Daphne Caruana Galizia
tam adı ile
Daphne Anne Caruana Galizia
(26 A?ustos 1964 - 16 Ekim 2017),
Maltalı
ara?tırmacı
gazeteci
ve
blogger
.
Galizia,
Panama Belgeleri
dahil olmak uzere tartı?malı ve hassas bilgileri ortaya cıkaran ara?tırmacı gazeteci yonu ile tanındı. 16 Ekim 2017'de arabasına yerle?tirilen bombanın patlaması suretiyle
suikast
sonucu olduruldu.
Caruana Galizia,
evlilik oncesi soyadı
Anne Caruana Vella olarak Michael Alfred Vella ve Rose Marie Vella'nın kızları olarak 26 A?ustos 1964 tarihinde
Sliema
'da do?du.
?lk olarak
Mdina
?ehrinde
Aziz Dorothy Manastırında
e?itim aldı. Daha sonra
Birkirkara
'daki Aziz Aloysius Koleji'nde okudu. 1997 yılında
Malta Universitesi
'nin
arkeoloji
bolumunden mezun oldu.
[3]
1985 yılında Peter Caruana Galizia ile evlendi ve bu evlili?inden Matthew Mark John, Andrew Michael Louis ve Paul Anthony Edward adlarında uc o?lu oldu.
Mosta
sınırları icerisinde bir koy olan
Bidnija
'da ikamet etti.
Caruana Galizia 1987'de gazeteci olarak calı?maya ba?ladı. 1990'ların ba?ında
The Sunday Times of Malta
gazetesinde
ko?e yazarı
olarak calı?tı ve
The Malta Independent
gazetesinde yardımcı editor olarak yer aldı. Ayrıca Taste & Flair dergisinin editor kadrosuna dahil edildi.
[3]
Birkac ki?inin dahil oldu?u soru?turma raporları ve bazılarının ki?isel saldırı olarak sınıflandırılabilece?i ele?tiriler iceren "Running Commentary" adlı bir
blog
hazırladı. Blog, Malta'nın en populer web sitelerinden birisi oldu.
[4]
Caruana Galizia'nın tartı?malı blo?u ce?itli hukuk mucadeleleri ile sonuclandı. 2010 yılında
Magistrate Consuelo Scerri Herrera
'yı blo?unda ele?tirdi?i icin kendisi aleyhine karalama ve hakaret davası acıldı. Dava 2011 yılının Kasım ayında geri cekildi.
[5]
2013 genel secimlerinden
bir onceki gun, ana muhalefet lideri
Joseph Muscat
'ı konu alan
hiciv
videoları yayınladıktan sonra 8 Mart 2013'te tutuklandı. Polis tarafından sorgulandıktan birkac saat sonra serbest bırakıldı.
[6]
Caruana Galizia yaptı?ı ara?tırma haberler ile Ba?bakan
Joseph Muscat
ve e?inin
Panama Belgeleri
skandalına karı?makla sucladı ve Muscat'ın suclamalar nedeniyle erken secime gitme kararı almasını sa?ladı. Bunun uzerine gercekle?tirilen erken genel secimlerde Muscat'ın lideri oldu?u
??ci Partisi
secimleri kazandı. Boylece adanın 1964'te
Birle?ik Krallık
'tan ba?ımsızlı?ını kazanmasından bu yana ??ci Partisi ilk kez iki kez ust uste secim kazanmı? oldu.
Galizia, Muscat'ın e?inin
ru?vet
paralarını
Panama
'da gizli hesaplara yatırdı?ı ve Azerbaycan Devlet Ba?kanı
?lham Aliyev
'in ailesinden gelen odemeleri gizlemek icin gizli
off shore
banka hesapları kullandı?ı yonunde suclamalarda bulundu. Secim oncesi tum suclamaları reddeden Muscat, bu iddiaların do?ru oldu?unun kanıtlanması halinde istifa edece?ini acıkladı.
[7]
Tepedeki yolda patlamanın ya?andı?ı yer. Patlama mahalline asılan pankartta, hakikat ve adalet icin ca?rıda bulunan yazılar yazıyor.
Araba enkazının tarlalara carptı?ı patlama yerinden goruntu.
Araba enkazının durdu?u anma alanı.
16 Ekim 2017'de Bidnija'daki evinden ayrılmasından kısa bir sure sonra, kiralanmı? olan
Peugeot 108
model
aracına konulan bombanın
infilak etmesi sonucu 53 ya?ında hayatını kaybetti.
[1]
E?imli bir yolda gercekle?en patlamanın ardından araba yoku? a?a?ı hareket etti ve yol kenarındaki bir tarlalık alanda durdu. Yerel medya olayın ardından Galizia'nın, cocuklarından Matthew tarafından bulundu?unu bildirdi.
[8]
Galizia'nın olumunden yakla?ık iki hafta once polise tehditler aldı?ı yonunde ihbarda bulundu?u bildirildi.
[9]
Malta Ba?bakanı
Joseph Muscat
saldırıyı "kabul edilemez barbarca bir eylem" olarak nitelendirdi ve "bugun
ifade ozgurlu?u
ve demokrasimiz icin kara bir gun" ifadesini kullandı.
[1]
Aralarında Cumhurba?kanı
Marie-Louise Coleiro Preca
ve Ba?piskopos
Charles Scicluna
'nın bulundu?u siyasiler taziyelerini sundu ve
suikastı
kınadı.
[9]
Avrupa Parlamentosu
Ba?kanı
Antonio Tajani
,
Twitter
uzerinden payla?tı?ı mesajında "Daphne Caruana Galizia acımasızca olduruldu: Gerce?i gun ı?ı?ına cıkarmak icin hayatını feda eden bir gazetecinin trajik orne?i" ifadelerini kullandı.
[10]
Suikast hem yerel hem de uluslararası medyada yer aldı. Caruana Galizia'nın adı
Twitter
'da dunya capında "trend topic" oldu ve bircok Maltalı
Facebook
profil foto?raflarını karartarak tepkilerini ifade etti.
[11]
Je suis Charlie
sloganını yansıtan #JeSuisDaphne adlı
hashtag
olu?turuldu.
[12]
Malta polisi olayla ilgili soru?turma ba?lattı ve
Amerikan Federal Soru?turma Burosu
(FBI) da dahil olmak uzere uluslararası yardım istedi.
[13]
Galizia'nın o?lu Matthew Caruana Galizia suikastten devleti sorumlu tuttu ve Malta'yı
mafya devleti
olarak tanımladı.
[14]
Malta hukumeti, Daphne Caruana Galizia'nın katilini bulduracak bilgiyi payla?an ki?ilere 1 milyon
euro
odul verilece?ini ve ihbarda bulunan ki?ilere tam koruma sa?lanaca?ını duyurdu.
[15]
Ayrıca soru?turmaya uc
Europol
mufetti?i dahil edildi.
[16]
4 Aralık 2017'de Malta Ba?bakanı Muscat, suikastle ilgili olarak 10 ki?inin gozaltına alındı?ını acıkladı ve cinayetin faillerinin acı?a cıkmasının hem kendisinin hem de hukumetin onceli?i oldu?unu ifade etti.
[17]
Tutuklanan on ki?iden ucu daha sonra bombalı saldırıyı gercekle?tirmekle suclandı. Bu uc ?uphelinin George Degiorgio, karde?i Alfred Degiorgio ve arkada?ları Vince Muscat
[not 1]
oldu?u belirlendi.
[18]
1 Aralık 2019'da Ba?bakan
Joseph Muscat
soru?turmanın hukumette yarattı?ı siyasi kriz ve artan baskılar nedeniyle istifa edece?ini duyurdu
[19]
ve 13 Ocak 2020'de ba?bakanlıktan istifa etti.
[20]
23 ?ubat 2021'de tutuklu sanıklardan ve gazetecinin arabasına zaman ayarlı bombayı yerle?tirmekle suclanan Vince Muscat, son duru?mada ifadesini de?i?tirerek tum suclamaları kabul etti. Muscat,
Valletta
Mahkemesi tarafından 15 yıl hapse mahkum edildi.
[21]
Suikast sonrası ba?latılan soru?turma kapsamında Temmuz 2021'de acıklanan raporda; devlet sorumlu tutularak, Galizia'nın hayatının risk altında oldu?unu gorme ve gerekli onlemleri alma konusunda adım atmadı?ına dair ifadelere yer verildi.
[22]
[23]
3 Kasım 2017'de Caruana Galizia icin
Rotunda Mosta Kilisesi
'nde cenaze toreni duzenlendi. Toreni Malta Ba?piskoposu
Charles Scicluna
yonetti. Malta hukumeti,
demokrasisinde
ifade ozgurlu?une yonelik herhangi bir saldırının kabul edilmeyece?inin bir i?areti olarak torenin duzenlendi?i cuma gununu
ulusal yas
ilan etti.
[24]
Cenaze torenine Galizia'nın ailesi ve meslekta?larının yanı sıra; Avrupa Parlamentosu Ba?kanı
Antonio Tajani
, Avrupa Guvenlik ve ??birli?i Te?kilatı'nın basın ozgurlu?u'nden sorumlu temsilcisi
Harlem Desir
, eski Malta Cumhurba?kanı
Eddie Fenech Adami
, eski Malta Ba?bakanı
Lawrence Gonzi
ve binlerce Maltalı da katıldı.
[25]
Galizia'nın ailesi ho? kar?ılanmayacaklarını dile getirdi?i icin,
torene cumhurba?kanı
Marie-Louise Coleiro Preca
ve ba?bakan Joseph Muscat katılmadı.
[26]
- ^
Eski Ba?bakan
Joseph Muscat
ile hicbir ili?kisi bulunmamaktadır.
- ^
a
b
c
"
"
Malta'yı secime ta?ıyan gazeteci" olduruldu"
.
Euronews
. 16 Ekim 2017. 17 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
17 Ekim
2017
.
- ^
a
b
Schiavone, Michael (2009).
Dictionary of Maltese Biographies Vol. 1 A-F
. Pubblikazzjonijiet Indipendenza. s. 503?504.
ISBN
9789993291329
. 18 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
17 Ekim
2017
.
- ^
Ganado, Philip Leone (16 Ekim 2017).
"Daphne Caruana Galizia... Malta's most controversial journalist"
.
Times of Malta
. 16 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
17 Ekim
2017
.
- ^
"Magistrate Scerri Herrera withdraws court case against Caruana Galizia"
. Times of Malta. 23 Kasım 2011. 18 Mayıs 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
17 Ekim
2017
.
- ^
"Update 2: Caruana Galizia questioned by police for breaching 'political silence
'
"
. Times of Malta. 8 Mart 2013. 18 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
17 Ekim
2017
.
- ^
"Maltalı muhalif blog yazarı, bombalı saldırıda hayatını kaybetti"
.
BBC Turkce
. 17 Ekim 2017. 18 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
17 Ekim
2017
.
- ^
Paul Cocks, Kurt Sansone (16 Ekim 2017).
"Journalist Daphne Caruana Galizia murdered in Bidnija car bomb"
.
Malta Today
. 16 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
17 Ekim
2017
.
- ^
a
b
Borg, Bertrand (16 Ekim 2017).
"Watch: Daphne Caruana Galizia killed in Bidnija car blast"
. Times of Malta. 18 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
17 Ekim
2017
.
- ^
"Panama Belgeleri'ni ara?tıran gazeteciye suikast"
.
Deutsche Welle
. 17 Ekim 2017. 17 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
17 Ekim
2017
.
- ^
"Shock, outrage and concern: reactions to Caruana Galizia's murder pour in"
. Times of Malta. 16 Ekim 2017. 18 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
17 Ekim
2017
.
- ^
"Thousands mourn Caruana Galizia at Sliema vigil"
. Times of Malta. 16 Ekim 2017. 17 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
17 Ekim
2017
.
- ^
"FBI asked to help investigate Caruana Galizia murder - Muscat"
. Times of Malta. 16 Ekim 2017. 22 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
22 Ekim
2017
.
- ^
"Malta journalist death: Caruana Galizia's son hits out"
.
BBC
. 17 Ekim 2017. 23 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
22 Ekim
2017
.
- ^
"Malta'dan gazeteci Galizia'nın katilini bulana 1 milyon euro"
.
Sputnik
. 21 Ekim 2017. 21 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
22 Ekim
2017
.
- ^
"Gazeteci suikastı soru?turmasına Europol de katıldı"
.
Deutsche Welle
. 27 Ekim 2017. 27 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
28 Ekim
2017
.
- ^
"Blogger suikastiyle ilgili 10 gozaltı"
.
Euronews
. 4 Aralık 2017. 4 Aralık 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 4 Aralık 2017
.
- ^
"Caruana Galizia: Malta criticised over journalist murder probe"
.
BBC News
. 29 Mayıs 2019. 6 Haziran 2019 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 27 ?ubat 2021
.
- ^
"Malta Ba?bakanı istifa ediyor"
.
Haberturk.com
. 2 Aralık 2019. 4 Aralık 2019 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 27 ?ubat 2021
.
- ^
"Joseph Muscat: 'I've paid highest political price for a dark episode
'
"
.
Euronews
. 12 Ocak 2020. 29 Ekim 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 27 ?ubat 2021
.
- ^
Sharman, Jon (24 ?ubat 2021).
"Daphne Caruana Galizia murder: Vincent Muscat jailed for 15 years after guilty plea"
.
The Independent
. 23 ?ubat 2021 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 27 ?ubat 2021
.
- ^
"Maltalı gazeteci Caruana Galizia suikastı soru?turmasında 'devletin sorumlulu?una' i?aret edildi"
.
BBC Turkce
. 30 Temmuz 2021. 30 Temmuz 2021 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
30 Temmuz
2021
.
- ^
"Malta's government responsible for murder of journalist Daphne Caruana Galizia, inquiry finds"
(?ngilizce).
Euronews
. 29 Temmuz 2021. 30 Temmuz 2021 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
30 Temmuz
2021
.
- ^
"Suikasta kurban giden Maltalı gazeteci topra?a verildi"
.
Euronews
. 3 Kasım 2017. 5 Aralık 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 4 Aralık 2017
.
- ^
Bonnici, Julian (3 Kasım 2017).
"I want to know who Daphne's killers are, and who sent them ? EP president Tajani"
.
The Independent
. 8 ?ubat 2018 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 4 Aralık 2017
.
- ^
"Muscat, Coleiro Preca not welcome for Caruana Galizia's funeral"
. Times of Malta. 2 Aralık 2017. 3 Aralık 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 4 Aralık 2017
.