Кызыл м?йдан
(tat. lat.
Qızıl maydan
(?ле сылтама)
,
рус.
Красная площадь
) ?
М?ск??
ш???рене? баш м?йданы,
М?ск?? кирм?не
(к?нбатышка) ??м Кытай-ш???ре (к?нчыгышка) арасында, М?ск?? ?з?генд? урнашкан.
Кызыл м?йданнан
М?ск?? елгасы
ярына
Василий т?ш? юлы
бара.
Кызыл м?йдан Кремль юлы, Воскресение капкасы, Никольская урамы, Ильинка, Варварка, Василий т?ш? юлы арасында урнашкан.
Кызыл м?йданда Ма?гай урыны (??залау урыны ?
рус.
Лобное место
),
Минин
??м
Пожарскийга
??йк?л,
Ленин т?рб?се
урнаша.
Ленин т?рб?се
янында Кремль дивары янында каберлек урнаша. К?нбатышка ? М?ск?? кирм?не, к?нчыгышка ? ГУМ кибете, т?ньякка ?
Тарихи музей
??м Казан чирк?ве, к?ньякка ?
Покров чирк?ве
урнаша.
- Кызыл м?йдан
ЮНЕСКО
тарафыннан саклана.
- М?йдан т?ш?м?се ? таш т?ш?лг?н урам.
- Автомобиль х?р?к?те
1974 елда
тыелган.
- Кызыл м?йдан озынлыгы ?
330 метр
, ки?леге ?
75 метр
, м?йданы ?
24 750 м
².
Иван III
хакимлегенд? (
XV
азагы ?
XVI
башы) М?ск?? кирм?не я?а дивары т?зег?нн?н со? Кызыл м?йдан килеп чыга.
1493
? М?ск??д? зур янгын булган, м?йдан урынында берн?рс? булмаган ??м урынны Янгын (русча
Пожар
) дип й?ртелг?н.
Казан
ш???рен
1552 елда
буйсындырганнан со? к?п чирк??л?р Казан исемле дип атала башлаган.
Явыз Иван
Казан Кирм?не
матурлыгы бел?н сокланып М?ск??не? Кызыл м?йданында
Казан Кирм?ненд?
охшаш биналар т?зем?кче булган. Б?ек тарихчы
Худяков
буенча
Покров чирк?ве
(Изге Василий чирк?ве) Казанны буйсындырганнан со? Казан баш м?четен? охшаш булган ?чен ясалган, ? г?мб?зл?ре ? Казанны? Нур-Али ??мигъ м?четенн?н алынган
1625 елдан
со? ? Спас манарасы я?артып т?зег?нн?н со? ? шушы урын Кызыл м?йдан дип й?ртел? башлаган.
XVIII
?
XIX гасырда
бернич? тапкыр я?артып т?зелг?н.
1812 елгы Ватан сугышы
чорында
Наполеон I
гаск?рл?ре М?ск??не яулап ала. Кайбер чыганаклар буенча
Башкорт кавалериясе
кен?з Кудашев ?ит?кчесенд? Кремль шартлауына юл куймый.
Инкыйлабтан
со? Кызыл м?йдан мемориаль м?гън?сен? ия була. Кирм?н дивары янында каберлек килеп чыга,
Ленин т?рб?се
т?зел?. Кызыл м?йдан баш тантана м?йданына ?верел?.
Совет Берлеге
таркалганнан со? Кызыл м?йданда шугалак еш оештырыла, каберлек янында т?рле концертлар ??м биюл?р ?тк?рел?. Галимн?р фикерл?ре буенча шушы биюл?р-концертлар тарихи ??йк?лл?рг? зур зыянны китер?, аеруча Изге Василий чирк?вен?.
- Красная площадь // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). ? СПб., 1890?1907.
- Ашукин Н. С. Красная площадь. ? М., 1925.
- Сто военных парадов / Под ред. ген.-полк. К. С. Грушевого.. ? М.: Воениздат, 1974. ? 264, [96] с. ? 50 000 экз. (в пер., суперобл.) (О военных парадах на Красной площади с 1918 до 1972 года)
- Бондаренко И. А. Красная площадь Москвы: Архитектурный ансамбль. ? М.: Вече, 2006. ? 416 с. ? (Московский хронограф). ? 5 000 экз. ?
ISBN 5-9533-1334-9
- Баталов А. Л., Беляев Л. А. Сакральное пространство средневековой Москвы. ? М.: Феория, Дизайн. Информация. Картография, 2010. ? 400 с. ?
ISBN 978-5-4284-0001-4
- Либсон В. Я., Домшлак М. И., Аренкова Ю. И. и др. Кремль. Китай-город. Центральные площади // Памятники архитектуры Москвы. ? М.: Искусство, 1983. ? С. 387?398. ? 504 с. ? 25 000 экз.
- Рачинский Я.З. Красная площадь // Полный словарь названий московских улиц. ? М., 2011. ? С. 231. ? XXVI, 605 с. ?
ISBN 978-5-85209-263-2
- ↑
Россия Президенты сайты.