12 n?m no l?
Poster phim
đ?o di?n	Steve McQueen
K?ch b?n	John Ridley
D?a tren	Twelve Years a Slave c?a  Solomon Northup
S?n xu?t	Brad Pitt Dede Gardner Jeremy Kleiner Bill Pohlad Steve McQueen Arnon Milchan Anthony Katagas
Di?n vien	Chiwetel Ejiofor Michael Fassbender Benedict Cumberbatch Paul Dano Paul Giamatti Lupita Nyong'o Sarah Paulson Brad Pitt Alfre Woodard
Am nh?c	Hans Zimmer
Hang s?n xu?t	New Regency Regency Enteprises River Road Entertaiment Plan B Entertaiment Film4 Productions
Cong chi?u	30 thang 8 n?m 2013  ( 2013-08-30 ) ( Telluride Film Festival ) 8 thang 11 n?m 2013  ( 2013-11-08 ) (United States) 10 thang 1 n?m 2014  ( 2014-01-10 ) (United Kingdom)
Th?i l??ng	134 phut [1]
Qu?c gia	Anh Qu?c Hoa K?
Ngon ng?	Ti?ng Anh
Kinh phi	20 tri?u USD [2]
Doanh thu	187.7 tri?u USD [3]

12 n?m no l? ( ti?ng Anh : 12 Years a Slave ) la b? phim d?a tren cu?n h?i ky cung ten c?a Solomon Northup - m?t ng??i M? g?c Phi sinh ra t? do ? ti?u bang New York th? k? 19 b? b?t lam no l? va cu?i cung đ??c phong thich. Ong đa ph?i lam vi?c trong cac đ?n đi?n ? bang Louisiana trong su?t m??i hai n?m. ?n b?n đ?u tien c?a cu?n h?i ky c?a Solomon Northup đ??c ch?nh s?a va phat hanh b?i Sue Eakin va Joseph Logsdon vao n?m 1968. Phim do Steve McQueen lam đ?o di?n. K?ch b?n đ??c vi?t b?i John Ridley. Chiwetel Ejiofor đong vai chinh Solomon Northup. Michael Fassbender , Benedict Cumberbatch , Paul Dano, Paul Giamatti, Lupita Nyong'o , Sarah Paulson, Brad Pitt va Alfre Woodward đong cac vai ph?. T?i l? trao gi?i Oscar l?n th? 86, phim đa đem v? gi?i Oscar cho phim xu?t s?c nh?t , Gi?i Oscar cho n? di?n vien ph? xu?t s?c nh?t (đ??c trao cho Lupita Nyong'o ) va Gi?i Oscar cho k?ch b?n chuy?n th? xu?t s?c nh?t cho John Ridley . Phim c?ng đo?t Gi?i qu? c?u vang cho phim chinh k?ch hay nh?t va gi?i th??ng c?a Vi?n Han lam Ngh? thu?t đi?n ?nh va Truy?n hinh Anh qu?c (BAFTA) cho phim xu?t s?c nh?t va di?n vien vien nam chinh xu?t s?c nh?t cho Chiwetel Ejiofor . ^[4]

Cac c?nh chinh đ??c quay t?i New Orleans , Louisiana , t? 27 thang 6 - 13 thang 8 n?m 2012. Cac đ?a đi?m quay s? d?ng b?n đ?n đi?n ti?n chi?n l?ch s?: Felicity , Magnolia, Bocage, va Destrehan. Phim phat hanh n?m 2013 va đa nh?n nhi?u binh lu?n tich c?c, đ??c nhi?u c? quan thong t?n ? Hoa K? binh ch?n la phim xu?t s?c nh?t n?m 2013. Phim đa đ?t doanh thu h?n 158 tri?u USD so v?i chi phi 20 tri?u USD ^[2] .

N?i dung [ s?a | s?a ma ngu?n ]

N?m 1841, Solomon Northup ( Chiwetel Ejiofor ), m?t ng??i đan ong M? g?c Phi t? do, m?t th? m?c lanh ngh? va ng??i ch?i đan violin đang s?ng cung v? va hai con ? Saratoga Springs , New York . Hai ng??i qu?ng cao cho ganh xi?c (Scoot McNairy and Taran Killam) m?i Northup lam vi?c 2 tu?n v?i vai tro nh?c cong nh?ng đa đanh thu?c me Northup. Northup t?nh d?y va th?y minh đa b? xich, sau đo b? ban lam no l? .

Northup b? chuy?n đ?n New Orleans , va b? đ?i ten la "Platt", danh tinh c?a m?t ten no l? b? tr?n kh?i Georgia . Sau khi b? đanh đ?p lien ti?p, Northup đ??c m?t ch? đ?n đi?n ten William Ford ( Benedict Cumberbatch ) mua. Ford la ng??i ch? kha nhan t?, ong co c?m tinh v?i Northup va cho Northup lam cong vi?c qu?n ly. Northup đa thi?t k? m?t con đ??ng th?y đ? chuy?n g? m?t cach nhanh chong va hi?u qu? qua m?t vung đ?m l?y, sau đo Ford t?ng ong m?t cay violin đ? t? long bi?t ?n. Trong khi đo thi ten th? m?c John Tibeats ( Paul Dano ) l?i sinh long ghen ghet Northup nen b?t đ?u co nh?ng l?i l? qu?y r?i va l?ng m? ong.

Mau thu?n gi?a Tibeats va Northup ngay cang c?ng th?ng, Tibeats t?n cong Northup va Northup đanh l?i h?n. đ? tr? thu, Tibeats va đ?ng b?n đa am m?u hanh quy?t Northup b?ng cach treo ong nhi?u gi? tren day thong l?ng. Ford đa ph?i ban Northup cho Edwin Epps ( Michael Fassbender ) đ? c?u m?ng s?ng c?a ong. Northup c? gi?i thich v?i Ford r?ng minh th?c ra la m?t ng??i t? do. Ford noi r?ng ong khong th? nghe nh?ng đi?u nh? th? va r?ng ong ph?i ban Northup đ? tr? n?.

Epps tin r?ng h?n co quy?n ng??c đai no l? theo Kinh Thanh. Nh?ng no l? ph?i hai it nh?t 200 pound bong m?i ngay ho?c b? đanh đ?p. M?t n? no l? tr? ten Patsey ( Lupita Nyong'o ) m?i ngay hai đ??c 500 pound bong va đ??c Epps ca ng?i. H?n c?ng c??ng b?c co nhi?u l?n. Trong khi đo thi v? c?a Epps - Mary ( Sarah Paulson ) ghen tuong v?i Patsey nen lien t?c l?ng m? va hanh h? co.

Patsey c?m th?y m?i vi?c ngay cang t?i t?, co mu?n ch?t va yeu c?u Northup gi?t co nh?ng ong t? ch?i. Epps b?t đ?u ngh? r?ng Chua đa giang xu?ng m?t đ?t d?ch sau bong ma nguyen nhan chinh la do nh?ng no l? m?i đ?n. Epps cho nh?ng đ?n đi?n xung quanh thue no l?. Northup khi?n ng??i ch? m?i co c?m tinh, ng??i nay cho phep ong đi ch?i đan t?i cac b?a ti?c va con cho ong gi? s? ti?n ki?m đ??c.

Khi Northup tr? v? đ?n đi?n c?a Epps, ong c? g?ng dung ti?n tr? cho tay đ?c cong (Garret Dillahunt) đ? g?i th? cho b?n be minh ? New York. H?n đ?ng y chuy?n th? va nh?n ti?n, nh?ng ph?n b?i Northup. Northup thuy?t ph?c Epps r?ng cau chuy?n la b?a đ?t. Sau đo ong đ?t b?c th? - hi v?ng duy nh?t c?a ong v? t? do.

Northup b?t đ?u cong vi?c xay d?ng m?t v?ng lau v?i m?t ng??i Canada ten la Bass ( Brad Pitt ). Epps khong hai long v?i Bass vi Bass bay t? s? ph?n đ?i ch? đ? no l?, b?ng cach c? g?ng gi?i thich cho Epps r?ng h?n c?n co m?t chut long t? bi đ?i v?i nh?ng ng??i lam vi?c cho h?n. Nh?ng Epps khong th?y ph?i coi no l? nh? con ng??i, h? ch? đ?n gi?n la tai s?n - tai s?n c?a h?n.

M?t hom, Epps n?i gi?n sau khi phat hi?n Patsey bi?n m?t. Khi tr? v?, Patsey phan tr?n r?ng co đi xin m?t banh xa phong c?a ba ch? Shaw ( Alfre Woodard ) vi khong ch?u n?i mui hoi ham tren ng??i minh, đo la do v? c?a Epps - Mary - khong cho co dung xa phong. Epps ra l?nh l?t qu?n ao, troi co vao c?t va đanh. Tr??c s? thuc gi?c c?a v?, Epps bu?c Northup ph?i đanh Patsey. Northup mi?n c??ng tuan theo nh?ng Epps cu?i cung c?ng gianh l?y roi va đanh Patsey tan b?o.

Northup đ?p v? cay v? c?m c?a minh, va trong khi ti?p t?c lam vi?c tren v?ng lau ong h?i Bass t? đau t?i. Bass noi r?ng minh la ng??i Canada. Northup tam s? v?i Bass v? vi?c minh b? b?t coc. M?t l?n n?a, Northup yeu c?u Bass giup đ? g?i m?t b?c th? t?i Saratoga Springs. Bass đa m?o hi?m tinh m?ng khi đ?ng y lam đi?u đo.

Ngay n?, c?nh sat đ?a ph??ng đem theo m?t ng??i đan ong đ?n tim Northup. C?nh sat h?i Northup m?t lo?t cac cau h?i v? cac s? ki?n c?a cu?c đ?i ong ? New York đ? nh?n di?n ong. Northup nh?n ra ng??i đ?ng hanh v?i c?nh sat la m?t ng??i ch? ti?m ong quen ? Saratoga. Nh?ng ng??i nay đa gi?i phong Northup. M?c du Epps kien quy?t ch?ng l?i, nh?ng Northup da r?i đi ngay l?p t?c.

Sau khi b? b?t lam no l? trong 12 n?m, Northup đ??c tr? t? do va tr? v? v?i gia đinh. Khi b??c vao nha, ong nhin th?y c? gia đinh bao g?m c? con gai, con r? va ng??i chau trai đ??c đ?t theo ten ong. Northup dung toan b? s? ti?n minh co đ? ki?n nh?ng ng??i co trach nhi?m trong v? ban ong lam no l? nh?ng khong co k?t qu?. đ?n nay, cai ch?t c?a ong v?n b? bao ph? trong man bi m?t.

B?ng phan vai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

S?n xu?t [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Phat tri?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Sau khi g?p nha bien k?ch John Ridley t?i cong ty Creative Artists Agency(C.A.A) trong bu?i chi?u Hunger vao n?m 2008, đ?o di?n Steve McQueen đa bay t? s? quan tam c?a minh v?i Ridley v? đ? tai th?i ki no l? ? M?. Sau th?i gian phat tri?n y t??ng, hai ng??i đa khong tim ra đung đ?i t??ng cho đ?n khi v? c?a McQueen tim th?y cu?n h?i ky Solomon Northup "M??i hai n?m m?t no l?". Sau nay McQueen đa tr? l?i trong cu?c ph?ng v?n:

Toi đ?c cu?n sach nay, va toi đa hoan toan choang vang. đ?ng th?i toi đa r?t kho ch?u v?i b?n than minh r?ng toi đa khong bi?t cu?n sach nay. Toi s?ng ? Amsterdam, n?i Anne Frank la m?t anh hung dan t?c, va cho toi cu?n sach nay đ?c nh? cu?n nh?t ky c?a Anne Frank nh?ng vi?t 97 n?m tr??c - nhan ch?ng c?a ch? đ? no l?. v? c? b?n no đa lam cho toi co ni?m đam me đ? chuy?n th? cu?n sach nay thanh m?t b? phim. ^[5]

Sau m?t qua trinh phat tri?n lau dai, trong đo cong ty c?a Brad Pitt - Plan B Entertainment c?ng ?ng h? d? an, sau đo cu?i cung đa giup co đ??c m?t s? tai tr? t? cac hang phim khac nhau, b? phim đ??c chinh th?c cong b? vao thang 8 n?m 2011 v?i McQueen lam đ?o di?n, Chiwetel Ejiofor la di?n vien chinh trong vai Solomon Northup, m?t ng??i da đen t? do b? b?t coc va ban lam no l? ? Deep South . ^[6] Trong thang 10 n?m 2011, Michael Fassbender (ng??i đong vai chinh trong cac b? phim tr??c đay c?a McQueen Hunger va Shame ) tham gia di?n xu?t. ^[7] Trong đ?u n?m 2012, cac vai con l?i đ??c ch?n, va vi?c quay phim đ??c d? ki?n ??b?t đ?u vao cu?i thang 6 n?m 2012. ^{[8] [9]}

đ? hi?u đ??c ngon ng? va ti?ng đ?a ph??ng c?a th?i đ?i va khu v?c ma b? phim di?n ra, hu?n luy?n vien ph??ng ng? Michael Buster đa đ??c m?i đ? h? tr? cac di?n vien trong vi?c thay đ?i cach noi chuy?n c?a h?. Cac ngon ng? co ch?t l??ng v?n h?c lien quan đ?n phong cach vi?t trong th?i đ?i đo va ch?u ?nh h??ng m?nh m? c?a kinh thanh vua James. ^[10] Buster gi?i thich r?ng:

Chung toi khong bi?t nh?ng no l? noi nh? th? nao trong nh?ng n?m 1840, vi v?y toi ch? s? d?ng cac vi d? c?a nong thon ? Mississippi va Louisiana [cho cac di?n vien Ejiofor va Fassbender]. Sau đo v? nhan v?t Ford do Benedict Cumberbatch th? vai, toi tim th?y m?t s? ng??i thu?c t?ng l?p th??ng l?u m?i ? Orleanians t? nh?ng n?m 30. Va sau đo toi c?ng đa lam vi?c v?i Lupita Nyong'o , ng??i Kenya nh?ng đa theo h?c đ?i h?c Yale. Vi v?y, co ?y co th? chuy?n l?i noi c?a minh đ? noi theo v?n phong M?. ^[11]

Quay phim [ s?a | s?a ma ngu?n ]

V?i kinh phi s?n xu?t 20 tri?u USD ^[2] , b?i c?nh chinh b?t đ?u ? New Orleans , Louisiana vao ngay 27 Thang Sau n?m 2012. Sau b?y tu?n, ^[12] vi?c quay phim k?t thuc vao ngay 13 Thang 8 n?m 2012. ^[13] đ? gi?m b?t chi phi s?n xu?t, m?t s? l??ng l?n cac c?nh c?a b? phim di?n ra xung quanh khu v?c New Orleans -. Ch? y?u la phia nam c?a qu?n Red River , n?i ma Northup b? b?t lam no l?, Ben c?nh cac đ?a đi?m đ??c s? d?ng la b?n đ?n đi?n trong l?ch s?:.. Felicity, Magnolia, Bocage, va Destrehan con co Magnolia, m?t đ?n đi?n ? Natchitoches , Louisiana , cach m?t vai d?m t? m?t cac di tich l?ch s? v? Northup. Chiwetel Ejiofor noi r?ng "Ph?i bi?t r?ng chung toi đa co m?t ngay tren n?i ma nh?ng đi?u đo đa x?y ra m?t cach r?t m?nh m? va tinh c?m,","đo la c?m giac khi nh?y mua v?i bong ma -. No th?c s? ro rang".B? phim c?ng đa di?n ra t?i khach s?n The Columns va Madame John's Legacy t?i khu ph? Phap ? New Orleans . ^[14]

Nha quay phim Sean Bobbitt, v?n hanh may quay chinh c?a b? phim, ^[15] đa s? d?ng phim 35 mm v?i t? l? 2.35:1 man ?nh r?ng va s? d?ng c? m?t dan Arricam LT va ST. Bobbitt noi "M?t cach c?n k? nh?t, b? phim mang đ?n cho khan gi? m?t c?m giac ro rang v? th?i gian va ch?t l??ng,"; "Va vi b?n ch?t s? thi c?a cau chuy?n, man hinh r?ng ro rang lam cho no co y ngh?a nh?t, man ?nh r?ng co ngh?a la m?t b? phim l?n, m?t cau chuy?n s? thi -.. Trong tr??ng h?p nay la m?t cau chuy?n s? thi v? s? ch?u đ?ng c?a con ng??i". ^[16]

Cac nha lam phim tranh đ??c cac phong cach tr?c quan nham chan khi noi v? m?t phim tai li?u. McQueen c? y so sanh hinh ?nh trong phim v?i cac tac ph?m c?a h?a s? Tay Ban Nha Francisco Goya, ong đa gi?i thich:

Khi b?n ngh? v? Goya, ng??i v? nh?ng hinh ?nh kh?ng khi?p nh?t c?a b?o l?c va tra t?n va trong h? th?t tuy?t v?i, nh?ng b?c tranh tinh t?, m?t trong nh?ng ly do khi?n b?c tranh tuy?t v?i nh? v?y la b?i vi nh?ng gi anh ?y noi la, 'Nhin- nhin vao cai nay. "Vi v?y, n?u b?n v? x?u ho?c đ?t no trong cac quan đi?m sai l?m, b?n chu y h?n đ?n nh?ng gi x?y ra v?i hinh ?nh h?n la nhin vao hinh ?nh. ^[17]

Thi?t k? b?i c?nh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đ? mo t? chinh xac kho?ng th?i gian c?a b? phim, cac nha lam phim đa ti?n hanh nghien c?u m?i l?nh v?c bao g?m vi?c nghien c?u tac ph?m ngh? thu?t t? th?i đ?i. V?i tam tu?n đ? t?o ra cac t? qu?n ao, nha thi?t k? trang ph?c Patricia Norris h?p tac v?i Western Costume đ? thi?t k? l?i trang ph?c ma s? minh h?a cho kho?ng th?i gian trong phim đ??c chinh xac v? m?t th?i gian l?ch s?. S? d?ng m?t b?ng mau đ?t c?a đ?n đi?n, Norris đ??c t?o ra g?n 1.000 trang ph?c cho b? phim. "Co ?y [Norris] đa l?y m?u đ?t t? c? ba đ?n đi?n đ? phu h?p v?i qu?n ao", McQueen noi, "va co đa noi v?i Sean [Bobbitt] đ? đ?i pho v?i v?n đ? n?ng nong tren đ?n đi?n, đa ph?i co r?t nhi?u co chi ti?t nh?". Cac nha lam phim c?ng s? d?ng m?t s? m?nh qu?n ao t? nh?ng b? qu?n ao đ??c m?c b?i nh?ng ng??i no l?.

Nh?c phim [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Nh?c phim đ??c sang tac b?i Hans Zimmer, v?i b?n g?c đ??c vi?t cho violin va đ??c bien so?n b?i Nicholas Britell va th?c hi?n b?i Tim Fain. B? phim c?ng s? d?ng m?t vai đo?n nh?c c? đi?n va nh?c folk ch?ng h?n nh? " Trio in B-flat, D471 " c?a Franz Schubert va " Run Nigger Run " c?a John va Alan Lomax.m?t album nh?c phim, Music from and Inspired by 12 Years a Slave , đ??c phat hanh b?n k? thu?t s? vao ngay 5 thang 11 va m?t b?n phat hanh tren đ?a ngay 11 thang 11 n?m 2013 b?i hang Columbia Records . Ngoai sang tac c?a Zimmer, con co album cac bai hat trong phim c?a John Legend, Laura Mvula, Alicia Keys, Chris Cornell, va Alabama Shakes. B?n cover "Roll Jordan roll" c?a Legend đa ra m?t tr?c tuy?n ba tu?n tr??c khi phat hanh album nh?c phim.

Cong chi?u [ s?a | s?a ma ngu?n ]

12 Years a Slave đ??c cong chi?u t?i Lien hoan phim Telluride vao ngay 30 thang 8 n?m 2013,tr??c khi cong chi?u t?i Lien hoan phim qu?c t? Toronto 2013 vao ngay 6 thang 9, Lien hoan phim New York vao 08 thang 10 va Lien hoan phim Philadelphia ngay 19 Thang 10 n?m 2013.

Ngay 15 thang 11 n?m 2011, Summit Entertainment thong bao đa gianh đ??c m?t th?a thu?n đ? phat hanh 12 Years a Slave tren th? tr??ng qu?c t?. Vao thang 4 n?m 2012, m?t vai tu?n tr??c khi kh?i quay, New Regency Productions đ?ng y h?p tai tr? cho b? phim. Vi m?t hi?p ??c phan ph?i gi?a 20th Century Fox va New Regency, Fox Searchlight Pictures đa mua quy?n phan ph?i ? Hoa K? c?a b? phim. Tuy nhien, thay vi tr? ti?n cho quy?n phan ph?i, Fox Searchlight th?c hi?n m?t th?a thu?n, trong đo s? ti?n hanh chia s? phong ban v? v?i cac nha tai tr? đ?c l?p c?a b? phim. 12 Years a Slave đa đ??c phat hanh th??ng m?i vao ngay 18 thang 10 n?m 2013 t?i Hoa K? cho m?t b?n cong chi?u h?n ch? c?a 19 r?p chi?u phim, va cong chi?u r?ng rai trong tu?n ti?p theo. B? phim ban đ?u đ??c d? ki?n ??s? đ??c phat hanh vao cu?i thang 12 n?m 2013, nh?ng m?t s? bu?i chi?u th? d?n đ?n quy?t đ?nh r?i ngay phat hanh len s?m.

Qu?ng ba [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Do tinh ch?t c?a b? phim va đ??c đ? c? r?t nhi?u gi?i th??ng nen doanh thu c?a 12 Years a Slave đ??c theo doi r?t ch?t ch?. Nhi?u nha phan tich đa so sanh n?i dung c?a b? phim v?i m?t s? b? phim s? thi chinh k?ch khac nh? B?n danh sach c?a Schindler (1993) va The Passion of the Christ (2004), nh?ng b? phim đa thanh cong v? doanh s? ban ve khi so sanh v?i nh?ng b? phim cung lo?i. Ngoai n?i dung h?p d?n, b? phim đa co nh?ng thanh cong quan tr?ng b?i s? h? tr? c?a Fox Searchlight, khi hang nay b?t đ?u phat hanh b? phim d??i d?ng cong chi?u h?n ch? nh?m t?i nh?ng khach hang quen ng??i M? g?c Phi va sau đo đa d?n d?n m? r?ng cong chi?u trong nh?ng tu?n ti?p theo, t??ng t? nh? cach cac hang phim đa th?c hi?n thanh cong trong nh?ng n?m tr??c v?i nh?ng b? phim nh? Black Swan va The Descendants . Ngay phat hanh qu?c t? c?a 12 Years a Slave đa b? tri hoan đ?n đ?u n?m 2014 đ? t?n d?ng l?i th? c?a s? chu y d? lu?n t?o nen b?i cac gi?i th??ng.

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]