi n? ra
chi?n tranh Vi?t - Phap 1945 - 1954
, sau nay, vi ly do
chinh tr?
,
khai ni?m
nay m? r?ng, bao g?m m?t s? sang tac trong chi?n tranh (
1946
?
1954
) cung phong cach tr? tinh lang m?n, nh?
D? am
c?a
Nguy?n V?n Ty
,
Tr?ng M? Ben Su?i
c?a
Le M?ng Nguyen
... va c? sau
1954
đ?i v?i m?t s? nh?c s? ?
mi?n Nam
nh?
Ph?m đinh Ch??ng
,
Cung Ti?n
... M?t s? ca khuc
tr? tinh cach m?ng
trong
chi?n tranh Vi?t - Phap
nh?
L?i ng??i ra đi
,
S?n n? ca
c?a
Tr?n Hoan
khi l?u hanh ? mi?n Nam c?ng đ??c g?i la "nh?c ti?n chi?n". Cac bai ti?n chi?n th??ng theo đi?u
Valse
,
Tango
, Slow Waltz,
Boston
,
Blues
, March, m?t s? la cac
tr??ng ca
, hay hat theo phong cach
c? đi?n
ho?c ban c? đi?n. Tr? s? r?t it, h?u h?t cac ca khuc ti?n chi?n thu?c dong thinh phong hay nh?c nh? co tinh ch?t thinh phong. Dong nh?c tr? tinh ? mi?n nam sau nay c?ng ?nh h??ng c?a dong ti?n chi?n nh?ng th??ng theo đi?u Slow Rock, Slow Ballad, Slow Fox, trong khi nh?c đ? nhi?u bai c?ng ?nh h??ng c?a nh?c ti?n chi?n v? giai đi?u.
Nh?ng
nh?c s?
tieu bi?u c?a dong nh?c ti?n chi?n:
đ?ng Th? Phong
,
V?n Cao
,
Ph?m Duy
,
Nguy?n V?n Tuyen
,
Le Th??ng
,
D??ng Thi?u T??c
,
L?u H?u Ph??c
,
Hoang Quy
,
Hoang Giac
,
đoan Chu?n
,
Cung Ti?n
...
Cac
ca khuc
nh?
Gi?t m?a thu
,
Con thuy?n khong b?n
,
Thien Thai
,
Tr??ng Chi
,
Tinh ca
, Chi?u v? tren song, đem tan b?n Ng?,
Hon v?ng phu
,...
|
Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v?
Nh?c ti?n chi?n
.
|
Tren th?c t? Tan nh?c Vi?t Nam tr??c 1945 co hai th? lo?i chinh la tinh ca va hung ca, m?t s? nghieng v?
nh?c c? đi?n
, nh?ng nhi?u sang tac la nh?c nh?, đ?i chung, ben c?nh đo s? it co tinh dan gian, nh?ng m?ng nay n? r? h?n giai đo?n sau 1945.
B?i c?nh ra đ?i c?a nh?c ti?n chi?n c?ng chinh la b?i c?nh ra đ?i c?a
tan nh?c Vi?t Nam
. đo la
Vi?t Nam
nh?ng n?m đ?u
th? k? XX
, xu?t hi?n sau phong trao
th? m?i
va dong
v?n h?c lang m?n
vai n?m.
Sau
Chi?n tranh th? gi?i th? nh?t
, ?
Vi?t Nam
xu?t hi?n 1
giai c?p
m?i, đo la giai c?p
t? s?n
.
Ch? ngh?a t? b?n
c?a
ng??i Phap
cung v?i n?n
v?n hoa ph??ng Tay
vao
Vi?t Nam
gay nen nh?ng thay đ?i l?n. Nhi?u gia tr? t? t??ng c? h? m?y ngan n?m tr??c đo l?i b? gi?i tr? co tay h?c xem th??ng, th?m chi tr? thanh đ?i t??ng đ? m?a mai c?a nhi?u ng??i. 1 t?ng l?p ti?u t? s?n ? thanh th? hinh thanh.
Giai c?p t? s?n
va 1 b? ph?n ti?u t? s?n l?p tren (
tri th?c
,
vien ch?c
cao c?p) đa co 1 l?i sinh ho?t
thanh th?
m?i v?i nhi?u ti?n ngh? theo v?n minh
Tay ph??ng
. H? ? nha l?u, đi
o to
, dung
qu?t đi?n
, đi nghe hoa nh?c. Sinh ho?t c?a
t? s?n
va ti?u t? s?n thanh th? c?ng th? hi?n ngay c? trong cach ?n m?c c?a
thanh nien
, m?t qu?n ao thay đ?i m?i n?m. Nh?ng đ?i thay v? sinh ho?t c?ng đ?ng th?i v?i s? thay đ?i v? y ngh? va c?m xuc. Nh?ng thay đ?i đo c?ng do s? ti?p xuc v?i v?n hoa lang m?n
Phap
.
N?u nh? nh?ng nha v?n lang m?n, thi s? c?a phong trao th? m?i ch?u ?nh h??ng b?i v?n h?c lang m?n
Phap
thi nh?ng nh?c s? ti?n chi?n c?ng ch?u ?nh h??ng b?i am nh?c ph??ng Tay.
?nh h??ng c?a am nh?c Tay ph??ng
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
đ?u
th? k? XX
, nh?ng bai hat
Au M?
đ??c ph? bi?n m?nh m? t?i Vi?t Nam d??i hinh th?c đ?a hat lo?i 78 tours (vong), ho?c tren man ?nh nh?ng phim noi. Cac thanh nien th?i đo khong con thich
đan tranh
,
đan b?u
,
đan nh?
,
đan nguy?t
n?a ma thay vao đo la
mandolin
,
guitar
h?n n?a la
violon
,
piano
đ? co th? lam quen v?i nh?ng bai hat n??c ngoai ma h? ?a thich. R?i h? b?t đ?u so?n l?i Vi?t cho nh?ng ca khuc n??c ngoai, ch? y?u đ? hat trong b?n be cho nhau nghe.
Nh?ng ng??i thanh cong nh?t trong vi?c s? d?ng nh?c đi?u Au M? đ? đ?a ra nh?ng bai hat m?i, chinh la ngh? s? Hu?nh Th? Trung t?c T? Ch?i. Ong v?a la
di?n vien
, v?a la so?n gi? va con mu?n la ng??i so?n nh?c n?a cho nen ong đa sang tac nh?ng ca khuc ng?n ma ong g?i la "bai ta theo đi?u tay" va so?n ra nh?ng ti?u
ca k?ch
(
operette
) ma ong đ?t ten la "ho?t ke hai h??c" (
operette comique
) trinh di?n tren san kh?u cac đoan hat xu?t x? t?
mi?n Nam
la Tr?n đ?t va Ph??c C??ng (ganh hat c?a
B?ch Cong T?
) vao kho?ng
1933
-
1934
.
Tren san kh?u cac đoan Tr?n đ?t va Ph??c C??ng, ngoai vi?c so?n ra nh?ng tich tu?ng m?i ph?n ?nh xa h?i Vi?t Nam vao luc đo, ngh? s? T? Ch?i con mu?n c?i cach c? ph?n am nh?c. Ong khong mu?n dung cac bai b?n co tinh ch?t c? truy?n nh?
L?u Th?y, Hanh Van
trong operette c?a minh. V?i s? ph? bi?n c?a may hat ch?y b?ng lo xo, nh?ng "bai hat theo th?i" (
chansons a la mode
) Au M? đa b?t đ?u th?nh hanh trong xa h?i đo th? Vi?t Nam. Nh?ng bai Phap nh?
J'ai Deux Amours, Quand On Est Matelot
... đa đ??c nhi?u ng??i bi?t đ?n.
Co th? noi vi?c lam c?a ngh? s? T? Ch?i đa thanh cong. M?t s? bai du kh?i đ?u phong tac t? m?t đi?u Tay, v? sau đ??c coi la đi?u Vi?t Nam hoan toan. Vi d? bai
Hoa duyen
n?m trong nh?c m?c c?a nganh ca k?ch
c?i l??ng
, it ng??i bi?t no kh?i s? la m?t bai ta theo đi?u Tay c?a T? Ch?i, Hu?nh Th? Trung.
Cung m?t luc v?i vi?c T? Ch?i tung ra tren san kh?u nh?ng "bai ta theo đi?u tay", thi trong gi?i yeu nh?c c?ng co phong trao chuy?n ng? cac bai hat Tay do cac ca s? th?i th??ng nh?
Tino Rossi
, Rina Ketty, Albert Prejean, Georges Milton... hat vao đ?a hat 78 tours (vong). Cac ngh? s? san kh?u Vi?t Nam nh?
Ai Lien
, Kim Thoa, l?i đ??c cac hang đ?a c?a ng??i Phap Odeon, Beka m?i thu thanh cac bai ta theo đi?u tay.
Trong n?m
1935
-
1938
, r?t nhi?u cac bai hat c?a Phap nh?
Marinella, C'est a capri, Tant qu'il y aura des etoiles, Un jour loin de toi, Celle que j'aime eperdument, Les gars de la marine, L'Oncle de Pekin, Guitare d'amour, Creola, Signorina, Sous les ponts de Paris, Le plus beau tango du monde, Colombella
... (ph?n l?n la sang tac c?a nh?c s? ng??i Phap Vincent Scotto) va c?a M? nh?
Good bye Hawaii, South of the border
... đa đ??c ph? bi?n m?nh m? v?i l?i ca
ti?ng Vi?t
, so?n b?i 1
nha bao
tr? ten la Mai Lam va b?i nh?ng tac gi? vo danh khac.
đa co nh?ng h?i "Ai Tino" đ??c thanh l?p ?
Ha N?i
, ?
H?i Phong
... M?t thanh nien co gi?ng hat t?t, sau nay la m?t nh?c s? đ??c nhi?u ng??i bi?t t?i, nh?c s?
Canh Than
, b?t đ?u cu?c đ?i ca hat c?a anh b?ng cai ten Tino Than.
Ph?m Duy
g?i giai đo?n
1935
-
1938
la Th?i k? chu?n b? c?a
Tan nh?c Vi?t Nam
.
Tan nh?c hinh thanh 1938
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
N?m
1938
đ??c coi la đi?m m?c đanh d?u s? hinh thanh c?a
tan nh?c Vi?t Nam
v?i nh?ng bu?i bi?u di?n va thuy?t trinh c?a nh?c s?
Nguy?n V?n Tuyen
t?i
Ha N?i
.
Cu?i
th?p nien 1930
, nhi?u nh?c s? khac b?t đ?u sang tac ca khuc nh?
B? bang
(
1935
),
Ngh? s? hanh khuc
(
1936
) c?a
Le Yen
,
Ti?ng sao ch?n trau
(
1935
),
Ben h? li?u
(
1936
),
Bong ai qua th?m
(
1937
) c?a
V?n Chung
,
Xuan n?m x?a
(
1936
) c?a
Le Th??ng
. Nh?ng cac nh?c s? đo sang tac va trinh bay nh?ng ca khuc c?a minh ch? trong ph?m vi b?n be.
Nguy?n V?n Tuyen
la ng??i đ?u tien trinh bay ca khuc nh?c c?i cach tr??c cong chung va sau đo nh?ng bai hat nay đ??c ph? bi?n r?ng rai tren bao chi.
Nh?c s? Nguy?n V?n Tuyen khi đo ?
Sai Gon
, la ng??i Vi?t duy nh?t tham gia h?i Ai Nh?c (
Philharmonique
). Ong b?t đ?u hat nh?c Tay va đ?t đ??c c?m tinh c?a
bao chi
va
radio
. N?m
1937
Nguy?n V?n Tuyen ph? 1
bai th?
c?a 1 ng??i b?n va vi?t thanh ca khuc đ?u tien c?a ong. Nha th?
Nguy?n V?n C?n
, khi đo lam vi?c cho đai Radio Indochine, co đ?a th? cho Nguy?n V?n Tuyen va giup ong so?n l?i ca. Nguy?n V?n C?n con gi?i thi?u ong v?i
th?ng đ?c
c?a
Nam K?
(
Cochinechina
) khi đo la
Pages
(co tai li?u ghi Rivoal).
Th?ng đ?c Nam K?
nghe Nguy?n V?n Tuyen hat va đa m?i ong du l?ch t?i
Phap
đ? ti?p t?c h?c nh?c, nh?ng Nguy?n V?n Tuyen t? ch?i vi ly do
gia đinh
. Thay vi v?y ong l?i đ? ngh? va đ??c th?ng đ?c Pages tai tr? đi 1 vong Vi?t Nam t?i cac thanh ph?
Hu?
,
Ha N?i
,
H?i Phong
,
Nam đ?nh
đ? qu?ng ba nh?ng bai nh?c m?i nay. Chinh Nguy?n V?n C?n la ng??i đ?t ten cho lo?i nh?c m?i la "am nh?c c?i cach" (
musique renovee
).
T?i Ha N?i vao
thang 3
/
1938
, Nguy?n V?n Tuyen co noi chuy?n t?i
h?i Tri Tri
. Nh?ng trong cu?c v?n đ?ng c?i cach, ong đa g?p 1 c? t?a đong đ?o, ?n ao khong tr?t t?. 1 ph?n th?t b?i bu?i đo do gi?ng noi đ?a ph??ng c?a ong đ??c it ng??i hi?u. H?n n?a, co th? nhi?u
thanh nien
Ha N?i luc đo cho r?ng vi?c ho hao c?a ong la th?a, vi bai hat c?i cach đa co s?n t?i đo.
T?i h?i Tri Tri H?i Phong, Nguy?n V?n Tuyen đa may m?n h?n. Tuy s? khan gi? ch? đ? 20 ng??i, nh?ng ong đa co ng??i thong c?m. Trong bu?i noi chuy?n nay, m?t vai nh?c s? c?a H?i Phong c?ng trinh m?t b?n nh?c m?i c?a
mi?n B?c
. Sau đo nhan k? h?i c?a tr??ng N? H?c Hoai đ?c, Nguy?n V?n Tuyen con trinh bay t?i r?p chi?u bong Palace m?t l?n n?a. Va l?n nay c? t?a r?t tan th??ng gi?ng hat c?a ong trong bai
Bong cuc vang
.
T? Ngay Nay c?a
Nh?t Linh
, m?t t? bao uy tin b?y gi?, s? 121 ra ngay
31/7
/
1938
đa đ?ng bai hat đ?u tien, bai
Binh minh
c?a
Nguy?n Xuan Khoat
l?i ca c?a
Th? L?
, va sau đo la cac b?n
M?t ki?p hoa
c?a Nguy?n V?n Tuyen,
B?n đan xuan
c?a
Le Th??ng
,
Khuc yeu đ??ng
c?a
Th?m Oanh
,
đam may hang
,
Cam d?
c?a Ph?m đ?ng Hinh,
đ??ng tr??ng
c?a
Tr?n Quang Ng?c
... ? cac s? ti?p theo.
Nhi?u ca khuc sang tac t? tr??c đ??c cac nh?c s? phat hanh. đ?u
1939
, nhi?u b?n nh?c c?a cac nhom, nh?c s? đ??c bay ban t?i cac hi?u sach. Tan nh?c Vi?t Nam chinh th?c hinh thanh.
Cac nhom nh?c va nh?c s? tien phong
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
đ??c xem nh? ng??i anh c? trong tan nh?c Vi?t Nam. Nguy?n Xuan Khoat tuy sang tac khong nhi?u vao th?i k? ti?n chi?n nh?ng nh?ng sang tac c?a ong l?i lam nen nh?ng m?c gia tr?. Tr??c khi tac ph?m đ?u tay la
Binh minh
ra đ?i, ong đa co nhi?u bai kh?o c?u hay thuy?t trinh cho s? c?i cach nh?c Vi?t, đ??c đ?ng nhi?u k? tren bao
Ngay nay
c?a
T? L?c V?n đoan
. Tac ph?m
Mau th?i gian
c?a ong ph? th?
đoan Phu T?
, v?a ra đ?i đa đ??c hoan nghenh l?n.
Nh?c s?
Le Th??ng
khi đo d?y h?c ?
H?i Phong
. Ong la m?t trong nh?ng ng??i co sang tac s?m nh?t. Le Th??ng cung
Hoang Quy
, Hoang Phu (t?c nh?c s?
To V?
), Ph?m Ng?,
Canh Than
t? h?p thanh 1 nhom ca nh?c s? tr? đ? b?t đ?u sang tac va hat ph? di?n cho nh?ng bu?i di?n
k?ch noi
c?a nhom k?ch
Th? L?
. Ong đa đ? l?i nhi?u ca khuc, đ?c bi?t la nh?ng bai truy?n ca b?t h? nh?
B?n đan xuan, Nang Ha Tien, M?t ngay xanh, Thu tren đ?o Kinh Chau
va
Hon v?ng phu
.
V?n Cao c?ng ? H?i Phong. Ban đ?u ong thu?c nhom
đ?ng V?ng
c?a
Hoang Quy
va co nh?ng sang tac đ?u tay nh?
Bu?n tan thu
,
Vui len đ??ng
. N?m
1941
, V?n Cao len Ha N?i, ong đa vi?t nh?ng nh?c ph?m gia tr? v??t th?i gian nh?
Tr??ng Chi, Thien Thai, Su?i m?, B?n xuan
... Sau đo V?n Cao tham gia
Vi?t Minh
va vi?t
Ti?n quan ca
n?m
1944
va
Tr??ng ca Song Lo
n?m
1947
.
đ?ng Th? Phong thu?c nhom
Nam đ?nh
, nh?ng ong s?m r?i b? thanh ph? đ? len Ha N?i. đ?u
1941
đ?ng Th? Phong vao
Sai Gon
r?i sang
Campuchia
. Cu?i
1941
ong tr? l?i Ha N?i va m?t vao n?m
1942
b?i
b?nh lao
. đ?ng Th? Phong ch? đ? l?i 3 nh?c ph?m
đem thu
,
Con thuy?n khong b?n
va
Gi?t m?a thu
. Cac sang tac c?a ong đ??c xem la tieu bi?u cho dong nh?c ti?n chi?n va co ?nh h??ng đ?n nh?ng nh?c s? sau đo.
Ban đ?u la ca s? c?a ganh hat đ?c Huy, nen Ph?m Duy con đ??c xem nh? m?t trong nh?ng ng??i đ?u tien đem th? lo?i nh?c nay đi ph? bi?n kh?p m?i mi?n đ?t n??c. Ph?m Duy gia nh?p lang nh?c s? n?m
1942
v?i bai
Co hai m?
, ph? th?
Nguy?n Binh
, ti?p đo la nh?ng b?n nh?c lang m?n nh?
Cay đan b? quen, Tinh k? n?, Ti?ng b??c tren đ??ng khuya
hay đ?m ch?t dan ca nh?
Em be que,
Tinh ca
, Ba m? que, Ganh lua
... Ph?m Duy va V?n Cao la 2 ng??i b?n than nen th??ng giup đ? nhau trong ngh?, h? t?ng sang tac chung cac ca khuc
B?n xuan, Su?i m?
.
Ph?m Duy la ng??i co cong đ?u trong vi?c đem ch?t
dan ca
vao tan nh?c, đi?u nay khi?n nh?c c?i cach xich l?i g?n v?i t?ng l?p
nong dan
, dan ngheo.
Myosotis co ngh?a la hoa l?u ly, nhom nh?c nay g?m cac nh?c s?
Th?m Oanh
,
D??ng Thi?u T??c
, Ph?m V?n Nh??ng,
Tr?n D?
, V? Khanh... trong đo hai thanh vien quan tr?ng nh?t la Th?m Oanh va D??ng Thi?u T??c. 2 xu h??ng chinh c?a nhom la:
- Sang tac nh?c m?i nh?ng co am h??ng nh?c dan t?c do Th?m Oanh ch? tr??ng.
- Sang tac hoan toan theo nh?c ng? Tay ph??ng do D??ng Thi?u T??c ch? tr??ng.
T?
1938
cho t?i
1942
, nhom Myosotis v?i hai nh?c s? chinh Th?m Oanh va D??ng Thi?u T??c đa đ? l?i nhi?u nh?c ph?m gia tr?, ph?n l?n theo phong cach tr? tinh lang m?n.
Nhom Tricea g?m 3 thanh vien
V?n Chung
,
Le Yen
va
Doan M?n
. Ten nhom Tricea co ngh?a: 3 ch?
C
va 3 ch?
A
đ??c vi?t t?t t?
ti?ng Phap
: Collection Des Chants Composes Par Des Artistes Annamites Associes: "Tuy?n ch?n cac tac ph?m am nh?c c?a nhom ng??i vi?t nh?c
Annam
".
Nh?ng n?m kho?ng
1939
, nhi?u ca khuc c?a nhom đ??c qu?n chung yeu thich nh?:
Ca khuc ban chi?u, Tren thuy?n hoa, Bong ai qua th?m
c?a V?n Chung;
Bi?t ly, Sao hoa chong tan, Ti?ng hat đem thu
c?a Doan M?n;
B? bang, Xuan ngh? s? hanh khuc, Ng?a phi đ??ng xa, V??n xuan
c?a Le Yen. C? ba nh?c s? c?a Tricea đ?u thanh cong, trong đo h?n c? la Doan M?n. H? đa đ? l?i nhi?u nh?c ph?m gia tr?, m?t s? trong đo đ??c đanh gia v??t th?i gian.
Nhom đ?ng V?ng đ??c thanh l?p n?m
1939
b?i nh?c s?
Hoang Quy
, xu?t phat t? nh?ng trang sinh bi?t am nh?c c?a phong trao
H??ng đ?o
. Xu?t hi?n ngay t? nh?ng n?m đ?u, g?m nhi?u nh?c s? ten tu?i
Ph?m Ng?
,
đ? Nhu?n
,
L?u H?u Ph??c
,
V?n Cao
,
Canh Than
va Hoang Phu (t?c
To V?
), đ?ng V?ng m? ra dong nh?c hung ca trong tan nh?c Vi?t Nam.
Ngoai nh?ng b?n hung ca vi?t cho thanh nien, phong trao kh?e va h??ng đ?o, nhom đ?ng V?ng con đ? l?i nhi?u b?n tinh ca khac. Cung v?i nhom
Nhom T?ng H?i Sinh Vien
c?a
L?u H?u Ph??c
, đ?ng V?ng đa co nh?ng ?nh h??ng l?n t?i tan nh?c Vi?t Nam.
T?ng H?i Sinh Vien đ??c thanh l?p b?i nh?c s?
L?u H?u Ph??c
. Cung v?i nhom đ?ng V?ng, T?ng H?i Sinh Vien m? ra dong nh?c hung ca trong
tan nh?c Vi?t Nam
, nh?ng so v?i đ?ng V?ng thi T?ng H?i Sinh Vien mang tinh chinh tr? nhi?u h?n.
T?ng H?i Sinh Vien đ??c kh?i đ?u trong nhom sinh vien ?
Ha N?i
trong đo nhi?u sinh vien mi?n Nam t? ra co kh? n?ng v?n ngh?. T?ng H?i Sinh Vien chu tr?ng đ?c bi?t đ?n vi?c dung Tan nh?c trong vi?c đ?u tranh chinh tr? ch?ng
Phap
va
Nh?t
. L?u H?u Ph??c cung v?i nhom sinh vien trong T?ng H?i đa tung ra nhi?u ca khuc gia tr? kh?i d?y long yeu n??c trong dan chung, đ?c bi?t la nh?ng h?c sinh, sinh vien. Nh?ng ca khuc nh?
Ti?ng g?i sinh vien
,
H?n t? s?
, B?ch đ?ng giang, ?i Chi L?ng, H?i ngh? Dien H?ng, H?n Song Gianh
... đa đ? l?i d?u ?n trong l?ch s? tan nh?c Vi?t Nam.
T? n?m
1946
, co nhi?u nh?c s? vao chi?n khu va vi?t ca khuc khang chi?n c? v?
Vi?t Minh
khang
Phap
, nh?ng nhi?u ng??i trong s? nay v?n co nh?ng sang tac lang m?n nh?
Ph?m Duy
v?i "
Ben c?u bien gi?i
",
Tr?n Hoan
v?i
S?n n? ca
,
Vi?t Lang
v?i
Tinh que h??ng
,
To V?
v?i
Em đ?n th?m anh m?t chi?u m?a
,
To H?i
v?i
N? c??i s?n c??c
,
Nguy?n V?n Ty
v?i
D? am
,...
[2]
Trong vung đo th? b? Phap t?m chi?m, c? 2 dong nh?c yeu n??c va lang m?n ti?p t?c đ??c trinh di?n tren
đai phat thanh
, trong
v? tr??ng
va cac
quan r??u
. N?m
1950
, t?p chi
Vi?t Nh?c
c?a đai phat thanh
Ha N?i
đa xu?t b?n m?t danh m?c h?n 300 ca khuc Vi?t Nam h? đa phat thanh g?m c? nh?ng bai hat lang m?n va nh?ng bai hat m?i đ??c sang tac danh cho nh?ng ng??i linh khang chi?n trong r?ng nui. Cho t?i luc ch?m d?t ho?t đ?ng vao n?m
1954
, h? đa phat thanh đ??c h?n 2000 bai c?a h?n 300 tac gi?.
M?t s? bai hat đ??c s?a l?i b?i tac gi? ho?c ng??i khac đ? ph? bi?n trong vung b? Phap t?m chi?m, vi d? "
S?n n? ca
" c?a Tr?n Hoan. Bai nay ong sang tac trong th?i k? tham gia đoan Ngh? thu?t tuyen truy?n t?i vung tham s?n cung c?c
nui U Bo
-
r?ng Ba R?n
thu?c t?nh
Qu?ng Binh
. "S?n n?" ? đay la nh?ng n? sinh Hu? tham gia khang chi?n ma ong g?p. Bai nay khi ph? bi?n r?ng rai trong vung t?m chi?m đa đ??c ng??i khac ch?nh l?i, v? sau b?n than tac gi? c?ng ch?p nh?n b?n s?a l?i.
[3]
Sau n?m
1954
, Vi?t Nam chia lam hai
th? ch? chinh tr?
khac nhau ? hai mi?n. Nh?ng nh?c s? ti?n chi?n ? l?i
mi?n B?c
khong mu?n ph? bi?n, ho?c khong con sang tac nh?ng ca khuc tr? tinh lang m?n n?a. Nh?ng nh?c ph?m ti?n chi?n c?ng gi?ng nh? cac tac ph?m v?n h?c lang m?n (vi d? ti?u thuy?t
T? L?c v?n đoan
) khong đ??c phep l?u hanh. Nh?ng bai hat ? mi?n B?c khi đo th??ng đ? c? v? chi?n đ?u, xay d?ng đ?t n??c, đ?u tranh cach m?ng... va đ??c x?p vao dong
nh?c đ?
.
M?t s? nh?c s? khac
di c? vao mi?n Nam n?m 1954
nh?
Hoang Tr?ng
,
V?n Ph?ng
,
Ph?m M?nh C??ng
... ho?c t? tr??c đo nh?
Le Th??ng
,
Ph?m Duy
... va nh?ng nh?c s? tr? h?n nh?
Ph?m đinh Ch??ng
,
Cung Ti?n
... đa ti?p t?c dong nh?c ti?n chi?n t?i
mi?n Nam
.
Nh?ng nh?c s? nay trong giai đo?n
1954
-
1975
co nh?ng sang tac đa d?ng, trong đo nhi?u ca khuc c?a h? v?n đ??c x?p chung vao dong nh?c ti?n chi?n, co th? k? đ?n la "M?ng d??i hoa", tr??ng ca "
H?i trung d??ng
", "đoi m?t ng??i S?n Tay" c?a Ph?m đinh Ch??ng, "H??ng x?a", "Thu vang" c?a Cung Ti?n. Nh?ng nh?c ph?m ti?n chi?n th??ng xuyen đ??c trinh di?n va thu am b?i nh?ng ti?ng hat hang đ?u nh?
Thai Thanh
,
L? Thu
,
Khanh Ly
,
Duy Trac
,
S? Phu
,
Ha Thanh
,
Hoang Oanh
("Bai Th? Hu?", "Nh? Hu?",... c?a
Le M?ng Nguyen
).
S? ph?n nh?c ti?n chi?n sau 1975
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
T?i Vi?t Nam sau
1975
, ph?n l?n nh?ng ca khuc ti?n chi?n b? c?m l?u hanh. Cho t?i n?m
1987
,
T?ng bi th?
Nguy?n V?n Linh
đ?a ra quy?t đ?nh "
c?i troi v?n ngh?
", m?t s? b?n nh?c ti?n chi?n m?i đ??c trinh di?n tr? l?i. T? đo, nh?ng nh?c ph?m c?a
V?n Cao
,
đoan Chu?n
,
đ?ng Th? Phong
,
Le M?ng Nguyen
... đ??c cac ca s? trinh di?n nhi?u n?i, trong đo ph?i k? đ?n s? tr? l?i c?a
Ng?c B?o
, va nh?ng n? l?c c?a ca s?
Le Dung
,
Anh Tuy?t
.
Nh?ng n?m đ?u
th? k? 21
, nh?ng ca khuc đ?u tien c?a dong tan nh?c v?n th??ng xuyen đ??c cac ca s? tr? trinh di?n va thu am va m?t vai ng??i trong s? đo đa thanh danh nh? dong nh?c nay.
Sau
s? ki?n 30 thang 4 n?m 1975
, nhi?u ca nh?c s?
Vi?t Nam C?ng hoa
r?i Vi?t Nam đ? đ?nh c? t?i nhi?u n??c khac tren th? gi?i, t?p trung nh?t ?
Hoa K?
. T?i h?i ngo?i, cac nh?c s? nh?
Ph?m đinh Ch??ng
,
V?n Ph?ng
,
Hoang Tr?ng
,
Cung Ti?n
,... it sang tac. Co th? noi khong nh?c ph?m nao ra đ?i ? h?i ngo?i đ??c x?p vao dong nh?c ti?n chi?n, nh?ng dong nh?c đo v?n đ??c yeu thich. Nh?ng ca s? đa thanh danh tr??c
1975
nh?
Anh Ng?c
,
Thai Thanh
,
Ha Thanh
,
Mai H??ng
,
Qu?nh Giao
,
Khanh Ly
,
L? Thu
,
Tu?n Ng?c
,
Khanh Ha
,... hay nh?ng ca s? tr? nh?
Tr?n Thai Hoa
,
Ng?c H?
,... th??ng xuyen trinh di?n nh?ng nh?c ph?m nay.
|
---|
Cac hinh th?c ph? quat c?a
nh?c đ?i chung
| Cac th? lo?i chinh
| |
---|
Cac th? lo?i bai hat
| |
---|
|
---|
Theo khu v?c/qu?c gia
| Chau A
| |
---|
Chau Au
| |
---|
Chau M?
| |
---|
Chau Phi
| |
---|
|
---|