Windows Vista
(Turkce:
Manzara
),
ki?isel bilgisayarlar
icin geli?tirilen
Microsoft Windows
i?letim sistemleri
ailesinin surum olarak altıncı uyesidir. 22 Temmuz 2005'te gercek adı duyurulmadan once
Longhorn
kod adıyla tanınıyordu.
[5]
Windows Vista, 30 Ocak 2007'de dunya capında piyasaya surulmu?tur.
[2]
Microsoft
Turkiye, 24 Ocak 2007 tarihindeki tanıtımıyla Vista'nın resmi lansmanını yapan ilk Microsoft ?ubesi olmu?tur. Windows Vista eski surumle oranla bircok yeni ozellik ve de?i?ikli?e sahiptir. Bu de?i?im geli?tirilmi?
grafiksel kullanıcı arayuzu
, gorsel stil, yeniden tasarlanmı? arama fonksiyonları,
multimedya
aracları, yeniden tasarlanmı? a? ileti?imi, goruntu ve yazıcı gibi ce?itli fonksiyonları kapsamaktadır.
Windows Vista,
ki?isel bilgisayarlarda
,
dizustu bilgisayarlarda
ve Media Center PC'lerde kullanılan
Microsoft Windows
adlı grafiksel
i?letim sistemi
serisinin bir uyesidir. Vista'nın yerine 2009 yılında once Blackcomb, sonra Vienna kod isimli ve surum numarası 6.1, yapı numarası 7600 olan
Windows 7
gelmi?tir. Vista, 22 Temmuz 2005'te yapılan resmi acıklamadan once
Longhorn
kod adıyla tanınıyordu.
[5]
8 Kasım 2006'da Windows Vista'nın geli?tirilmesi tamamlanmı? ve sistem ureticilerine da?ıtılmı?tır.
[1]
Kasım 2006 itibarıyla bazı surumler toplu ruhsat mu?terilerinin,
MSDN
ve
TechNet
abonelerinin eri?imine acılmı?tır.
Microsoft
son kullanıcılar icin Vista'nın dunya capında cıkı? tarihini 30 Ocak 2007 olarak acıklamı?tır.
Windows XP
'nin cıkı?ından sonraki bu altı yıllık (2001-2007) ara,
Windows 10
ile
Windows 11
(2015-2021) surumlerinden sonra temel Windows surumlerinin cıkı?ı arasındaki en uzun zaman aralı?ıdır. Windows Vista, ilk tasarımında
Windows XP
'nin uzerine temellendirilmi?tir. Windows Longhorn, yapı 4093'e kadar XP kod altyapısını kullanmı?tır.
[6]
2004 yılının A?ustos ayında Microsoft, Windows XP cekirde?inin artık ya?lı ve eski oldu?u, verim ve uyumluluk sorunları yarattı?ı gerekcesi ile Longhorn projesini sıfırlamı? (iptal etmi?) ve Windows Server 2003 cekirde?i uzerine yeni bir proje ba?latmı?tır. Piyasaya cıkan Windows Vista ile iptal edilen Longhorn arasında cok buyuk farklar vardır. ?nternet ortamında bulunabilecek ce?itli konsept Longhorn videoları ile, piyasaya surulen esas proje arasında buyuk farklar oldu?u gozlemlenebilir.
Microsoft'a gore Windows Vista, guncellenmi? grafiksel kullanıcı arabirimi ve
Windows Aero
adlı gorsel tema ba?ta olmak uzere, de?i?tirilmi? arama ozellikleri,
Windows DVD Maker
gibi yeni coklu ortam olu?turma aracları ve yeniden tasarlanmı? a?, ses, yazdırma ve goruntuleme alt sistemleri icermektedir. Vista ayrıca
peer-to-peer
teknolojisi sayesinde bir ev a?ındaki makineler arasında ileti?im duzeyini arttırarak bilgisayarlar ve aygıtlar arasında dosya ve sayısal ortam payla?ımını kolayla?tırmayı hedeflemektedir. Vista, geli?tiriciler icin geleneksel
Windows API
'ı kullanarak uygulamalar yazmayı kolayla?tırmayı hedefleyen .NET Catısı'nın 3.0 surumunu sunmaktadır. Buna ra?men, Microsoft'un Vista icin belirledi?i birincil hedef, Windows i?letim sisteminin guvenlik durumunu geli?tirmek olmu?tur. Windows XP'nin ve oncullerinin en cok ele?tirilen yanı guvenlik acıkları ve zararlı yazılımlara,
virus
lere ve tampon bellek ta?malarına kar?ı zayıf olu?uydu.
Windows Vista'nın bazı yeni ozellikleri arasında,
Windows Aero
grafiksel kullanıcı arayuzu, i?letim sisteminin her yerinden kolay arama yapmayı sa?layan
Windows Arama
, oyunlar icin yuksek grafikler sunan
DirectX 10
,
Outlook Express
'in yerine gecen yeni
Windows Mail
ve yeni
Windows Takvim
ve
Windows DVD Maker
gibi yeni multimedya aracları, ekranın sa? tarafını kaplayan saat, takvim
RSS
akı?ları gibi basit araclar sunan
Windows Kenar Cubu?u
, Bilgisayarın ve uygulamaların daha hızlı calı?masını ve yuklenmesini sa?layan
Windows SuperFetch
, sekmeler, RSS, internetteki zararlı yazılımların bilgisayara bula?masını engelleyen korumalı mod gibi yeni ozellikleri bulunan
Internet Explorer 7
, Vista'nın arayuzune paralel olarak yenilenmi? yeni
Windows Media Player 11
,
Yedekleme ve Geri Yukleme Merkezi
,
Windows Media Center
, oyunlarla ilgili istatistikler verebilen ozel
Oyun Gezgini
ve icerisinde Chess Titans,
Purple Place
, Hearts, InkBall, Mahjong Titans, gibi yeni oyunlar, Denetim Masası'na entegre edilmi?
Windows Update
, cocukların bilgisayar kullanımına yonelik
Ebeveyn Denetimleri
, disk ?ifreleme uygulaması
BitLocker
, Windows'u kotu niyetli ve istenmeyen programlara kar?ı koruyan
Windows Defender
, bazı dizustu bilgisayarların ustunde bulunan ekrandan biligsayarı acmadan bazı i?levleri kontrol etmeye yarayan
Windows SideShow
ve
Kullanıcı Hesabı Denetimi
bulunmaktadır.
"XP icin dizayn edilmi?tir fakat Vista ile de uyumludur" logosu
Microsoft'a gore Windows Vista'yı calı?tırabilecek bilgisayarlar
Vista Uyumlu (Vista Capable)
ve
Vista Premium Surumune Hazır (Vista Premium Ready)
olarak sınıflandırılmaktadır.
Vista Uyumlu
veya dengi bir bilgisayarın en az 800 MHz i?lemci, 512 MB RAM ve
DirectX
9 destekli bir ekran kartına sahip olması gerekir. Vista Uyumlu PC'ler Aero kullanıcı arabirimi de dahil olmak uzere geli?mi? Vista grafiklerini destekler.
Vista Premium Surumune Hazır
bir bilgisayar en az 1.0 GHz i?lemci, 1 GB sistem belle?i, yeni Windows Goruntu Surucusu Modeli'ni destekleyen ve en az 128 MB bellekli bir ekran kartı gerektirir ve Vista'nın ust duzey ozelliklerini destekler. Microsoft, bir bilgisayarın Vista'yı calı?tırabilme yetene?ini olcen Windows Vista Yukseltme Danı?manı adlı bir yazılımı da Windows XP ve Windows Vista kullanıcılarına sunmaktadır.
Microsoft'un web sitesinde bazı Vista uyumlu donanımlar listelenmektedir. Belirttikleri
Vista Premium Surumune Hazır
dizustu bilgisayarlarda Intel Core 2 Duo T5500 veya uzeri i?lemci ve 1 GB bellek bulunmaktadır.
Microsoft'un aldı?ı bir kararla beyazla boyanmı? bir Vista Capable yazısı Home Premium'a uygun gri boyalı ise Home Basic'e uygun oldu?unu gostermektedir
Windows Vista sistem gereksinimleri
|
|
Vista Uyumlu
|
Vista Premium Surumune Hazır
|
| ??lemci
|
800 MHz
|
1 GHz
|
| Bellek
|
512 MB RAM
|
1 GB RAM
|
| Ekran Kartı
|
DirectX 9 uyumlu
|
Hardware Pixel Shader v2.0 ve WDDM Surucusu destekli, DirectX 9 uyumlu grafik i?lemcisi
|
| Ekran Kartı Belle?i
|
-
|
128 MB RAM toplam 2,756,000 piksele kadar destekler (orn. 1920 × 1200) veya 2560x1600 gibi daha yuksek cozunurlukler icin 512 MB+.
|
| Sabit disk kapasitesi
|
20 GB
|
40 GB
|
| Bo? sabit disk alanı
|
15 GB
|
15 GB
|
| Sabit disk turu
|
Normal
|
Normal, fakat fla? bellek/sabit disk suruculer onerilir
|
| Di?er suruculer
|
DVD-ROM
|
DVD-ROM
|
Microsoft Windows Vista Service Pack 1 (SP1), ilk olarak tum Microsoft i? ortaklarına 4 ?ubat 2008 tarihinde gonderildi. Ardından, 15 ?ubat 2008 tarihinde ise, MSDN ve TechNet uyeleri icin indirilmeye sunuldu. ?lk son kullanıcı surumu olan "Wave 0", 18 Mart 2008 tarihinde, Microsoft Download Center uzerinden 5 dilde (?ngilizce, Almanca, Fransızca, ?spanyolca ve Japonca) tek ba?ına yukleme paketi olarak tum kullanıcılara, Windows Update ve Download Center uzerinden yayınlandı. SP1, 14 Nisan 2008 tarihinde 31 dilde, ba?ımsız guncelle?tirme olarak sunuldu. SP1 yuklemesi, Haziran 2008 ba?ından itibaren, tum dillerde otomatik guncelle?tirme olarak yayımlandı ve guncelle?tirme, yuklenece?i Windows Vista surumune gore dosya boyutu de?i?mektedir. Windows Vista icin Service Pack 1, 2007 yılında Windows Vista icin yayınlanmı? olan tum guncelle?tirmeleri icermektedir; ayrıca yeni guvenilirlik ve performans guncelle?tirmeleri, yeni donanımlarla uyumluluk ve yazılım programlarıyla uyumluluk guncelle?tirmeleri de icermektedir. Windows Vista SP1 bilgisayara yuklendi?inde, yeni bir ozellik veya onemli bir de?i?iklik olmuyor. Windows Vista Enterprise ve Ultimate surumlerinde yer alan
Windows BitLocker
yani sabit disk ?ifreleme ozelli?i, Service Pack 1 ile birlikte tum sabit diski ve suruculeri ?ifreleme olana?ı sunuyor.
Windows Vista icin Service Pack 2, Release to Manufacturing (RTM) a?amasına ula?tı. MSDN aboneleri icin 19 Mayıs 2009 tarihinde yayınlandı, ardından 25 Mayıs 2009 tarihinde Microsoft Download Center sitesinde be? dilde (?ngilizce, Almanca, Fransızca, ?spanyolca ve Japonca) ve 26 Mayıs 2009 tarihinden itibaren Windows Update uzerinden indirilmeye sunuldu. Turkcenin de icinde bulundu?u 36 dilde yayımlanan "Wave 1" ise 22 Haziran 2009 tarihinden itibaren Microsoft internet sitesinde ve Windows Update uzerinden indirilmeye sununlmu?tur.
Bir dizi guvenlik ve di?er duzeltmelere ek olarak, a?a?ıdaki yeni ozellikler de eklenmi?tir. Ayrıca Internet Explorer 8 dahil edilmemi?tir.
- Windows Search 4.0 (?u anda SP1 sistemleri icin tek ba?ına guncelle?tirme olarak kullanılabilir).
- Bluetooth
2.1 Kablosuz deste?i icin Ozellik Paketi ekler.
- Blu-ray
ortamı uzerine veri kaydı Depolama icin Windows Ozellik Paketi sa?lar.
- Windows Connect Now (WCN) ile
Wi-Fi
yapılandırmayı basitle?tirmek.
- Aktif Wi-Fi ba?lantılarıyla devamı icin destek iyile?tirildi.
- exFAT dosya sistemi icin
UTC
zaman deste?i ile do?ru dosya senkronizasyonu capraz sa?lar.
- ICCD/CCID akıllı kartlar icin destek.
- VIA 64 bit i?lemciler icin destek.
- Yuksek tanımlı icerik akı?ı icin ses ve video performansını artırır.
- Windows Media Center (WMC) icin TV icerik korumasını artırır.
- ?yile?tirilen guc yonetimi ilkesi, bazı yapılandırmalarda orijinalden %10 daha fazla verimlilik sa?lar.
Windows Vista Platform Guncelleme, yakla?ık Ekim 2009 sonunda cıkacaktır ve Windows 7 ile birlikte gonderilen onemli yeni bile?enleri icerecektir, (guncellenen kitaplıklar gibi). Windows Update uzerinde onerilen bir yukleme olarak sıkı?ık olacaktır ve bu, Service Pack 2 gerektirir.
Platform guncelleme, hem Windows Vista ve hem de Windows 7 icin uygulama geli?tiriciler hedef sa?lamı?tır. A?a?ıdaki bi?enleri olu?turur.
- Windows Grafikleri calı?ma zamanı (Windows Graphics runtime):
Direct2D, DirectWrite, Direct3D 11, DXGI 1.1 ve WARP;
- Windows Imaging Component (Windows Goruntuleme Bile?eni) icin guncelle?tirmeler;
- XPS Print API --- API: Application Programming Interface yani Uygulama Programlama Arayuzu anlamına gelir --- (XPS Yazdırma Arayuzu), XPS Document API (XPS Belge Arayuzu) ve XPS Rasterization Service (XPS Rasterization Hizmeti) icin guncelle?tirmeler;
- Windows Automation API (Windows Otomasyonu Uygulama Programlama Arayuzu)
(Microsoft Active Accessibility ---Microsoft Etkin Eri?ilebilirlik anlamındadır--- ve UI Automation ---bu, Kullanıcı Arayuzu Otomasyonu anlamındadır--- icin guncelle?tirmeler);
(Windows XP'de de mevcut olacak)
- Windows Ta?ınabilir Aygıtlar Platformu
(Windows Portable Devices Platform) (Bluetooth ve MTP Aygıt Hizmetleri uzerinden MTP deste?i ekler);
- Windows Ribbon API
(Windows ?erit Arayuzu);
- Animasyon Yoneticisi Kitaplı?ı
(Animation Manager Library).
Bazı guncelle?tirmeler de ayrı surumler icin kullanılabilir olacak, hem Windows XP ve de Windows Vista'da ?unlar vardır:
- Windows Yonetim Cercevesi:
Windows PowerShell 2.0, Windows Uzaktan Yonetim 2.0, BITS 4.0
- Uzak Masaustu Ba?lantısı 7.0 istemcisi
- Windows Web Services API (Windows A? Hizmetleri Uygulama Programlama Arayuzu)