Cookie
(hay con g?i la
HTTP cookie
,
web cookie
,
Internet cookie
,
cookie trinh duy?t
) la nh?ng t?p tin m?t trang web g?i đ?n may ng??i dung va đ??c l?u l?i thong qua trinh duy?t khi ng??i dung truy c?p trang web đo. Cookie đ??c dung v?i m?c đich ph? bi?n la đ? l?u tr? phien đ?ng nh?p nh?m ph?c v? cho m?c đich xac th?c v?i website, duy tri tr?ng thai đ?ng nh?p. Ngoai ra, cookie con đ??c dung đ? ghi nh? thong tin tr?ng thai (vi d?, qu?c gia, ngon ng?), ghi nh? ho?t đ?ng ng??i dung th?c hi?n trong qua trinh truy c?p va duy?t m?t trang web (vi d?, nh?ng nut b?m hay đ??ng lien k?t ng??i dung t??ng tac). Cookie c?ng đ??c dung đ? l?u l?i cac thong tin khac ma ng??i dung nh?p hay đi?n vao trang web nh? ten, đ?a ch?, email, v.v
Cac lo?i cookie khac nhau đ??c g?i b?ng cac thu?t ng? khac nhau tuy vao đ?c đi?m va m?c đich s? d?ng c?a cookie. Cac thu?t ng? ben d??i đ??c gi? nguyen theo ten g?i
ti?ng Anh
cho ti?n vi?c tra c?u.
Session cookie (t?m d?ch:
cookie phien ch?y
) ch? t?n t?i trong b? nh? t?m th?i khi ng??i dung duy?t web. Thong th??ng, trinh duy?t s? xoa b? cookie khi ng??i dung ng?ng phien duy?t web. Khong nh? cac lo?i cookie khac, session cookie khong co th?i h?n co hi?u l?c. đo c?ng la y?u t? đ? trinh duy?t phan bi?t session cookie va cac lo?i cookie khac.
Khong nh? session cookie, persistent cookie (t?m d?ch:
cookie c? đ?nh
) s? h?t hi?u l?c sau m?t th?i đi?m nao đo ho?c sau m?t kho?ng th?i gian nao đo đ??c ?n đ?nh tr??c. Trong th?i gian co hi?u l?c c?a m?t persistent cookie, thong tin ma persistent cookie l?u l?i s? đ??c g?i đ?n
may ch?
c?a website ma ng??i dung truy c?p m?i khi h? duy?t trang đo, ho?c khi h? truy c?p m?t ngu?n tai nguyen thu?c website thong qua m?t website khac (vi d?, hinh ?nh).
Secure cookie (t?m d?ch:
cookie an toan
) ch? co th? đ??c g?i va nh?n qua m?t k?t n?i đ??c
ma hoa
(HTTPS). Cac secure cookie khong đ??c g?i va nh?n qua m?t k?t n?i khong ma hoa (HTTP).
HTTP-only cookie (t?m d?ch:
cookie HTTP
) khong đ??c truy c?p b?i cac
giao di?n l?p trinh ?ng d?ng
(API) phia ng??i dung (client-side APIs) nh?
JavaScript
.
Same-site cookie (t?m d?ch:
cookie cung trang
) la lo?i cookie ch? đ??c g?i qua cac yeu c?u xu?t phat cung m?t
ten mi?n
m?c tieu. Same-site cookie ra đ?i vao 2016 cung v?i s? xu?t hi?n c?a
Google Chrome
b?n 51.
Thong th??ng, thong tin v? ten mi?n c?a m?t cookie s? trung v?i ten mi?n đ??c hi?n th? ?
thanh đ?a ch?
c?a trinh duy?t. đay đ??c g?i la first-party cookie (t?m d?ch:
cookie ben th? nh?t
). Trai v?i no, m?t third-party cookie (t?m d?ch:
cookie ben th? ba
) s? thu?c m?t ten mi?n khac v?i ten mi?n tren thanh đ?a ch?. Cac cookie lo?i nay th??ng g?p trong tr??ng h?p m?t website hi?n th? thong tin t? cac website khac, vi d? nh? cac banner qu?ng cao t? website khac. Third-party cookie đ??c dung r?ng rai tren web. Theo m?t kh?o sat đ??c th?c hi?n n?m 2018, trong 938,093 trang web ph? bi?n theo
Alexa
, h?n 70% s? trang đ??c t?i xu?ng co ch?a third-party cookie v?i s? l??ng h?n 11 cookie m?i trang tin.
[1]
Supercookie (t?m d?ch:
cookie ch?
) la lo?i cookie xu?t phat t? cac ten mi?n ? t?ng cao nh?t (vi d? nh?.com) hay cac h?u t? cong c?ng (public suffix) nh?.co.uk. Cac lo?i cookie thong th??ng khac, ng??c l?i, xu?t phat t? m?t ten mi?n, vi d? nh? example.com. Supercookie co th? la m?t m?i nguy hi?m ti?m tang vi cac supercookie co th? đ??c dung đ? ngu? trang m?t yeu c?u khong h?p phap trong nh? m?t yeu c?u h?p phap t? ng??i dung.
Zombie cookie (t?m d?ch:
cookie ma
) la lo?i b? xoa đi.
Cookie th??ng đ??c dung đ? qu?n ly phien ch?y web, ca nhan hoa va theo doi ho?t đ?ng c?a ng??i dung.
Cookie đ??c dung đ? qu?n ly phien ch?y b?ng cach ghi nh? tr?ng thai c?a ng??i dung. Vi d? v? ?ng d?ng c?a cookie trong qu?n ly phien ch?y bao g?m: tinh tr?ng
đ?ng nh?p
c?a ng??i dung, tinh tr?ng gi? hang c?a ng??i dung, thong tin đi?m s?
game
.
Cookie c?ng đ??c dung đ? ca nhan hoa kinh nghi?m ng??i dung. Website dung cookie đ? ghi nh? cac l?a ch?n ?a thich ma ng??i dung thi?t l?p khi t??ng tac v?i website tr??c đo, vi d?: mau s?c trang n?n c?a website, ngon ng? m?c đ?nh.
Theo doi ho?t đ?ng ng??i dung la m?t trong nh?ng ?ng d?ng ph? bi?n nh?t c?a cookie. Cac trang web dung cookie đ? ghi l?i va phan tich thoi quen duy?t web c?a ng??i dung, vi d? nh? nh?ng trang nao th??ng đ??c ng??i dung ghe th?m, v?i t?n su?t nao, nh?ng s?n ph?m, nut b?m hay đ??ng link nao ng??i dung danh th?i gian xem ho?c t??ng tac nhi?u nh?t...
Cookie va quy?n rieng t?
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Cac cong ty qu?ng cao s? d?ng third-party cookie đ? theo doi ho?t đ?ng c?a ng??i dung t? nhi?u trang web khac nhau. C? th?, m?t cong ty qu?ng cao co th? đ?t hinh ?nh qu?ng cao tren nhi?u trang va theo đo thu th?p thong tin v? ho?t đ?ng c?a ng??i dung. Vi?c bi?t đ??c ng??i dung truy c?p nh?ng trang web nao cho phep cac cong ty qu?ng cao th?c hi?n cac chi?n d?ch qu?ng cao theo đ?i t??ng, d?a tren ph?ng đoan v? nhu c?u va s? thich c?a ng??i dung.
Quy đ?nh chung v? b?o m?t thong tin (GDPR) c?a Lien minh chau Au
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Vi?c s? d?ng cookie đ? theo doi va thu th?p thong tin v? ho?t đ?ng c?a ng??i dung web đe do? s? rieng t? va b?o m?t thong tin c?a ng??i dung. Vi v?y, cac chinh sach va quy đ?nh v? vi?c s? d?ng cookie đa đ??c ban hanh ? nhi?u n??c. đ??c nh?c đ?n nhi?u trong s? nay la
Quy đ?nh chung v? b?o m?t thong tin (GDPR)
c?a
Lien minh Chau Au
. Lien quan đ?n vi?c s? d?ng cookie, GDPR yeu c?u cac cong ty ph?i co s? ch?p thu?n c?a ng??i dung chau Au v? vi?c cac website nay dung cookie đ? thu th?p thong tin v? ho?t đ?ng ng??i dung, du cac cong ty nay co tr? s? hay ho?t đ?ng ? b?t k? n??c nao. Trong m?t nghien c?u đ??c th?c hi?n n?m 2018 tren 500 website đ??c truy c?p nhi?u nh?t ? m?i n??c trong 28 n??c thanh vien c?a Lien minh chau Au, t? l? cac website hi?n th? thong bao v? vi?c ch?p thu?n cookie đa t?ng t? 46.1% trong thang 1 n?m 2018 len 62,1% trong thang 5 n?m 2018 (th?i đi?m GDPR co hi?u l?c).
[2]
Hi?n th? thong tin cookie
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
đ? ch?p hanh cac chinh sach, quy đ?nh v? b?o m?t thong tin va s? d?ng cookie, ch? cac trang web ph?i cung c?p cho ng??i dung thong tin v? cookie đ??c dung tren trang web. Tuy nhien, khong co cung m?t khuon m?u lam chu?n, cac trang web hi?n th? thong tin v? cookie theo nh?ng cach r?t khac nhau. Thong th??ng, thong tin v? cookie tren m?t website đ??c trinh bay thong qua ba cong c?: Thong bao v? vi?c dung cookie, Chinh sach cookie ho?c Chinh sach rieng t?, Ch?c n?ng đi?u ch?nh cookie. Cac website co th? dung c? ba cong c? ho?c it h?n.
Thong bao v? vi?c dung cookie
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Khi ng??i dung truy c?p m?t trang web, m?t tin nh?n s? đ??c hi?n th? đ? thong bao cho ng??i dung v? vi?c trang web đo co s? d?ng cookie đ? thu th?p thong tin duy?t web c?a ng??i dung. Thong bao dung cookie nay co th? đ??c hi?n th? ? đ?u trang, gi?a trang hay cu?i trang d??i d?ng m?t b?ng tin nh?n ng?n. Thong bao dung cookie c?ng co th? xu?t hi?n d??i d?ng m?t c?a s? pop-up chi?m ph?n l?n man hinh; ? d?ng nay, thong bao cookie chi?m man hinh va ng??i dung th??ng khong th? ti?p t?c qua trinh duy?t web n?u h? khong co thao tac nao tren thong bao cookie (đong c?a s?, đ?ng y hay t? ch?i cookie).
Chinh sach cookie ho?c Chinh sach rieng t?
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Khong nh? Thong bao dung cookie, cac Chinh sach cookie hay Chinh sach rieng t? th??ng ch?a nhi?u thong tin h?n v? cac cookie ma m?t trang web s? d?ng va th??ng d??i d?ng v?n b?n dai, hi?n th? nh? m?t trang tin. M?t trang web co th? co trang hi?n th? Chinh sach cookie rieng r? v?i Chinh sach rieng t?. Trong m?t vai tr??ng h?p khac, Chinh sach cookie la m?t ph?n c?a Chinh sach rieng t?. Thong th??ng, cac trang chinh sach nay ch?a thong tin c? th? v? cookie nh? ten g?i cookie, cac nhom va phan lo?i cookie, m?c đich s? d?ng cookie, cac đ?i tac ma trang web lam vi?c v?i ho?c cho phep đ?t cookie. Cac Chinh sach cookie ho?c Chinh sach rieng t? nay c?ng th??ng bao g?m cac h??ng d?n đ? ng??i dung co th? ch?n cho phep hay t? ch?i m?t hay nhi?u lo?i cookie.
Ch?c n?ng đi?u ch?nh cookie
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Cac trang web c?ng co th? co ch?c n?ng đi?u ch?nh cookie đ? ng??i dung co th? l?a ch?n cho phep hay t? ch?i lo?i cookie h? mu?n. Ch?c n?ng nay th??ng đ??c hi?n th? d??i d?ng m?t b?ng m?u trong đo cac cookie th??ng đ??c s?p x?p va phan lo?i thanh cac nhom khac nhau, theo m?c đich s? d?ng ho?c đ?c đi?m c?a cookie, vi d?, cookie t?i c?n thi?t, cookie ch?c n?ng, cookie qu?ng cao, cookie phan tich... N?u m?t trang web khong h? tr? ch?c n?ng đi?u ch?nh cookie nay, trong Chinh sach cookie ho?c Chinh sach rieng t? c?a minh, trang web đo th??ng đ?a thong tin đ? h??ng d?n ng??i dung cach ch?p nh?p ho?c t? ch?i cookie thong qua vi?c đi?u ch?nh trinh duy?t. M?t khac, m?t vai trang web c?ng h? tr? tinh n?ng đi?u ch?nh cookie d??i d?ng cac đi?u ch?nh co trong m?c qu?n ly tai kho?n c?a ng??i dung.
- ^
Libert, Timothy (thang 4 n?m 2018). “An Automated Approach to Auditing Disclosure of Third-Party Data Collection in Website Privacy Policies”.
Proceedings of the 2018 World Wide Web Conference
.
doi
:
10.1145/3178876.3186087
.
- ^
Degeling, J. T.Martin; Utz, Christine; Lentzsch, Christopher (ngay 25 thang 6 n?m 2019). “We Value Your Privacy... Now Take Some Cookies: Measuring the GDPR's Impact on Web Privacy”.
Proceedings 2019 Network and Distributed System Security Symposium
.
doi
:
10.14722/ndss.2019.23378
.
- RFC 6265
, đ?c t? chinh th?c hi?n hanh c?a HTTP cookie